Giảng dạy Truyện Kiều, Chinh phụ ngâm ở Mỹ

Sẽ lạc quan hơn khi nghe các nhà Việt Nam học (VNH) ở các nước khác nhau nói về việc nghiên cứu VN của họ, để biết VN vẫn là mối quan tâm ở nhiều nơi trên thế giới và giới nghiên cứu VN vẫn đang có sự tiếp nối. Dự khai mạc hội thảo, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khuyến khích giới nghiên cứu VN và quốc tế, xây dựng và phát triển bền vững ngành VNH trên thế giới.

Hội thảo quốc tế lần thứ tư về VNH, từ 26 -28.11 tại Hà Nội. Ảnh: Mỹ Hằng

Giới nghiên cứu đầu bạc

1.200 đại biểu tham dự Hội thảo quốc tế lần thứ tư về VNH, từ 26 -28.11 tại Hà Nội, trong đó có gần 300 đại biểu nước ngoài. GS-TS Nguyễn Xuân Thắng – Chủ tịch Viện Khoa học Xã hội VN – nói rằng, cùng với sự phát triển và ảnh hưởng ngày càng tăng của VN, lực lượng các nhà VNH ngày càng đông đảo, tại nhiều quốc gia đã xuất hiện nhiều trung tâm nghiên cứu về VN. Tuy nhiên, theo một chuyên gia, hầu hết những nhà VNH nước ngoài kỳ cựu nhất có mặt tại hội thảo lớn này tóc đều đã bạc và thế hệ nhà VNH mới chưa có nhiều tên tuổi như lớp trước.

Song, các nhà nghiên cứu VN từ các nơi trên thế giới vẫn khẳng định, mối quan tâm với một VN năng động đang dần trở lại. GS Quyên Di – người Mỹ gốc Việt, người giảng dạy ngôn ngữ và văn hóa Việt tại Đại học UCLA (California, Mỹ) – cho biết, ở nhiều trường đại học lớn của Mỹ đã có chương trình tiếng Việt, và “tiếng Việt được xem như một trong những ngoại ngữ mà sinh viên ra trường phải học như là một trong những điều kiện để tốt nghiệp văn bằng cử nhân”.

Các trường nổi tiếng như Harvard, Yale, Cornell… đều có chương trình tiếng Việt hoặc các lớp tiếng Việt – song chưa có trường đại học nào thành lập được khoa VNH, hay khoa tiếng Việt, mà chương trình tiếng Việt chỉ là một phần trong ngành Đông Nam Á học. Tuy nhiên, GS Jack Harris thuộc trường Hosailt & William Smith College ở New York đưa ra con số, mỗi năm có hàng chục trường đại học ở Mỹ đưa các nhóm sinh viên tới VN để trao đổi văn hóa giáo dục và ông luôn động viên sinh viên tìm hiểu VN năng động trong bối cảnh mới.

GS Quyên Di cho biết, văn học, nghệ thuật, ngôn ngữ, phim ảnh, lịch sử, chính trị đối chiếu của VN đang được giảng dạy tại UCLA. Các giờ giảng về VN của ông tại UCLA luôn thiếu chỗ, trong đó có rất nhiều sinh viên trẻ người gốc Việt, sinh ra và lớn lên tại Mỹ. “Tôi rất sung sướng được giảng Truyện Kiều, Chinh phụ ngâm, truyện cổ VN trên đất Mỹ…” – ông nói.
Xu thế mới

Tại Trung Quốc, Phó GS-TS Hàm Man Tuyết thuộc ĐH Bắc Kinh cho biết: Gần đây, các giáo viên giỏi về tiếng Việt và VNH hết dần, số sinh viên giảm, việc đào tạo sau đại học trong chuyên ngành VNH ở Trung Quốc cũng giảm. Tuy nhiên có một xu thế mới trong nghiên cứu VN tại Trung Quốc: Nhiều sinh viên muốn đi sâu nghiên cứu những ngành liên quan đến VN, chẳng hạn như triết học, lịch sử, quan hệ quốc tế. Khoa tiếng Việt của ĐH Bắc Kinh đã liên kết với các khoa khác để đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho nghiên cứu VN trong tương lai.

Còn tại Australia, ngành VNH có nền tảng khá vững chắc, số lượng nhà VNH đông đảo với nhiều người có tên tuổi trên thế giới như David Marr, Li Tana, Carl Thayer… TS Thái Duy Bảo – khoa Đông Nam Á của ĐH Quốc gia Australia (ANU) – cho biết, ngành Việt học đã được khẳng định từ lâu tại Australia, trong đó coi trọng việc giảng dạy và nghiên cứu về xã hội VN hiện đại trên tất cả các mặt văn hóa, lịch sử, kinh tế… Riêng nguồn tư liệu về VN của ANU chiếm 70% và cùng với tư liệu của Thư viện Quốc gia Australia làm thành nguồn tư liệu về VN ở Châu Úc. ANU có gần đầy đủ các số báo Nhân Dân, tạp chí Cộng sản, tạp chí Quê hương, gần đây là dưới dạng số hóa nên mới không đặt nữa – TS Bảo cho biết.

ANU đã đào tạo hơn 100 người có bằng tiến sĩ về VN, một con số khá lớn và là sự tiếp nối mạnh mẽ cho việc nghiên cứu VN tại Australia. Tuy nhiên, nghiên cứu VN tại Australia cũng gặp thách thức khi số giáo sư đầu ngành ít đi và nghiên cứu sinh ngày càng đi sâu vào lĩnh vực khác, mà trong đó VN chỉ là một đối tượng khảo sát. Theo ông Bảo, cách đây hai tuần, Sách Trắng của Bộ Ngoại giao Australia nêu rõ, tất cả học sinh, sinh viên đều được tiếp xúc rộng rãi với các môn học về Châu Á, trong đó tiếng Việt cũng được nêu tên cụ thể trong Sách Trắng này. Đó là điều kiện thuận lợi để ngành VNH tiếp tục phát triển.

Theo laodong