Gặp họa vì làm trắng da cấp tốc

Chị em nào có điều kiện thì lao như con thiêu thân tới các trung tâm thẩm mỹ còn lại ít tiền hơn thì đi mua mỹ phẩm làm trắng tự chế. Nhưng trắng chẳng thấy đâu, chỉ thấy để lại hậu quả tàn phá làn da và công cuộc nhập viện điều trị gian nan!

Chưa kịp làm đẹp đã gặp họa

BV Da liễu Hà Nội vừa tiếp nhận bệnh nhân với toàn bộ phần da mặt, da phía trước ngực, bụng bị bỏng rát, bong tróc. Theo chẩn đoán ban đầu, bệnh nhân Chu Thị Lan bị kích ứng da do đắp mỹ phẩm làm trắng da.

Theo trình bày của gia đình chị Lan (trú Trần Phú, TP Vĩnh Yên, Vĩnh Phúc), ngày 21/5, chị Lan đến Trung tâm Thẩm mỹ viện Nhật Linh (147 Bà Triệu,Vĩnh Yên,Vĩnh Phúc) để tắm trắng, tẩy tế bào da chết toàn thân. Sau khi được các nhân viên tại Trung tâm tư vấn dùng mỹ phẩm, chị Lan đã quyết định sử dụng trọn gói các mỹ phẩm với chi phí 9 triệu đồng. Sau đó, nhân viên dẫn chị Lan lên tầng 3 đắp thuốc lên mặt và toàn thân. Gần hai tiếng đồng hồ sau, chị Lan thấy bỏng rát khắp người, choáng váng, khó thở, ù tai… Chị Lan thông báo với nhân viên của Trung tâm về các triệu chứng trên thì được trấn an “Không sao đâu”.

Cố nằm thêm một lúc, thấy tình trạng càng ngày càng nghiêm trọng, chị Lan chạy xuống tầng 1 thì bị đột quỵ. Sau đó được nhân viên của Trung tâm chị đi cấp cứu. Theo bệnh án của bệnh viện Đa khoa tỉnh Vĩnh Phúc, “Chị Chu Thị Lan bị dị ứng ngoài da do thuốc”.

Theo BS Nguyễn Minh Quang, PGĐ BV Da Liễu Hà Nội, trường hợp của bệnh nhân Lan là bị kích ứng tại chỗ sau khi sử dụng mỹ phẩm vì chỉ sau vài tiếng sử dụng là có biểu hiện da bị tổn thương. Chưa thể kết luận là bệnh nhân Lan bị kích ứng hỏng da do loại mỹ phẩm nào vì không biết trung tâm thẩm mỹ trộn những gì vào đồ đắp làm trắng da.

Nhưng những biểu hiện của bệnh nhân Lan cho thấy rõ, toàn phần da mặt và da cơ thể được đắp đều có tổn thương của việc kích ứng mỹ phẩm như đỏ, rát (như bị bỏng nước sôi). Ngoài ra, phần da còn bị tổn thương còn có những nốt phỏng rộp, mưng mủ vì có triệu chứng nhiễm trùng.

Đến nay, sau hơn 10 ngày điều trị, bệnh nhân Lan vẫn đang bong tróc mảng da mặt và cơ thể. Theo BS Minh Quang, đây là biểu hiện bình thường của sự đang phục hồi của da sau tổn thương.

Và sau khi điều trị theo đơn thuốc bác sĩ, bệnh nhân sẽ Lan sẽ khỏi bệnh nhưng da sẽ yếu hơn sau lần tổn thương này. Cũng theo các chuyên gia da liễu, có nhiều trường hợp kích ứng da sau đắp thuốc làm căng da, trắng da nặng hơn nhiều như tổn thương sâu trong da, phù nề tế bào gây ra sự hoại tử tế bào.

Hiện nay, các trung tâm thẩm mỹ thường sử dụng các chiêu quảng cáo đắp trắng da, đắp mỹ phẩm – thuốc căng da với những loại mỹ phẩm trộn khác nhau và không ai có thể kiểm soát được trong đấy bao gồm chất liệu, thành phần gì. Chính vì điều này sẽ gây nên sự kích ứng nhanh cho người đi làm đẹp. Tùy thuộc vào nồng độ của chất trộn trong mỹ phẩm đắp làm đẹp gây tổn thương nhiều hay ít trên da.

Hỏng da vì thuốc Bắc

Thời gian gần đây bỗng rộ lên phong trào đắp mặt nạ thuốc Bắc. Liệu loại mặt nạ này có thật sự đem lại hiệu quả thần kỳ khi được bán với giá rẻ như bèo? Chị Nguyễn Anh Thư, nhà ở Q. Bình Tân, TP.HCM, ngồi ôm mặt rầu rĩ trước cửa phòng khám tại Bệnh viện Da liễu. Tôi lân la hỏi chuyện, chị cho biết: ” Da mặt tôi trước giờ đâu đến nỗi nào, chỉ có chút nám bên má phải chứ không hề nổi mụn. Tuần trước, nghe nhỏ bạn xúi, tôi tự ý đi mua bột thuốc Bắc về hòa với nước đắp lên mặt, ai dè bị dị ứng rồi nổi mẩn ngứa như thế này!”.

Chị Anh Thư không phải là trường hợp duy nhất phải đi bệnh viện vì đắp mặt nạ thuốc Bắc không rõ nguồn gốc. Tuy nhiên, những bài thuốc Bắc truyền miệng trôi nổi kia vẫn đang tiếp tục được nhiều chị em dùng, bất chấp những rủi ro cho da mặt.

“Chẳng biết các chị xài thế nào chứ có đợt mặt mình tự nhiên nổi tùm lum nên tá hỏa ngừng ngay. Có thể do da của mình nhạy cảm quá chăng? Nếu có chị nào dùng, phải chọn loại sản phẩm đáng tin cậy nhé!”. Đây là cảnh báo trên một diễn đàn của một bà mẹ trẻ đã từng dùng qua mặt nạ thuốc Bắc.

Vào google, gõ “mặt nạ thuốc Bắc”, bạn sẽ thấy ngay một diễn đàn của các chị em nói về loại mặt nạ này. Tại đây, có đến hơn 90% là các lời cảnh báo, lo lắng về việc sử dụng loại mặt nạ lợi bất cập hại này. Tuy nhiên, khuynh hướng dùng thuốc Bắc trong việc làm đẹp hiện đang được ưa chuộng bởi phái đẹp đang có xu hướng tìm về với các loại mỹ phẩm “tự nhiên”.

Các loại thẩm mỹ viện cũng theo xu hướng này mà dùng thuốc Bắc trong các quá trình trị liệu để thu hút chị em. Nhiều người kháo nhau về chuyện ở thẩm mỹ viện có sử dụng thuốc Bắc để trị nám, làm trắng da. Điều này là có thật, thế nhưng ít ai biết để làm cho da hết nám, trắng sang, việc sử dụng thảo dược là một bước rất nhỏ trong quá trình trị liệu.

Bên cạnh đó, nhiều chị em đã mua thuốc Bắc tự chế về làm mặt nạ để đắp. Hậu quả của việc sử dụng loại mặt nạ làm từ thuốc Bắc trôi nổi này là nhiều người bị dị ứng, nổi mẩn đỏ, đau rát, nên phải đi khám và điều trị ở Bệnh viện Da Liễu. Chị Anh Thư trong câu chuyện nói trên kể về việc dùng mặt nạ thuốc Bắc của mình: ” Tôi đến một tiệm thuốc Bắc gần nhà hỏi mua những vị thuốc có thể làm trắng da. Sau đó, tôi nhờ họ xay nhuyễn, trộn tất cả các vị thuốc ấy lại với nhau.

Theo hướng dẫn của tiệm, tôi trộn hỗn hợp thuốc đó với nước lạnh thành một bát thuốc sền sệt rồi đắp lên mặt mỗi tối”. “Tôi đắp lần thứ nhất, chừng mười lăm phút sau, có cảm giác da mặt mình bị nóng rát. Tôi nghĩ mới đắp lần đầu chắc chưa quen nên chuyện thấy nóng rát là phản ứng tự nhiên. Hôm sau tôi tiếp tục đắp, thấy da nóng rát dữ dội hơn. Sáng ra, tôi còn thấy nhiều mụn nước ửng đỏ nổi lên khắp mặt. Hoảng quá, tôi đi Bệnh viện Da liễu để khám ngay!”.

Thuốc Bắc có làm đẹp da?

Cầm hai chiếc mặt nạ bỏ trong túi ni-lông màu đen với giá 50 nghìn đồng trên tay, tôi cũng nhận được lời trấn an: “Chị yên tâm đi, thành phần là thuốc Bắc trộn sữa chua thôi à, không bao giờ bị dị ứng đâu! Em bán cho người ta xài mấy năm rồi đó, chữ tín đặt lên hàng đầu mà!”.

Theo lương y Đinh Công Bảy, Tổng thư ký Hội Dược liệu TP.HCM, trong Đông y, các vị thuốc như bạch phục linh, cám gạo, trái cây… có công dụng làm đẹp và đã được kiểm nghiệm thực tế.

Tuy nhiên, các thành phần này phải được pha chế đúng liều lượng và thường sau một thời gian mới phát huy hiệu quả chứ không thể trong một sớm một chiều. Ai cũng biết, thuốc Bắc là một loại “mỹ phẩm” tự nhiên. Chúng tác động vào da và ngấm dần vào máu trong quá trình đắp mặt hoặc uống.

Thế nên, chúng có công dụng lâu dài và an toàn, chứ không thể có tác dụng nhanh chóng như các loại hóa chất. Hơn nữa, việc dùng thuốc Bắc để uống hay đắp mặt đều phải sử dụng theo đúng liều lượng và tùy từng loại da.

Với các loại mặt nạ không nguồn gốc vừa nêu, không ai biết chúng gồm những thành phần gì. Cũng không loại trừ khả năng người bào chế thuốc có cho thêm một thành phần chất tẩy trắng nào đó vào thuốc Bắc dạng bột này. Hơn nữa, do sự hiểu biết hạn chế, nhiều chị em tự ý mua thuốc bột về pha chế với nhiều loại trái cây, sữa chua để đắp lên mặt và lại dùng thường xuyên khiến da bị dị ứng nên sưng đỏ, viêm tấy…

Kem trắng da giá… 20.000đ!

Đây là loại kem trắng da do chị em tự truyền tai nhau pha chế, gồm hỗn hợp các loại thuốc: Trangala, Aspirin PH8, B2, C, Vitamin E… sau đó đem trộn với nhiều loại kem khác nhau có giá thành tính ra chỉ trên dưới 20.000đ/lọ, với mục đích trị nám, làm trắng da.

Theo TS.BS Trần Văn Tiến – PGĐ BV Da liễu TƯ, nguy hiểm của việc sử dụng mỹ phẩm tự chế là ở chỗ không đảm bảo được vệ sinh, nồng độ hoạt chất và không được đánh giá về chất lượng. Điều đó có thể gây hậu quả xấu cho làn da như: Viêm da tiếp xúc dị ứng, da sẽ bị bào mỏng đi, dễ bắt nắng, dễ đen sạm. Những bệnh nhân bị viêm tuyến bã, nổi mụn trứng cá dày đặc sau khi sử dụng mỹ phẩm làm trắng da chữa rất lâu khỏi, nhất là tổn thương như sạm da, nám, thâm da do dùng mỹ phẩm làm trắng da.

Trung tâm Da liễu Hà Đông (Hà Nội) thời gian gần đây có rất nhiều trường hợp phải vào trung tâm điều trị trong tình trạng da mặt sưng tấy, mặt nổi mụn dày đặc sau khi sử dụng các sản phẩm làm trắng da tự chế. Nạn nhân đa số là các cô gái từ 17 đến 22 tuổi, có thu nhập trung bình, thường là sinh viên, học sinh. Nhiều trường hợp phải điều trị rất lâu, thậm chí không hết sẹo trên mặt.

Theo BS Nguyễn Thị Thảo – Giám đốc Trung tâm Da Liễu Hà Đông, trong kem tự chế có rất nhiều thành phần, trong đó có chất Dexamethason thuộc nhóm Corticoid, có thể dẫn đến các tai biến nghiêm trọng cho làn da. Khi mới dùng, nhiều người thấy hiệu quả ngay, có khi chỉ sau vài lần bôi da đã trở nên trắng, mịn, căng mọng… Nhưng dùng một thời gian sẽ khiến da nổi mụn trứng cá, teo da, giãn tĩnh mạch khiến mặt lúc nào cũng đỏ phừng phừng.

Ngoài ra, rất dễ gây bội nhiễm vùng da bôi, mọc rậm lông, dùng kéo dài trên diện rộng có thể gây ức chế tuyến thượng thận, tăng huyết áp… Hơn nữa, việc trộn những thành phần thuốc mà chưa có nghiên cứu sẽ có thể gây phản ứng phụ cho da.

Nhiều thành phần của kem trộn còn chứa chất tẩy da, làm bong da nên người dùng cảm nhận thấy da trắng hồng hào, nhưng da sẽ dễ bị sạm đen, bắt nắng khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.

Kem 7 nghìn – 7 tác dụng

Ở chợ sinh viên – đối diện trường Đại học Quốc gia Hà Nội, chỉ với 7.000đ bạn đã có thể mua được một lọ kem sâm dưỡng trắng da. Mặc dù bên ngoài hộp toàn tiếng Trung Quốc nhưng chị Hà, người bán hàng, không rõ vì không biết hay vì thấy hình cô gái trên nắp hộp mặc bộ đồ truyền thống của Nhật, mà chị khăng khăng nói với chúng tôi đây là kem Nhật “xịn”.

Theo như lời chị Hà “dịch” thì công dụng của loại kem này là “làm trắng và dưỡng da, mang đến cho người sử dụng một làn da mịn màng, trắng hồng do được dưỡng bằng tinh chất sâm”. Một loại nữa được chị giới thiệu là bộ kem dưỡng da gồm 2 lọ nhỏ, một lọ dùng ngày và một lọ dùng đêm, được bán với giá 40.000đ/bộ.

Chị Hà vanh vách hướng dẫn chúng tôi cách dùng, nào là phải rửa sạch mặt trước khi thoa kem, chỉ bôi một lượng nhỏ và mát xa thật kỹ để kem ngấm vào da… Tờ giấy in màu mè và cũng thơm phức mùi “cam thảo” có cả tiếng Trung Quốc và tiếng Anh. Tôi hỏi “sao trắng nhanh thế, có sợ hại da không?” thì chị chối đây đẩy: “Em hiểu sai rồi, số 7 đấy là kem có 7 tác dụng”.

Ở chợ đêm Đồng Xuân, người mua cũng có thể tìm được những loại kem tương tự: kem sâm của Nhật (7.000đ/lọ), Top-gel của Anh (10.000đ/lọ), Pop của Thái Lan (10.000đ/lọ), Jiali, Quanli, Royalsuffi, hay các loại liên doanh của Hàn Quốc, tất cả chỉ là những lời chào hàng ngọt ngào và đảm bảo chắc như đinh đóng cột của người bán, còn thực tế thì có giời mới biết những loại kem ấy có xuất xứ từ đâu.

Bên cạnh đó, còn có rất nhiều loại kem dán nhãn hiệu Olay, Essance, Nivea, Ponds, Shishedo… nhưng nếu tinh mắt, nhìn qua cũng biết là hàng “dỏm” được bán với giá vài chục nghìn.

Một ki-ốt ở chợ đêm, cầm một lọ kem Top-gel lên xem thì thấy vỏ hộp bung ra, rách nát và mốc đen, thậm chí mở lọ kem, trên bề mặt còn có nhiều đốm vàng, xanh đậm. Chị Ngọc, chủ cửa hàng thanh minh: “Kem xịn đấy, nhưng bán ở đây nhiều hôm mưa gió chạy không kịp nên bị ẩm, mốc vỏ thế thôi”!!!

Sau trắng da là nổi mụn!

Theo chuyên gia về da liễu cho biết, các loại hoá mỹ phẩm tự chế không đảm bảo chất lượng thường dẫn đến viêm da kích ứng hoặc viêm da dị ứng. Viêm da tiếp xúc kích ứng xuất hiện nhanh, sau vài giờ hoặc một vài ngày trên vùng da đó có cảm giác rát bỏng tuỳ mức độ khác nhau. Sau đó, bắt đầu xuất hiện những đám da màu đỏ, ban nhỏ, mụn nước hoặc tạo thành những đám da bị hoại tử do các thành phần trong loại kem làm trắng da có nồng độ không thích hợp.

Viêm da tiếp xúc dị ứng có thể chậm hơn, vài ngày sau hoặc lâu hơn, các triệu chứng thường thấy như đỏ da, ngứa, mụn nước, các nốt sần to nhỏ khác nhau. Nhẹ thì khi ngừng bôi kem là thấy có hiện tượng bong da rồi các nốt này giảm dần.

Trường hợp bị nặng, mặc dù ngừng bôi kem nhưng vẫn phải điều trị thuốc thì mới khỏi. Đợt điều trị kéo dài một tuần, cũng có người vài tuần hoặc vài tháng mới khỏi.

Viện Da liễu Hà Nội không có thống kê đầy đủ nhưng số lượng các bệnh nhân bị viêm da tiếp xúc kích ứng hoặc viêm da tiếp xúc dị ứng do sử dụng mỹ phẩm làm trắng da là rất thường xuyên.
Nhiều bệnh nhân bị viêm tuyến bã, nổi mụn trứng cá dày đặc sau khi sử dụng mỹ phẩm làm trắng da.

Các trường hợp này chữa rất lâu khỏi, đặc biệt, các tổn thương như sạm da, nám, thâm da do dùng mỹ phẩm làm trắng da rất khó chữa.

Theo phân tích, trong thành phần của các loại kem làm trắng da có thể có corticoid. Đây là thuốc có tác dụng làm giảm sức đề kháng tại chỗ, khi đưa vào thành phần của kem lúc mới đầu người sử dụng thấy da mịn màng, trắng trẻo nhưng chỉ sau một thời gian ngắn trên bề mặt da sẽ xuất hiện nhiều mụn do tác dụng phụ của thuốc này là làm giãn mao mạch, sạm da, mọc lông, mọc mụn…

Theo PNNN