Gánh nặng nợ Nhật Bản giảm nhanh nhất thế giới

Nhiều năm qua, Nhật Bản nổi tiếng vì có gánh nặng nợ công lớn nhất thế giới. Tuy nhiên, điều này hiện không còn đúng.

Trụ sở Ngân hàng Trung ương Nhật Bản ở Tokyo

Theo Bloomberg, nợ công “khủng” của nước Nhật đang giảm mạnh, và theo ước tính của nhiều người là giảm đến mức tương đương 15 điểm phần trăm tổng sản phẩm quốc nội một năm. Nợ Nhật Bản đang trên đà vào tầm kiểm soát.

Hoạt động mua trái phiếu từ các nhà đầu tư tư nhân của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) làm thay đổi tình hình. Dù trái phiếu nợ vẫn còn trên bảng cân đối của chính phủ, song vì giờ đây chúng không còn được khu vực tư nhân nắm giữ, nên được tính là không liên quan.

“Nhật Bản là nước có lượng nợ công nằm trong tay tư nhân giảm xuống nhanh hơn bất cứ nơi nào khác trên thế giới”, nhà kinh tế Martin Schulz thuộc Viện Nghiên cứu Fujitsu ở Tokyo cho hay.

Tổng nợ ước tính của chính phủ Nhật Bản hiện gấp đôi kích thước nền kinh tế, theo tính toán của ông Schulz dựa trên dữ liệu từ BOJ, và sự thay đổi lượng nợ nắm giữ bởi khu vực tư nhân như ngân hàng, hộ gia đình đang có ảnh hưởng lớn. Nợ nằm trong tay tư nhân sẽ giảm xuống khoảng 100% GDP trong hai đến ba năm từ mức 177% GDP trước khi Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe lên ghế lãnh đạo vào cuối năm 2012.

Dù vậy, Nhật Bản vẫn không giảm đi vay. Chính quyền ông Abe đang đặt nền móng cho sự bùng nổ kích thích tài chính vốn có thể được tài trợ bằng cách bán trái phiếu. Ông cũng công bố việc dời kế hoạch tăng thuế doanh thu sang tháng 4.2017. Bộ trưởng Tài chính Nhật Bản Taro Aso giải thích rằng “vấn đề lớn nhất là tiêu dùng cá nhân chưa đi lên” nên bây giờ chưa phải thời điểm tốt để nâng thuế.

Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) vừa gây sốc giới chuyên gia và làm tiêu tan hy vọng của các nhà đầu tư về một đợt tăng cường kích thích kinh tế.

Nhật Bản đẩy mạnh chi tiêu chính phủ trong bối cảnh bong bóng chứng khoán và bất động sản đổ vỡ trong những năm đầu thập niên 1990. Với quy mô mua vào của BOJ quá lớn, ước tính lên đến tương đương hơn 90% nợ chính phủ mới được phát hành mỗi tháng.

Vì ngân hàng trung ương hiện đóng vai trò ngày càng tăng trong việc cung cấp tài chính cho chương trình kích thích kinh tế của chính phủ, Nhật Bản đang ngày càng gần với chiến lược được nhà kinh tế đoạt giải Nobel Milton Friedman gọi tên năm 1969: “tiền máy bay trực thăng”.

Theo Thu Thảo (Thanh niên)