ECOWAS tìm kiếm giải pháp cho khủng hoảng

Anh Đức07:05 25/02/2024

Ngày 24/2, lãnh đạo các nước thành viên Cộng đồng Kinh tế Tây Phi ( ECOWAS ) đã nhóm họp kín tại Nigeria nhằm tìm kiếm giải pháp cho cuộc khủng hoảng chính trị hiện nay, sau khi ba quốc gia là Niger , Burkina Faso và Mali tuyên bố rút khỏi tổ chức khu vực này.

Các đại biểu chụp ảnh chung tại Hội nghị bất thường của ECOWAS ở Accra, Ghana, ngày 17/8/2023. Ảnh: AFP/TTXVN

Phát biểu họp báo, Chủ tịch ECOWAS Omar Touray cho biết tổ chức này sẽ dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt đối Niger trong bối cảnh ECOWAS đang tìm kiếm một chiến lược mới nhằm thuyết phục chính quyền quân sự tại 3 quốc gia thành viên không rút khỏi liên minh chính trị và kinh tế này.

Cụ thể, các lãnh đạo ECOWAS đã quyết định chấm dứt với hiệu lực tức thì việc đóng cửa biên giới, phong tỏa ngân hàng trung ương và tài sản nhà nước cũng như ngừng giao dịch thương mại với Mali.

Hiện ECOWAS đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng chính trị nghiêm trọng khi nhiều quốc gia trong khu vực xảy ra đảo chính quân sự và gần đây nhất là tuyên bố rút khỏi liên minh 15 nước thành viên này của Niger, Burkina Faso và Mali. Đây cũng là 3 nước thành viên sáng lập ECOWAS, tổ chức được ra đời vào năm 1975.

ECOWAS từng can thiệp quân sự ở những nước nào, kết quả ra sao?

Tối hậu thư của ECOWAS gửi chính quyền quân sự Niger không phải chuyện đùa. Khối này từng can thiệp quân sự vào nhiều quốc gia và đều thu được kết quả.

Một binh sĩ thuộc lực lượng ECOMOG (ảnh: ALJ)

Cộng đồng Kinh tế Các Quốc gia Tây Phi (ECOWAS) được thành lập vào ngày 28/5/1975 với sứ mệnh là thúc đẩy hội nhập, phát triển kinh tế khu vực Tây Phi. ECOWAS hiện có 15 thành viên, bao gồm Cape Verde, Gambia, Guinea, Guinea Bissau, Liberia, Mali, Senegal, Sierra Leone, Benin, Burkina Faso, Ghana, Bờ biển Ngà, Niger, Nigeria và Togo.

Ngoài mục tiêu thúc đẩy kinh tế, ECOWAS cũng đóng vai trò là lực lượng giữ gìn hòa bình trong khu vực. Trong một số thời điểm, ECOWAS đã điều lực lượng quân sự của khối vào nước thành viên nhằm khôi phục trật tự hoặc đối phó đảo chính quân sự, theo Reuters.

Năm 1990, ECOWAS thành lập Nhóm Giám sát Cộng đồng Kinh tế Các Quốc gia Tây Phi (ECOMOG). Đây được coi là chi nhánh quân sự của ECOWAS, có nhiệm vụ can thiệp vào các khu vực có xung đột.

Nigeria, Senegal, Burkina Faso và Mali là những nước có lực lượng quân sự mạnh nhất ECOWAS. Tuy nhiên, Burkina Faso và Mali đang bị ECOWAS đình chỉ tư cách thành viên, do 2 quốc gia này xảy ra đảo chính quân sự.

Nigeria sở hữu lực lượng quân đội mạnh nhất khu vực Tây Phi với khoảng 230.000 binh sĩ, cùng hàng trăm xe tăng, xe bọc thép. Senegal có khoảng 20.000 quân và có lực lượng lục quân, hải quân và không quân riêng.

Video đang HOT

Trong khi đó, Burkina Faso có khoảng 12.000 quân thường trực và Mali có khoảng 45.000 quân.

Theo Reuters, ECOWAS sẵn sàng điều quân vào khu vực có xung đột, nhưng phải có sự nhất trí của đa số thành viên, đặc biệt là những quốc gia có quân đội mạnh. Khác với NATO, ECOWAS không có quân đội thường trực và không có hiệp ước phòng thủ chung.

Đối với khu vực được coi là "vành đai đảo chính" như Tây Phi, vai trò của ECOWAS trong việc duy trì trật tự là rất quan trọng. ECOWAS từng can thiệp quân sự và nhiều nước và thu được hiệu quả.

Binh sĩ Nigeria trong lực lượng của ECOMOG (ảnh: Reuters)

1. Liberia

Năm 1989, Charles Taylor - cựu quan chức Liberia - lãnh đạo một lực lượng nổi dậy chống lại chính phủ của Tổng thống Liberia Samuel Doe. Trước đó, ông Taylor từng bị Tổng thống Samuel Doe cách chức và bỏ tù với cáo buộc tham nhũng, theo Aljazeera.

Nội chiến ở Liberia bùng nổ khiến ECOWAS quyết định can thiệp. Đây là lần đầu tiên ECOWAS can thiệp quân sự vào nước thành viên thông qua ECOMOG.

Lực lượng ECOMOG ban đầu có khoảng 3.000 quân, do các nước Nigeria, Gambia, Ghana, Guinea, Mali và Sierra Leone đóng góp, sau đó tăng dần lên 12.000 quân. ECOMOG tới Liberia với thái độ trung lập. Nhiệm vụ chính của họ là duy trì hòa bình và bảo vệ thường dân.

Năm 1996, ECOMOG rút quân khỏi Liberia sau khi nội chiến kết thúc.

Phiến quân do ông Charles Taylor lãnh đạo giành chiến thắng. Ông Taylor trở thành Tổng thống Liberia.

Năm 1999, Liberia tiếp tục xảy ra nội chiến. Ông Taylor bị nhiều lực lượng trong nước phản đối sau quyết định can thiệp vào xung đột ở nước láng giềng Sierra Leone. Đến năm 2002, chính phủ do ông Taylor lãnh đạo chỉ còn kiểm soát một khu vực nhỏ ở Liberia.

Năm 2003, ECOWAS điều khoảng 3.500 quân vào Liberia. Nhiệm vụ của lực lượng này là bảo vệ thường dân và bảo vệ phái đoàn của Liên hợp quốc ở Liberia.

Tháng 8/2003, ông Taylor tuyên bố từ chức tổng thống và phải sống lưu vong ở Nigeria. Chính phủ mới được thành lập ở Liberia, nhưng lực lượng của ECOWAS đến năm 2018 mới rút hết.

2. Sierra Leone

Năm 1996, viện cớ chính phủ của Tổng thống Ahmed Tejan Kabbah không đảm bảo an ninh được cho đất nước, quân đội Sierra Leone dưới sự lãnh đạo của Thiếu tá Koroma đã tổ chức đảo chính, theo Reuters.

Cuộc đảo chính không thành công, nhưng báo hiệu chính quyền của ông Kabbah đang suy yếu.

Năm 1997, quân đội Sierra Leone tiếp tục đảo chính, buộc ông Kabbah phải sang Guinea sống lưu vong. Tại Guinea, ông Kabbah kêu gọi cộng đồng quốc tế và ECOWAS giúp đỡ.

Tháng 2/1998, lực lượng ECOMOG do Nigeria lãnh đạo tấn công chính quyền quân sự Sierra Leone. Quân đội Sierra Leone bị loại khỏi thủ đô Freetown một cách chóng vánh. Ông Kabbah được phục chức.

Năm 2000, lực lượng ECOMOG rút khỏi Sierra Leone.

Binh sĩ Senegal tham gia vào lực lượng ECOMOG ở Bờ Biển Ngà (ảnh: CNN)

3. Guinea Bissau

Năm 1998, Guinea Bissau xảy ra nội chiến giữa lực lượng ủng hộ chính phủ (được Senegal và Guinea hậu thuẫn) với các thủ lĩnh đảo chính, theo Sputnik.

Tình trạng thù địch tạm thời được giải quyết khi một thỏa thuận hòa bình được đưa ra vào tháng 11/1998. Theo đó, các bên tham chiến cam kết duy trì hòa bình ở Guinea Bissau, tạo điều kiện cho một cuộc bầu cử mới.

Tháng 5/1999, xung đột tiếp tục nổ ra ở Guinea Bissau. 6 tháng sau, một thỏa thuận hòa bình mới được ký kết. Theo đó, Senegal và Guinea phải rút quân khỏi Guinea Bissau, tạo điều kiện cho ECOWAS đưa 600 binh sĩ tới duy trì hòa bình.

4. Bờ Biển Ngà

Năm 2003, ECOWAS điều một lực lượng nhỏ tới Bờ Biển Ngà để giúp Pháp giám sát thỏa thuận hòa bình giữa chính phủ Bờ Biển Ngà với các thủ lĩnh phiến quân.

5. Mali

Năm 2012, cuộc đảo chính quân sự ở Mali đã gây ra bất ổn và các nhóm phiến quân Hồi giáo có liên hệ với al-Qaeda chớp thời cơ này để kiểm soát miền Bắc Mali.

Đáp lại đề nghị hỗ trợ của chính phủ Mali, năm 2013, ECOWAS điều lực lượng tới Mali nhằm chống lại các nhóm phiến quân thân al-Qaeda. Hành động lần này của ECOWAS do Nigeria dẫn dắt, dưới sự hỗ trợ của Liên hợp quốc và Pháp.

Tháng 1/2013, các nhóm phiến quân thân al-Qaeda bị đánh đuổi khỏi miền Bắc Mali. ECOWAS đã giúp chính phủ Mali khôi phục toàn vẹn lãnh thổ. Cuối năm 2013, ECOWAS rút quân khỏi Mali.

Lực lượng của ECOWAS can thiệp vào Gambia (ảnh: Reuters)

6. Gambia

Năm 2017, ECOWAS điều 7.000 quân đến Gambia để buộc Tổng thống Yahya Jammeh từ chức và trao chức vụ cho ông Adama Barrow. Trước đó, ông Adama Barrow đã thắng cử nhưng Tổng thống Jammeh - người từng tuyên bố có thể nắm quyền ở Gambia trong "hàng tỷ năm" - không chấp nhận thất bại, theo Reuters.

Senegal là quốc gia lãnh đạo Chiến dịch Khôi phục Dân chủ ở Gambia của ECOWAS. Chiến dịch thành công một cách chóng vánh khi lực lượng trung thành với ông Jammeh chống trả yếu ớt.

Vào thời điểm ECOWAS can thiệp, quân đội Gambia chỉ có khoảng 2.500 người. Quốc gia này nằm gọn trong lãnh thổ Senegal.

Lực lượng của ECOWAS làm nhiệm vụ duy trì trật tự ở Gambia đến tháng 12/2021 mới rút quân.

Dập tắt mồi lửa bất ổn ở châu Phi Tiếp nối Guinea, Mali, Burkina Faso, Niger..., cuộc đảo chính mới nhất ở Gabon có thể coi là một phần của xu hướng khu vực rộng lớn ở Sahel và Tây Phi với làn sóng lật đổ chính quyền, đẩy châu Phi vào bất ổn. Trung tá Amadou Abdramane (thứ 2, phải, hàng sau), thành viên Hội đồng quốc gia bảo vệ tổ...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Đàm phán đặc biệt về Ukraine kết thúc, tình hình thế nào?09:42

Phi thuyền bí ẩn X-37B của quân đội Mỹ vừa trở lại không gian08:27

Bị nhắc tắt điện thoại khi máy bay cất cánh, cô gái đánh vào mặt tiếp viên06:56

Từ Hi Thái hậu giữ nhan sắc "không tuổi" như gái 18, "tiết lộ" món ăn quái dị03:17

Israel sẽ đẩy mạnh tấn công Gaza08:18

Ukraine mua 90 tỉ USD vũ khí để được Mỹ đảm bảo an ninh08:18

Chuyển biến lớn cho xung đột Ukraine07:48

Lầu Năm Góc: Số đầu đạn hạt nhân của Trung Quốc đang tăng16:28

Xe tăng Nga sống sót sau khi trúng liên tiếp 24 UAV02:50

Phát hiện hàng chục tử thi sau cánh cửa bí mật của nhà tang lễ09:07

Ấn Độ thử lửa mạng lưới "Vòm sắt": Đòn đánh hạ gục tên lửa, UAV03:03

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Bị phạt 3 năm tù vì cùng lúc đi làm ở 3 cơ quan do "năng lực có thừa"

19:13:53 01/09/2025

Một người đàn ông tại Anh vừa bị kết án 3 năm tù, vì lợi dụng kẽ hở trong quản lý viên chức để cùng lúc làm ở 3 cơ quan.

Lao xe vào lãnh sự quán Nga ở Australia

19:09:46 01/09/2025

Sáng 1/9, Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân đã chủ trì lễ đón cấp Nhà nước Bí thư Thứ nhất, Chủ tịch nước Cuba Miguel Díaz-Canel Bermúdez và Phu nhân thăm Việt Nam.

Houthi bắt giữ nhân viên Liên hợp quốc tại Yemen

18:46:26 01/09/2025

Phiến quân Houthi tại Yemen đã đột kích vào các văn phòng Liên hợp quốc ở thủ đô Sanaa và bắt giữ ít nhất 11 nhân viên.

Nga và Trung Quốc có thể đặt nền móng cho trật tự thế giới mới

17:28:03 01/09/2025

Tiến trình này sẽ đòi hỏi những cuộc đàm phán công phu ở cả Moskva và Bắc Kinh. Tuy nhiên, cơ hội là có thật: tạo ra một mô hình hợp tác quốc tế không dựa trên sự thống trị, mà dựa trên sự bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau.

Rơi trực thăng quân sự ở miền Bắc Pakistan, 5 người thiệt mạng

16:29:43 01/09/2025

Người phát ngôn chính quyền khu vực Gilgit-Baltistan - ông Faizullah Faraq - cho biết chiếc trực thăng xấu số dường như gặp sự cố kỹ thuật trước khi bị rơi và bốc cháy.

Hội nghị thượng đỉnh SCO: Nga đăng cai hội nghị tiếp theo

16:28:46 01/09/2025

Ông Putin nhắc lại các điều kiện từng nêu: NATO phải cam kết bằng văn bản ngừng mở rộng về phía Đông, đồng thời phương Tây cần dỡ bỏ một phần trừng phạt Nga.

Động đất tại Afghanistan: Nhiều ngôi làng bị xóa sổ

16:19:53 01/09/2025

Hình ảnh từ truyền thông quốc tế cho thấy máy bay trực thăng liên tục đưa nạn nhân ra khỏi các ngôi làng ở vùng núi - nơi nhà cửa được dựng bằng đất và đá đã bị san phẳng. Có 3 ngôi làng ở tỉnh Kunar đã bị xóa sổ hoàn toàn.

Thúc đẩy hợp tác chiến lược toàn diện Trung - Việt đạt những kết quả thực chất hơn

16:19:08 01/09/2025

Chủ tịch Tập Cận Bình cho rằng hai bên cần tích cực thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực như kết nối, kinh tế số, trí tuệ nhân tạo, tăng cường trao đổi kinh nghiệm xây dựng khu thương mại tự do, đặc khu kinh tế

Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un thị sát dây chuyền sản xuất tên lửa mới

16:03:37 01/09/2025

Ngay trong ngày thị sát, nhà lãnh đạo Kim Jong Un đã phê chuẩn 3 kế hoạch dài hạn mới liên quan đến năng lực sản xuất tên lửa và dự thảo chi tiêu quốc phòng liên quan.

Mỹ thu hẹp vai trò của Hội đồng An ninh Quốc gia

16:01:19 01/09/2025

Hoạt động thường nhật của NSC được điều hành bởi các phó cố vấn an ninh quốc gia Andy Baker và Robert Gabriel, cùng với Mike Needham, cố vấn Bộ Ngoại giao.

Mỹ tạm dừng trục xuất trẻ em Guatemala sau khi có lệnh tạm thời từ tòa án

15:59:24 01/09/2025

Tại phiên điều trần, đại diện Bộ tư Pháp Ensign lập luận rằng hành động của Mỹ không phải là trục xuất vì cha mẹ và người giám hộ yêu cầu trả lại những trẻ em đó. Ông lập luận rằng chính phủ đang tìm cách đoàn tụ các em với gia đình.