Cảnh báo mức độ khó lường của sóng thần sau vụ phun trào núi lửa ở Tonga
Chuyên gia về núi lửa Wendy Stovall thuộc Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS) cảnh báo sẽ có thể có thêm nhiều vụ nổ núi lửa hoặc sóng thần tại Bờ Tây nước Mỹ sau vụ phun trào núi lửa ở ngoài khơi Tonga hôm 15/1 vừa qua.
Hình ảnh vệ tinh cho thấy núi lửa phun trào ở ngoài khơi Tonga. Ảnh: AFP/TTXVN
Phát biểu với giới truyền thông, bà Wendy Stovall cho biết vụ phun trào núi lửa nói trên là “thực sự khó tin” và hoạt động của sóng thần sẽ trở nên khó dự báo hơn sau cơn địa chấn này. Bà cho biết: “Chắc hẳn đã có một lượng rất lớn magma lộ ra, có thể là từ một vụ lở đất dưới nước hoặc một hiện tượng nào khác, sau đó gặp nước biển và phát nổ rất dữ dội”.
Theo bà Stovall, cho đến nay các nhà khoa học vẫn chưa biết liệu sẽ có thêm vụ phun trào nào xảy ra tiếp theo hay không và vụ phun trào ngày 15/1 vừa qua sẽ ảnh hưởng đến Trái Đất như thế nào. Bà nêu rõ: “Chúng tôi sẽ theo dõi mọi diễn biến khi chúng xuất hiện, nhưng chắc chắn những loại núi lửa vẫn còn hoạt động như thế này sẽ có thể gây ra những đợt phun trào tiếp theo với quy mô lớn và có thể tạo ra nhiều sóng thần hơn, nhưng chúng cũng có thể dần trở lại trạng thái im lìm. Ở thời điểm này, chúng tôi chưa thể biết chắc. Có bằng chứng cho thấy núi lửa xảy ra thông qua các khối nước có thể phun trào ở cấp độ mạnh, không nhất thiết giống như những gì đã xảy ra ở Tonga, nhưng có thể tạo ra sóng áp suất lớn và kiểu phun trào tầng bình lưu tương tự”.
Video đang HOT
Theo bà Stovall, những vụ phun trào mạnh mẽ của núi lửa đôi khi có thể “làm mát” toàn bộ Trái Đất trong khoảng thời gian nhiều năm. Bà Stovall cũng lưu ý rằng núi lửa gần Tonga thường xuyên hoạt động. Một vụ phun trào nhỏ hơn đã bắt đầu tại đây vào ngày 20/12/2021, nhưng đã kết thúc trước khi xảy ra vụ phun trào dẫn tới sóng thần này.
Vụ phun trào của núi lửa Hunga Tonga-Hunga Haapai ở đáy biển Thái Bình Dương (gần đảo chính của Tonga) hôm 15/1 đã phát ra tiếng nổ có thể nghe thấy ở những khu vực xa xôi. Cơ quan Khí tượng Quốc gia Mỹ cho biết tiếng nổ từ vụ phun trào có thể nghe thấy ở vị trí cách đó gần 10.000 km.
LHQ kêu gọi hỗ trợ các quốc gia đang phát triển ở đảo nhỏ ứng phó thiên tai
Chủ tịch Đại Hội đồng Liên hợp quốc (ĐHĐ LHQ) Abdulla Shahid nhận định vụ phun trào núi lửa Hunga Tonga-Hunga Haapai ở Tonga và trận sóng thần tiếp sau đó đã cho thấy mức độ "dễ bị ổn thương" của các quốc gia đang phát triển ở đảo nhỏ (SIDS) trước thảm họa thiên nhiên.
Trong ảnh (hình chụp vệ tinh): Núi lửa phun trào gây sóng thần tại Tonga, ngày 15/1/2022. Ảnh: AFP/TTXVN
Dẫn lời Chủ tịch Abdulla Shahid, ngày 17/1, người phát ngôn ĐHĐ LHQ Paulina Kubiak cho biết các hoạt động ứng phó khi được triển khai tại SIDS thường bị hạn chế, trong khi các mạch nước ngầm rất dễ bị ô nhiễm và hầu hết các cơ sở hạ tầng đều nằm gần bờ biển. Bà nhấn mạnh: "Những gì chúng ta cần làm là nỗ lực để tăng cường khả năng phục hồi như đã nêu trong Khung hành động Sendai về giảm nhẹ rủi ro thiên tai 2015 - 2030 và được cụ thể hóa trong Chương trình Nghị sự năm 2030". Quan chức LHQ nhấn mạnh đây là một trong những minh chứng cho thấy sự đoàn kết quốc tế là vô cùng cần thiết trong ứng phó với khủng hoảng và tái thiết sau khủng hoảng.
Hiện LHQ và các cơ quan trực thuộc đã sẵn sàng sẵn sàng triển khai các nỗ lực cứu trợ cho quốc đảo Tonga.
Người phát ngôn của Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres - ông Stephane Dujarric cho biết: "Các đồng nghiệp phụ trách các vấn đề nhân đạo của chúng tôi và chính phủ (Tonga) đã báo cáo về những thiệt hại cơ sở hạ tầng đáng kể tại Tongatapu (đảo chính), song chưa có liên lạc từ nhóm làm việc tại đảo Haapai. Chúng tôi cũng đặc biệt lo ngại về hai hòn đảo nhỏ, Mango và Fonoi, sau khi các chuyến bay giám sát xác nhận thiệt hại đáng kể về tài sản tại đây."
Ông Dujarric cho biết Chương trình Lương thực thế giới (WFP) đang lập bản đồ để triển khai các nguồn cung cấp cứu trợ cũng như điều phối nhân sự thực hiện công tác này. WFP cũng cử kỹ sư tới hỗ trợ khôi phục đường dây liên lạc ở Tonga. Trong khi đó, Quỹ Nhi đồng LHQ (UNICEF) đang chờ xác nhận của Chính phủ Tonga trước khi vận chuyển hàng hóa hỗ trợ khẩn cấp từ các kho hàng tại Fiji và Brisbane (Australia). Những mặt hàng này bao gồm nước sạch, các bộ dụng cụ vệ sinh, thùng và xô chứa nước, bộ dụng cụ thử nghiệm hiện trường nước, lều, bạt che, đồ chơi cho t.rẻ e.m.
Ngoài ra, các cơ quan khác của LHQ làm việc trong lĩnh vực cứu trợ bao gồm Quỹ Dân số LHQ, Tổ chức Nông Lương, Tổ chức Di cư quốc tế và Tổ chức Y tế thế giới cũng đang phối hợp chặt chẽ với các cơ quan hữu quan ở Tonga, các đối tác nhân đạo và các nước tài trợ để hỗ trợ Tonga khắc phục hậu quả thiên tai.
Văn phòng điều phối các vấn đề nhân đạo của LHQ (OCHA) cho biết sóng thần đã gây ra thiệt hại lớn cho khu vực bờ biển phía Tây đảo Tongatapu, khi một số khu nghỉ dưỡng và nhà ở bị phá hủy hoặc hư hại nghiêm trọng. OCHA cũng bày tỏ quan ngại về hai hòn đảo Mango và Fonoi, sau khi các chuyến bay giám sát xác nhận "thiệt hại đáng kể về tài sản" tại đây. OCHA cho biết trong điều kiện liên lạc gián đoạn như hiện nay, cơ quan này chưa thể đ.ánh giá tác động toàn diện của vụ núi lửa phun trào và sóng thần, đồng thời bày tỏ lo ngại về tình hình ô nhiễm nước uống và đất canh tác, và sự cần thiết phải có nguồn nước sạch sinh hoạt cho người dân.
Vụ phun trào núi lửa ở Tonga ngày 15/1 vừa qua là một trong những vụ phun trào núi lửa lớn nhất từng ghi nhận trong nhiều thập kỷ, với những cột tro bụi bốc cao tới 30 km, trong khi tro bụi, khí gas và mưa axit từ hoạt động địa chất này cũng đã ảnh hưởng một vùng rộng khắp trên Thái Bình Dương. Sóng thần cũng xảy ra tại các quốc gia ven biển Thái Bình Dương từ Nhật Bản đến Mỹ.
Núi lửa Hunga Tonga-Hunga Haapai phun trào đã phủ lên Tonga một màn tro bụi dày đặc và phát sóng xung kích bao quanh toàn bộ Trái Đất, vốn được xem là "sát thủ vô hình" của tất cả các vụ nổ (tự nhiên hay nhân tạo), gây nên hàng loạt cái c.hết cho con người và sự sụp đổ của các công trình, tòa nhà trên Trái Đất. Với vận tốc xuất hiện nhanh hơn vận tốc âm thanh (vận tốc âm thanh trong không khí là 344 mét/giây), sóng xung kích có thể thổi bay và san phẳng mọi thứ trên đường đi của nó.
Hiện vẫn chưa có báo cáo chính thức về hậu quả của thảm họa kép núi lửa phun trào và sóng thần tại Tonga, nhưng các hình thức liên lạc bằng điện thoại và Internet đều bị gián đoạn nghiêm trọng và dự kiến khó có thể khắc phục trong vài tuần tới. Thủ đô Nukualofa của Tonga được dự báo sẽ bị bao phủ dưới 1-2 cm tro bụi, có khả năng gây ngộ độc nguồn nước và gây khó khăn cho vấn đề hô hấp của người dân.
Núi lửa Tonga tiếp tục phun trào Trung tâm khuyến cáo bụi núi lửa Darwin, có trụ sở ở Darwin, Australia, ngày 17/1 thông báo đã ghi nhận thêm một vụ "phun trào lớn" của núi lửa tại Tonga, 2 ngày sau vụ phun trào lớn gây ra các trận sóng thần ở khu vực Thái Bình Dương. Hình ảnh do vệ tinh Himawari-8 của Nhật Bản thu được ngày...
