Hàng chục dự án BOT giảm doanh thu, nguy cơ vỡ phương án tài chính

Tổng cục Đường bộ VN cho biết, hiện có tới 26 dự án BOT doanh thu giảm so với phương án tài chính.

Nhiều dự án BOT không đạt doanh thu so với phương án tài chính dẫn đến nhiều rủi ro cho Ngân hàng – Ảnh minh hoạ

Trong văn bản báo cáo Bộ GTVT mới đây, Tổng cục Đường bộ VN cho biết, hiện có nhiều dự án BOT có doanh thu sụt giảm, khiến nhà đầu tư BOT nguy cơ bị phá vỡ phương án tài chính và có thể dẫn đến nợ xấu gia tăng cho các ngân hàng tài trợ vốn cho các dự án này.

Tổng cục Đường bộ VN cho biết, trong số 57 dự án BOT do cơ quan này quản lý, có 27 dự án có doanh thu năm 2018 tăng so với phương án tài chính dự kiến trong hợp đồng. Tuy nhiên, có 26 dự án doanh thu năm 2018 giảm so với phương án tài chính. Có 4 dự án còn lại do mới vận hành, khai thác nên chưa đánh giá.

Cũng theo Tổng cục Đường bộ VN, hiện có 62 dự án BOT do bộ GTVT là cơ quan quản lý Nhà nước có thẩm quyền. Trong đó, có 57 dự án đang khai thác gồm: 4 dự án mới đưa vào khai thác từ cuối năm 2018. Hiện có 5 dự án đã dừng thu do đã hoàn vốn hoặc mất an ninh trật tự. Với 27 dự án có doanh thu tăng trong năm 2018, chủ yếu do lưu lượng tăng so với dự kiến trong hợp đồng. Đứng đầu là dự án BOT Pháp Vân – Cầu Giẽ đạt doanh thu trên 700 tỷ đồng, tăng trên 110% so với doanh thu dự kiến. Tiếp đó là dự án mở rộng QL1 đoạn Km579 – Km605 và đoạn Km617 – Km641 qua tỉnh Quảng Bình, doanh thu đạt trên 220 tỷ đồng, tăng 111%.

“Đối với 26 dự án có doanh thu giảm, nguyên nhân chính là do lưu lượng thực tế thấp hơn so với dự kiến hợp đồng, tỷ lệ tăng trưởng doanh thu thực tế thấp hơn so với tỷ lệ tăng trưởng doanh thu dự kiến; bên cạnh đó, phải phân lưu lượng phương tiện sang tuyến đường song hành hoặc giảm giá vé dịch vụ sử dụng đường bộ và giảm giá cho khu vực lân cận trạm thu phí. Trong số nhứng dự án giảm doanh thu lớn có dự án BOT mở rộng QL1 đoạn Hà Nội – Bắc Giang, doanh thu năm 2018 đạt trên 460 tỷ đồng, giảm 87%. Tiếp đó là dự án BOT hầm đường bộ Phú Gia – Phước Tượng đạt doanh thu trên 260 tỷ đồng, giảm trên 90%. Dự án hầm Đèo Cả doanh thu hơn 450 tỷ đồng, giảm 95%…”, Tổng cục thông tin

Cùng đó, theo đơn vị này, hiện có một số dự án lượng phương tiện qua lại trên tuyến vẫn tăng đều đặn, nhưng doanh thu vẫn sụt giảm do tỉ lệ sử dụng vé tháng/quý cao bất thường so với phương án tài chính hoặc do phải giảm giá vé dịch vụ sử dụng đường bộ và miễn giảm phí cho khu vực lân cận trạm thu phí như: cao tốc Hà Nội-Hải Phòng, BOT QL1 qua Quảng Nam, BOT Nam Cầu Giẽ…

Theo báo cáo của các ngân hàng thương mại, hiện có 32% dự án BOT đã hoàn thành, đi vào khai thác có doanh thu thu phí không đạt như dự kiến, dư nợ cho vay đối với các dự án này vào khoảng 43.000 tỉ đồng. “Việc các dự án có doanh thu thu phí không đạt như phương án tài chính dự kiến có thể sẽ dẫn đến rủi ro phải cơ cấu nợ, chuyển nhóm nợ, phát sinh nợ xấu cho các ngân hàng thương mại. Trong khi đó, các khoản vay của các dự án BOT, BT giao thông có mức vay lớn, thời gian vay vốn dài (chủ yếu 15-20 năm), trong khi nguồn vốn của các ngân hàng chủ yếu là ngắn hạn”, Ngân hàng Nhà nước phân tích.

Để giảm thiểu rủi ro trong cho vay, tăng tính khả thi của các dự án, thu hút các tổ chức tín dụng tham gia tài trợ các dự án giao thông, Ngân hàng Nhà nước đề nghị Bộ GTVT tham mưu Thủ tướng Chính phủ tập trung xử lý dứt điểm các vướng mắc liên quan đến thu phí, đồng thời đẩy mạnh triển khai thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ tự động không dừng trên toàn quốc theo Quyết định số 07/2017 của Thủ tướng Chính phủ.

Trần Duy

Theo baogiaothong.vn