Du lịch trải nghiệm các kỳ quan khảo cổ Kazakhstan thời hậu Covid-19

Chính phủ Kazakhstan đang hướng tới một tương lai tập trung phát triển du lịch. Đất nước này quyết tâm thay đổi trong 19 tháng đóng cửa vì Covid-19 để phục vụ du khách.

Đi bộ dưới ánh hoàng hôn tại Charyn Canyon gần Almaty ở Kazakhstan.

Sau một thời gian dài bị “giam lỏng” trong nhà, những tín đồ du lịch đã bắt đầu có thể tham gia những chuyến đi trong mơ của mình. Tôi đã nhiều lần mơ về những chuyến du lịch trong thời gian giãn cách tại căn hộ nhỏ ở London. Nhưng chưa bao giờ tôi nghĩ điểm đến đầu tiên của mình là Kazakhstan.

Vào giữa tháng 12/1991, Kazakhstan trở thành nước cộng hòa cuối cùng tuyên bố độc lập khỏi Liên bang Xô Viết. Trong những thập kỷ sau này, Kazakhstan tự khẳng định mình là một trong những nước cộng hòa thành công nhất về kinh tế ở Trung Á. Vào giữa những năm 2000, họ tạo ra hơn một nửa tổng sản phẩm quốc nội của toàn khu vực (chủ yếu thông qua sản xuất nhiên liệu hóa thạch).

Trong những năm gần đây, Kazakhstan đã trở thành tiểu khu của Sáng kiến Vành đai và Con đường, được khởi động trong chuyến thăm tháng 9/2013 của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tới thủ đô Astana của Kazakhstan (nay là Nur-Sultan), làm nổi bật vai trò địa lý quan trọng của đất nước trong trục xoay của Trung Quốc đến Châu Âu.

Với cuộc khủng hoảng khí hậu và yêu cầu hạn chế sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong lòng đất, Kazakhstan đang hướng tới một tương lai du lịch, đầu tư vào đường xá, giao thông, khu phức hợp du lịch mang tính bước ngoặt. Phần lớn việc này đã được thực hiện trong 19 tháng qua, trong khi đất nước đóng cửa với khách du lịch trong đại dịch Covid-19.

Lối vào thành phố cổ kính Otrar, từng là một trong những thành phố sầm uất nhất trên con đường tơ lụa.

Trong bài phát biểu vào tháng 1/2021 trước chính phủ quốc gia, Thủ tướng Askar Mamin cam kết đầu tư 1,1 nghìn tỷ tenge (2,52 tỷ USD) vào cơ sở hạ tầng du lịch, đặc biệt chú trọng đến du lịch sinh thái, các công viên quốc gia và một tuyến đường sắt cao tốc mới.

Trước sinh nhật lần thứ 30 của Kazakhstan, rơi vào ngày 16/12, tôi đã được mời cùng với một nhóm nhỏ các nhà báo và một nhóm những người có ảnh hưởng trên mạng xã hội đến đất nước này trước khi mở cửa trở lại hoàn toàn vào đầu năm 2022.

Các nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ khác, đặc biệt là ở Trung và Đông Âu, tràn ngập du khách sau khi giành độc lập vào những năm 1990, nhưng Kazakhstan và các nước láng giềng vẫn là những tiền đồn yên tĩnh chỉ dành cho những du khách gan dạ. Lần đầu tiên tôi đến vào năm 2015, với tư cách là biên tập viên Trung Á của tờ Lonely Planet.

Kazakhstan là quốc gia không giáp biển lớn nhất thế giới và là quốc gia lớn thứ chín trên Trái đất. Diện tích đất nước này lớn hơn Việt Nam, Campuchia, Lào, Singapore, Malaysia, Thái Lan và Myanmar cộng lại. Một lãnh thổ cực kỳ rộng lớn chưa được nhiều người trên thế giới biết đến.

Nơi đây có đầy những cảnh quan đẹp tới mức đáng kinh ngạc, các kỳ quan khảo cổ chỉ ra lịch sử lâu đời, các di tích Con đường Tơ lụa và thiết kế đương đại, kiến trúc Brutalist. Nhiều thành phố đầy quán cà phê và nhà hàng thư giãn, các môn thể thao mùa đông. Ở đâu trên thế giới, bạn có thể đi trượt tuyết và ngắm lạc đà trong cùng một tuần?

Tàu điện ngầm của Almaty khai trương vào năm 2011.

Thủ đô của Kazakhstan trong suốt thời kỳ Liên Xô và cho đến năm 1997, Almaty đã trưởng thành, với mạng lưới các đường phố thấp tầng và những công viên xinh đẹp nằm trên một dãy các đỉnh núi. Phần lớn thành phố đã bị san phẳng trong trận động đất năm 1911, vì vậy không còn khu phố cổ. Nhưng Nhà thờ Chính thống giáo Nga lộng lẫy đã tồn tại sau trận động đất và đã trải qua một đợt trùng tu lớn kéo dài hai năm, hoàn thành vào năm 2019. Những ngọn tháp bằng vàng vẫn tỏa sáng lấp lánh.

Tàu điện ngầm sạch của Almaty – một trong hai hệ thống duy nhất ở Trung Á – được khởi công vào năm 1988 nhưng bị bỏ dở sau khi Liên Xô giải thể. Vào năm 2011, tuyến đầu tiên cuối cùng đã hoàn thành, với hai trạm được bổ sung vào năm 2015. Các phần mở rộng khác sẽ mở cửa vào cuối năm nay, cùng với việc nâng cấp tính thân thiện cho người sử dụng.

Almaty lúc hoàng hôn từ Đồi Kk-Tbe.

Vào năm 2016, thành phố đã khai trương một tuyến cáp treo tốc độ đưa những người đi xe lên đỉnh Đồi Kk-Tbe, nơi họ khám phá những trò chơi giải trí, đu quay và các quán bar, cà phê với tầm nhìn bao quát thành phố.

Các món ăn địa phương như plov (cơm thập cẩm), manty (bánh bao) và laghman (mì) được thưởng thức tốt nhất ở quán trà. Các loại bia địa phương có thể được thưởng thức tại các quán bar dành riêng cho nghề thủ công.

Phong cảnh của Lunar Canyon.

Hẻm núi Charyn và dãy Tien Shan

Khu vực xung quanh Almaty là một sự pha trộn tuyệt vời: dãy núi Tien Shan, thảo nguyên và những hẻm núi kỳ vĩ. Một chuyến đi trong ngày tới Charyn Canyon, được gọi là “Thung lũng của những lâu đài” với những khối đá màu gỉ sét. Đường cao tốc mới giúp việc đi lại dễ dàng hơn bao giờ hết. Cơ sở hạ tầng du lịch đã được nâng cấp với các biển báo cung cấp thông tin về địa chất, vi khí hậu, hệ thực vật và động vật khác thường của hẻm núi. Hẻm núi này cũng có khối nhà vệ sinh đẹp nhất mà tôi từng thấy, nhìn ra những cột đá chênh vênh và những ngọn núi phía xa.

Shymbulak là khu nghỉ mát trượt tuyết lớn nhất Trung Á, chỉ cách trung tâm thành phố Almaty 25 km. Trung tâm đào tạo trượt tuyết và trượt băng tốc độ Olympic của Liên Xô mở cửa vào năm 2010.

Thủ tướng đã công bố kế hoạch xây dựng các trung tâm du lịch sinh thái trên núi, các trung tâm du lịch và trượt tuyết, bao gồm cả tại Hồ Big Almaty.

Lăng mộ Khoja Ahmed Yasawi được Unesco công nhận ở Turkistan.

Turkistan

Thành phố Con đường Tơ lụa cổ đại của Turkistan từng chào đón du khách và thương nhân kể từ thế kỷ thứ tư sau Công nguyên. Nó đã được đưa lên bản đồ vào thế kỷ 12 khi nhà thần học Sufi Khoja Ahmed Yasawi mang đạo Hồi đến Turkistan và thành lập tôn giáo bằng ngôn ngữ Turkic.

Yasawi chết trong thành phố. Năm 1397, hoàng đế Timur (Tamerlane) đến thăm mộ của ông và ra lệnh xây dựng một lăng mộ mới theo phong cách lộng lẫy, với những mái vòm màu xanh và ngói hình học được trang trí công phu. Đây là một trong những ví dụ sớm nhất về kiến trúc Timurid mang tính biểu tượng hiện nay (những công trình khác ở thủ đô của Timur, Samarkand, ở Uzbekistan). Lăng mộ đã được ghi vào danh sách Di sản Thế giới của Unesco vào năm 2003.

Trong nhiều thế kỷ, Turkistan đã là một địa điểm hành hương, nhưng bản thân thị trấn đã trở nên cũ kỹ, nhỏ bé và đầy bụi bặm. Tuy nhiên, khoản đầu tư gần đây được chi trả để biến nó thành triển lãm mới nhất của đất nước.

Kazakhstan đã chứng tỏ sức mạnh của mình trong lĩnh vực xây dựng thành phố khi chuyển thủ đô từ Almaty đến Astana vào năm 1997. Xây dựng một thành phố mới với những tòa nhà chọc trời đương đại và những con đường rộng lớn được quy hoạch. Hành động tương tự đã được sử dụng ở Turkistan, vào năm 2018, quốc gia này đã đưa Shymkent làm trung tâm hành chính khu vực.

Các khách sạn đã được xây dựng, Lăng Khoja Ahmed Yasawi đã được khôi phục và một khu phức hợp giải trí có tên Karavan Saray, với các nhà hàng, một nhà hát, các buổi biểu diễn cưỡi ngựa và một buổi biểu diễn thuyền buổi tối đã mở cửa.

Karavan Saray là một khu phức hợp giải trí mới ở Turkistan.

Vào năm 2020, Sân bay Quốc tế Hazrat Sultan đã được xây dựng trong thời gian kỷ lục (chưa đầy một năm) vài km bên ngoài Turkistan và hiện phục vụ các chuyến bay nội địa và các chuyến bay của Turkish Airlines đến từ Istanbul.

Có một số lăng mộ khác để tham quan trong khu vực, bao gồm cả lăng mộ của thầy giáo Yasawi, Arystan Bab, cũng như tàn tích của Otrar – từng là một trong những thành phố nhộn nhịp nhất trên Con đường Tơ lụa – và Shymkent, với chợ truyền thống.

Tương lai của du lịch trải nghiệm ở Kazakhstan

Vào tháng 6/2021, Chủ tịch Ủy ban Công nghiệp Du lịch Kazakhstan, Dastan Ryspekov, tuyên bố rằng nước này sẽ tập trung phát triển 10 khu vực danh lam thắng cảnh, bao gồm Nur-Sultan, Mangystau trên biển Aral, khu phức hợp không gian Baikonur và một số hồ và sinh thái. Ngoài ra còn có một “thành phố thông minh” đang được phát triển ở phía bắc Almaty, gần Hồ Kapshagai, nơi sẽ có bãi biển,khu nghỉ mát và sòng bạc.

Một phần vấn đề của Kazakhstan là do bộ máy quan liêu cũ kỹ của nước này. Tuy nhiên, Murager Sauranbayev, Phó Chủ tịch Ủy ban Thông tin Quốc tế của Bộ Ngoại giao Kazakhstan, cho biết một số quy trình đã được đơn giản hóa.

Nhà thờ chính ở Almaty vừa trải qua đợt trùng tu kéo dài hai năm.

“Ngưỡng ưu tiên cho các dự án đầu tư du lịch đã được hạ xuống, miễn thuế hải quan, thuế giá trị gia tăng nhập khẩu, thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế đất cho nhà đầu tư trong 10 năm. Ngoài ra còn có các khoản tài trợ bằng hiện vật được lên kế hoạch đặc biệt”, ông nói.

Trong bài phát biểu của thủ tướng trước chính phủ quốc gia vào tháng 1, ông đặt kỳ vọng chỉ riêng dòng khách du lịch trong nước sẽ tăng 22% lên khoảng 4,5 triệu người mỗi năm.

Quy mô và lịch sử của quốc gia đã mang lại cho nó tài sản văn hóa và lịch sử. Và với nguồn tài nguyên thiên nhiên đáng kể và nền kinh tế đang bùng nổ, Kazakhstan chắc chắn có đủ khả năng để đầu tư vào du lịch. Nhưng liệu nó có thành công trong việc thu hút và phát triển loại hình phù hợp, đặc biệt là trong bối cảnh khủng hoảng khí hậu?