Giữa căng thẳng, Thủ tướng Hy Lạp tuyên bố sẵn sàng gặp Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ

Thủ tướng Hy Lạp Kyriakos Mitsotakis ngày 11/9 tuyên bố ông luôn sẵn sàng gặp Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan, trong bối cảnh quan hệ giữa hai nước láng giềng có nhiều vướng mắc lịch sử đang gia tăng căng thẳng.

Thủ tướng Hy Lạp Kyriakos Mitsotakis trả lời phỏng vấn báo giới khi tới dự Hội nghị các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu và Tây Balkan, ngày 23/6/2022. Ảnh: AFP/TTXVN

Phát biểu họp báo nhân Hội chợ quốc tế Thessaloniki, Thủ tướng Mitsotakis bày tỏ: “Tôi đánh giá những tuyên bố gần đây của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ là không thể chấp nhận được. Tuy nhiên, chúng tôi sẽ luôn cố giữ cho các kênh liên lạc thông suốt”. Ông cũng nói thêm rằng hội nghị thượng đỉnh không chính thức của Liên minh châu Âu (EU) tại Praha (Cộng hòa Séc) vào đầu tháng 10 có thể là cơ hội để lãnh đạo hai nước gặp nhau.

Khi được hỏi về khả năng Thổ Nhĩ Kỳ khiêu khích gây xung đột quân sự ở biển Aegean, Thủ tướng Hy Lạp cho biết ông không thể “hình dung đến mức xảy ra đối đầu quân sự”, song cảnh báo rằng nếu ở trong tình huống đó, quân đội Hy Lạp sẽ có “câu trả lời dứt khoát”. Ông Mitsotakis cũng cáo buộc Thổ Nhĩ Kỳ xuyên tạc lịch sử.

Tổng thống Erdogan liên tục cáo buộc Hy Lạp – một đồng minh của Thổ Nhĩ Kỳ trong Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) – “chiếm đóng” các đảo trên biển Aegean. Nhiều năm qua, hai nước láng giềng liên tục bất đồng về biên giới biển và quyền thăm dò năng lượng tại những khu vực tranh chấp trên biển Aegean và phía Đông Địa Trung Hải.

Căng thẳng giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Hy Lạp – hai quốc gia thành viên NATO – gần đây gia tăng, liên quan đến các quần đảo ở khu vực phía Đông biển Aegean. Số phận của các quần đảo này được định đoạt sau Chiến tranh Balkan 1912-1913 bởi các thỏa thuận quốc tế, Hungary, Anh, Pháp, Nga, Italy và Đức.

Các cường quốc châu Âu năm 1914 quyết định các quần đảo trên sẽ thuộc chủ quyền của Hy Lạp, chứ không phải của Thổ Nhĩ Kỳ. Ạnkara lập luận các quần đảo vừa đề cập được trao cho Hy Lạp theo hiệp ước năm 1923 và năm 1947 với điều kiện Athens không quân sự hóa khu vực vì chúng nằm gần đất liền Thổ Nhĩ Kỳ.