Giải mã trận sóng thần bí ẩn lan khắp thế giới
Một trận động đất mạnh 8,2 độ richter kéo theo sóng thần lan rộng khắp thế giới hồi năm ngoái khiến giới khoa học bất ngờ.
Các nhà khoa học cảnh báo rủi ro tiềm ẩn từ những trận động đất phức tạp (Ảnh minh họa: Reuters).
Mới đây, các nhà khoa học của Viện Công nghệ California (Mỹ) tuyên bố đã phát hiện ra nguồn gốc của đợt sóng thần lan khắp thế giới xảy ra hồi tháng 8 năm ngoái sau trận động đất mạnh 8,2 độ richter gần quần đảo South Sandwich ở Đại Tây Dương.
Giới khoa học không khỏi bất ngờ vì sóng thần này gây ra bởi một trận động đất có tâm chấn ở độ sâu 47 km – độ sâu mà khó có thể gây ra sóng thần. Ban đầu trận động đất được ghi nhận chỉ có cường độ 7,5 độ richter, nhưng sau đó được điều chỉnh lên 8,2 độ richter.
Video đang HOT
Nghiên cứu của các nhà khoa học chỉ ra rằng, trận động đất thực chất là tập hợp của hàng loạt trận động đất liên tiếp trong vòng vài phút. Một trong số các trận động đất đó có cường độ 8,2 độ richter và tâm chấn chỉ cách mặt đất 15 km.
Mặc dù trận động đất có cường độ rất mạnh, nhưng các hệ thống theo dõi gần như không phát hiện ra bởi vì nó bị vùi lẫn trong các sóng địa chấn do các trận động đất khác gây ra.
Các nhà nghiên cứu tin rằng, trận động đất “âm thầm” này đã gây ra sóng thần lan khắp thế giới, trải rộng đến Bắc Đại Tây Dương, Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương, lan tới cả những bờ biển cách xa 10.000 km.
Mặc dù đợt sóng thần này không gây thiệt hại lớn, song các nhà nghiên cứu cảnh báo, những trận động đất phức tạp kiểu này tiềm ẩn rủi ro lớn bởi chúng khó phát hiện. “Nếu chúng ta không sử dụng đúng dữ liệu, chúng ta không thể biết điều gì tiềm ẩn bên trong”, Zhe Jia, một nhà nghiên cứu địa chấn tại Viện Công nghệ California, cảnh báo.
Tảng đá to như núi dưới biển Nhật Bản có thể là nguyên nhân gây siêu động đất
Nghiên cứu mới do các nhà nghiên cứu tại Đại học Texas (Mỹ) tuyên bố rằng một tảng đá có kích thước bằng quả núi, nằm chôn vùi dưới biển phía nam Nhật Bản có thể hoạt động như nam châm hay cột thu lôi "hút" các trận động đất siêu lớn trong khu vực.
Tảng đá Kumano Pluton là phần lồi lên màu đỏ trong bức ảnh 3D. Ảnh: sciencealert
Theo đài Sputnik ngày 8/2, hình ảnh 3D của tảng đá có tên là Kumano Pluton này cho thấy nó đã chuyển hướng năng lượng kiến tạo thành các điểm dọc theo các mặt, nơi một số trận động đất lớn nhất trong khu vực đã xảy ra.
Mô hình 3D có độ nét cao cho thấy Pluton là một khối đá lồi màu đỏ, gần đới hút chìm Nankai, thuộc bờ biển phía nam của Nhật Bản. Đới hút chìm là những điểm mà các mảng kiến tạo của Trái đất va chạm hoặc trượt qua nhau.
Các khu vực phía trên các đới này đặc biệt dễ xảy ra động đất, sóng thần, núi lửa phun trào.
Nghiên cứu là lần đầu tiên các nhà khoa học có thể xác định toàn bộ phạm vi của Kumano Pluton - được phát hiện lần đầu tiên vào năm 2006.
Nhóm nhà nghiên cứu tham gia đã tập hợp dữ liệu địa chấn được thu thập trong khoảng thời gian 20 năm và đưa vào siêu máy tính LoneStar5 để tạo khung cho mô hình 3D độ nét cao của Pluton.
Ông Shuichi Kodaira, Giám đốc Cơ quan Khoa học và Công nghệ Trái đất Biển Nhật Bản, cho rằng những phát hiện này sẽ giúp họ tìm hiểu xem liệu có một trận động đất lớn khác đang hình thành ở đới hút chìm Nankai hay không.
Ông nói: "Chúng tôi không thể dự đoán chính xác khi nào, ở đâu hoặc độ lớn của các trận động đất trong tương lai, nhưng bằng cách kết hợp mô hình của chúng tôi với dữ liệu quan trắc, chúng tôi có thể bắt đầu ước tính các quá trình trong tương lai gần".
Mô hình 3D của Pluton cũng cho thấy nó chuyển hướng nước ngầm vào bên trong Trái đất.
Ông Adrien Arnulf, tác giả chính của nghiên cứu và là trợ lý nghiên cứu tại Viện Vật lý Địa cầu của Đại học Texas, đã mô tả những phát hiện này mang tính "mở mang tầm mắt" và nói rằng chúng có thể giúp các nhà địa vật lý nghiên cứu tạo ra hình ảnh 3D về các điểm địa chấn khác dưới bề mặt Trái đất.
Những nơi như đông bắc Nhật Bản, New Zealand và Cascadia ở Tây Bắc Thái Bình Dương của Mỹ có các đới hút chìm khác và các trận động đất lớn đã từng xảy ra ở tất cả các khu vực này.
Động đất có độ lớn 6,1 ở miền Đông Indonesia Ngày 2/2, một trận động đất có độ lớn 6,1 đã xảy ra ở tỉnh Maluku, miền Đông Indonesia. Cơ quan Khí tượng, Khí hậu và Địa vật lý Indonesia cho biết trận động đất xảy ra lúc 4h25 sáng theo giờ địa phương, với tâm chấn nằm ở độ sâu 131 km, cách quận Maluku Barat Daya 86 km về phía Đông...