Giúp cộng đồng hiểu hơn về thế giới quan của trẻ tự kỷ

Với thông điệp “Hiểu con đâu khó”, Change4Chance là một chương trình xã hội được triển khai bởi tổ chức A365.vn cùng nhiều đơn vị trong và ngoài nước nhằm giúp các phụ huynh và cộng đồng hiểu hơn về thế giới quan của trẻ tự kỷ.

Thông qua nhiều hoạt động cụ thể, Change4Chance hướng tới mục tiêu nâng cao nhận thức của cộng đồng về rối loạn phổ tự kỷ, đồng thời cung cấp tài liệu khoa học, công cụ hữu ích giúp gia đình, giáo viên hay cán bộ chuyên trách nhận biết biểu hiện, chẩn đoán tình trạng và chăm sóc trẻ tự kỷ được dễ dàng và hiệu quả hơn.

Nếu như trước đây, rối loạn phổ tự kỷ (gọi tắt là tự kỷ) vốn ít được quan tâm thì với sự bùng nổ thông tin trực tuyến, “tự kỷ” nhanh chóng trở thành chủ đề đáng chú ý trong xã hội, đặc biệt với các gia đình có con nhỏ. Không khó để bất cứ ai có thể tìm đọc hàng loạt bài viết, chia sẻ hay kinh nghiệm trong việc chăm sóc và nuôi dạy trẻ tự kỷ. Nhưng một điều đáng buồn, những nội dung tràn lan, thiếu tính khoa học và xác thực như hiện nay đang mang đến nhiều sai lệch trong nhận thức về bản chất của tự kỷ.

Các quan niệm như tự kỷ là bệnh tâm thần, tự kỷ là hội chứng chậm phát triển trí não, hay trẻ tự kỷ không thể hòa nhập xã hội… vô hình trung khiến người tự kỷ hay gia đình có con tự kỷ khó nhận được sự thấu hiểu và đồng cảm cần thiết từ xã hội

Theo các chuyên gia và tổ chức Y tế hàng đầu thế giới, rối loạn phổ tự kỷ là một rối loạn phát triển thần kinh kéo dài suốt cuộc đời, mà nguyên nhân vẫn chưa được tìm ra. Đặc trưng của tự kỷ bao gồm khiêm khuyêt vê tương tác xã hôi, khó khăn về giao tiêp ngôn ngữ và phi ngôn ngữ, cùng với những hành vi, sở thích và hoạt đông mang tính hạn hẹp và lặp đi lặp lại. Cụ thể hơn, một số trẻ quá nhạy cảm với môi trường xung quanh do có những khó khăn trong việc xử lý và tiếp nhận âm thanh hay ánh sáng. Ví dụ thực tế, rất nhiều trẻ tự kỷ luôn cảm thấy choáng ngợp về âm thanh hỗn độn quá to, ánh sáng quá chói mắt, không thích được ôm hay âu yếm, hay luôn phản ứng khó chịu với một số mùi vị nhất định. Dù ít hay nhiều, đây đều là trở ngại trong sinh hoạt với trẻ tự kỷ và cũng là yếu tố mà một người thông thường khó có thể cảm nhận chính xác.

Thế giới giác quan của trẻ tự kỷ thực chất có nhiều sự khác biệt so với quan niệm thông thường

Các chuyên gia Y tế và chăm sóc trẻ em nhận định: Nếu phát hiện sớm và can thiệp đúng cách, trẻ tự kỷ sẽ có cơ hội phát triển, hòa nhập tốt hơn, đồng thời giảm các chi phí hỗ trợ học tập, chăm sóc về sau. Đặc biệt, khoảng “thời gian vàng” để can thiệp hiệu quả nhất là trong 3 năm đầu đời. Do đó, gia đình và xã hội cần có cái nhìn đúng đắn cũng như hành động phù hợp để đảm bảo trẻ tự kỷ có được cuộc sống bình yên và hạnh phúc nhất.

Chị Hoàng Thị Hoa, cán bộ điều phối A365.vn – dự án chăm sóc thông minh cho trẻ tự kỷ chia sẻ: “Can thiệp sớm là hành động có chủ đích, có phương pháp và có kế hoạch. Theo khoa học thần kinh, não bộ của con người phát triển và có tính linh hoạt cao nhất trong những năm đầu đời. Tác động tích cực, đúng hướng trong giai đoạn này sẽ giúp phát huy tối đa khả năng của trẻ. Tôi hiểu rằng với các cha mẹ có con tự kỷ thì chặng đường can thiệp sẽ vô cùng gian nan, nhưng A365 mong cha mẹ sẽ luôn đồng hành cùng con, để giúp con có thể phát huy tốt nhất tiềm năng của mình”./.

A365.vn (viết tắt của Ability 365) được phát triển nằm trong kế hoạch dự án “Ứng dụng phần mềm thông minh trong phát hiện và chăm sóc trẻ tự kỷ”, do Trung tâm Sáng Kiến Sức Khỏe và Dân Số (CCIHP), Mạng lưới người tự kỷ Việt Nam (VAN) và các chuyên gia trong nước và quốc tế phối hợp thực hiện. Các bộ công cụ theo dõi phát triển (ASQ), sàng lọc phát hiện sớm tự kỷ (MCHAT) do A365.vn cung cấp được xây dựng trên nền tảng trực tuyến, được Bệnh viện Nhi Trung ương thông qua và Bộ Y tế thẩm định.