Gần 50% diện tích lãnh thổ EU và Anh có nguy cơ hạn hán

Nguyễn Hằng14:10 19/07/2022

Gần 50% diện tích lãnh thổ của các nước thành viên Liên minh châu Âu (EU) và Anh có nguy cơ hạn hán trong tháng 7 này.

Đây là kết quả nghiên cứu được Trung tâm nghiên cứu chung (JRS) thuộc Ủy ban châu Âu (EC) công bố ngày 18/7.

Sông Po ở Boretto, đông bắc Parma, Italy, khô cạn do hạn hán ngày 15/6/2022. Ảnh: AFP/TTXVN

Theo EC, hiện 44% diện tích lãnh thổ EU và Anh đang được cảnh báo về nguy cơ hạn hán và 9% đang trong tình trạng báo động về hạn hán. Các đợt nắng nóng đến sớm vào tháng 5 và 6 vừa qua lại càng khiến lượng nước mưa vào mùa Đông và Xuân tại EU và Anh giảm. Lượng nước dự trữ đang cạn kiệt và lượng nước sông cũng bị ảnh hưởng trên khắp châu Âu.

EC cảnh báo hạn hán cũng như tình trạng khan hiếm nước đang ảnh hưởng xấu đến hoạt động sản xuất năng lượng và nông nghiệp. Một số quốc gia như Italy, Pháp, Đức, Hungary, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha đang thiếu nước tưới cho cây trồng.

Tình trạng thiếu nước cũng tác động tiêu cực đến ngành năng lượng bởi nước có vai trò cần thiết cho hoạt động sản xuất thủy điện và hệ thống làm mát của các nhà máy điện. Theo báo cáo của EC, hoạt động sản xuất năng lượng của nhà máy thủy điện tại nhiều nước châu Âu đến đầu tháng 7 này thấp hơn so với mức trung bình của giai đoạn 2015-2021.

Video đang HOT

Nhằm đối phó tình trạng thiếu nước, các quốc gia bị ảnh hưởng cần lập tức thực hiện các biện pháp đặc biệt trong quản lý nguồn nước và năng lượng. EC cho rằng chính phủ các nước cũng cần ưu tiên chống biến đổi khí hậu – nguyên nhân gốc rễ làm gián đoạn vòng tuần hoàn của nước. Bên cạnh đó, biện pháp phòng ngừa cũng cần được triển khai để đảm bảo nguồn cung năng lượng thích ứng với biến đổi khí hậu và ứng dụng các giải pháp bền vững trong nông nghiệp trong bối cảnh các hình thái thời tiết đang thay đổi.

Nhiều khu vực tại châu Âu đang chống chịu với nắng nóng khắc nghiệt. Nhiệt độ tại một số nơi đã vượt ngưỡng 40 độ C. Các nhà khoa học cho rằng biến đổi khí hậu khiến cho các hình thái thời tiết cực đoan xảy ra nhiều hơn, với mức độ trầm trọng hơn.

Trong điều kiện thời tiết nắng nóng, cháy rừng đang hoành hành tại các nước Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, Pháp…

Theo Ủy viên châu Âu về Viện trợ nhân đạo và Quản lý khủng hoảng Janez Lenarcic, các cơ quan ứng phó tình huống khẩn cấp của EU đang điều phối và tài trợ cho việc triển khai 12 máy bay chữa cháy và một trực thăng được các nước EU đóng góp. EU có kế hoạch đầu tư vào máy bay để ứng phó với khủng hoảng trong bối cảnh các tình huống khẩn cấp dự kiến gia tăng do biến đổi khí hậu. Ông Janez Lenarcic cho biết về mặt kỹ thuật, những máy bay này sẽ do các nước thành viên mua, nhưng sẽ được EU tài trợ 100%. Tuy nhiên, quan chức này không nêu tên các công ty liên quan do hợp đồng chưa được ký kết.

Hành động sớm để tránh những hậu quả thảm khốc do hạn hán

Hạn hán là một phần của hệ thống tự nhiên và con người, trong thế kỷ trước đã khiến hơn 10 triệu người thiệt mạng, kinh tế toàn cầu thiệt hại hàng trăm tỷ USD, nhưng những gì chúng ta đang trải qua bây giờ còn tồi tệ hơn nhiều.

Lòng sông Po ở Boretto, đông bắc Parma, Italy, khô cạn do hạn hán ngày 15/6/2022. Ảnh: AFP/ TTXVN

Theo báo cáo về hạn hán năm 2022 được công bố tại Hội nghị các bên tham gia Công ước Liên hợp quốc về Chống sa mạc hoá (UNCCD) lần thứ 15 diễn ra tháng trước tại Côte d'Ivoire, hạn hán chiếm 15% các thảm họa thiên nhiên nhưng gây thiệt hại về người lớn nhất, cướp đi sinh mạng của khoảng 650.000 người trong giai đoạn từ năm 1970-2019.

Trong thế kỷ trước, hơn 10 triệu người thiệt mạng do các vấn đề liên quan đến hạn hán, khiến kinh tế toàn cầu thiệt hại hàng trăm tỷ USD và dự báo con số này vẫn tiếp tục tăng. Các đợt hạn hán ảnh hưởng tới châu Phi nhiều hơn các châu lục khác với trên 300 đợt hạn hán được ghi nhận trong vòng 100 năm qua, chiếm tới 44% tổng số đợt hạn hán trên toàn cầu. Trong khi đó, số người bị ảnh hưởng bởi hạn hán tại châu Á cao nhất toàn cầu. Khoảng 12 triệu ha đất bị mất do hạn hán và sa mạc hoá, 40% diện tích đất trên toàn thế giới bị suy thoái, 48% hệ sinh thái trên cạn bị đe doạ...

Theo Thư ký điều hành UNCCD Ibrahim Thiaw: "Hạn hán là một phần của hệ thống tự nhiên và con người, nhưng những gì chúng ta đang trải qua bây giờ còn tồi tệ hơn nhiều, phần lớn là do hoạt động của con người." Tình trạng hồ Sawa, có chiều dài khoảng 4,5km, rộng khoảng 1,8km, và từng được ví như "hòn ngọc phía Nam của Iraq", hiện cạn khô, là minh chứng điển hình cho cảnh báo này.

Hồ Sawa được cho là hình thành từ năm 570 sau Công nguyên, nơi hàng nghìn tín đồ tôn giáo đến thăm hằng năm để đắm mình trong vùng nước thiêng của hồ. Năm nay là lần đầu tiên trong suốt hàng thế kỷ qua, hồ này trơ đáy. Từng là một vùng đất ngập nước đa dạng sinh học, lưu vực hồ Sawa ngày nay bị thu nhỏ thành một cái ao tù, xung quanh là vùng đất hoang. Các chuyên gia cho biết tình trạng hồ Sawa có liên quan đến hoạt động của các nhà máy xi măng và khu sản xuất gần đó, chủ yếu là việc đào hàng nghìn giếng khoan trái phép, kết hợp với hạn hán do biến đổi khí hậu..

Theo số liệu của Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) công bố năm 2021, số lượng và thời gian các đợt hạn hán đã tăng 29% kể từ năm 2000 nếu so sánh với 2 thập kỷ trước đó. Miền Tây nước Mỹ đã trải qua đợt hạn hán nghiêm trọng nhất trong 1.200 năm khi vào tháng 2 năm ngoái, có tới 95% diện tích các bang miền Tây ghi nhận tình trạng hạn hán, trong khi mực nước ở hai hồ chứa nước lớn nhất vùng Bắc Mỹ là hồ Mead và Powell đã giảm xuống mức thấp nhất trong hơn một thế kỷ. Năm nay, đa số các khu vực của Bồ Đào Nha đang hứng chịu hạn hán nghiêm trọng sau khi ghi nhận tháng 5 nóng nhất kể từ năm 1931. Hạn hán ở khu vực Sừng châu Phi đã khiến ít nhất 18,4 triệu người, trong đó hơn 7,1 triệu trẻ em bị suy dinh dưỡng nặng, rơi vào tình trạng mất an ninh lương thực nghiêm trọng, đe dọa gây ra tình trạng khẩn cấp nghiêm trọng nhất tại khu vực này trong 40 năm qua.

Với tốc độ như hiện nay, UNCCD dự báo tình trạng biến đổi khí hậu sẽ làm gia tăng nguy cơ hạn hán tại các khu vực dễ bị tổn thương trên thế giới, cụ thể là tại các khu vực đông dân cư, cộng đồng dân cư dễ bị tổn thương và thách thức an ninh lương thực. Dự báo tới năm 2050, hạn hán có thể ảnh hưởng đến 75% dân số thế giới. Ngân hàng Thế giới ước tính có tới 216 triệu người có thể phải rời đi nơi khác vào năm 2050, chủ yếu do hạn hán, cùng với các yếu tố khác như khan hiếm nước, sản lượng mùa màng giảm sút, nước biển dâng và bùng nổ dân số. Trong vòng vài thập niên tới, 129 quốc gia sẽ phải trải qua tác hại hạn hán ngày càng nhiều chủ yếu do biến đổi khí hậu. Nếu nhiệt độ Trái Đất tăng thêm 3 độ C vào năm 2100, dự báo những thiệt hại do hạn hán sẽ cao hơn gấp 5 lần so với hiện nay. Đến năm 2050, khoảng 4,8 - 5,7 tỷ người sẽ sống trong các khu vực thiếu nước trong ít nhất 1 tháng, trong khi hiện nay, con số này là 3,6 tỷ người.

Thư ký điều hành UNCCD Ibrahim Thiaw nhấn mạnh: "Chúng ta đang đứng giữa ngã tư đường. Chúng ta cần hướng tới các giải pháp thay vì tiếp tục các hành động phá hoại". Chính bởi tính cấp thiết đó mà ngày Thế giới chống sa mạc hoá và hạn hán năm nay 17/6, LHQ đã lựa chọn chủ đề "Chung tay vượt qua hạn hán" (Rising up from drought together) để nhấn mạnh sự cần thiết phải có hành động sớm để tránh những hậu quả thảm khốc cho nhân loại và hệ sinh thái hành tinh

Quản lý bền vững các nguồn tài nguyên thiên nhiên, đặc biệt là bảo tồn các loại đất màu mỡ, nguồn nước, trồng rừng để tái tạo lại cảnh quan, lớp phủ thực vật,... là những chìa khoá quan trọng giúp ngăn ngừa sa mạc hóa và phục hồi sau hạn hán. Đây cũng chính là mục tiêu số 15 trong các Mục tiêu phát triển bền vững của LHQ, trong đó nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ, tái tạo và khuyến khích sử dụng bền vững các hệ sinh thái trên cạn, quản lý tài nguyên rừng bền vững, chống sa mạc hóa, chống xói mòn đất và mất đa dạng sinh học.

Tại Hội nghị lần thứ 15 các bên tham gia UNCCD vừa qua, các nhà lãnh đạo đã cam kết thiết lập một khuôn khổ toàn cầu, mang tính ràng buộc pháp lý về hạn hán, cải thiện hệ thống giám sát và cảnh báo, phát triển quan hệ đối tác hiệu quả hơn và huy động vốn để chống sa mạc hoá. Đây là một phần trong sáng kiến mới của UNCCD nhằm chuyển từ cách tiếp cận dựa trên phản ứng, dựa trên khủng hoảng sang phương pháp quản lý hạn hán "chủ động" và giảm thiểu rủi ro.

Quan trọng hơn cả vẫn là việc nâng cao nhận thức của cộng đồng về sa mạc hoá và hạn hán, đồng thời để mọi người hiểu được rằng những vấn đề này có thể được giải quyết một cách hiệu quả "thông qua sự khéo léo, cam kết và đoàn kết".

Tham gia và ký kết UNCCD từ năm 1998, Việt Nam là thành viên thứ 134 của công ước này. Thực hiện các nghĩa vụ đã cam kết trong khuôn khổ công ước, Việt Nam đã xây dựng và triển khai Chương trình hành động quốc gia về phòng, chống sa mạc hóa giai đoạn 2006 - 2010 và định hướng đến năm 2020 với nhiều nội dung. Thông qua những chương trình phát triển lâm nghiệp bền vững và tái cơ cấu ngành hay đề án trồng 1 tỷ cây xanh..., Việt Nam từng bước đạt được kết quả "kép": vừa chống suy thoái đất, vừa đem lại lợi ích kinh tế cho người sản xuất. Hiện Việt Nam đang xây dựng kế hoạch Khô hạn quốc gia và điều chỉnh, cập nhật Chương trình hành động quốc gia về phòng, chống sa mạc hóa giai đoạn 2021 - 2025, tầm nhìn 2030.

Năm nay, Tây Ban Nha, một trong những nước châu Âu dễ bị sa mạc hoá với gần lãnh thổ đã và có nguy cơ bị ảnh hưởng, đăng cai tổ chức Ngày thế giới chống sa mạc hoá và hạn hán. Phó Thủ tướng Tây Ban Nha kiêm Bộ trưởng Chuyển đổi sinh thái và Thách thức nhân khẩu học Teresa Ribera Rodríguez gửi đi thông điệp rằng: "Hạn hán không chỉ là không có mưa; đó còn là hậu quả của suy thoái đất và biến đổi khí hậu. Cùng nhau, chúng ta có thể vượt qua những tác động nghiêm trọng của nó đối với con người và thiên nhiên trên toàn thế giới. Hãy chuẩn bị ngay từ bây giờ để chống lại hạn hán vì tương lai của chúng ta.".

Cảnh báo khẩn về khí hậu Chưa đầy một tháng sau trận nắng nóng kỷ lục trước ngày hạ chí, châu Âu lại phải hứng chịu một đợt không khí nóng gay gắt mới tràn vào từ bán đảo Iberia, khiến nhiệt độ nhiều nơi vượt quá 42C. Trong 1 tuần, trên 1.000 người đã tử vong do nắng nóng vượt quá mức chịu đựng của con người. Thời...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Tổng thống Zelensky chơi 'tất tay' với Nga ?09:59

Cơ quan điều tra Hàn Quốc huy động 1.000 người bắt ông Yoon Suk Yeol08:15

Israel tấn công Yemen, tuyên bố sẽ truy lùng các thủ lĩnh Houthi17:48

3 người giàu nhất thế giới sẽ dự lễ nhậm chức của ông Trump08:24

Tình báo Israel cài thuốc nổ trong máy ly tâm hạt nhân Iran09:17

Mỹ cảnh báo quân đội Triều Tiên đang 'thiện chiến' hơn nhờ chiến đấu với Nga14:04

Nghi can phóng hỏa bị bắt tại khu vực cháy rừng Los Angeles06:54

Khu nhà giàu California hoang tàn sau thảm họa cháy rừng10:51

Nga phản pháo lệnh cấm vận nặng nề nhất của Mỹ08:10

Lợi dụng cháy rừng ở California để đóng giả lính cứu hỏa hòng trộm cắp06:49

Rộ tin Hamas đồng ý thỏa thuận ngừng bắn, thả con tin tại Gaza08:14

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Ông Biden kể về nỗi sợ bị ám sát trong chuyến thăm Ukraine năm 2023

22:11:35 19/01/2025

Trong cuộc phỏng vấn mới đây với kênh truyền hình MSNBC, ông Biden cho biết ông đã được cảnh báo về khả năng xảy ra âm mưu ám sát khi tới thăm Ukraine năm 2023.

Lời thỉnh cầu đặc biệt của Tổng thống Ukraine gửi ông Trump

22:09:39 19/01/2025

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nhiều lần nhắc Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump về việc mời ông đến dự lễ nhậm chức, nhưng liên tục bị từ chối.

Houthi tấn công tàu sân bay Mỹ, cảnh báo về thỏa thuận ngừng bắn Gaza

22:07:15 19/01/2025

Houthi cảnh báo việc vi phạm thỏa thuận ngừng bắn tại Dải Gaza trong khi Thủ tướng Israel tuyên bố sẽ không tiến hành thỏa thuận nếu Hamas chưa công bố danh tính con tin sắp thả.

Ông Trump muốn đến Trung Quốc, sẽ ký lệnh hành pháp kỷ lục ngày đầu nhậm chức

22:00:06 19/01/2025

Báo The Wall Street Journal hôm nay 19.1 dẫn lời người thạo tin tiết lộ ôngDonald Trumpđã nói với các cố vấn về ý định đếnTrung Quốctrong 100 ngày đầu tiên của nhiệm kỳ Tổng thống Mỹ.

Ông Trump có thể gia hạn cho TikTok, nhiều bên đang đàm phán mua lại

21:57:33 19/01/2025

Nếu bị cấm, TikTok sẽ chịu thiệt hại lớn về tài chính. Các luật sư của công ty nói rằng nếu lệnh cấm kéo dài một tháng, TikTok sẽ mất 29% tổng doanh thu quảng cáo mục tiêu trên toàn cầu cũng như mất đi các nhân viên tài năng, triển vọng...

Lo ngại ông Trump, nhiều người nhập cư tự nguyện rời khỏi Mỹ

21:54:13 19/01/2025

Một luật sư chuyên về nhập cư tại Mỹ cho hay nhiều người nhập cư tự nguyện rời khỏi nước này ngay trước khi Tổng thống đắc cử Donald Trump nhậm chức nhiệm kỳ 2.

Hàng loạt diễn biến trước lễ nhậm chức của ông Trump

21:50:29 19/01/2025

Lễ nhậm chức của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump sẽ diễn ra trong nhà do trời lạnh, giữa lúc có nhiều diễn biến chính sách của chính quyền đương nhiệm và kế nhiệm.

Bắn súng từ ô tô, Phó thủ tướng Croatia từ chức

21:46:20 19/01/2025

Phó thủ tướng Croatia Josip Dabro từ chức sau khi xuất hiện đoạn phim cho thấy ông ngồi trên ghế hành khách của một chiếc ô tô đang di chuyển, hát theo nhạc lớn và bắn súng ngắn vào bóng tối.

Ông Yoon Suk Yeol đích thân dự thẩm vấn để phản đối lệnh bắt

21:42:28 19/01/2025

Tổng thống bị luận tội của Hàn Quốc Yoon Suk Yeol quyết định tham dự phiên tòa để giải thích tính hợp pháp của việc áp dụng thiết quân luật và khôi phục lại danh tiếng của mình.

Mỹ bí mật đầu tư giúp Ukraine phát triển sản xuất UAV?

21:39:42 19/01/2025

Gần đây, chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden đã giải mật các chi tiết mới nhất về hỗ trợ quân sự, đặc biệt trong ngành công nghiệp máy bay không người lái (UAV) cho Ukraine.