Giải Nobel Y sinh gọi tên nghiên cứu microRNA
Giả.i thưởn.g Nobel về Y sinh năm 2024 đã được trao cho hai nhà khoa học Victor Ambros và Gary Ruvkun vì phát hiện ra microRNA và vai trò của nó trong quá trình điều hòa gien sau phiên mã.
Hai nhà khoa học Victor Ambros và Gary Ruvkun đã khám phá ra microRNA – một loại phân tử RNA nhỏ mới đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều hòa gien, đã vinh dự đạt giả.i thưởn.g Nobel Y sinh 2024.
Trước đó, MicroRNA và cơ chế điều hòa gien của chúng chưa từng được biết đến. Ông Victor Ambros và ông Gary Ruvkun là hai nhà khoa học đầu tiên phát hiện MicroRNA vào năm 1993, theo The Nobel Prize đăng tải trên X.
Hai nhà khoa học Victor Ambros và Gary Ruvkun nhận giải Nobel Y sinh năm 2024. ẢNH: AYSHA/X
Theo The Nobel Prize, các tế bào và mô không phát triển bình thường nếu không có microRNA. Sự điều hòa bất thường có thể góp phần gây ung thư và đột biến ở các gien mã hóa microRNA đã được tìm thấy ở người, gây ra các tình trạng như mất thính lực bẩm sinh, rối loạn mắt và xương.
Video đang HOT
Theo Reuters dẫn lại phát biểu của Hội đồng Nobel cho biết nghiên cứu mang tính đột phá của hai nhà khoa học Victor Ambros và ông Gary Ruvkun đã tiết lộ một nguyên lý hoàn toàn mới về điều hòa gien. Nguyên lý này rất cần thiết cho các sinh vật đa bào, bao gồm cả con người.
“Hiện nay, người ta biết rằng bộ gien của con người mã hóa cho hơn 1.000 microRNA. Khám phá đáng ngạc nhiên của họ đã tiết lộ một chiều hướng hoàn toàn mới về điều hòa gien. MicroRNA đang chứng minh được tầm quan trọng cơ bản đối với cách các sinh vật phát triển và hoạt động”, theo Hội đồng Nobel.
Ông Victor Ambros sinh năm 1953 tại Hanover thuộc tiểu bang New Hampshire (Mỹ). Ông Ambros nhận bằng tiến sĩ từ Viện Công nghệ Massachusetts (MIT-Mỹ) vào năm 1979. Ông trở thành nghiên cứu sinh tại Đại học Harvard (Mỹ) vào năm 1985. Từ năm 1992 – 2007, ông Ambros là giáo sư tại Trường Y khoa Dartmouth (Mỹ) và hiện là giáo sư tại Trường Y khoa Đại học Massachusetts.
Ông Gary Ruvkun sinh ra tại Berkeley thuộc tiểu bang California (Mỹ) vào năm 1952. Ông nhận bằng tiến sĩ từ Đại học Harvard vào năm 1982. Ông trở thành nghiên cứu sinh tại Bệnh viện Đa khoa Massachusetts và Trường Y Harvard vào năm 1985.
Giải Nobel Y sinh năm 2023 đã được trao cho 2 nhà khoa học người Hungary Katalin Kariko và bác sĩ người Mỹ Drew Weissman, với nghiên cứu công nghệ vắc xin mRNA ngừa Covid-19. Kết quả nghiên cứu của hai nhà khoa học trên đã tạo nền tảng cho sự ra đời trong thời gian nhanh kỷ lục của vắc xin công nghệ mRNA, giúp đẩy lùi Covid-19, cứu sống hàng tỉ người trong thảm họa sức khỏe tồi tệ nhất hành tinh trong nhiều thập niên năm qua.
Tính đến nay, có 115 giả.i thưởn.g Nobel Y sinh được trao. Người trẻ nhất từng nhận giả.i thưởn.g Nobel Y sinh là nhà khoa học Frederick Banting hồi 31 tuổ.i, vì phát hiện ra insulin. Trong khi, người lớn tuổ.i nhất từng nhận giả.i thưởn.g Nobel Y sinh là ông Peyton Rous hồi 87 tuổ.i, vì phát hiện ra vi rút gây khối u.
Quá trình công bố giả.i thưởn.g Nobel năm 2024 bắt đầu từ ngày 7-14.10, sẽ tiếp tục vinh danh những bộ óc khoa học xuất sắc nhất. Người đạt giải sẽ nhận được huy chương, giấy chứng nhận và tiề.n thưởng lên đến 11 triệu krona Thụy Điển (tương đương 1,1 triệu USD), theo Reuters. Sau lễ công bố giải Nobel Y sinh hôm nay 7.10 tại Stockholm (Thụy Điển), các giả.i thưởn.g sẽ lần lượt được trao cho các lĩnh vực Vật lý (ngày 8.10), Hóa học (ngày 9.10), Văn học (ngày 10.10), Hòa bình (ngày 11.10) và Kinh tế (ngày 14.10).
Giải Nobel Y sinh 2024 vinh danh phát minh RNA
Chiều 7/10, tại thủ đô Stockholm (Thụy Điển), Hội đồng Nobel tại Viện Karolinska đã công bố giải Nobel Y Sinh 2024 thuộc về 2 nhà khoa học người Mỹ là Victor Ambros (sinh năm 1953) và Gary Ruvkun (sinh năm 1952) với việc phát hiện ra RNA siêu nhỏ (microRNA hay microARN), qua đó khám phá ra nguyên lý cơ bản chi phối cách thức điều hòa hoạt động của gene.
Lễ công bố hai nhà khoa học Victor Ambros và Gary Ruvkun được trao giải Nobel Y sinh 2024 với công trình phát minh RNA siêu nhỏ trong quá trình điều hòa gene, tại Stockholm (Thụy Điển) ngày 7/10/2024. Ảnh: Getty Images/TTXVN
Tuyên bố của Hội đồng Nobel nhấn mạnh giải Nobel Y sinh năm nay tập trung khám phá cơ chế điều hòa quan trọng được các tế bào sử dụng để kiểm soát hoạt động của gene. Thông tin di truyền từ ADN đến RNA thông tin (mRNA - một loại RNA đóng vai trò khuôn mẫu để sản xuất protein theo hướng dẫn được ghi trong gene), thông qua quá trình phiên mã, sau đó đến bộ máy tế bào để sản xuất protein. Tại đó, mRNA được dịch mã để protein được tạo ra theo các hướng dẫn di truyền lưu trữ trong ADN. Kể từ giữa thế kỷ XX, một số khám phá khoa học cơ bản nhất đã giải thích cách thức hoạt động của các quá trình này.
Vào cuối những năm 1980 của thế kỷ trước, 2 nhà khoa học Victor Ambros và Gary Ruvkun là nghiên cứu sinh sau Tiến sĩ tại phòng thí nghiệm của Robert Horvitz - người đã được trao giải Nobel Y Sinh năm 2002, cùng với Sydney Brenner và John Sulston vì những khám phá về "Điều hòa di truyền trong phát triển tạng và chế.t tế bào theo chương trình", mở đường cho việc nghiên cứu tìm hiểu nguyên nhân dẫn tới các căn bệnh liên quan đến tế bào, trong đó có ung thư. Trong phòng thí nghiệm của Horvitz, cả Ambros và Ruvkun đã nghiên cứu loài giun tròn C.elegans, sống tự do (không ký sinh), trong suốt, chiều dài khoảng 1 mm sống trong môi trường đất ôn đới. Mặc dù có kích thước nhỏ, song C.elegans sở hữu nhiều loại tế bào chuyên biệt như tế bào thần kinh và cơ - vốn cũng được tìm thấy ở các loài động vật lớn hơn, phức tạp hơn, khiến loài giun này trở thành một mô hình hữu ích để nghiên cứu cách thức mô phát triển và trưởng thành ở các sinh vật đa bào.
Thông qua việc nghiên cứu giun C.elegans, 2 nhà khoa học đã phát hiện RNA siêu nhỏ, cùng vai trò của chúng trong quá trình điều hòa gene sau phiên mã. Cơ chế này đã thúc đẩy quá trình tiến hóa của các sinh vật ngày càng phức tạp. Các nghiên cứu di truyền chỉ ra rằng các tế bào và mô không phát triển bình thường, nếu không có RNA siêu nhỏ. Điều hòa bất thường của RNA siêu nhỏ - có thể góp phần gây ung thư và đột biến ở các gene mã hóa cho RNA siêu nhỏ - đã được tìm thấy ở người, gây ra các tình trạng như mất thính lực bẩm sinh, rối loạn mắt và xương.
Giải Nobel Y sinh năm 2024 thuộc về công trình phát minh RNA siêu nhỏ trong quá trình điều hòa gene. Ảnh: nobelprize.org/TTXVN
Giải Nobel Y Sinh đã được trao 114 lần kể từ năm 1901 đến nay. Trong năm 2023, giả.i thưởn.g danh giá này thuộc về nhà khoa học người Hungary Katalin Kariko và nhà khoa học người Mỹ Drew Weissman với phát hiện về việc biến đổi cơ sở nucleoside để phát triển vaccine công nghệ mRNA hiệu quả trong phòng ngừa COVID-19.
Giả.i thưởn.g Y Sinh là giải khai màn tuần lễ Nobel 2024. Các giả.i thưởn.g tiếp theo được công bố gồm Giải Nobel Vật lý (ngày 8/10), Giải Nobel Hóa học (ngày 9/10) và Giải Nobel Văn học (ngày 10/10).
Giải Nobel Hòa bình là giả.i thưởn.g duy nhất được công bố ở Oslo (Na Uy) ngày 11/10. Trong khi đó, giải Nobel Kinh tế sẽ khép lại Tuần lễ Nobel 2024 vào ngày 14/10.
Giáo sư đầu ngành gian lận nghiên cứu: Chấn động giới y khoa Giáo sư y khoa chuyên nghiên cứu về hệ thần kinh và não bộ - ông Eliezer Masliah - đã bị nhà chức trách Mỹ trong lĩnh vực y tế tiến hành điều tra vì có dấu hiệu gian lận trong nghiên cứu. Chấn động giới y khoa Hoạt động điều tra do Viện Y tế Quốc gia Mỹ tiến hành cho thấy,...