Hàng không toàn cầu tổn thất lớn do ngừng bay Boeing 737 MAX 8
Vụ tai nạn mới nhất liên quan đến mẫu máy bay chở khách bán chạy nhất của Boeing đã làm ảnh hưởng tới toàn bộ ngành hàng không.
Một chiếc máy bay Boeing 737 MAX
Hàng chục quốc gia đã ra lệnh cấm máy bay Boeing 737 MAX hoạt động trong không phận sau khi chứng kiến hai vụ tai nạn hàng không trong vòng chưa đầy 5 tháng đối với dòng máy bay này.
Thảm kịch ngày Chủ nhật ở Ethiopia đã cướp đi sinh mạng của 157 người trong khi vụ tai nạn hàng không ở Indonesia hồi tháng 10/2018 đã khiến 189 người thiệt mạng.
Máy bay Boeing 737 MAX 8 thân hẹp được tung ra thị trường vào năm 2017 đã được hàng chục hãng hàng không trên toàn cầu công nhận về động cơ lớn hơn và cải thiện hiệu quả nhiên liệu so với các phiên bản trước.
Theo nhà sản xuất Boeing, 355 máy bay 737 MAX 8 được vận hành bởi các hãng hàng không toàn cầu trong tổng số 5.123 chiếc cùng loại được đặt hàng, tính tới ngày 31/1. Giá trung bình mỗi chiếc máy bay 737 MAX là 121,6 triệu USD.
Cả hai sự cố liên quan đến máy bay MAX 8 hiện đang được điều tra có thể mất vài tháng để hoàn thành. Hãng tin RT đã đưa ra các xem xét tổn thất tiềm tàng trong trường hợp xấu nhất (có thể ngưng sử dụng và tạm dừng việc giao hàng máy bay này) đối với các hãng hàng không toàn cầu, đặc biệt là các hãng đang sở hữu nhiều máy báy 737 MAX cũng như đặt hàng số lượng lớn từ Boeing.
Trung Quốc là nước đầu tiên ra lệnh đình chỉ bay đối với máy báy Boeing 737 MAX sau vụ tại nạn thảm khốc ở Ethiopia
Đầu tiên phải kể đến là, các hãng hàng không Trung Quốc, chiếm khoảng 20% trong số các máy bay 737 MAX được giao hàng trên toàn thế giới tính đến tháng 1/2019.
Ngày 11/3, cơ quan quản lý hàng không của nước này đã ra lệnh cho các nhà khai thác hàng không quốc gia hạ cánh gần 100 máy bay 737 MAX. Động thái này đã gây ảnh hưởng tới 29 chuyến bay quốc tế và nội địa trong ngày thứ Hai, buộc các hãng hàng không phải thay thế máy bay cho 256 chuyến bay khác đã được lên kế hoạch sử dụng 737 MAX.
Các nhà khai thác hàng không thương mại Mỹ cũng là nhóm hàng đầu đang khai thác các máy bay Boeing 737 MAX. Trong đó, hãng hàng không Southwest Airlines đang vận hành 34 chiếc Boeing 737 MAX trong tổng số 249 chiếc cùng loại đặt hàng từ Boeing.
Tên các hãng hàng không ở các nước đã đặt mua máy bay Boeing 737 Max (cột số lượng máy bay đã đặt ở bên phải ngoài cùng).
Cũng trong danh sách các hãng hàng không Mỹ đặt hàng số lượng lớn máy bay 737 MAX, hãng hàng không American Airlines đã đặt tổng cộng 78 chiếc, trong khi United Airlines đặt hàng cho 124 chiếc.
Hãng hàng không giá rẻ của Dubai, Flydubai cũng là một trong những khách hàng lớn nhất của Boeing. Với 11 máy bay hiện đang trong phi đội, hãng hàng không này đã đặt tới 237 máy bay Boeing 737 MAX.
Flydubai đã phải hạ cánh máy bay Boeing 737 Max 8 và 737 Max 9 của mình theo chỉ thị của Cơ quan Hàng không Dân dụng Tổng hợp Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) ngày 13/3.
Lion Air của Indonesia, hãng hàng không gặp sự cố với máy bay 737 MAX vào tháng 10/2018, đã đặt hàng 187 chiếc máy bay loại này. Hồi đầu tuần, hãng này đã hạ cánh phi đội 737 MAX còn lại của họ sau vụ tai nạn thứ hai ở Ethiopia.
Những quốc gia có hãng hàng không đang đặt mua máy bay Boeing 737 Max của hãng chế tạo Mỹ (màu vàng) (ảnh RT)
Hãng hàng không giá rẻ Na Uy Air Shuttle đã quyết định đình chỉ toàn bộ 18 máy bay 737 MAX 8 trong phi đội của họ và công bố kế hoạch yêu cầu bồi thường tài chính từ nhà sản xuất Boeing. Tổng cộng hãng này đã đặt Boeing sản xuất 110 máy bay 737 MAX.
Sau khi chính quyền Canada tuyên bố cấm các máy bay Boeing 737 MAX hoạt động trong không phận nước này ngày 13/3, Air Canada cũng đã phải hạ cánh 24 máy bay loại này trong phi đội của họ.
Hãng hàng không giá rẻ Ireland Ryanair hiện không khai thác bất kỳ máy bay 737 Max 8 nào. Tuy nhiên, công ty báo cáo về đơn đặt hàng 100 máy bay loại này.
Theo RT, các hãng hàng không sẽ mất hàng tỷ USD khi không thể khai thác những chiếc máy bay phổ biến nhất thế giới, trong bối cảnh phải cố gắng để tìm kiếm máy bay thay thế. Điều này sẽ gây trì hoãn đáng kể đối với nhiều chuyến bay đã được lên lịch sử dụng 737 MAX.
Trong đó, các hãng hàng không nhỏ có thể sẽ phải chịu tổn thất lớn hơn, vì họ không có nhiều lựa chọn thay thế trong phi đội của mình so với các đối thủ lớn hơn.
Theo Boagiaothong
737 MAX bị cấm bay đồng loạt, Boeing có thể gánh thiệt hại nặng nề
Quyết định đình chỉ hoạt động của toàn bộ máy bay dòng 737 Max có thể khiến Boeing, hãng sản xuất máy bay hàng đầu thế giới, thiệt hại hàng tỷ USD và đối mặt cuộc khủng hoảng lòng tin.
Boeing có thể mất 5 tỷ USD vì 737 Max bị ngừng bay đồng loạt
Máy bay Boeing 737 MAX. (Ảnh: AFP)
Hãng sản xuất máy bay Boeing hôm qua 13/3 đã khuyến cáo Cơ quan Quản lý Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) ra quyết định tạm dừng hoạt động đối tới toàn bộ máy bay 737 MAX.
Nhiều ngày trước đó, Boeing vẫn chần chừ trong việc đưa ra quyết định dừng bay đối với 737 MAX mặc dù nhiều hãng hàng không trên toàn thế giới đã đình chỉ hoạt động sau vụ tai nạn thứ hai của dòng máy bay này trong vòng chưa đầy 5 tháng.
Theo ước tính của hãng Melius Research và Jefferies ở Phố Wall, thiệt hại của việc đình chỉ hoạt động đối với toàn bộ máy bay 737 MAX có thể rơi vào khoảng từ 1 tỷ USD đến 5 tỷ USD. Những số liệu này được đưa ra dựa trên giả thuyết rằng lệnh đình chỉ bay đối với Boeing 737 MAX 8 sẽ kéo dài 3 tháng.
Boeing khẳng định các máy bay của hãng vẫn an toàn để sử dụng, tuy nhiên điều này cũng không thể xoa dịu tâm lý lo lắng của các nhà đầu tư. Giá cổ phiếu của Boeing đã sụt 12% trong tuần này, khiến gần 27 tỷ USD giá thị trường của hãng bị bốc hơi.
Hãng tin NPR dẫn nhận định của giới phân tích cho rằng lệnh hoãn bay kéo dài đối với 737 MAX có thể khiến Boeing mất hàng tỷ USD doanh thu. Đối với các hãng hàng không sử dụng 370 chiếc Boeing 737 MAX trên toàn thế giới, từ chi phí đổi chuyến bay tới hoàn tiền cho khách hàng, từ chi phí đỗ máy bay tới lương trả cho phi hành đoàn nhàn rỗi, tổng số tiền thiệt hại từ việc đình chỉ bay cũng không nhỏ.
"Thực trạng này sẽ tiêu tốn hàng triệu USD mỗi ngày", Phil Seymour, người điều hành một hãng tư vấn hàng không có tên gọi IBA, cho biết.
Mặc dù Boeing đã bán 737 MAX cho các hãng hàng không, song không chỉ các hãng hàng không mà cả Boeing cũng phải gánh một phần chi phí thiệt hại.
"Thông thường, sau khi hãng hàng không nhận máy bay, Boeing cũng phải đưa ra đảm bảo về sự vận hành của máy bay đó và một trong những điều Boeing cần đảm bảo là máy bay đó phải hoạt động ổn định. Nếu không, các hãng hàng không sẽ yêu cầu (Boeing) bồi thường", nhà phân tích Chris Higgins cho biết.
Theo đài CNN, một trong những thiệt hại lớn hơn của Boeing có lẽ là việc Boeing phải bồi thường cho các hãng hàng không đang sở hữu 370 chiếc MAX 737 bị đình chỉ trên toàn thế giới. Boeing chắc chắn sẽ phải vào cuộc vì hãng cần giữ mối quan hệ tốt đẹp với các khách hàng của mình vì họ không chỉ mua máy bay của Boeing một lần.
Những quốc gia thông báo ngừng bay đối với Boeing 737 MAX 8. (Ảnh: Marketwatch)
Giám đốc điều hành của Norwegian Airlines (Na Uy) ngày 13/3 thông báo sẽ gửi hóa đơn cho Boeing về thiệt hại mà hãng hàng không này phải gánh chịu khi ngừng sử dụng 18 chiếc Boeing 737 MAX.
Hiện chưa rõ số tiền bồi thường mà Boeing phải chi trả cho sự cố của 737 MAX 8 lần này là bao nhiêu. Trong lần đình chỉ bay đối với dòng 787 Dreamliner cách đây 6 năm, Boeing không tiết lộ số tiền bồi thường mà hãng phải trả. Tuy nhiên, nhà phân tích Higgins cho biết con số ước tính vào thời điểm đó khoảng "500 triệu USD".
Một thiệt hại khác mà Boeing có thể phải đối mặt liên quan tới các hợp đồng mua bán máy bay trong tương lai.
Trước khi xảy ra thảm kịch tại Ethiopia, Boeing cho biết hãng đã nhận được hơn 5.000 đơn hàng đặt mua MAX 737, dòng máy bay tiết kiệm nhiên liệu, từ hơn 100 khách hàng trên toàn thế giới. Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, các hãng hàng không có thể sẽ xem xét hủy bỏ hoặc tạm hoãn kế hoạch này.
Nếu các hợp đồng mua bán máy bay bị ảnh hưởng, Boeing không chỉ là bên duy nhất chịu thiệt hại. Boeing trên danh nghĩa là hãng sản xuất máy bay 737 MAX, tuy nhiên các công ty khác cũng tham gia vào quy trình này. Họ sản xuất động cơ, ghế ngồi, thân máy bay hay các phụ tùng khác.
"70-80% máy bay được sản xuất theo chuỗi cung ứng, chứ không chỉ riêng Boeing. Có hàng nghìn việc làm và hàng trăm công ty cung ứng cho dây chuyền lắp ráp cuối cùng của Boeing", nhà phân tích Higgins cho biết.
Do vậy, tác động của lệnh đình chỉ bay Boeing 737 MAX có thể sẽ không chỉ dừng lại ở Mỹ, mà còn lan ra toàn thế giới.
Boeing có thể tự xoay xở?
Các nhân viên cứu hộ mang thi thể một nạn nhân tại hiện trường vụ rơi máy bay của Ethiopian Airlines. (Ảnh: Reuters)
Thông báo của Boeing hôm qua không nói rõ liệu việc đình chỉ hoạt động của 737 MAX có ảnh hưởng tới kế hoạch sản xuất máy bay hiện thời của hãng hay không. Tuy nhiên, nhiều khả năng Boeing vẫn tiếp tục sản xuất các máy bay 737 MAX như lộ trình ban đầu.
Chi phí của việc dừng bay đối với toàn bộ dòng 737 MAX và tạm dừng bàn giao máy bay mới cho tới tháng 4 có lẽ không đáng kể với quy mô của một công ty như Boeing, đặc biệt nếu Boeing không bị mất đi bất kỳ hợp đồng mua bán máy bay nào trong dài hạn.
Boeing được cho là có thể xoay xở mức thiệt hại trên. Nhà sản xuất máy bay hàng đầu thế giới từng xác nhận doanh thu kỷ lục lên tới 101 tỷ USD trong năm 2018 với lợi nhuận đạt 10,6 tỷ USD. Boeing từng dự đoán mức doanh thu và lợi nhuận thậm chí còn cao hơn trong năm 2019.
Trước đây, Boeing đã từng tạm dừng hoạt động toàn bộ một dòng máy bay. Năm 2013, Boeing đề nghị các hãng hàng không dừng bay dòng 787 Dreamliner vì pin của các máy bay thuộc dòng này có hiện tượng bắt lửa.
Trong khi Boeing đang tìm giải pháp cho vấn đề trên, hãng vẫn tiếp tục sản xuất các máy bay 787. Tuy nhiên vào thời điểm đó chỉ có 50 chiếc Dreamliner được vận hành, do vậy Boeing cho biết chi phí thiệt hại với hãng là "rất nhỏ".
Một vấn đề Boeing có thể sẽ phải đối mặt sau sự cố rơi máy bay tại Ethiopia gần đây là khủng hoảng lòng tin. Việc hai chiếc Boeing 737 MAX 8 rơi cách nhau chỉ vài tháng khiến hơn 300 người thiệt mạng chắc chắn sẽ đặt ra những nghi vấn về chất lượng của dòng máy bay này. Cả hai máy bay đều gặp nạn sau khi cất cánh chỉ vài phút.
Cơ quan quản lý hàng không liên bang Mỹ (FAA) đã xác định những điểm tương đồng trong hai thảm kịch rơi máy bay của Ethiopian Airlines và Lion Air, dựa trên dữ liệu vệ tinh và bằng chứng mới từ hiện trường vụ tai nạn máy bay Ethiopian Airlines.
Mỹ là một trong những quốc gia mới nhất quyết định ngừng hoạt động đối với Boeing 737 MAX 8. Trước đó, trong chưa đầy một tuần, hàng loạt quốc gia cũng tuyên bố ngừng bay hoặc đóng cửa không phận đối với 737 MAX. Điều này phần nào cho thấy sự mất niềm tin của cộng đồng quốc tế đối với dòng máy bay bán chạy nhất của Boeing.
Thành Đạt
Tổng hợp
Theo Dantri
'Gã khổng lồ' Boeing bị đòi bồi thường Hãng Boeing đang đối mặt với nhiều khó khăn sau hai thảm họa liên tiếp mang tên Boeing 737 MAX 8. Hãng hàng không Na Uy Norwegian Air Shuttle cho biết sẽ yêu cầu Boeing bồi thường những tổn thất về chi phí vận hành và lợi nhuận khi hàng loạt quốc gia khác cấm cửa phi đoàn 18 chiếc 737 MAX 8...