‘Em hát ai nghe’ – Có đáng nghe?

Em hát ai nghe của Orange vừa “trải qua” 1 tuần khá đặc biệt với kết quả hoàn toàn trái ngược trên 2 bảng xếp hạng âm nhạc đình đám của nhạc đại chúng tuần 38 (từ 20 đến 26/9/2021) là nhac.vn và # zingchart.

Theo đó, ca khúc này bị rớt khỏi top 10 BXH #zingchart trong khi lại đứng ở vị trí quán quân BXH nhac.vn.

Ngóng

Mới đây, tình cờ được nghe một ca sĩ trẻ ở Hà Nội cover Em hát ai nghe trong một chương trình ca nhạc ghi hình, thấy lạ và muốn tìm nghe bản gốc nên tôi đã tìm đến kênh YouTube cá nhân của nghệ sĩ mang tên Orange Singer Official. Sở hữu lượng subscribers là 185k, không quá nhiều so với những gương mặt đình đám khác, nhưng cho tới thời điểm này, sau hơn 1 tháng phát hành, Em hát ai nghe đạt được số lượt xem lên tới trên 7 triệu – một con số đáng kể. Đáng chú ý, ca khúc từng đứng vị trí top 1 thịnh hành trên YouTube khi đạt được khoảng 3,7 triệu lượt xem sau 1 tuần ra mắt và thu hút.

Orange và Khương Lê trong “Em hát ai nghe”

Trong khi đó, Em hát ai nghe cũng đã xuất hiện ở vị trí thứ 7 trong Top 10 BXH #zingchart tuần thứ 33 (từ 16 đến 22/8) và phải 1 tuần sau đó mới xuất hiện trong Top 10 nhưng lại ở vị trí rất cao (thứ 2) BXH nhac.vn. Ca khúc này liên tục giữ vị trí cao trên BXH nhac.vn như vị trí quán quân các tuần 35, 37 và 38. Trong khi ở #zingchart thì có nhiều biến động hơn, tuần 35 đứng ở vị trí thứ 7, tuần 37 đứng thứ 10, thậm chí tuần 36 đã bị rớt Top 10 và tuần 38 này lại tiếp tục rớt Top 10.

Tất nhiên, cách nghe nhạc trên không gian mạng và trong các BXH cũng chỉ phản ánh phần nào mức độ hấp dẫn của ca khúc. Tuy nhiên, rõ ràng sự đón nhận của người nghe trên các nền tảng khác nhau, các phân khúc khác nhau cũng có những sự chênh lệch nhất định. Cho nên, việc ca khúc hấp dẫn hay không, đáng nghe hay không có lẽ phần nhiều vẫn phụ thuộc vào cảm nhận từ chính mỗi khán giả.

Ngắm

Người viết khá chú ý đến phần bình luận của khán giả bên dưới ca khúc trên kênh YouTube cá nhân của Orange. Trong đó, có những bình luận dài tới hơn 300 chữ để nói về căn bệnh giả tưởng được gọi tên là hanahaki – đại loại là yêu đơn phương nhưng theo cách rất riêng, và kết luận “căn bệnh giả tưởng này chỉ xuất hiện trong các tác phẩm văn học và âm nhạc” nhưng “cảm giác đau đớn, dằn vặt, khó thở là có thật”. Và nó “không hề lạ lẫm với những ai từng trong hoàn cảnh như vậy” (tài khoản Ngọc Trịnh bình luận).

Orange trong MV “Em hát ai nghe”

Tò mò tìm hiểu thêm chút thì được biết, hanahaki là gọi theo cách của người Nhật. Đây đúng là căn một bệnh giả tưởng, tức là không có thật. Nó thường xuất hiện trong các sáng tác truyện tranh, thơ ca và âm nhạc của người Trung Quốc, Hàn Quốc, nhưng phổ biến nhất là ở Nhật Bản. Căn bệnh này bắt nguồn từ mối tình đơn phương. Người mắc bệnh phải lòng một ai đó nhưng không dám bày tỏ, chỉ chịu đựng một mình. Nhiều khi chính đối tượng mà người mắc bệnh thích cũng không hề hay biết.

Nói một cách nôm na dễ hiểu, căn bệnh này ở Việt Nam cũng có từ xa xưa, các cụ ta thì gọi theo cách rất đáng yêu đó là tương tư hoặc ốm tương tư. Nhà thơ Nguyễn Bính từng khẳng định “Tương tư là bệnh của tôi yêu nàng” trong bài thơ lấy đúng tên Tương tư . Bài thơ này đã gieo vào lòng những trái tim yêu những câu thơ không thể nào quên: “Tương tư thức mấy đêm rồi/ Biết cho ai hỏi ai người biết cho” hay “Bao giờ bến mới gặp đò/ Hoa khuê các bướm giang hồ gặp nhau”. Rồi cũng tự mình ướm gần, ướm xa: “Nhà em có một giàn trầu/ Nhà anh có một hàng cau liên phòng” và tự mình thắc mắc: “Thôn Đoài thì nhớ thôn Đông/ Cau thôn Đoài nhớ giầu không thôn nào?”.

Và dựa trên nguồn cảm hứng từ căn bệnh ốm tương tư này, ê-kíp sản xuất đã xây dựng nội dung hình ảnh trong Em hát ai nghe. Đó là một câu chuyện tình buồn giữa một cô gái (Orange) với một chàng trai (diễn viên Khương Lê vào vai). Cái hay là cách xử lý hình ảnh cho nội dung câu chuyện tạm gọi theo lối “cổ tích hóa”. Trong MV, cô gái đi xuyên không gian lạc vào cánh rừng của thế giới cổ tích bằng một giấc mơ. Trong giấc mơ ấy, cô gái đi qua thời gian với 4 mùa Xuân, Hạ, Thu, Đông để mải miết đi tìm bóng hình chàng trai mà mình đang yêu đơn phương.

Có thể nói MV sử dụng màu sắc gợi cho người xem đậm chất cổ tích, huyền thoại. Phần ánh sáng được xử lý đẹp mắt. Phần hình ảnh của các nhân vật xuất hiện trong MV cũng được xử lý một cách kỹ lưỡng, tạo nên hiệu quả đẹp mắt, đáng xem, dễ chiếm được cảm tình của khán giả, nhất là giới trẻ.

MV “Em hát ai nghe”:

Nghe

Để xây dựng được mạch nội dung cho câu chuyện bằng hình ảnh của MV, ca khúc có phần lời khá ổn. Không rơi vào sự gò bó trong vốn từ vựng khi viết ca từ, câu chuyện được kể khá “trơn”. Bắt đầu bằng sự ví von đầy hình tượng để nói đến tâm trạng buồn bơ vơ của người con gái yêu đơn phương: “Cỏ cây héo trong mơ màng/ Cũng như em mà/ Giây phút em ngỡ ngàng/ Hóa ra người chẳng từng thương lấy em”.

Câu chuyện buồn được tiếp tục kể trên nền nét giai điệu đã kể từ trước đó, như khắc họa rõ nét hơn tâm trạng của cô gái: “Phải thêm biết bao thất vọng/ Để thôi hy vọng/ Trái tim người sẽ rung động/ Lệ đắng, duyên tình đắng”. Nỗi buồn chưa hết, mà vẫn còn tiếp diễn với nét giai điệu đã có thêm bước phát triển tiếp theo: “Trời mang khúc ca đau buồn/ Trút ngàn sầu muộn/ Lâu rất lâu chưa tạnh/ Hoa chưa tàn nhưng gió nỡ nào cuốn đi”. Và tiếp nữa: “Đơn côi cô quạnh mình em với em/ Bầu trời trót kéo mây đen/ Đứng trên niềm riêng em rối bời/ Chỉ thể cất lời xót thương”.

Đoạn điệp khúc là sự phát triển của chất liệu âm nhạc của đoạn đầu tiên, gắn với lời ca vẫn tiếp tục mạch chuyện tình đơn phương buồn của cô gái. Mở đầu đoạn điệp khúc có giai điệu bắt tai: “Lời em hát anh nghe liệu thấu chăng trong lòng những/ Những nhớ thương em dành hết/ Sao người chẳng thấy, chẳng tin…”.

Có thể nói, Em hát ai nghe là một bản ballad dễ nghe. Ca khúc mang màu sắc giọng thứ, đậm chất trữ tình. Ngay mở đầu ca khúc là những giai điệu mang tính tự sự và nét nhạc không quá lạ. Thậm chí có thể bắt gặp ở đâu đó trong toàn bộ ca khúc những giai điệu phảng phất nét quen đã từng có trước đó trong nhạc Việt đại chúng.

Về giọng hát, Orange sở hữu chất giọng không quá xuất sắc nhưng có nét riêng trong cách xử lý. Ở bản thu âm Em hát ai nghe thấy rõ sự can thiệp có chủ ý của âm thanh để tạo hiệu quả theo mong muốn của ê-kíp sản xuất. Và cái nét riêng này đã định hình cho Orange trong lòng công chúng, giúp cô xây dựng được một cộng đồng khán giả cho riêng mình.

Ngẫm

Rõ ràng Em hát ai nghe là một câu chuyện tình buồn, thậm chí rất buồn. Nỗi buồn của sự thất tình chiếm trọn vẹn không gian âm nhạc của ca khúc, nhưng lại không gây cảm giác quá bi quan hay cùng đường; cũng không có cảm giác sến xẩm, buồn thảm, thê lương.

Em hát ai nghe như là một nỗi buồn mang tính tự sự được cất lên từ trong tâm hồn. Có được hiệu ứng cảm xúc đó là nhờ phong cách âm nhạc đã được lựa chọn ngay từ trong quá trình sản xuất, nhờ cách thể hiện bài hát mang tinh thần của người trẻ, nhờ cách xử lý, can thiệp kỹ xảo âm thanh vào giọng hát…

Nguyễn Quang Long – Tác giả bài viết

Bên cạnh âm nhạc, phần hình ảnh cũng góp phần tạo nên hiệu ứng cho khán giả. MV Em hát ai nghe thể hiện tư duy hiện đại, từ câu chuyện, bố cục hình ảnh, cảnh sắc, diễn xuất, đến xử lý màu sắc. Cách đặt tên ca khúc cũng khơi gợi sự tò mò cho người nghe.

Những ca khúc mang màu sắc trữ tình, đượm buồn là một phần không thể thiếu trong âm nhạc từ xưa đến nay. Hát về tình yêu đơn phương, về nỗi buồn thất tình nhưng không dẫn dụ tâm hồn người nghe vào sự bế tắc là điều rất đáng để tâm đối với các nhạc sĩ. Bên cạnh đó, một bản nhạc tình buồn nhưng không sa đà vào lối cũ mà vẫn thể hiện được tinh thần âm nhạc mang dấu ấn của thế hệ đương đại là điều đáng ghi nhận. Nó góp phần cho bức tranh âm nhạc đại chúng của chúng ta thêm phong phú màu sắc.

Và vì thế, Em hát ai nghe là một ca khúc đáng dành thời gian để nghe.

Điểm 7,2/10

Ê-kíp “Em hát ai nghe”

- Sáng tác: Trungg I.U

- Thể hiện: Orange

- Thu âm: SoundG Studio

- Hòa âm phối khí: Phi Woài

- Mixing & mastering: Duy Ngọc (The Wings)

- Hát bè: Anh quản lý & Duy Ngọc (The Wings)