Gần 50% diện tích lãnh thổ EU và Anh có nguy cơ hạn hán

Nguyễn Hằng14:10 19/07/2022

Gần 50% diện tích lãnh thổ của các nước thành viên Liên minh châu Âu (EU) và Anh có nguy cơ hạn hán trong tháng 7 này.

Đây là kết quả nghiên cứu được Trung tâm nghiên cứu chung (JRS) thuộc Ủy ban châu Âu (EC) công bố ngày 18/7.

Sông Po ở Boretto, đông bắc Parma, Italy, khô cạn do hạn hán ngày 15/6/2022. Ảnh: AFP/TTXVN

Theo EC, hiện 44% diện tích lãnh thổ EU và Anh đang được cảnh báo về nguy cơ hạn hán và 9% đang trong tình trạng báo động về hạn hán. Các đợt nắng nóng đến sớm vào tháng 5 và 6 vừa qua lại càng khiến lượng nước mưa vào mùa Đông và Xuân tại EU và Anh giảm. Lượng nước dự trữ đang cạn kiệt và lượng nước sông cũng bị ảnh hưởng trên khắp châu Âu.

EC cảnh báo hạn hán cũng như tình trạng khan hiếm nước đang ảnh hưởng xấu đến hoạt động sản xuất năng lượng và nông nghiệp. Một số quốc gia như Italy, Pháp, Đức, Hungary, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha đang thiếu nước tưới cho cây trồng.

Tình trạng thiếu nước cũng tác động tiêu cực đến ngành năng lượng bởi nước có vai trò cần thiết cho hoạt động sản xuất thủy điện và hệ thống làm mát của các nhà máy điện. Theo báo cáo của EC, hoạt động sản xuất năng lượng của nhà máy thủy điện tại nhiều nước châu Âu đến đầu tháng 7 này thấp hơn so với mức trung bình của giai đoạn 2015-2021.

Video đang HOT

Nhằm đối phó tình trạng thiếu nước, các quốc gia bị ảnh hưởng cần lập tức thực hiện các biện pháp đặc biệt trong quản lý nguồn nước và năng lượng. EC cho rằng chính phủ các nước cũng cần ưu tiên chống biến đổi khí hậu – nguyên nhân gốc rễ làm gián đoạn vòng tuần hoàn của nước. Bên cạnh đó, biện pháp phòng ngừa cũng cần được triển khai để đảm bảo nguồn cung năng lượng thích ứng với biến đổi khí hậu và ứng dụng các giải pháp bền vững trong nông nghiệp trong bối cảnh các hình thái thời tiết đang thay đổi.

Nhiều khu vực tại châu Âu đang chống chịu với nắng nóng khắc nghiệt. Nhiệt độ tại một số nơi đã vượt ngưỡng 40 độ C. Các nhà khoa học cho rằng biến đổi khí hậu khiến cho các hình thái thời tiết cực đoan xảy ra nhiều hơn, với mức độ trầm trọng hơn.

Trong điều kiện thời tiết nắng nóng, cháy rừng đang hoành hành tại các nước Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, Pháp…

Theo Ủy viên châu Âu về Viện trợ nhân đạo và Quản lý khủng hoảng Janez Lenarcic, các cơ quan ứng phó tình huống khẩn cấp của EU đang điều phối và tài trợ cho việc triển khai 12 máy bay chữa cháy và một trực thăng được các nước EU đóng góp. EU có kế hoạch đầu tư vào máy bay để ứng phó với khủng hoảng trong bối cảnh các tình huống khẩn cấp dự kiến gia tăng do biến đổi khí hậu. Ông Janez Lenarcic cho biết về mặt kỹ thuật, những máy bay này sẽ do các nước thành viên mua, nhưng sẽ được EU tài trợ 100%. Tuy nhiên, quan chức này không nêu tên các công ty liên quan do hợp đồng chưa được ký kết.

Hành động sớm để tránh những hậu quả thảm khốc do hạn hán

Hạn hán là một phần của hệ thống tự nhiên và con người, trong thế kỷ trước đã khiến hơn 10 triệu người thiệt mạng, kinh tế toàn cầu thiệt hại hàng trăm tỷ USD, nhưng những gì chúng ta đang trải qua bây giờ còn tồi tệ hơn nhiều.

Lòng sông Po ở Boretto, đông bắc Parma, Italy, khô cạn do hạn hán ngày 15/6/2022. Ảnh: AFP/ TTXVN

Theo báo cáo về hạn hán năm 2022 được công bố tại Hội nghị các bên tham gia Công ước Liên hợp quốc về Chống sa mạc hoá (UNCCD) lần thứ 15 diễn ra tháng trước tại Côte d'Ivoire, hạn hán chiếm 15% các thảm họa thiên nhiên nhưng gây thiệt hại về người lớn nhất, cướp đi sinh mạng của khoảng 650.000 người trong giai đoạn từ năm 1970-2019.

Trong thế kỷ trước, hơn 10 triệu người thiệt mạng do các vấn đề liên quan đến hạn hán, khiến kinh tế toàn cầu thiệt hại hàng trăm tỷ USD và dự báo con số này vẫn tiếp tục tăng. Các đợt hạn hán ảnh hưởng tới châu Phi nhiều hơn các châu lục khác với trên 300 đợt hạn hán được ghi nhận trong vòng 100 năm qua, chiếm tới 44% tổng số đợt hạn hán trên toàn cầu. Trong khi đó, số người bị ảnh hưởng bởi hạn hán tại châu Á cao nhất toàn cầu. Khoảng 12 triệu ha đất bị mất do hạn hán và sa mạc hoá, 40% diện tích đất trên toàn thế giới bị suy thoái, 48% hệ sinh thái trên cạn bị đe doạ...

Theo Thư ký điều hành UNCCD Ibrahim Thiaw: "Hạn hán là một phần của hệ thống tự nhiên và con người, nhưng những gì chúng ta đang trải qua bây giờ còn tồi tệ hơn nhiều, phần lớn là do hoạt động của con người." Tình trạng hồ Sawa, có chiều dài khoảng 4,5km, rộng khoảng 1,8km, và từng được ví như "hòn ngọc phía Nam của Iraq", hiện cạn khô, là minh chứng điển hình cho cảnh báo này.

Hồ Sawa được cho là hình thành từ năm 570 sau Công nguyên, nơi hàng nghìn tín đồ tôn giáo đến thăm hằng năm để đắm mình trong vùng nước thiêng của hồ. Năm nay là lần đầu tiên trong suốt hàng thế kỷ qua, hồ này trơ đáy. Từng là một vùng đất ngập nước đa dạng sinh học, lưu vực hồ Sawa ngày nay bị thu nhỏ thành một cái ao tù, xung quanh là vùng đất hoang. Các chuyên gia cho biết tình trạng hồ Sawa có liên quan đến hoạt động của các nhà máy xi măng và khu sản xuất gần đó, chủ yếu là việc đào hàng nghìn giếng khoan trái phép, kết hợp với hạn hán do biến đổi khí hậu..

Theo số liệu của Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) công bố năm 2021, số lượng và thời gian các đợt hạn hán đã tăng 29% kể từ năm 2000 nếu so sánh với 2 thập kỷ trước đó. Miền Tây nước Mỹ đã trải qua đợt hạn hán nghiêm trọng nhất trong 1.200 năm khi vào tháng 2 năm ngoái, có tới 95% diện tích các bang miền Tây ghi nhận tình trạng hạn hán, trong khi mực nước ở hai hồ chứa nước lớn nhất vùng Bắc Mỹ là hồ Mead và Powell đã giảm xuống mức thấp nhất trong hơn một thế kỷ. Năm nay, đa số các khu vực của Bồ Đào Nha đang hứng chịu hạn hán nghiêm trọng sau khi ghi nhận tháng 5 nóng nhất kể từ năm 1931. Hạn hán ở khu vực Sừng châu Phi đã khiến ít nhất 18,4 triệu người, trong đó hơn 7,1 triệu trẻ em bị suy dinh dưỡng nặng, rơi vào tình trạng mất an ninh lương thực nghiêm trọng, đe dọa gây ra tình trạng khẩn cấp nghiêm trọng nhất tại khu vực này trong 40 năm qua.

Với tốc độ như hiện nay, UNCCD dự báo tình trạng biến đổi khí hậu sẽ làm gia tăng nguy cơ hạn hán tại các khu vực dễ bị tổn thương trên thế giới, cụ thể là tại các khu vực đông dân cư, cộng đồng dân cư dễ bị tổn thương và thách thức an ninh lương thực. Dự báo tới năm 2050, hạn hán có thể ảnh hưởng đến 75% dân số thế giới. Ngân hàng Thế giới ước tính có tới 216 triệu người có thể phải rời đi nơi khác vào năm 2050, chủ yếu do hạn hán, cùng với các yếu tố khác như khan hiếm nước, sản lượng mùa màng giảm sút, nước biển dâng và bùng nổ dân số. Trong vòng vài thập niên tới, 129 quốc gia sẽ phải trải qua tác hại hạn hán ngày càng nhiều chủ yếu do biến đổi khí hậu. Nếu nhiệt độ Trái Đất tăng thêm 3 độ C vào năm 2100, dự báo những thiệt hại do hạn hán sẽ cao hơn gấp 5 lần so với hiện nay. Đến năm 2050, khoảng 4,8 - 5,7 tỷ người sẽ sống trong các khu vực thiếu nước trong ít nhất 1 tháng, trong khi hiện nay, con số này là 3,6 tỷ người.

Thư ký điều hành UNCCD Ibrahim Thiaw nhấn mạnh: "Chúng ta đang đứng giữa ngã tư đường. Chúng ta cần hướng tới các giải pháp thay vì tiếp tục các hành động phá hoại". Chính bởi tính cấp thiết đó mà ngày Thế giới chống sa mạc hoá và hạn hán năm nay 17/6, LHQ đã lựa chọn chủ đề "Chung tay vượt qua hạn hán" (Rising up from drought together) để nhấn mạnh sự cần thiết phải có hành động sớm để tránh những hậu quả thảm khốc cho nhân loại và hệ sinh thái hành tinh

Quản lý bền vững các nguồn tài nguyên thiên nhiên, đặc biệt là bảo tồn các loại đất màu mỡ, nguồn nước, trồng rừng để tái tạo lại cảnh quan, lớp phủ thực vật,... là những chìa khoá quan trọng giúp ngăn ngừa sa mạc hóa và phục hồi sau hạn hán. Đây cũng chính là mục tiêu số 15 trong các Mục tiêu phát triển bền vững của LHQ, trong đó nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ, tái tạo và khuyến khích sử dụng bền vững các hệ sinh thái trên cạn, quản lý tài nguyên rừng bền vững, chống sa mạc hóa, chống xói mòn đất và mất đa dạng sinh học.

Tại Hội nghị lần thứ 15 các bên tham gia UNCCD vừa qua, các nhà lãnh đạo đã cam kết thiết lập một khuôn khổ toàn cầu, mang tính ràng buộc pháp lý về hạn hán, cải thiện hệ thống giám sát và cảnh báo, phát triển quan hệ đối tác hiệu quả hơn và huy động vốn để chống sa mạc hoá. Đây là một phần trong sáng kiến mới của UNCCD nhằm chuyển từ cách tiếp cận dựa trên phản ứng, dựa trên khủng hoảng sang phương pháp quản lý hạn hán "chủ động" và giảm thiểu rủi ro.

Quan trọng hơn cả vẫn là việc nâng cao nhận thức của cộng đồng về sa mạc hoá và hạn hán, đồng thời để mọi người hiểu được rằng những vấn đề này có thể được giải quyết một cách hiệu quả "thông qua sự khéo léo, cam kết và đoàn kết".

Tham gia và ký kết UNCCD từ năm 1998, Việt Nam là thành viên thứ 134 của công ước này. Thực hiện các nghĩa vụ đã cam kết trong khuôn khổ công ước, Việt Nam đã xây dựng và triển khai Chương trình hành động quốc gia về phòng, chống sa mạc hóa giai đoạn 2006 - 2010 và định hướng đến năm 2020 với nhiều nội dung. Thông qua những chương trình phát triển lâm nghiệp bền vững và tái cơ cấu ngành hay đề án trồng 1 tỷ cây xanh..., Việt Nam từng bước đạt được kết quả "kép": vừa chống suy thoái đất, vừa đem lại lợi ích kinh tế cho người sản xuất. Hiện Việt Nam đang xây dựng kế hoạch Khô hạn quốc gia và điều chỉnh, cập nhật Chương trình hành động quốc gia về phòng, chống sa mạc hóa giai đoạn 2021 - 2025, tầm nhìn 2030.

Năm nay, Tây Ban Nha, một trong những nước châu Âu dễ bị sa mạc hoá với gần lãnh thổ đã và có nguy cơ bị ảnh hưởng, đăng cai tổ chức Ngày thế giới chống sa mạc hoá và hạn hán. Phó Thủ tướng Tây Ban Nha kiêm Bộ trưởng Chuyển đổi sinh thái và Thách thức nhân khẩu học Teresa Ribera Rodríguez gửi đi thông điệp rằng: "Hạn hán không chỉ là không có mưa; đó còn là hậu quả của suy thoái đất và biến đổi khí hậu. Cùng nhau, chúng ta có thể vượt qua những tác động nghiêm trọng của nó đối với con người và thiên nhiên trên toàn thế giới. Hãy chuẩn bị ngay từ bây giờ để chống lại hạn hán vì tương lai của chúng ta.".

Cảnh báo khẩn về khí hậu Chưa đầy một tháng sau trận nắng nóng kỷ lục trước ngày hạ chí, châu Âu lại phải hứng chịu một đợt không khí nóng gay gắt mới tràn vào từ bán đảo Iberia, khiến nhiệt độ nhiều nơi vượt quá 42C. Trong 1 tuần, trên 1.000 người đã tử vong do nắng nóng vượt quá mức chịu đựng của con người. Thời...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Thực hư tin Campuchia điều binh sĩ tới biên giới với Thái Lan sau vụ đối đầu08:43

Sự cố chấn động điền kinh: VĐV bị đối thủ vụt gậy vào đầu, nghi vỡ hộp sọ02:05

Xung đột Nga - Ukraine trước bước ngoặt08:59

Vụ trộm bồn cầu làm bằng 98 kg vàng: nghi phạm ra tay trong 5 phút09:08

Báo Mỹ: Ông Trump "khó chịu" vì trang phục của ông Zelensky01:28

Ông Trump khen ông Zelensky dũng cảm, không cam kết hỗ trợ lực lượng châu Âu tại Ukraine08:00

Phát sốt đoạn phim ông Trump, ông Netanyahu nhâm nhi cocktail ở bãi biển Gaza08:01

Không chỉ Mỹ, Pháp cũng đàm phán về khoáng sản quan trọng với Ukraine09:14

Xe mất thắng lao xuống rãnh ven đường, ít nhất 18 người thiệt mạng tại Thái Lan01:07

Chi tiết màn tranh cãi "đốt nóng" cuộc gặp giữa ông Trump và ông Zelensky01:38

Ông Tập Cận Bình nói kinh tế Trung Quốc đang đối mặt nhiều thách thức08:09

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Mỹ thông báo cơ bản hoàn tất quá trình giải thể USAID

15:04:05 11/03/2025

Theo ông Rubio, các chương trình nói trên đã chi hàng chục tỷ USD theo những cách không phục vụ cho lợi ích quốc gia cốt lõi của Mỹ, thậm chí trong một số trường hợp còn gây phương hại.

EU 'thất vọng' trước sự thiếu cam kết của Mỹ trong nỗ lực tránh cuộc chiến thương mại

15:03:08 11/03/2025

Trước nguy cơ thuế quan của Mỹ có hiệu lực vào ngày 12/3 , EU tuyên bố sẽ bảo vệ lợi ích của mình. Ông Sefcovic khẳng định EU sẽ luôn bảo vệ các doanh nghiệp, người lao động và người tiêu dùng châu Âu khỏi thuế quan không chính đáng.

Nỗi lo suy thoái thúc đẩy dòng tiền 'chạy' sang trái phiếu Chính phủ Mỹ

15:02:31 11/03/2025

Phát biểu này được đưa ra sau khi Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent nhận xét vào ngày 7/3 rằng có thể có một giai đoạn "giải độc khi Mỹ cắt giảm chi tiêu.

Thổ Nhĩ Kỳ cam kết hỗ trợ Syria đẩy lùi bạo lực

15:01:14 11/03/2025

Trước đó, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố sẽ không chấp nhận sự hiện diện của các lực lượng thuộc chính quyền lâm thời Syria tại khu vực biên giới.

Siêu du thuyền của tỷ phú Nga có thể được bán đấu giá tại Mỹ

14:59:37 11/03/2025

Các công tố viên cho rằng ông Khudainatov chỉ là chủ sở hữu được ủy quyền, còn quyền sở hữu thực sự tàu Amadea thuộc về tỷ phú Kerimov, một người thân tín với Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Cuba trả tự do cho 553 tù nhân theo thỏa thuận với chính quyền của cựu Tổng thống Mỹ

14:39:11 11/03/2025

Trước khi rời nhiệm sở, ngày 14/1, ông Biden đã đưa Cuba ra khỏi cái gọi là danh sách các quốc gia tài trợ khủng bố của Mỹ để đổi lấy việc Cuba cam kết trả tự do cho 553 tù nhân phạm nhiều tội danh khác nhau .

Hàn Quốc gấp rút ứng phó chính sách thuế quan của Mỹ

14:27:31 11/03/2025

Trước xu hướng bảo hộ gia tăng trên toàn cầu, Bộ Thương mại, Công nghiệp và Năng lượng Hàn Quốc đang đẩy mạnh các biện pháp bảo vệ nền kinh tế trong nước.

Mỹ tái khẳng định mục tiêu phi hạt nhân hóa Triều Tiên

14:26:36 11/03/2025

Bên cạnh đó, ông Hewitt cũng dẫn tuyên bố của Bộ Chỉ huy Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương của quân đội Mỹ đánh giá vụ phóng tên lửa mới nhất của Bình Nhưỡng không đe dọa trực tiếp các nhân viên và lãnh thổ của Mỹ cũng như của các đồng minh.

Lệnh cấm động cơ đốt trong của EU đối mặt với nhiều thách thức

14:23:12 11/03/2025

Theo quy định mới, thay vì áp dụng mục tiêu dựa trên doanh số bán hàng của năm nay, EU sẽ tính trung bình trên ba năm, giúp các hãng ô tô dễ dàng đạt được mức phát thải quy định hơn.

Nga tạo thế gọng kìm, 'bẫy' quân đội Ukraine trong chiến dịch phản công ở Kursk

14:21:33 11/03/2025

Bằng cách sử dụng các lực lượng mạnh mẽ, bao gồm các đơn vị đặc nhiệm và chiến tranh điện tử, cùng sự hỗ trợ của các thiết bị bay không người lái, Nga đã tạo ra một thế gọng kìm, làm cho quân đội Ukraine không còn khả năng phản ứng linh...

Tổng thống Trump muốn xây cơ sở tinh luyện kim loại tại căn cứ quân sự Mỹ

14:16:45 11/03/2025

Một số quan chức trong chính quyền Tổng thống Trump đã lo ngại về những dấu hiệu ban đầu cho thấy Trung Quốc có thể hạn chế xuất khẩu khoáng sản quan trọng để trả đũa thuế quan của ông Trump hoặc vì các lý do khác.

Quốc hội Mỹ 'chạy đua' ngăn chính phủ đóng cửa

14:14:42 11/03/2025

Chủ tịch Hạ viện Mỹ Mike Johnson kỳ vọng Tổng thống Trump sẽ gây sức ép lên các nghị sĩ Cộng hòa hiện vẫn đang phản đối dự luật, đồng thời kêu gọi các nghị sĩ của đảng này duy trì đoàn kết và tránh bất đồng chính kiến.