Facebook không thực sự khó khăn như lời đồn?
Dù thu hút được người dùng nhưng nếu xét về khả năng kiếm tiền, Tiktok vẫn thua xa Facebook.
Theo hãng tin Bloomberg, câu chuyện Mark Zuckerberg than nghèo kể khổ trước việc Facebook đã đánh mất thời hoàng kim cũng như sự trỗi dậy của những kẻ thù tiềm tàng như Tiktok đã không còn xa lạ. Thế nhưng có thật sự là Facebook đang lâm vào cảnh khó khăn như vậy hay đây chỉ là chiêu trò tạo động lực cho nhân viên?
Báo cáo kết quả kinh doanh quý gần nhất cho thấy doanh thu của Facebook dù giảm nhưng rất nhẹ, chỉ 1% so với cùng kỳ năm trước và vẫn cao hơn 70% so với quý II/2019. Công ty mẹ Meta vẫn thu về 29 tỷ USD doanh thu và đạt 7 tỷ USD lợi nhuận, một con số khiến bất kỳ mạng xã hội nào cũng phải mơ ước.
Xin được nhắc là những trang mạng xã hội như Snap chỉ có 1 tỷ USD doanh thu quý gần nhất với hơn 400 triệu USD thu lỗ. Pinterest thì chỉ có doanh thu bằng một nửa Snap và đang có khủng hoảng nội bộ với chính CEO của mình. Twitter thì bận kiện tụng với tỷ phú Elon Musk và chẳng có thời gian để phát triển những cái mới.
Về phía Tiktok, đúng là mạng xã hội này đang bùng nổ nhanh chóng, đe dọa đến vị thế của Meta nhưng cái bóng của Facebook là quá lớn để có thể vượt qua trong thời gian ngắn. Theo Bloomberg, đúng là Tiktok thu hút người dùng, nhất là giới trẻ nhưng mạng xã hội này lại gặp thách thức để biến sự hứng thú đó thành lợi nhuận như Facebook từng làm.
Doanh thu năm 2021 của Tiktok chỉ vào khoảng 4 tỷ USD, thấp hơn rất nhiều so với 117 tỷ USD của Meta. Nhiều chuyên gia nhận định hiện Tiktok chỉ là đối thủ vô cùng nhỏ bé so với Facebook nếu so sánh về khả năng kiếm tiền.
Hãng tin Bloomberg thậm chí nhận định đứa con tinh thần của tỷ phú Mark Zuckerberg đang là mạng xã hội kiếm tiền tốt nhất thế giới trong lĩnh vực của mình. Doanh thu bình quân đầu người của Facebook tại Bắc Mỹ đã vượt 50 USD/người trong quý II/2022. Con số này của Pinterest, Twitter và Snap được báo cáo là 6 USD/người.
Trong khi đó, Tiktok thì chẳng đề cập đến chỉ số này và được dự đoán là do kết quả quá kém, cần nhiều cố gắng hơn nên chưa thể công khai.
Theo Bloomberg, dù kết quả kinh doanh của Meta có không bùng nổ thì họ cũng đang ở chiếu trên trong cuộc chiến với Tiktok. Trên thực tế, việc doanh thu sụt giảm cũng một phần là do công ty chuyển đầu tư từ mảng sinh lời sang lĩnh vực ít lợi nhuận hơn, không phải sân nhà như Reel để cạnh tranh với Tiktok.
Nhiều chuyên gia nhận định dù Reel chưa thực sự thành công nhưng với nguồn lực hùng hậu của mình, việc Facebook tìm ra phương án đối phó với Tiktok chỉ còn là vấn đề thời gian.
Rất rõ ràng, Facebook sẽ không “chết” trong tức tưởi, không rõ vì sao mình thất bại như Nokia khi Mark Zuckerberg nhận thức được đối thủ của mình là ai. Bởi vậy Facebook đã sớm đầu tư vào những công nghệ mới như vũ trụ ảo, cũng như tạo ra bầu không khí áp lực cho nhân viên dù họ vẫn lợi nhuận rất lớn và có tầm ảnh hưởng hơn rất nhiều so với các đối thủ.
Video đang HOT
Than nghèo kể khổ
Đại dịch Covid-19 khiến Facebook ăn nên làm ra khi mọi người bị giãn cách ở nhà và chẳng có nhiều thứ để làm ngoài lướt mạng. Trong quý II/2019, tăng trưởng doanh thu của Facebook lên tới 28%.
Thế nhưng năm 2022, nhà sáng lập Mark Zuckerberg lại cảnh báo công ty đang trải qua “đợt suy giảm tồi tệ nhất lịch sử” khi báo cáo kết quả kinh doanh không được như kỳ vọng do sự trỗi dậy của các đối thủ như Tiktok.
Những lời than vãn của Mark Zuckerberg đã khiến nhiều người lo lắng khi nền kinh tế mở cửa và người dân quay lại với những gian hàng truyền thống thay vì mua sắm online. Thế rồi việc Apple thay đổi quy định khiến Meta thiệt hại 10 tỷ USD doanh thu quảng cáo mỗi năm.
Tồi tệ hơn, bất kể Mark Zuckerberg có đưa ra ý tưởng gì thì câu chuyện Facebook không còn đủ sức hấp dẫn với giới trẻ như xưa đã là sự thật. Ngay cả Instagram cũng đang khó duy trì được sức hút trước sự cạnh tranh của vô vàn các ứng dụng mới. Nhiều dịch vụ mới ra mắt của Facebook như Reel được cho chỉ là bản sao của Tiktok mà chẳng có sự đột phá nào.
Trước những lời than vãn của nhà sáng lập Facebook, cổ phiếu công ty giảm tới 50% trong tháng 2/2022 và nhiều người đã nói đến sự sụp đổ của một đế chế.
Thế nhưng, không ai lưu ý rằng Facebook vẫn đang là nền tảng mạng xã hội lớn nhất trong lịch sử nhân loại từ trước đến nay với khoảng 3 tỷ người dùng thường xuyên mỗi ngày. Với đế chế đồ sộ như vậy, việc giữ được tăng trưởng nóng là điều không dễ dàng, cũng như việc sụp đổ chỉ là lời nói viễn vông nếu không thực sự có một yếu tố tác động mạnh nào đó.
Theo Bloomberg, mạng xã hội Facebook trên thực tế đã không còn mới mẻ với giới trẻ từ 1 thập niên qua và chắc chắn Mark Zuckerberg cũng nhận ra điều đó từ lâu. Bởi vậy, công ty đã thực hiện hàng loạt chiến lược mua lại, thậm chí bắt chiếc những dịch vụ của đối thủ để giữ vị thế.
Facebook đã mua lại Instagram khi giới sinh viên đã quá nhàm chán với bảng thông bảo của mạng xã hội lớn nhất thế giới. Thế rồi họ tiếp tục mua WhatsApp để tấn công thị trường giao lưu trực tuyến cá nhân. Sau đó là hàng loạt những ứng dụng, dịch vụ sao chép đối thủ mỗi khi họ nhận ra người dùng có xu thế mới.
Nếu không tính Trung Quốc, Facebook hiện là thế lực mạng xã hội lớn nhất, thâu tóm rất nhiều công ty cùng ngành. Tầm ảnh hưởng của nó lớn đến mức được cho là gây tác động đến cuộc bầu cử Tổng thống năm 2016 cũng như gián tiếp lan truyền sự bạo lực, tin đồn nhảm cùng nhiều hệ lụy tiêu cực cho xã hội khác.
Đúng là Facebook đang chững lại và Tiktok đang trỗi dậy, thế nhưng đế chế của Mark Zuckerberg không yếu ớt đến như vậy và những lời than nghèo kể khổ của nhà sáng lập này chưa chắc đã chỉ là lời than vãn.
Làn sóng sa thải nhân sự của các hãng công nghệ vì cạn vốn
Đua nhau mở rộng vì sợ bị vượt mặt, các hãng công nghệ giờ đây đang phải sa thải hàng loạt để tiết kiệm chi phí.
Theo tờ CNA, hàng loạt startup sau quãng thời gian bùng nổ thì nay đang phải tự siết lại bản thân vì cạn vốn. Hệ quả là hàng loạt vụ sa thải diễn ra trong giới công nghệ, làm dấy lên những đồn đoán về thời hoàng kim của các startup đã qua.
Tại Mỹ, hơn 35.000 lao động ngành công nghệ đã bị sa thải trong 6 tháng đầu năm 2022. Mặc dù con số này chẳng đáng là bao so với tổng nhân lực toàn ngành nhưng chúng cho thấy dấu hiệu đáng báo động.
Hàng loạt những tên tuổi lớn trong ngành như Netflix, Paypal, Coinbase hay Sea Limited-công ty mẹ của Shopee, đều sa thải hàng loạt nhân viên. Thậm chí đến Tesla của tỷ phú Elon Musk cũng không tránh khỏi làn sóng tiết kiệm chi phí nhân lực này.
Tại Singapore, Shopee đã sa thải một số nhân viên của đội phụ trách giao hàng cũng như thanh toán trực tuyến trên toàn Đông Nam Á. Họ cũng cắt giảm nhân sự hàng loạt ở Mexico, Argentina, Chile cũng như các đội hỗ trợ cho những thị trường nói tiếng Tây Ban Nha.
Đã có thời điểm công ty mẹ Sea Limited của Shopee là một trong những startup thành công nhất Đông Nam Á, thế nhưng giờ đây đà bán tháo của ngành công nghệ khiến họ gặp nhiều khó khăn hơn. Trong vài tháng trở lại đây, Shopee đã phải rút toàn bộ hoạt động tại Ấn Độ, Pháp cũng như hủy bỏ kế hoạch thử nghiệm triển khai ở Tây Ban Nha.
Trong khi đó, sàn Crypto.com cũng cắt giảm 5% lực lượng lao động do tiền số lao dốc. Công ty đầu tư robot Stashaway cũng sa thải hàng loạt nhân viên tại 5 thị trường với lời cảnh báo suy thoái kinh tế toàn cầu.
Tương tự, Tesla cũng đã sa thải quản lý Christopher Bousigues tại Singapore sau khi Elon Musk cảnh báo sẽ cắt giảm 10% nhân sự vì lo sợ suy thoái kinh tế. Hiện vị trí của ông Bousigues vẫn chưa được tuyển lại.
Vậy chuyện gì đang diễn ra? Tại sao ngành công nghệ lại đang gặp khủng hoảng nặng nề như vậy khi nền kinh tế dần mở cửa trở lại hậu đại dịch?
Quá nhiều tiền
Theo tờ CNA, ngành công nghệ đã có quãng thời gian bùng nổ khi đại dịch Covid-19 lây lan mạnh. Việc người dân phải ở nhà phụ thuộc nhiều hơn vào công nghệ và chính phủ tung hàng nghìn tỷ USD ra thị trường đã thúc đẩy đà tăng trưởng này.
Giá trị tài sản của các startup đi lên trong khi chi phí vay vốn khá rẻ đã khiến ngay cả thị trường tiền số cũng bùng nổ theo. Thế rồi hàng loạt hãng công nghệ ở Đông Nam Á phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) để rồi nhận được lượng vốn nhàn rỗi lớn từ thị trường.
Tuy nhiên bữa tiệc nào rồi cũng phải tàn, cuộc xung đột Ukraine cùng với hàng loạt bất ổn, từ đứt gãy chuỗi cung ứng đến lạm phát gia tăng, mất an ninh lương thực... đã khiến hàng loạt ngân hàng trung ương siết chặt chính sách tiền tệ.
Tỷ lệ lạm phát tại nhiều nền kinh tế phát triển như Mỹ, Anh lên mức cao nhất 40 năm, trong khi Châu Âu chật vật đối phó với giá khí đốt và lương thực leo thang. Hệ quả là Cục dự trữ liên bang Mỹ (FED) đã phải nâng lãi suất lần thứ 3 trong năm nay với mức tăng mạnh nhất kể từ năm 1994. Chính phủ các nước cũng hút dần tiền từ thị trường về nhằm chống lạm phát khi nhiều ngân hàng trung ương đồng loạt nâng lãi suất.
Skip
Những động thái đảo chiều này khiến chi phí vay vốn không còn rẻ nữa và nhà đầu tư cũng cẩn trọng và đòi hỏi nhiều hơn với các startup. Thị trường chứng khoán cũng giảm điểm khi nguồn vốn bị thắt chặt và những hãng công nghệ vốn được thổi phồng trong mùa dịch này phải chịu trận.
"Lên voi xuống hố"
Trong thời kỳ đại dịch, do chi phí vay vốn thấp cùng nguồn tiền dồi dào nên nhiều hãng công nghệ đã chấp nhận đốt tiền đổi tăng trưởng thay vì chú ý đến hiệu quả thực sự. Hàng loạt startup hướng đến việc mở rộng chi nhánh thay vì xem xét lợi ích tương xứng mang lại.
Để có thể mở rộng đủ nhanh, nhiều công ty đã tung ra mức lương thưởng hậu hĩnh nhằm thu hút nhân lực. Điều trớ trêu là rất nhiều lao động hậu đại dịch lại chẳng muốn đi làm sau quãng thời gian dài ở nhà, dẫn đến tình trạng thiếu hụt nhân lực trầm trọng hơn.
Nhân sự ngành công nghệ đang gặp nhiều biến động
Những công ty như Twitter phải chiều lòng nhân viên bằng chính sách khuyến khích làm việc tại gia, Google thì cho phép thêm ngày nghỉ còn Amazon thì tăng tiền trợ cấp chăm sóc con cái cho nhân viên.
Vậy nhưng khi nền kinh tế vĩ mô gặp bất ổn, liên tiếp những tín hiệu xấu xuất hiện ngay sau đó. Những startup thành công từ Zoom đến Netflix đều công bố tăng trưởng thấp hơn dự đoán và ngay lập tức thị trường có phản ứng.
Khi nhà đầu tư cẩn trọng hơn và nguồn vốn bị siết, các hãng công nghệ phải chuyển mình sang giai đoạn tiết kiệm, cân nhắc hiệu quả trên hết thay vì mở rộng hoang phí như trước đây. Ví dụ như Shopee đã phải rút khỏi các thị trường Ấn Độ, Pháp hay Tây Ban Nha sau khi thử nghiệm không thành công.
Tại Châu Á, các quỹ đầu tư bắt đầu siết chặt quản lý và hệ quả là nhiều startup buộc phải đóng cửa do không đáp ứng được yêu cầu.
"Khi thị trường bùng nổ nhờ nguồn vốn rẻ, mọi người đua nhau mở rộng vì nếu không sẽ bị đối thủ vượt mặt. Thế nhưng khi mọi chuyển đổi hướng, nhiều công ty buộc phải sa thải nhân viên để có thể giữ được đà tăng trưởng đã cam kết", giám đốc vận hành Yorlin Ng của Momentum Works nhận định.
Tuy nhiên cũng theo bà Yorlin, việc các lao động ngành công nghệ bị sa thải chưa chắc đã là điều tồi tệ với xã hội bởi họ có cơ hội khởi nghiệp riêng hoặc gia nhập những ngành nghề mới để thúc đẩy tiến trình phát triển.
"Vẫn còn nhiều công việc khan hiếm lao động nhưng kỹ sư phần mềm, chuyên viên phân tích số liệu...Thế rồi nhiều công ty với nguồn vốn lớn cũng sẽ tận dụng cơ hội này để thu hút nhân tài về cho họ. Điều quan trọng là mọi người phải thích nghi được với sự thay đổi liên tục của ngành công nghệ", bà Yorlin nhấn mạnh.
Dự án xe ô tô điện 10 tỷ USD của Xiaomi nguy cơ đổ bể Xiaomi sẽ chậm chân hơn đối thủ vì chưa thể có được giấy phép sản xuất xe ô tô. Xiaomi đang đối mặt với những khó khăn để nhận được sự chấp thuận cho dự án xe điện tại Trung Quốc - một rào cản bất ngờ dành cho dự án ô tô trị giá 10 tỷ USD của gã khổng lồ điện...