Hai trường hợp trọng danh dự mà từ chức hiếm hoi ở Việt Nam
Hai trường hợp vẫn được tín nhiệm nhưng xin từ chức đó là ông Nguyễn Kế Hào, Vụ trưởng vụ Tiểu học (bộ GD&ĐT) và ông Lê Huy Ngọ (Bộ trưởng bộ NN&PTNT).
Cấp dưới sai phạm, người thân lạm dụng vị trí của quan chức để thu vén lợi ích cá nhân khiến “quan chức ngoại” nửa đường “ngã ngựa” khá nhiều. Những scandal kiểu như vậy, ở ta không phải không có, nhưng chẳng ai dại gì vì trọng danh dự cá nhân mà từ nhiệm. Thực tế, những người xin từ chức chẳng qua chỉ muốn… chối bỏ trách nhiệm.
Quốc hội bỏ phiếu tín nhiệm các chức danh chủ chốt.
Người trọng danh dự không nhiều
Hàng loạt Bộ trưởng của Thổ Nhĩ Kỳ xin từ chức vì con của họ có “dính” vào tham nhũng. Thậm chí, có Bộ trưởng còn kêu gọi Thủ tướng nên từ chức. Ở đây sự từ nhiệm vì “con dại cái mang” hoàn toàn vì sự tự trọng cá nhân vụ việc đang gây rúng động dư luận thế giới. Ở nước ta cũng đã ghi nhận những trường hợp từ chức nhưng đó là sự nặng nề, sự tính toán… cực chẳng đã.
Nhìn nhận thực tế từ chức, GS.TS.NGND. Nguyễn Lân Dũng cho rằng: “Tôi biết có hai trường hợp vẫn được tín nhiệm nhưng xin từ chức đó là ông Nguyễn Kế Hào, Vụ trưởng vụ Tiểu học (bộ GD&ĐT) và ông Lê Huy Ngọ (Bộ trưởng bộ NN&PTNT). Ở trường hợp của ông Hào, Vụ trưởng vụ Tiểu học, ông đang làm việc rất tốt nhưng xin từ chức vì kiến nghị của ông không được nghe. Như vậy là không chỉ thế giới mới có từ chức, Việt Nam cũng có nhưng hơi hiếm”.
Trường hợp chủ động từ chức (từ trước đến nay) không bị một sức ép nào từ dư luận hay cấp trên đó là ông Vụ trưởng vụ Tiểu học. Vì không chấp nhận thái độ của lãnh đạo Bộ nên ông đã từ chức. Sau đó ông này có những phát biểu thẳng thắn trước công luận nói rõ lý do vì sao mình từ chức. Việc từ chức này là tự trọng cá nhân, vì những đóng góp, những sáng kiến của mình không được xem xét đúng đắn.”Trường hợp này, tôi rất ủng hộ và tôi cho là đúng. Điều này cũng phù hợp và rõ ràng với nhiều nước trên thế giới”, ông Dũng nói.
Nhìn nhận thực tế của nước ngoài và bình luận hai trường hợp trọng danh dự mà từ chức ở Việt Nam, ĐBQH Dương Trung Quốc nói: “Tôi nghĩ, việc từ chức tuỳ thuộc vào cách hành xử và quan điểm của mỗi người. Thực tế, hiện nay nếu ai đó thích từ chức đều được cả, chẳng ai giữ đâu. Bây giờ, người ta xếp hàng để tranh chức thì có gì khó khăn trong việc giải quyết từ chức đâu. Tôi cho rằng, những con người làm được như hai vị đã từ chức vì danh dự cũng là cách hành xử tốt. Điều này sẽ dần dần tạo ra quan điểm xã hội và chính những người đó sẽ được dân trân trọng hơn. Đến lúc nào đó, những việc làm như vậy sẽ thuyết phục được xã hội thì tôi cho rằng việc từ chức là bình thường”.
Tuy nhiên, ở nước ta thường thì việc từ chức nhiều khi là sự tính toán để chối bỏ trách nhiệm đối với những hậu quả mình gây ra trong thời gian quản lý. Ngay như đối với Bộ trưởng bộ Y tế, trong thời gian qua có quá nhiều những vấn đề “ nóng” khiến dư luận bức xúc, cộng đồng mạng kêu gọi bà từ chức. Tuy nhiên, bà Bộ trưởng vẫn chọn con đường tại vị (mặc dù kết quả phiếu tín nhiệm của bà này không cao) và hứa sẽ có những cải cách ngành y trong thời gian tới tốt hơn. Không ít ĐBQH khi được phóng viên hỏi về vấn đề này đều nói: “Cũng phải xem xét những vấn đề còn tồn tại của ngành y có từ trước hay mới xuất hiện trong thời kỳ Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến, để đán.h giá cho khách quan. Không phải có tồn tại, yếu kém mà hối thúc từ chức và phải từ chức ngay. Vấn đề đặt ra hãy để cho Bộ trưởng có cơ hội làm tốt hơn như đã hứa và đấy là thước đo cho lần xem xét lần sau”.
Bị sức ép và trốn tránh trách nhiệm
Video đang HOT
Ngoài sự hiếm hoi từ chức vì trọng danh dự với hai trường hợp không có lỗi, vẫn có tín nhiệm thực tế, chúng ta cũng ghi nhận một số trường hợp xin từ chức khác. Thực chất đây là những trường hợp bị ép, hoặc lẩn tránh trách nhiệm vì sự quản lý yếu kém của mình. Đó là chuyện cách đây vài năm khi một thứ trưởng, hay một vị cục trưởng xin từ chức. Họ đều đã gây thất thoát của Nhà nước nhiều tỷ đồng, nên xin từ chức để tránh vướng vòng lao lý. GS.TS.NGND. Nguyễn Lân Dũng cho rằng:”Trong trường hợp này không phải cá nhân xin từ chức hay đề nghị từ chức mà cần có cơ chế xử lý. Nghĩa là không từ chức không được. Khi người ta chưa tự giác thì phải có ràng buộc pháp luật buộc phải từ chức. Và khi đã có cơ chế, cứ soi vào đó người ta không muốn từ chức cũng phải từ chức. Bởi từ chức sớm còn đỡ xấu hổ hơn khi bị pháp luật xử lý”.
Chia sẻ vấn đề này, ông Dương Trung Quốc nói: “Lỗi do chính bản thân mình gây ra không thể từ chức được. Chẳng hạn như ông bộ trưởng nước ngoài để xảy ra tàu đổ xin từ chức – dù ông không trực tiếp gây ra điều đó. Chứ còn anh mắc lỗi, có tội thì không thể từ chức được. Anh đã có tội lỗi thì phải chịu kỷ luật chứ không thể từ chức, ở đây phải là bãi, miễn chức”.
Ông Nguyễn Viết Chức, nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hoá, Giáo dục Thanh nhiên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội khẳng định: “Khi từ chức là phải tự nguyện chứ không phải bị kỷ luật mà từ chức. Còn khi làm thất thoát tiề.n, tài sản nghĩa là đã xảy ra việc liên quan trực tiếp đến mình thì không thể từ chức mà phải chịu sự phán quyết của pháp luật. Đã gây hậu quả mà từ chức thì dễ quá, đó là chối bỏ trách nhiệm. Pháp luật cũng cần quy định, ai được phép từ chức chứ? Nếu anh đã có yếu tố để cơ quan điều tra vào cuộc thì không thể từ chức được”.
Trước thực tế có những trường hợp, việc cụ thể liên quan đến trách nhiệm cá nhân của người đứng đầu khiến dư luận bức xúc, nhiều luồng ý kiến đã kêu gọi từ chức nhưng không có ai nhận trách nhiệm và chẳng có ai từ chức. “Ở nước ngoài những chuyện như vậy mà xin từ chức là chuyện bình thường. Nhưng ở mình người ta chỉ cần viện cớ “trách nhiệm tập thể” để không từ chức. Người có liêm sỉ thì họ đã từ chức, nhưng liêm sỉ giờ được cho là cái gì đó… xa xỉ”, ông Dương Trung Quốc khẳng định.
Cũng theo ông Quốc, việc từ chức trước hết người đó tự thấy mình không xứng đáng. Sự “tự thấy” ấy còn dựa trên hệ thống những quan điểm xã hội. “Ở đây, tôi không bàn đến vấn đề đạo đức xã hội xuống cấp mà cơ chế xã hội hiện nay cái gì cũng nói là lãnh đạo tập thể, số phận con người gắn bó với quyết định của tập thể, quyết định tập thể quan trọng hơn quyết định của cá nhân. Có người bảo, tôi không dời nhiệm vụ (cái ghế của mình) vì tôi hoàn thành nhiệm vụ cá nhân, tôi phấn đấu đến hơi thở cuối cùng. Họ đưa ra quan niệm ấy và có lớp người nghĩ thế thật, nhưng nghĩ gì cũng được nhưng quan trọng vẫn phải là giá trị, quan điểm xã hội. Ở đây, tôi không nói nhiều đến mặt trái của bộ máy quan chức, người ta nói rất nhiều đến chuyện “mua quan, bán chức”. Bởi khi đã mua-bán thì họ phải tính đến chuyện hạch toán kinh tế, tính đến chuyện lỗ lãi. Vậy nên chẳng ai dại gì mà từ chức khi chưa thu được “vốn”", ông Quốc nói.
Quyền gắn với lợi nên không ai từ chức ĐBQH Dương Trung Quốc cho rằng: “Thời nào cũng vậy, quan chức gắn với trách nhiệm. Có người chức càng to thì hy sinh càng lớn, đứng mũi chịu sào nhưng bây giờ quan chức trong thời đại này có hai mặt: Có quyền hành và quyền lợi. Điều này, ngăn cản quan chức trong quyết định có từ chức hay không từ chức. Hiện nay, họ luôn dựa vào, họ nằm trong một tổ chức họ chỉ tuân thủ quyết định của tổ chức mà thôi”.
Theo Đời Sống & Pháp Luật
Vì sao đại biểu Dương Trung Quốc "không bấm nút"?
"Tôi không có sự lựa chọn nào khác giữa "tán thành" và "không tán thành"
Được biết, ông là một trong hai đại biểu không biểu quyết thông qua Dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992 sáng 28.11 tại Quốc hội, ông có thể chia sẻ thêm lý do ông lại không biểu quyết ?
Bỏ phiếu "không biểu quyết" tôi muốn thể hiện quan điểm của "một bộ phận nhân dân vẫn còn một số ý kiến khác với một số nội dung của Hiến pháp" mà Chủ tịch Quốc hội đã nêu trong lời mở đầu phiên họp. Tôi đán.h giá cao thái độ tôn trọng đối với những người có ý kiến khác biệt mà ông Chủ tịch Quốc hội đã thể hiện trong phát biểu của mình.
ĐB Dương Trung Quốc: "Tôi là một trong 2 người không bấm nút"
Nếu chưa thực sự hài lòng về Hiến pháp, tại sao nút bấm lại là "Không tán thành" mà lại là "Không biểu quyết" ? Có phải điều mà ĐB Bùi Thị An phát biểu trước đó: "Không bấm nút thì không được mà bấm nút thì áy náy" là có thật nên ông đã chọn không bấm nút ?
"Áy náy" chỉ là một cách nói. "Không biểu quyết" là cách ứng xử khi không có sự lựa chọn nào khác giữa"tán thành" và "không tán thành", nói cách khác là chưa thoả mãn cho một sự tán thành, nhất là với một vấn đề hệ trọng như Hiến pháp.
Điều gì mà ông vẫn còn đang "lăn tăn" về bản Dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992 lần này?
Hiến pháp là một văn kiện được coi là Bộ luật Mẹ, luật gốc định hướng cho sự phát triển bền vững và lâu dài của một quốc gia, dân tộc. Nhiều quốc gia, Hiến pháp có sức sống tồn tại hàng trăm năm nhờ những định hướng có mục tiêu lâu dài .
Ở nước ta, trừ Hiến pháp 1946 mang giá trị "lập quốc" với sự lựa chọn thể chế "Dân chủ - Cộng hoà" đã đặt nền tảng cho một tiến trình phát triển lâu dài. Nhưng dường như do những biến động quá khắc nghiệt của chiến tranh, lại chịu tác động chính trị quốc tế khiến Hiến pháp của chúng ta luôn phải thay đổi "ứng biến theo thời cuộc" để rồi đến nay chỉ còn là ý chí của Đảng cầm quyền (ý Đảng lòng dân), trở thành văn bản nhằm "thể chế hóa cương lĩnh chính trị" của Đảng trong một thời kỳ lịch sử. Với bản Hiến pháp sửa đổi lần này là "cương lĩnh thời kỳ quá độ xây dựng chủ nghĩa xã hội".
Cái khiến tôi băn khoăn là trong lịch sử lập hiến của nước ta, đây là lần đầu tiên trong lời nói đầu của Hiến pháp viết thẳng quan niệm Hiến pháp chỉ là "thể chế hoá cương lĩnh" của Đảng và kế thừa những Hiến pháp có trước. Và cũng vì thế, nhiều vấn đề mà quá trình thảo luận trong quá trình sửa đổi Hiến pháp còn chưa ngã ngũ thì cái nguyên tắc "thể chế hóa" khiến mọi sửa đổi không thể vượt qua những quy định của Cương lĩnh tựa như "kỵ húy", ví như các vấn đề sở hữu, vị thế của kinh tế nhà nước...
Đó là chưa kể tới những vấn đề liên quan đến hệ thống chính quyền địa phương, chính quyền đô thị, hội đồng nhân dân các cấp quá trình thảo luận còn chưa rõ ràng thì thời hạn phải thông qua khiến cho có nhiều nội dung chưa thật rõ ràng trong một văn kiện quan trọng như Hiến pháp... thì làm sao không "áy náy".
Trong quá trình thảo luận tại Quốc hội, ĐB Trương Trọng Nghĩa đã phát biểu: "Hậu thế sẽ đán.h giá Quốc hội khóa XIII khi thúc đẩy hay cản trở sự phát triển của lịch sử dân tộc". Bản Dự thảo Hiến pháp chưa khiến ông hài lòng, vậy theo ý kiến của ông, bản Hiến pháp 1992 sửa đổi lần này có làm chậm lại sự phát triển của dân tộc như ĐB Nghĩa đã lo lắng trước đó không ?
Ý kiến của luật sư Trương Trọng Nghĩa là nói thay cho tôi và chắc cũng của nhiều người khác.
Trước đó, ông có kiến nghị gì với Quốc hội về Dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992 lần này không? Ví dụ như nếu chưa thảo luận thấu đáo thì nên dành thêm cho nó một thời gian nữa để biểu quyết vẫn chưa muộn chẳng hạn ?
Tôi là người được Ủy ban Sửa đổi Hiến pháp 1992 mời tham gia một số công việc cụ thể và tham gia các hoạt động của Ủy ban. Vì thế, với công việc của một đại biểu QH, tham gia các hoạt động của cơ quan biên soạn và biên tập tôi có thể nói rằng lần Sửa đổi này không chỉ diễn ra trong một thời gian dài (hơn 2 năm), huy động đông đảo những nguồn lực trí tuệ xã hội, đương nhiên cũng tốn kém tài lực... tạo ra mối quan tâm xã hội như một cuộc vận động nhận thức chính trị rộng lớn chưa từng có.
Trong bối cảnh ấy, tôi cũng có rất nhiều cơ hội để thể hiện quan điểm, đưa ra những kiến nghị cụ thể trong những phiên thảo luận ở Quốc hội, các cuộc hội thảo, các cuộc họp của Ủy ban sửa đổi và các văn bản kiến nghị cá nhân hay chuyển các ý kiến đóng góp của cử tri v.v...
Tôi ghi nhận là những ý kiến của mình luôn được xử lý nghiêm túc, có cái được ghi nhận, có cái không được chấp nhận và đều được trả lời rõ ràng. Tôi cũng nhận thấy tính nghiêm túc trong quá trình thảo luận, xử lý các ý kiến khác nhau, nỗ lực tiếp cận những ý kiến khác biệt v.v... của những người có trách nhiệm trong quá trình sửa đổi, không khí trong thảo luận là dân chủ, không giới hạn...
Đã có lúc Ủy ban đã đưa ra một Dự thảo mà theo đán.h giá của riêng tôi là rất "cấp tiến" hiểu theo nghĩa là rút ngắn nhất những khoảng cách khác biệt, kể cả những vấn đề mà mọi người đều quan tâm như sự lựa chọn liên quan đến "quốc hiệu" (Dân chủ Cộng hòa hay Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa). Nhưng rất tiếc là những thay đổi cuối cùng để trình ra bản dự thảo để Quốc hội thông qua thì đã có nhiều "điều chỉnh" lại để tránh những gì bị coi là không phù hợp với Cương lĩnh.
Cũng có ý kiến cho rằng cần có thêm thời gian làm rõ và hoàn thiện dự thảo. Nhưng mọi người đều biết rằng công việc sửa đổi Hiến pháp đã khởi động từ tháng 8.2011 đến nay cũng là một thời gian không ngắn, với cơ chế này thì có kéo dài thảo luận nữa cũng chẳng làm thay đổi được.
...Có thể trong một bộ phận nhân dân (trong đó có tôi) cho rằng sau 20 năm phát huy của Hiến pháp 1992 (đã có một lần sửa) những trải nghiệm của công cuộc Đổi mới, nhất là Hội nhập đã bộc lộ những bất cập...Một kiến nghị cuối cùng được viết thành văn bản sau lần thảo luận cuối cùng ở Quốc hội trước ngày "bấm nút" tôi đã nêu rõ quan điểm của mình về việc lời nói đầu Hiến pháp viết thẳng ra rằng "Thể chế hóa Cương lĩnh" là nguyên lý đầu tiên (tiếp theo mới là kế thừa các Hiến pháp trước đó) liệu có phải là một bước tiến trong nhận thức về lập hiến hay không ? Tôi cũng đề nghị phải đặt việc "ứng phó với biến đổi khí hậu" ở vị thế hệ trọng hơn tương xứng với tầm quan trọng như một nhân tố tác động lâu dài và khắc nghiệt đối với tương lai của dân tộc ta. Những đề nghị ấy đều có hồi âm nhưng vẫn đề nghị "giữ nguyên như dự thảo".
Tại sao ông lại vẫn biểu quyết thông qua Nghị quyết về thực hiện HP ngay sau đó chỉ vài chục phút ?
Khi thông qua tôi đã "không biểu quyết" nhưng với nghị quyết của Quốc hội sau khi đã được tuyệt đại đa số đại biểu Quốc hội thông qua thì việc tán thành của tôi là lẽ đương nhiên. Không chỉ là "thiểu số phục tùng đa số" mà là trách nhiệm đối với cử tri. Vả lại cũng cần đán.h giá rằng, tuy có thể "một bộ phận" chưa thoả mãn nhưng Hiến pháp sửa đổi lần này cũng chứa đựng rất nhiều những sửa đổi rất tích cực trên nhiều lĩnh vực liên quan đến quyền của dân và sự phát triển của đất nước.
Sau cuộc biểu quyết, đại biểu Trương Trọng Nghĩa khi trao đổi với tôi rằng chỉ cần thực hiện nghiêm túc những gì đã viết trong Hiến pháp sửa đổi này thì cũng đã tạo ra rất nhiều thay đổi tích cực cho dân, cho nước rồi. Bây giờ là lúc Quốc hội phải thực hiện quyền giám sát hành pháp và nâng cao năng lực lập pháp để bản Hiến pháp sửa đổi này "đi vào cuộc sống".
Dẫu sao đây mới là Sửa đổi Hiến pháp 1992, cũng có nghĩa là Hiến pháp 1992 đã vượt kỷ lục "tuổ.i thọ" so với các Hiế.p pháp 1946, 1959, và 1980 nhờ đó luôn được "sửa đổi" và ai cũng biết rằng thời kỳ quá độ sẽ rất dài lâu như dự báo của các nhà lãnh đạo, cho nên có lẽ sẽ có nhiều lần sửa đổi tiếp theo khi thực tiễn đòi hỏi. Phải chăng đó cũng là một nét riêng trong việc Lập Hiến ở nước ta ?!
Theo Tuấn Ngọc (Một Thế Giới)
Thủy điện xả lũ: Đại biểu Quốc hội đồng loạt lên tiếng Những ngày này, người dân miền Trung đang phải vật lộn với những cơn lũ dữ để giữ tài sản và mạng sống, còn người dân cả nước thì không khỏi xó.t x.a trước nỗi khổ và nỗi đau của khúc ruột miền Trung. Bên lề Quốc hội, các đại biểu cũng đã chia sẻ những suy nghĩ của mình. Đại biểu Huỳnh...