Giải mã những hình ảnh ẩn dụ về tôn giáo trong ‘The first omen’

Kể từ phần phim đầu tiên ra mắt năm 1976, thương hiệu The Omen luôn ẩn chứa rất nhiều chi tiết về Thiên Chúa giáo, Kinh Thánh và quỷ Satan.

Nhờ vậy mà phim có một lượng khán giả đông đảo bởi nội dung có chiều sâu, ý nghĩa. Phát huy thế mạnh đó, The First Omen (tựa Việt: Điềm báo của quỷ) cũng mang đến một câu chuyện hấp dẫn và hàng loạt ẩn dụ quanh sự ra đời của ác quỷ.

Tên gọi của nhân vật chính

Nhân vật chính của The First Omen mang tên Margaret (Nell Tiger Free), trong tiếng Ba Tư có nghĩa là “đứa con của ánh sáng” (the child of light). Còn tên của Lucifer trong tiếng Latinh có nghĩa là “kẻ mang ánh sáng” (light bringer). Chi tiết này ngầm ám chỉ mối quan hệ giữa Margaret và chúa quỷ của địa ngục ngay từ đầu phim.

Margaret trong văn hóa Hy Lạp còn có nghĩa là “ngọc trai”. Trong Kinh Thánh, Thánh Matthew đã nhắc tới Thiên đàng như sau: “Nước Trời lại cũng giống như chuyện một thương gia đi tìm ngọc đẹp. Tìm được một viên ngọc quý, ông ta ra đi, bán tất cả những gì mình có mà mua viên ngọc ấy”. Điều này cho thấy Margaret chính là những gì tốt đẹp nhất ở giữa một Giáo hội suy đồi.

Ý nghĩa tên của Carlita

Trong tiếng Tây Ban Nha, tên Carlita (Nicole Sorace) có nghĩa là “người mạnh mẽ”, còn tiếng Latinh lại có nghĩa là “tự do”. Trong phim, Carlita bị mọi người xa lánh vì tính cách có phần lập dị. Trên thực tế, cô bé thường xuyên bị cấm túc vì bất tuân lời của Viện Mẫu Silvia (Sônia Braga).

Bất kỳ nhân vật nào dám làm trái lời Cha xứ hay Ma sơ cũng đều bị tước đi khả năng lên tiếng. Chi tiết gợi nhớ đến những vết nhơ của Giáo hội trong lịch sử như cuộc săn phù thủy nhằm đàn áp nhóm phụ nữ cấp tiến thời Trung cổ.

Hình ảnh suy đồi của Giáo hội

Dù lấy bối cảnh một cô nhi viện do Giáo hội quản lý nhưng bộ phim khéo léo xây dựng hình ảnh các Ma sơ trở nên suy đồi, như cách họ trò chuyện với những bé gái về những thứ tục tĩu, rít thuốc lá chuyên nghiệp của một nữ tu, hay những ánh mắt lén lút vụng trộm nấp sau những vách tường dày thánh thiện hàng trăm năm.

Ngay ngày đầu tiên Margaret tới cô nhi viện thì người bạn cùng phòng Luz Valez (Maria Caballero) đã rủ cô đi đến một quán bar với trang phục gợi cảm. Điều này đã ám chỉ trước những bi kịch sắp tới hay thân phận thật sự của Luz.

Sự ra đời của Damien

Trong The Omen, khi Robert Thorn ( Gregory Peck) đào ngôi mộ của mẹ Damien lên thì nhìn thấy xương của một con chó rừng. Phần phim The First Omen đã chỉnh sửa lại khi con chó thực chất là cha của Damien và là hiện thân của ác quỷ. Dường như Giáo hội đã triệu hồi nó lên từ một nghi lễ tà đạo nào đó.

Sau đó, họ liên tục cho con chó phối ngẫu với phụ nữ và sinh ra những đứa bé con người như cái cách Chúa Trời cho phối ngẫu Adam và Eve. Vì những đứa bé sinh ra đều là nữ, Giáo hội lại mất thêm nhiều năm để đợi chúng lớn lên và tiếp tục để con chó rừng giao phối với chính con gái của mình để cho ra đời đứa trẻ Phản Chúa.

Hành động miêu tả con chó rừng đang cưỡng hiếp chính con gái mình vừa kinh hoàng vừa là ẩn ý về sự lạm dụng quyền lực. Việc những bé gái bị vứt bỏ sau khi được thụ thai cũng nói lên tác hại của chế độ phụ hệ, với Giáo hội cho rằng chỉ một người đàn ông mới có đủ quyền lực để thay đổi thế giới.

Ý nghĩa hình tượng con chó rừng

Ngoài đời, chó rừng thường ẩn mình vào ban ngày và xuất hiện vào ban đêm, đi theo bầy để săn những sinh vật yếu đuối hoặc không có khả năng tự vệ. Chó rừng sẽ ăn bất cứ thứ gì nhưng chỉ chiến đấu với thứ mà nó có thể dễ dàng chế ngự. Vì thế mà trong Kinh Thánh, chó rừng tượng trưng cho sự ranh mãnh, tàn bạo và máu lạnh.

Bên cạnh đó, chó rừng còn là biểu tượng của Anubis – vị Tử Thần của người Ai Cập cổ. Vì thời gian dài chịu kiếp nô lệ của Ai Cập mà người Do Thái xem hình ảnh Anubis hay chó rừng đồng nghĩa với sự tà ác. Do đó mà The Omen và The First Omen dùng hình tượng chó rừng để thể hiện một hình ảnh của ác quỷ trên mặt đất.

The First Omen (tựa Việt: Điềm báo của quỷ) đang chiếu tại các rạp trên toàn quốc.