‘Đũa thần AI’ chạm vào ngành bán lẻ

Niêm yết giá là một khâu quan trọng trong công việc của các siêu thị, bởi nó ảnh hưởng trực tiếp đến tâm lý và hành vi của khách hàng, qua đó quyết định doanh thu.

Nhưng dường như cuộc cách mạng công nghệ vẫn chưa phủ sóng nơi này, cho đến khi trí tuệ nhân tạo (AI) xuất hiện.

Trí tuệ nhân tạo (AI) trong phân tích thị trường bán lẻ, thông tin chi tiết và dự báo, 2015-2026. Ảnh: prnewswire.com

Hạn chế của niêm yết giá thủ công

Xưa nay các siêu thị chủ yếu áp dụng công nghệ “chạy bằng cơm”, tức là mỗi khi có một mặt hàng nào đó cần thay đổi giá bán thì sẽ có nhân viên đi thay các mẩu giấy in giá niêm yết trên kệ hàng. Một trong số công nghệ hiếm hoi được ngành bán lẻ áp dụng là bảng điện tử, giúp các siêu thị cập nhật giá nhanh hơn. Nhưng vấn đề của bảng điện tử là chi phí ban đầu cao, trong khi mức giá niêm yết ít khi thay đổi, khiến hiệu quả đầu tư thấp.

Đây là lúc AI phát huy tác dụng. Thay vì các chiến lược định giá thủ công, thiếu linh hoạt và dễ sai sót, AI mang đến khả năng tối ưu hóa giá bán sản phẩm dựa trên dữ liệu thời gian thực. Điều này không chỉ giúp các nhà bán lẻ tối đa hóa lợi nhuận mà còn tạo ra một môi trường mua sắm công bằng và hấp dẫn hơn cho khách hàng.

Theo một ước tính của Hội đồng Cân đo Quốc gia Mỹ (NCWM), một siêu thị trung bình có khoảng 30.000 sản phẩm khác nhau được bày bán. Nếu niêm yết giá bằng bìa giấy, một nhân viên chỉ có thể cập nhật khoảng 60-80 bảng mỗi giờ.

Điều này khiến các siêu thị không muốn thay đổi mức giá bán của các sản phẩm vì việc này quá tốn thời gian. Chưa kể, quy trình thủ công còn dễ xảy ra sai sót. Báo cáo năm 2024 của NCWM cho thấy khoảng 1,7% bảng giá niêm yết tại các siêu thị là không chính xác, tương đương với trung bình 510 sản phẩm bị niêm yết giá sai. Trong khi đó, một nghiên cứu của công ty tư vấn quản trị toàn cầu McKinsey chỉ ra rằng các siêu thị có thể mất tới 2% doanh thu do lỗi niêm yết giá.

Rõ ràng, việc niêm yết giá kiểu truyền thống không chỉ khiến các siêu thị, cửa hàng chậm điều chỉnh giá bán cho phù hợp, mà còn dễ xảy ra sai sót và làm giảm lòng tin của khách hàng.

“Vũ khí” mới của các siêu thị

Việc tích hợp AI vào chiến lược niêm yết giá có thể mang lại cho các nhà bán lẻ một loạt lợi thế cạnh tranh. Trước hết, các công cụ AI giúp tự động hóa và tăng tốc độ phản ứng với thị trường. Chúng có thể liên tục theo dõi giá của hàng nghìn đối thủ cạnh tranh và tự động điều chỉnh giá để giúp nhà bán lẻ đảm bảo không bỏ lỡ cơ hội tăng doanh thu. Các “ông lớn” như Walmart và Amazon đã chứng minh hiệu quả của phương pháp này, với doanh số bán tăng từ 5-10% sau khi triển khai hệ thống niêm yết giá tích hợp AI.

Thứ hai, AI cho phép tối ưu hóa lợi nhuận dựa trên dự báo chính xác nhu cầu của thị trường – một trong những thách thức lớn nhất của ngành bán lẻ. AI có thể phân tích một lượng lớn dữ liệu để dự báo nhu cầu, giúp các nhà bán lẻ tránh tình trạng hàng tồn kho quá nhiều hoặc hết hàng, đồng thời tối đa hóa biên lợi nhuận trong các giai đoạn cao điểm và thấp điểm. Ví dụ, một trang web bán đồ dã ngoại nếu phát hiện có sự gia tăng đột biến của từ khoá “đồ cắm trại” sẽ tăng lượng hàng nhập vào hoặc tăng giá bán để đón đầu mức cầu đạt đỉnh.

Cuối cùng, AI cung cấp cho nhà bán lẻ các thông tin chi tiết, chuyên sâu về thị trường. Các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) có thể trích xuất và xây dựng cấu trúc dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau, giúp so sánh không chỉ các sản phẩm giống hệt nhau mà còn cả các sản phẩm tương tự của các nhãn hiệu. Điều này cho phép các nhà bán lẻ có một cái nhìn toàn cảnh và duy trì khả năng cạnh tranh trên toàn bộ danh mục sản phẩm của mình.

Người tiêu dùng hưởng lợi
Việc chuyển sang niêm yết giá bằng AI không chỉ mang lại lợi ích cho các doanh nghiệp . Người tiêu dùng cũng được hưởng lợi từ một môi trường mua sắm phù hợp hơn với nhu cầu cá nhân.

Lợi ích rõ ràng nhất là giá cả sẽ trở nên cạnh tranh hơn khi các nhà bán lẻ sử dụng AI để theo dõi đối thủ. Hơn nữa, việc niêm yết giá dựa trên dữ liệu thời gian thực giúp loại bỏ các sai sót do quy trình thủ công, đảm bảo khách hàng không phải trả mức giá phụ trội do lỗi hệ thống.

Bên cạnh đó, AI mang đến trải nghiệm mua sắm cá nhân hóa. Thay vì một mức giá chung cho tất cả mọi người, AI có thể phân tích lịch sử mua hàng của từng khách hàng để đưa ra các ưu đãi và giảm giá phù hợp. Một nghiên cứu của công ty tư vấn tài chính BCG cho thấy các chiến lược niêm yết giá cá nhân hóa có thể làm tăng lòng trung thành của khách hàng lên tới 15%. Điều này không chỉ giúp khách hàng cảm thấy được trân trọng mà còn giúp họ tiết kiệm chi phí cho những sản phẩm họ thực sự quan tâm.

Cuối cùng, AI giúp niêm yết giá sản phẩm dựa trên giá trị mà khách hàng cảm nhận. Bằng cách phân tích các đánh giá, bình luận trên mạng xã hội và các phản hồi trực tuyến khác, AI có thể xác định giá trị cảm nhận của một sản phẩm và điều chỉnh giá cho phù hợp với người muốn mua sản phẩm đó. Điều này đảm bảo rằng mức giá không chỉ phản ánh chi phí sản xuất, mà còn cả chất lượng và sự hài lòng mà sản phẩm mang lại cho khách hàng.

Với những bước tiến công nghệ, AI không chỉ đang thay đổi cách các siêu thị, cửa hàng niêm yết giá mà còn thay đổi cách họ suy nghĩ để tăng cả hiệu quả kinh doanh lẫn khả năng cạnh tranh. Trong tương lai không xa, giá của một món hàng không còn là một con số cố định mà là một dòng chảy dữ liệu liên tục được tối ưu hóa, tạo ra một thị trường công bằng hơn, mang lại nhiều lợi ích hơn cho cả người mua lẫn người bán. Ở một mức độ nào đó, AI đang hứa hẹn là “cây đũa thần” mang lại sức sống mới cho ngành bán lẻ.