Giá dầu xuống dưới 0 USD/thùng cho thấy sự sụp đổ của nguồn cầu

Dầu WTI tại Mỹ lần đầu tiên giao dịch với mức giá âm, nhưng đây chỉ là hồi chuông báo hiệu bắt đầu giai đoạn điều chỉnh đau đớn của thị trường vì nhu cầu năng lượng giảm toàn cầu.

Khi giá dầu của Mỹ lần đầu tiên trong lịch sử vượt qua mức giao dịch âm 40 USD/thùng, về lý thuyết điều này đồng nghĩa những nhà sản xuất sẽ phải trả thêm hơn 40 USD để người giao dịch lấy bớt “vàng đen”.

Tuy nhiên, con số này chỉ mang ý nghĩa tượng trưng và sẽ không ảnh hưởng quá lớn đến giá xăng người dân Mỹ mua tại mỗi trạm.

Máy bơm dầu thô tại mỏ dầu Long Beach, Signal Hill, bang California, của Mỹ. Ảnh: Getty.

Theo S&P Global Platts, một hãng phân tích, hiện tượng giá dầu ở mức âm vào ngày 20/4 chỉ là sự kiện bất thường ngắn hạn. Điều này có liên quan đến nguồn cung dầu từ West Texas Intermediate (WTI) và tình trạng các hợp đồng dầu thô Mỹ giao tháng 5 sẽ đáo hạn giữa bối cảnh đang không có ai cần thêm dầu.

Trên thực tế, giá dầu đặt mua cho tháng 6 vẫn tăng nhẹ trong ngày 20/4, trên mốc 20 USD/thùng. Điều này cho thấy các nhà đầu tư đang đánh cược giá dầu vào cuối mùa xuân vẫn có giá trị nhất định, theo Washington Post.

Dù vậy, ý nghĩ một thùng dầu ngày 20/4 có giá thấp hơn 0 đồng vẫn là điều khó tin. Cột mốc lịch sử này sẽ còn hằn sâu trong tâm trí nhiều người vì đây mới là “triệu chứng” của căn bệnh mà nền kinh tế toàn cầu đang trải qua.

Các công ty lớn trên thế giới đã cắt giảm đầu tư từ 30-50% cho hoạt động khai thác giếng dầu mới. Ngành dịch vụ mỏ dầu tiếp tục cắt giảm nhân sự. Trong khi đó, một số công ty đã bắt đầu đóng bớt giếng dầu.

Dù mức giá dầu tháng 6 được giữ ở mức 20 USD/thùng, giá dầu năm 2020 vẫn có rủi ro giảm gần 65%. Trong thời gian tới, ngành khai thác dầu đá phiến và cát dầu nặng tại Mỹ sẽ chịu thiệt hại nặng nề.

Abji Rajendran, chuyên gia tại Trung tâm Chính sách Năng lượng Toàn cầu thuộc Đại học Columbia, cảnh báo khả năng nguồn cung dầu của Mỹ có thể giảm từ 2-3 triệu thùng/ngày trong vòng một tháng tới, thậm chí mức giảm có nguy cơ lên đến 3-4 triệu thùng/ngày.

Gianna Bern, chuyên gia kinh tế tại Đại học Notre Dame, đánh giá nhu cầu của khu vực vận tải đang đứng yên do vậy giá dầu đặt mua cho tháng 6 sẽ tiếp tục thấp trong những ngày tới.

Tình trạng “không ai thèm dầu” xuất phát từ việc kho trữ dầu không còn. Những người nắm hợp đồng bán dầu háng 5, vốn những năm trước có thể dễ dàng sang tay cho những nhà máy hóa dầu vào phút chót, có ít lựa chọn hơn trong phiên giao dịch ngày 20/4 và buộc phải “ngậm lỗ”.

Kể từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát vào tháng 1, guồng máy kinh tế toàn cầu đã chậm dần rồi đột ngột ngừng chạy vì các biện pháp phong tỏa ứng phó dịch bệnh. Nhu cầu năng lượng giảm từ 25-30%, nhưng các quốc gia sản xuất dầu vẫn tiếp tục xả hàng vào thị trường suốt tháng 3 và đầu tháng 4.

Nga và Saudi Arabia lao vào cuộc chiến giá dầu bằng cách lừa nhau cắt giảm sản lượng nhưng thật ra chỉ là nói suông, đẩy năng lực tích trữ dầu đến ngưỡng trần.

Phải đến ngày 12/4, cả hai nước cùng những thành viên OPEC (Tổ chức Các quốc gia Xuất khẩu Dầu) mới thống nhất cắt giảm sản lượng gần 10 triệu thùng/ngày, tương đương 10% tổng sản lượng toàn cầu.

Dù vậy, mức giảm sản lượng dầu vẫn không chạy theo kịp mức giảm về nhu cầu tiêu thụ và trữ lượng dầu các nước tiếp tục tăng.

Không chỉ tại Mỹ, các doanh nghiệp khai thác dầu Canada đã bắt đầu đóng giếng dầu cát nặng ở vùng Alberta. Giá giao dịch dầu của nước này trong ngày 20/4 cũng xuống mức âm.

“Thị trường đang bắt đầu quá trình đau đớn để cân bằng lại nguồn cung với nhu cầu triển vọng thấp hơn, khoảng 70 triệu thùng/ngày. Tình hình kinh tế chôn chân vì tương lai mơ hồ, nên không có lý do gì để chúng ta kỳ vọng nhu cầu sẽ tăng trong ngắn hạn”, Reid Morrison, chuyên gia phân tích mảng năng lượng của hãng PwC, nhận định.

Thanh Danh