EU kỳ vọng cơ hội giải quyết vấn đề thương mại then chốt với Trung Quốc

Đài Trang17:22 23/07/2025

Ngày 22/7, Ủy viên Thương mại Liên minh châu Âu (EU) Maros Sefcovic nhấn mạnh Hội nghị thượng đỉnh EU – Trung Quốc trong tuần này sẽ là cơ hội để thảo luận các vấn đề quan trọng liên quan đến thương mại và đầu tư.

Dây chuyền lắp ráp xe ô tô điện Voyah của Trung Quốc tại Vũ Hán , tỉnh Hồ Bắc . Ảnh: THX/TTXVN

Trong một bài đăng trên mạng xã hội X, ông Sefcovic nêu rõ EU cần hướng tới mối quan hệ đối tác với Trung Quốc “cân bằng hơn, dựa trên sân chơi bình đẳng, có thể dự đoán và đáng tin cậy hơn”. Ủy viên Thương mại EU cũng tiết lộ ông đã có cuộc điện đàm “quan trọng” với Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc Vương Văn Đào.

Theo kế hoạch, ngày 24/7, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Antonio Costa và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen sẽ thăm Trung Quốc và đồng chủ trì hội nghị thượng đỉnh giữa hai bên nhân kỷ niệm 50 năm quan hệ EU – Trung Quốc. Hội nghị diễn ra trong bối cảnh quan hệ hai bên vẫn còn tồn tại nhiều bất đồng và căng thẳng.

Hồi đầu tháng, căng thẳng thuế quan giữa Trung Quốc và EU có dấu hiệu leo thang, sau khi Bắc Kinh quyết định áp dụng mức thuế chống bán phá giá lên đến 34,9% trong vòng 5 năm đối với rượu mạnh của EU, để đáp trả việc liên minh này áp thuế đối với ô tô điện của nước này cuối năm ngoái. Tuy nhiên, Bắc Kinh khẳng định sẵn sàng tham vấn và đối thoại với EU nhằm hóa giải các bất đồng thương mại và cải thiện quan hệ song phương.

Trong tuyên bố đưa ra ngày 8/7, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen nhấn mạnh EU mong muốn thiết lập một mối quan hệ “cân bằng và ổn định hơn” với Trung Quốc.

Do đó, theo giới phân tích, tại Hội nghị thượng đỉnh EU – Trung Quốc, lãnh đạo hai bên có thể đề cập đến các bất đồng và căng thẳng tồn tại giữa hai bên.

Cũng liên quan đến các tranh chấp thương mại giữa EU và Trung Quốc, cùng ngày, Bắc Kinh cho biết sẽ xem xét cẩn thận phán quyết của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) về tranh chấp bằng sáng chế tiêu chuẩn thiết yếu của Trung Quốc với EU và giải quyết vấn đề này theo các quy tắc của WTO.

Trong tuyên bố, Bộ Thương mại Trung Quốc hoan nghênh phán quyết của hội đồng trọng tài WTO, theo đó giữ nguyên kết luận của nhóm chuyên gia, khẳng định rằng hành động của Trung Quốc không ảnh hưởng đến việc bảo vệ quyền sở hữu sáng chế của các thành viên WTO khác và không được coi là biện pháp thực thi các quy định về sở hữu trí tuệ theo quy định của WTO. Tuy nhiên, Bắc Kinh cũng bày tỏ không hài lòng về việc WTO cho rằng các thành viên nên tránh gây ảnh hưởng đến khả năng của chủ sở hữu bằng sáng chế thực hiện quyền của họ tại lãnh thổ của các thành viên khác, cho rằng đây là việc kéo dài quá mức các nghĩa vụ thành viên WTO này.

'Ván cờ ngoại giao' của EU giữa hai siêu cường Mỹ - Trung

Các quan chức Liên minh châu Âu (EU) sẽ dành tháng 7 để đàm phán với Trung Quốc. Căng thẳng cao, hy vọng thấp và sự ổn định là mục tiêu cuối cùng.

Video đang HOT

Bốc dỡ xe ô tô tại cảng CuxPort ở Cuxhaven, miền Bắc Đức. Ảnh: DPA/TTXVN

Nhiều người từng nghĩ rằng Tổng thống Trump có thể là lý do để châu Âu và Trung Quốc xích lại gần nhau hơn về mặt kinh tế. Các mức thuế quan mà ông dự định áp dụng không tạo ra sự khác biệt giữa EU, một đồng minh lâu năm của Mỹ, với Trung Quốc, đối thủ chính của Washington.

Nhưng theo tờ New York Times, mọi chuyện đã không diễn ra như vậy. Thay vào đó, EU thấy mình đang bị kìm kẹp về mặt địa chính trị giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Tại Brussels, các quan chức đang cố gắng đạt được một thỏa thuận thương mại sơ bộ với các đối tác Mỹ trước khi ông Trump áp dụng mức thuế cao trên diện rộng có thể làm tê liệt nền kinh tế của khối. Đồng thời, các nhà hoạch định chính sách của EU cũng đang phải cố gắng thúc giục các đối tác của mình ở Bắc Kinh ngừng hỗ trợ Nga, ngừng trợ cấp nhà nước quá nhiều cho ngành công nghiệp Trung Quốc và làm chậm dòng hàng hóa giá rẻ chảy vào EU.

Nhưng tại thời điểm hệ thống thương mại toàn cầu có nhiều biến động, EU cũng cần duy trì mối quan hệ với Trung Quốc, siêu cường sản xuất hàng đầu thế giới, trên một nền tảng tương đối ổn định.

Căng thẳng leo thang, hợp tác mong manh

Các nhà lãnh đạo EU dự kiến sẽ có mặt tại Bắc Kinh để tham dự hội nghị thượng đỉnh vào cuối tháng 7. Hy vọng cho cuộc họp này rất thấp. Ngay cả khi Trung Quốc đang đối phó với cái mà họ gọi là "thái độ thù địch" của chính quyền Tổng thống Trump, thì các vấn đề của châu Âu với Trung Quốc cũng vẫn ngày càng gia tăng.

"Không có lá bài Trung Quốc nào dành cho châu Âu", Liana Fix, một thành viên của Hội đồng Quan hệ Đối ngoại cho biết.

Căng thẳng đã bộc lộ rõ vào tuần trước, khi Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đến thăm Brussels trước thềm hội nghị thượng đỉnh. Trung Quốc mô tả cuộc gặp là có hiệu quả và bác bỏ quan điểm cho rằng hai bên có xung đột. Nhưng các quan chức EU lại nhấn mạnh những điểm bế tắc dai dẳng, trong đó có mất cân bằng thương mại.

Sự chia rẽ càng rõ hơn vào cuối tuần qua. EU gần đây đã có động thái hạn chế chi tiêu của chính phủ cho các thiết bị y tế từ Trung Quốc, với lý do các cơ quan chính phủ Trung Quốc đã đối xử bất công với các công ty châu Âu và điều đó là cần thiết để cân bằng sân chơi. Hôm 6/7, Trung Quốc tuyên bố sẽ trả đũa.

EU vẫn phải duy trì một "điệu nhảy" tinh tế với Trung Quốc. Mối quan hệ kinh tế giữa hai bên rất sâu rộng. Nhiều quốc gia châu Âu vẫn phụ thuộc rất nhiều vào Trung Quốc về vật liệu công nghiệp. Và xuất khẩu của châu Âu sang Trung Quốc vẫn đáng kể, đặc biệt là từ Đức, quốc gia từ lâu đã có quan hệ thương mại chặt chẽ với Trung Quốc.

Nhưng xuất khẩu của châu Âu đã giảm sút, ngay cả khi lượng hàng nhập khẩu của Trung Quốc vào khối này đang tăng vọt. Khi các sản phẩm giá rẻ từ các nhà bán lẻ thời trang nhanh Shein và Temu tràn vào thị trường châu Âu, các nhà hoạch định chính sách đã nỗ lực thắt chặt các hạn chế đối với các mặt hàng nhập khẩu như vậy. Và các nhà lãnh đạo châu Âu thường xuyên phàn nàn rằng các ngân hàng nhà nước Trung Quốc trợ cấp cho các nhà sản xuất của nước này quá nhiều khiến các công ty châu Âu không thể cạnh tranh.

Quang cảnh cảng hàng hóa ở tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc. Ảnh: THX/TTXVN

Những phàn nàn của châu Âu không chỉ liên quan đến thương mại. Các quan chức EU còn phản đối sự ủng hộ của Trung Quốc dành cho Nga khi họ tạo ra thị trường cho nhiên liệu và các sản phẩm khác của Nga, làm giảm bớt tác động của lệnh trừng phạt.

EU trong thế tiến thoái lưỡng nan giữa hai siêu cường

Khi Mỹ đảo lộn hệ thống thương mại toàn cầu trong nỗ lực thu hẹp thâm hụt thương mại, tăng doanh thu và đưa sản xuất trong nước trở lại, EU thấy mình "cô đơn". Đây là một khối gồm 27 quốc gia cùng nhau tạo nên nền kinh tế lớn thứ ba thế giới. EU được thành lập để thúc đẩy thương mại xuyên biên giới và vẫn là người bảo vệ mạnh mẽ cho thương mại tự do.

Châu Âu muốn "cho thế giới thấy rằng thương mại tự do với nhiều quốc gia là có thể trên nền tảng dựa trên luật lệ" - bà Ursula von der Leyen, chủ tịch Ủy ban châu Âu, nhấn mạnh.

EU đã làm sâu sắc thêm mối quan hệ thương mại với các quốc gia có cùng chí hướng như Thụy Sĩ và Canada. Bà von der Leyen gợi ý rằng họ có thể tiến xa hơn nữa, như theo đuổi sự hợp tác mới giữa khối và nhóm thương mại Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) - gồm 12 quốc gia nhưng không bao gồm Mỹ hoặc Trung Quốc.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen phát biểu tại Strasbourg, Pháp. Ảnh: THX/TTXVN

Tuy nhiên, ngay cả khi bà von der Leyen cố gắng tấn công, giới chức EU vẫn phải nỗ lực phòng thủ.

Đó là bởi vì ngay cả khi EU có vấn đề với các chính sách của Mỹ và Trung Quốc, thì họ cũng đang bị tấn công, và bị giằng xé giữa hai bên.

Bất kể kết quả của các cuộc đàm phán thương mại với chính quyền Tổng thống Trump ra sao, EU dự kiến sẽ phải chịu mức thuế cao hơn đối với hàng xuất khẩu sang Mỹ so với mức mà họ phải đối mặt vào đầu năm.

Họ cũng có khả năng buộc phải nhượng bộ để đảm bảo một thỏa thuận. Những nhượng bộ đó bao gồm cam kết có thể có lập trường cứng rắn hơn đối với Trung Quốc.

Với Trung Quốc, EU chỉ có thể thúc đẩy Bắc Kinh đến một mức độ nào đó, xét đến mức độ đan xen giữa các nền kinh tế.

Trung Quốc gần đây cũng đã đưa ra lời nhắc nhở gây tổn hại đến EU về thực tế đó.

Để đáp trả thuế quan của Mỹ, Trung Quốc đã hạn chế xuất khẩu toàn cầu các nam châm đất hiếm. Vì Trung Quốc thống trị sản xuất đất hiếm, nên họ có thể gây ra tổn hại nghiêm trọng cho các đối tác thương mại của mình, bao gồm cả EU, bằng những hạn chế như vậy.

EU cũng đã tham gia cùng Mỹ trong việc hạn chế vận chuyển thiết bị sản xuất chất bán dẫn nhanh nhất sang Trung Quốc, có ứng dụng trong cả quân sự và dân sự.

Điều đó đã gây bất bình trong giới chức Trung Quốc. Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc Vương Văn Đào đã kêu gọi châu Âu hủy bỏ các biện pháp kiểm soát đối với xuất khẩu công nghệ cao sang Trung Quốc như một phần của các cuộc thảo luận về việc nối lại nguồn cung cấp đất hiếm.

Tuy nhiên, theo tờ New York Times, triển vọng cho những thay đổi có ý nghĩa, hoặc bất cứ điều gì kéo châu Âu và Trung Quốc lại gần nhau hơn, thì vẫn còn mờ mịt.

'Bức màn thép' mới của nước Mỹ Tổng thống Trump vừa nâng thuế nhập khẩu thép từ 25% lên 50%, mở ra "bức màn thép" mới nhằm bảo vệ an ninh quốc gia và ngành công nghiệp lõi. Tuy nhiên, quyết sách này có thể khiến giá cả tăng vọt và ảnh hưởng ngược tới nền sản xuất nội địa. Tổng thống Mỹ Donald Trump thăm một nhà máy của...