Fed đã thắng trong cuộc chiến chống lạm phát?

Quyết định giữ nguyên lãi suất cho vay chủ chốt của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) hồi tuần trước và ấn định ba đợt cắt giảm lãi suất vào năm tới đã làm tăng thêm sự lạc quan rằng họ đã giành chiến thắng trong cuộc chiến chống lạm phát.

Toà nhà Cục Dữ trữ liên bang Mỹ tại Washington. Ảnh: Reuters

Theo hãng thông tấn AFP, sau quyết định của Fed, chỉ số công nghiệp trung bình Dow Jones đã tăng lên mức cao nhất mọi thời đại, trong khi lãi suất trái phiếu chính phủ Mỹ giảm mạnh, làm giảm chi phí vay mọi thứ – từ các khoản vay mua ô tô đến thế chấp nhà ở.

Trong bối cảnh lạm phát có xu hướng giảm, tỷ lệ thất nghiệp thấp và kinh tế tăng trưởng liên tục, các nhà phân tích đang đặt ra câu hỏi rằng Fed đã giành chiến thắng trong cuộc chiến chống lạm phát hay chưa?

Các động thái của Fed

Khi nền kinh tế Mỹ đang phục hồi sau đại dịch COVID-19, cuộc khủng hoảng nguồn cung đã khiến lạm phát tăng nhanh.

Hồi tháng 3/2022, trong bối cảnh giá năng lượng tăng vọt sau khi Nga triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine, Fed bắt đầu tích cực tăng lãi suất nhằm kiểm soát giá cả tăng cao.

Trong 18 tháng sau đó, các nhà hoạch định chính sách đã nâng lãi suất cho vay chủ chốt lên mức cao nhất trong 22 năm, giúp hạ nhiệt thành công lạm phát tiêu dùng từ mức cao nhất trong 40 năm – từ 9,1% vào năm ngoái xuống chỉ còn hơn 3,1% vào tháng 11/2023.

Bức tranh kinh tế giờ đây đã chuyển biến tích cực một cách đáng ngạc nhiên, với tỷ lệ thất nghiệp ở gần mức thấp lịch sử và nền kinh tế đang trên đà tránh được một cuộc suy thoái nghiêm trọng.

Nhờ đó, các nhà hoạch định chính sách của Fed ngày càng tự tin rằng họ đang đi đúng hướng để đạt được thành công hiếm có về chính sách tiền tệ, được gọi là “hạ cánh mềm”.

Fed dự báo tăng trưởng kinh tế sẽ tăng lên 2,6% trong năm nay, rồi chậm lại vào năm 2024.

Nhưng bất chấp những tín hiệu lạc quan đó, thước đo lạm phát của Fed vẫn mắc kẹt trong mục tiêu dài hạn 2%, cho thấy những thách thức vẫn còn tồn tại.

Điều gì sẽ xảy ra?

Người mua hàng đổ xô đến siêu thị để mua thực phẩm trước ngày lễ Tạ ơn ở Chicago, Illinois, Mỹ ngày 22/11. Ảnh: Reuters

Hôm 14/12, Fed đã giữ lãi suất ổn định trong cuộc họp thứ ba liên tiếp và dự đoán mức cắt giảm lãi suất 0,75 điểm phần trăm trong năm tới.

Ông Jerome Powell, Chủ tịch Fed, nói rằng thay đổi trong lập trường của Fed chính là thừa nhận rằng Mỹ có khả năng đã đạt hoặc gần đạt mức lãi suất cao nhất trong chu kỳ này.

Ông nói thêm rằng các nhà hoạch định chính sách thậm chí còn thảo luận về thời điểm thích hợp để Fed bắt đầu cắt giảm lãi suất, từ chối loại trừ khả năng tăng lãi suất lần nữa.

Về mặt này, ông Powell bày tỏ quan điểm thận trọng về các sự kiện đang diễn ra, điều thường xảy ra với các thống đốc ngân hàng trung ương.

Nhưng khi xét đến những cảnh báo tăng lãi suất gần đây, nhận xét của ông Powell được coi là dấu hiệu cho thấy Fed tự tin rằng họ đang chiến thắng trong cuộc chiến chống lạm phát.

Ngay sau tuyên bố của ông Powell, bà Diane Swonk, nhà kinh tế trưởng của Công ty kiểm toán KPMG, nhận định: “Fed nghĩ rằng mọi thứ đã hoàn tất”.

Ông Steve Englander, trưởng bộ phận chiến lược vĩ mô Bắc Mỹ của Ngân hàng Standard Chartered, viết trong một lưu ý gửi khách hàng: “Tuyên bố của Fed và các dự báo kinh tế đã đưa ra một tín hiệu ôn hòa hơn những gì mà chúng tôi và thị trường dự báo”.

Rủi ro vẫn tồn tại

Theo dữ liệu của CME Group, các thị trường tài chính ngày càng có niềm tin rằng Fed đã thực hiện xong đợt tăng lãi suất và đang tính tới 6 lần cắt giảm vào năm 2024.

Niềm tin này mạnh mẽ hơn dự báo của chính Fed, phản ánh sự lạc quan rằng nền kinh tế Mỹ đã xoay chuyển được tình thế lạm phát.

Rủi ro lớn mà Fed phải đối mặt khi tìm cách xoay trục từ việc tạm dừng kéo dài đến cắt giảm lãi suất chính là lạm phát quay trở lại.

Trong trường hợp đó, một cú sốc bên ngoài, chẳng hạn sự leo thang của các cuộc xung đột ở Ukraine hoặc Dải Gaza, có thể gây ra một đợt tăng giá lương thực hoặc năng lượng khác, và làm phức tạp thêm cuộc chiến của Fed nhằm làm chậm tốc độ tăng giá xuống còn 2%.

“Lạm phát vẫn còn quá cao. Tiến trình giảm lạm phát vẫn chưa được đảm bảo và con đường phía trước cũng không chắc chắn”, ông Powell cho hay.