EU lạc quan về khả năng diễn ra đàm phán với Iran
Ngày 18/10, Đại diện cấp cao phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại của Liên minh châu Âu (EU) Josep Borrell đã bày tỏ lạc quan về khả năng khôi phục đàm phán với Iran về vấn đề hạt nhân.
Đại diện cấp cao của Liên minh châu Âu phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại Josep Borrell. Ảnh: THX/TTXVN
Phát biểu tại Luxembourg, nơi ông Borrell tham dự cuộc gặp có sự tham gia của ngoại trưởng các nước EU, ông Borrell nêu rõ: “Tôi đang thấy lạc quan hơn (về vấn đề khôi phục đàm phán với Iran). Hiện chưa có thông tin xác nhận nào, song mọi thứ đang tốt dần lên và tôi hy vọng chúng ta sẽ tiến hành các cuộc thảo luận thăm dò tại Brussels trong những ngày tới”.
Hồi tuần trước, một quan chức cấp cao EU xác nhận cuộc gặp được lên kế hoạch tại Brussels, thay vì tại địa điểm thường lệ trước đó là Vienna (Áo), song không nêu thời gian cụ thể.
Đặc phái viên của EU điều phối vấn đề Iran – ông Enrique Mora ngày 14/10 vừa qua đã tới Tehran để thảo luận cùng phái đoàn đàm phán hạt nhân mới của Iran, 4 tháng sau khi các cuộc thảo luận giữa Iran và các cường quốc đổ vỡ.
Tân Tổng thống Iran Ebrahim Raisi cho đến nay vẫn từ chối tiếp tục đàm phán gián tiếp với Mỹ tại Vienna. Tuy nhiên, sau chuyến thăm của ông Mora, Bộ Ngoại giao Iran cho biết sẽ đàm phán với EU tại Brussels trong những ngày tới và “nhấn mạnh rằng họ không muốn đàm phán chỉ để đàm phán mà muốn có kết quả thiết thực và một thỏa thuận cuối cùng về cứu vãn Kế hoạch Hành động Chung Toàn diện ( JCPOA)”.
Theo thỏa thuận JCPOA ký năm 2015 giữa Iran và nhóm P5 1 (Anh, Mỹ, Pháp, Nga, Trung Quốc và Đức), Iran hạn chế chương trình làm giàu urani để đổi lấy việc được dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt kinh tế. Năm 2018, Tổng thống Mỹ khi đó là ông Donald Trump đã rút Mỹ khỏi JCPOA và đơn phương tái áp đặt các biện pháp trừng phạt Iran. Đáp lại, Tehran dần từ bỏ việc thực thi các cam kết trong thỏa thuận kể từ tháng 5/2019. Sau khi nhậm chức hồi tháng 1, Tổng thống Joe Biden cam kết Mỹ sẽ trở lại thỏa thuận. Hiện các bên đang thúc đẩy đàm phán cứu vãn thỏa thuận này. Tuy nhiên, các cuộc đàm phán tạm ngừng vào tháng 6 vừa qua do sự thay đổi lãnh đạo ở Iran.
Iran nêu điều kiện giảm quy mô hoạt động hạt nhân
Ngày 30/8, Bộ Ngoại giao Iran tuyên bố nước này sẽ giảm bớt các hoạt động hạt nhân của mình nếu Mỹ quay trở lại thực hiện đầy đủ "tất cả các cam kết của Washington theo thỏa thuận hạt nhân năm 2015 (tên chính thức là Kế hoạch Hành động Chung Toàn diện - JCPOA) và Nghị quyết 2231 của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc theo cách được xác minh".
Kỹ thuật viên làm việc tại cơ sở làm giàu urani Natanz của Iran. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN
Phát biểu tại cuộc họp báo, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Saeed Khatibzadeh nêu rõ: "Các cuộc đàm phán ở Vienna không nhằm đạt được một văn bản mới. Các cuộc đàm phán là để đảm bảo việc Mỹ thực hiện từng điểm một trong thỏa thuận hạt nhân này". Theo ông, nếu Washington tuân thủ các nghĩa vụ của nước này theo cách được xác minh như vậy thì Iran sẽ chấp nhận để các đại diện Mỹ đàm phán về thỏa thuận hạt nhân và sẽ "dừng các biện pháp của mình".
Ông Khatibzadeh đã miêu tả các cuộc đàm phán nhằm khôi phục JCPOA là một "cuộc đối thoại kỹ thuật", đồng thời nhấn mạnh các cuộc đàm phán này sẽ tiếp tục, trên cơ sở đồng thuận giữa các cơ cấu cầm quyền của nhà nước Iran.
Iran đưa ra điều kiện trên sau khi ngày 28/8, Thư ký Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao Iran, ông Ali Shamkhani đã cáo buộc Tổng thống Mỹ Joe Biden đe dọa nước này một cách bất hợp pháp khi nói rằng "có thể xem xét các lựa chọn khác" nếu ngoại giao hạt nhân với Tehran thất bại. Trên mạng xã hội Twitter, ông Shamkhani chỉ rõ: "Việc nhấn mạnh vào sử dụng các lựa chọn khác đối với (Iran) chẳng khác gì đe dọa nước khác một cách trái phép và trao cho Iran quyền đáp trả."
Iran đưa cáo buộc trên sau khi Tổng thống Biden trong cuộc hội đàm với Thủ tướng Israel Naftali Bennett tại Nhà Trắng ngày 27/8, cho biết ông đặt "ngoại giao lên hàng đầu" nhằm tìm cách kiềm chế chương trình hạt nhân của Iran, song nếu các cuộc đàm phán thất bại, ông sẽ sẵn sàng chuyển sang các tùy chọn không xác định khác.
Động thái trên diễn ra sau khi Cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế (IAEA) trong tháng này công bố báo cáo cho rằng Iran đã tăng tốc làm giàu urani lên gần cấp độ chế tạo vũ khí, động thái làm gia tăng căng thẳng với phương Tây giữa lúc cả hai bên tìm cách nối lại các cuộc đàm phán nhằm khôi phục JCPOA.
Mỹ muốn các cuộc đàm phán hạt nhân với Iran sớm khởi động lại Theo phóng viên TTXVN tại Washington, ngày 7/10, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price cho biết, Mỹ muốn các cuộc đàm phán hạt nhân với Iran tại Vienna, Áo, "sớm khởi động lại", chỉ vài ngày sau khi Ngoại trưởng Iran cho biết nước này sẽ "sớm" trở lại bàn đàm phán. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned...
