Du lịch Sa Pa: Cuộc chuyển biến thần kỳ từ hệ thống cáp treo kỷ lục
Nếu muốn được tận mắt nhìn thấy phát triển du lịch có thể thay da đổi thịt một vùng đất ngoạn mục ra sao chỉ sau 10 năm, hãy đến Sa Pa.
Sa Pa ngày ấy – bây giờ
Đặt chân đến Sa Pa hiện tại, thấy những con phố tấp nập sáng rực ánh đèn, những khách sạn hạng sang lấp lánh trong sương mây hay hệ thống cáp treo Fansipan vươn mình giữa núi rừng Hoàng Liên hiểm trở, nhiều người sẽ không nghĩ rằng, cách đây chỉ 10 năm, vùng đất này vẫn còn là một thung lũng nghèo nàn, chìm trong sương lạnh.
Sa Pa cách đây 10 năm chỉ là một thung lũng nghèo nàn, chìm trong sương lạnh
Người dân Sa Pa khi ấy gần 43% là hộ nghèo, hơn 14% hộ cận nghèo, kiếm sống chủ yếu nhờ phá rẫy đốt rừng làm nông hoặc đeo bám những đoàn du khách ít ỏi để bán hàng rong. Dịch vụ du lịch gần như “trắng”, không có mấy khách sạn nhà hàng, còn trải nghiệm văn hóa địa phương thì thường chỉ là lang thang trong các khu chợ của người dân tộc.
Đỉnh Fansipan hoang sơ của những năm 2010 lại chỉ thích hợp cho khách nước ngoài hoặc thanh niên Việt Nam ưa mạo hiểm, đủ sức khỏe, bởi đường đi quá khó khăn, phải mất tới 2 ngày đêm leo rừng, ngủ núi mới đến được.
Thế nên, mặc dù được ưu ái với thiên nhiên trác tuyệt, khí hậu đặc trưng dễ chịu 4 mùa cùng nền văn hóa bản địa lâu đời, nhưng Sa Pa năm 2013 mới chỉ thu hút chưa đến 500.000 lượt khách.
Bức tranh ảm đạm ấy đã chỉ còn là quá khứ. Năm 2022, mặc dù du lịch vẫn đang trong quá trình hồi phục sau dịch bệnh Covid-19, Sa Pa đã đón 4,48 triệu lượt khách, gấp 9 lần so với những năm 2010s.
Hạ tầng du lịch cũng có bước nhảy vọt. Nếu như năm 2015, Sa Pa có 3.000 phòng khách sạn, với sức chứa tối đa khoảng 6.000 người, thì đến nay, thị xã đã có 9.000 phòng lưu trú với 5 khách sạn 5 sao. Trong đó có Hotel de la Coupole – MGallery được World Travel Awards chọn là “Khách sạn biểu tượng của Thế giới”.
Cáp treo Fansipan được xem là công trình mở ra kỷ nguyên mới cho du lịch Sa Pa
Cùng với đó là sự gia tăng nhanh chóng của các sản phẩm, dịch vụ du lịch mới. Điểm nhấn nổi bật nhất phải kể đến hệ thống cáp treo lên đỉnh Fansipan nắm giữ 2 kỷ lục thế giới và KDL Sun World Fansipan Legend, đều do tập đoàn Sun Group đầu tư. Du lịch phát triển đương nhiên kéo theo sự đi lên của nền kinh tế. Giai đoạn 2015 – 2020, Sa Pa đã đạt tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân 13,42%. Thu nhập bình quân của người dân đạt 42,5 triệu đồng mỗi năm, tổng sản phẩm xã hội (GRDP) bình quân đạt 85,5 triệu đồng một năm, tăng 1,8 lần. Đến cuối năm 2022, tỷ lệ hộ nghèo tại Sa Pa đã giảm 35% so với 10 năm trước.
Đánh thức, phát triển và bảo tồn
Sự chuyển biến thần kỳ của Sa Pa không tự nhiên mà có. Yếu tố tiên quyết tạo nên những đổi thay ngoạn mục này, đầu tiên nằm ở tầm nhìn và sự quyết liệt của chính quyền địa phương. Trong 10 năm qua, với khẩu hiệu “doanh nghiệp phát tài thì Lào Cai phát triển, doanh nhân đồng lòng thì chính quyền sẽ đồng hành”, chính quyền Lào Cai và Sa Pa đã liên tục mời gọi các nhà đầu tư đến với Sa Pa, đồng thời đưa ra những quyết sách linh hoạt, hấp dẫn, tạo điều kiện tối đa để các “đại bàng” có thể “xây tổ” tại mảnh đất này.
Video đang HOT
Và một trong những “đại bàng” đầu tiên đặt chân đến Sa Pa từ lời mời gọi đó là tập đoàn Sun Group.
Năm 2013, Sun Group khởi công xây dựng tuyến cáp treo Fansipan. Sau 7 tháng khảo sát và hơn 2 năm thi công, công trình chính thức đi vào hoạt động. Và đây được xem là công trình mở ra kỷ nguyên mới cho du lịch Sa Pa.
Sa Pa từ điểm đến “trắng” dịch vụ đã thành điểm đến yêu thích của thế giới
“Năm 2015 Lào Cai chỉ đón được số lượng rất ít du khách. Nhưng từ năm 2016 đến năm 2019, sau khi cáp treo Fansipan khánh thành, địa phương đã cán mốc trên 5 triệu du khách, đạt được mức doanh thu 19 nghìn tỷ đồng. Như vậy chúng tôi tính ra là gấp khoảng 4 lần so với thời điểm năm 2015,” ông Trịnh Xuân Trường- Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai nhớ lại.
Du khách đổ về, kéo theo làn sóng các nhà đầu tư hào hứng đến kiến thiết Sa Pa. Trong chưa đến 10 năm từ khi Sun Group xây cáp treo Fansipan, “thành phố trong sương” từ một điểm đến “trắng” dịch vụ, đã trở thành Khu du lịch Quốc gia, top 10 điểm đến được yêu thích nhất trong nước và top 28 điểm đến hấp dẫn của thế giới. Giờ đây chính quyền Lào Cai và Sa Pa đã phải cân nhắc để lựa chọn ra các nhà đầu tư xứng tầm, có khả năng cung cấp các sản phẩm du lịch đẳng cấp, phù hợp và đáp ứng được các yêu cầu của du khách.
Sau tuyến cáp treo, những trải nghiệm, sản phẩm mới liên tục ra mắt, từ khu du lịch (KDL) Sun World Fansipan Legend với quần thể các công trình tâm linh trên đỉnh núi, hệ thống tàu hỏa leo núi hiện đại nhất Việt Nam và những mùa hoa rực rỡ nở trên triền đá, tới khách sạn 5 sao quốc tế đầu tiên của Sa Pa- Hotel de la Coupole Mgallery Sa Pa sở hữu kiến trúc đẳng cấp và trải nghiệm nghỉ dưỡng thượng lưu.
Ghi nhận những đóng góp của Sun Group và tuyến cáp treo Fansipan với du lịch Sa Pa, ông Trịnh Xuân Trường nhận định: “Trong 10 năm qua, tập đoàn Sun Group làm được rất nhiều việc giúp cho địa phương, đánh thức được tiềm năng, thế mạnh của du lịch Sa Pa. Qua đây, chúng ta cũng thấy được tâm huyết và trách nhiệm của tập đoàn đối với việc phát triển kinh tế, du lịch của địa phương cũng như là của cả nước.”
Cũng theo ông Trường, thời gian tới địa phương sẽ tiếp tục đồng hành cùng các doanh nghiệp như Sun Group để kiến thiết du lịch Sa Pa và Lào Cai theo hướng phát triển du lịch xanh, thông minh, khác biệt, bản sắc và mang đẳng cấp quốc tế.
Sa Pa hướng tới tới Khu Du lịch Quốc gia mang tầm cỡ quốc tế
Từ khi người Pháp đánh dấu mốc đầu tiên trên Đỉnh Fansipan vào năm 1903, sau đó đặt trạm nghỉ dưỡng để đón khách, cho đến hôm nay Sa Pa đã trở thành Khu Du lịch Quốc gia.
Thung lũng Mường Hoa, Sa Pa mùa nước đổ. (Ảnh: Xuân Mai/Vietnam )
Sa Pa đã trải qua 120 năm hình thành, phát triển du lịch. Từ khi người Pháp đánh dấu mốc đầu tiên trên Đỉnh Fansipan vào năm 1903, sau đó đặt trạm nghỉ dưỡng để đón khách, cho đến hôm nay Sa Pa đã trở thành Khu Du lịch Quốc gia.
Tuần Văn hóa Du lịch chào mừng 120 năm Du lịch Sa Pa diễn ra từ ngày 20-30/9/2023 tại thị xã Sa Pa (Lào Cai) với nhiều hoạt động đặc sắc, hấp dẫn được coi là sự kiện góp phần khẳng định vị thế của Du lịch Sa Pa, hướng tới mục tiêu đưa Sa Pa trở thành Khu Du lịch Quốc gia mang tầm cỡ Quốc tế.
Điểm du lịch hấp dẫn
Sa Pa được người Pháp phát hiện năm 1903, là địa điểm lý tưởng để xây dựng khu nghỉ mát. Nằm ở độ cao trung bình từ 1.500-1.650m so với mực nước biển, Sa Pa được thiên nhiên ban tặng nhiều cảnh quan hùng vĩ và trở thành những danh thắng nổi tiếng gắn với thương hiệu của Du lịch Sa Pa như Vườn Quốc gia Hoàng Liên Sơn- 1 trong 4 Vườn Di sản đầu tiên được UNESCO công nhận tại Việt Nam; Đỉnh Fansipan (nóc nhà Đông Dương) với độ cao 3.143m so với mặt nước biển; di tích Danh thắng Quốc gia Ruộng bậc thang, Hang động Tả Phìn, Khu chạm khắc đá cổ; Núi Hàm Rồng, đỉnh Ngũ Chỉ Sơn; đèo Ô Quý Hồ - một trong Tứ đại đỉnh đèo của vùng Tây Bắc.
Sa Pa lại có khí hậu cận nhiệt đới ẩm, ôn đới mùa hè không khí mát mẻ, mùa đông lạnh thường xuyên dưới 10 độ C, có những năm giảm xuống dưới 0 độ C và xuất hiện băng, tuyết.
Đặc trưng khí hậu này đã tạo cho Sa Pa một hệ sinh thái phong phú và đa dạng nhất Việt Nam với hơn 2.847 loài thực vật, trong đó có 133 loài quý hiếm trong Sách Đỏ Việt Nam và 34 loài trong Sách Đỏ Thế giới.
Sa Pa cũng nổi tiếng với nhiều loại hoa, cây ăn quả và dược liệu như Đào, Mận, Lê, hoa Lan, Đỗ quyên, Tam thất, Hoàng liên, Thảo quả, Huyền sâm và nguồn nước phù hợp phát triển nghề nuôi cá nước lạnh (Cá Hồi, Cá Tầm) với hơn 250 cơ sở, sản lượng trên 600 tấn/năm.
Sa Pa có nhiều cảnh đẹp tự nhiên như Thác Bạc cao khoảng 200m, Cổng Trời, Rừng Trúc, Động Tả Phìn, Bãi đá cổ Sa Pa nằm trong Thung lũng Mường Hoa, Hàm Rồng, Bản Cát Cát, Nhà thờ Đá.
Sa Pa nổi tiếng với Đỉnh Fansipan cao 3.147m trên dãy Hoàng Liên Sơn. Sa Pa còn là "vương quốc" của hoa trái, như đào hoa, đào vàng to, đào vàng nhỏ, mận hậu, mận tím, mận tam hoa, hoa lay dơn, hoa mận, hoa lê, hoa đào, hoa cúc, hoa hồng...
Sa Pa với 6 tộc người cùng cư trú là Mông, Dao, Tày, Giáy, Xá Phó và Kinh, mỗi tộc người có một vốn văn hóa riêng đã góp phần làm nên Khu Du lịch Quốc gia đặc sắc và ấn tượng.
Trải qua 120 năm hình thành, phát triển du lịch. Từ khi người Pháp đánh dấu mốc đầu tiên trên Đỉnh Fansipan vào năm 1903, sau đó đặt trạm nghỉ dưỡng để đón khách, cho đến hôm nay Sa Pa đã trở thành Khu Du lịch Quốc gia, luôn nằm trong tốp 10 điểm đến được yêu thích nhất trong nước và tốp 28 điểm đến hấp dẫn của thế giới.
Tính theo mốc thời gian 20 năm gần đây nhất, Sa Pa đã đón 200.000 lượt khách vào năm 2003; 800.000 lượt năm 2013 và đến năm 2023 dự kiến số lượt khách đạt 3,5 triệu lượt, chiếm gần 60% lượt khách đến tỉnh Lào Cai.
Nhiều hoạt động kỷ niệm 120 năm Du lịch Sa Pa
Nhằm giới thiệu, quảng bá các giá trị văn hóa, tài nguyên du lịch, sản phẩm du lịch đặc sắc của Sa Pa đến với du khách trong và ngoài nước, Tuần Văn hóa Du lịch chào mừng 120 năm Du lịch Sa Pa khai mạc vào đêm 20/9.
Những thửa ruộng bậc Sa Pa tuyệt đẹp dần chuyển mình từ xanh sang vàng. (Ảnh: Quốc Khánh/TTXVN)
Nổi bật nhất là Lễ kỷ niệm 120 năm Du lịch Sa Pa dự kiến diễn ra vào tối 23/9 với Chương trình Nghệ thuật Đặc biệt giới thiệu hành trình 120 năm Du lịch Sa Pa đồng thời quảng bá tiềm năng du lịch nổi trội, các sản phẩm du lịch hấp dẫn, đặc sắc riêng vốn có của Sa Pa, mục tiêu hướng tới xây dựng Khu Du lịch Quốc gia Sa Pa mang tầm cỡ Quốc tế. Đây cũng là sự kiện hưởng ứng Năm Du lịch Quốc gia 2023.
Trong chương trình của Tuần Văn hóa Du lịch còn có nhiều hoạt động hấp dẫn như Chương trình trải nghiệm khám phá Sa Pa, Giải Marathon vượt núi Quốc tế Sa Pa-VMM 2023, Đêm hội Trăng rằm, Liên hoan Khiêu vũ Thể thao và nhiều sự kiện giao lưu văn hóa, văn nghệ khác.
Trước đó, ngay từ tháng 3/2023, các hoạt động khởi động sự kiện chào mừng 120 năm Du lịch Sa Pa đã được tổ chức thành công và được du khách hào hứng đón nhận như Lễ hội Khèn hoa và Hội Xuân mở Cổng Trời, Lễ hội hoa Fansipan và Festival Hoa Hồng "Sa Pa - Xứ sở của Tình yêu," Ngày Quốc tế Yoga tại Sa Pa, Cuộc thi Hoa khôi Du lịch Tây Bắc.
Hướng tới Khu Du lịch Quốc gia tầm cỡ quốc tế
Ông Phan Đăng Toàn - Bí thư Thị ủy Sa Pa cho biết ngay sau khi Chính phủ ban hành Quyết định số 1845/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển Khu Du lịch Quốc gia Sa Pa, tỉnh Lào Cai đến năm 2030 và Quyết định số 266/QĐ-TTg ngày 20/3/2023 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch chung xây dựng Khu Du lịch Quốc gia Sa Pa - thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai đến năm 2040, Ủy ban Nhân dân tỉnh Lào Cai đã có kế hoạch để triển khai Quyết định này của Thủ tướng Chính phủ.
Theo Quyết định số 1845 của Thủ tướng Chính phủ, Khu Du lịch Quốc gia Sa Pa có 8 phân khu (03 phân khu thuộc huyện Bát Xát và 05 phân khu thuộc huyện Sa Pa - nay là thị xã Sa Pa). Trong số 8 phân khu này thì khu vực Y Tý đã xong quy hoạch.
Một góc thành phố Sa Pa trong sương mù. (Ảnh: Quốc Khánh/TTXVN)
Trong định hướng phát triển, Sa Pa đang tiếp tục thu hút đầu tư các dự án nghỉ dưỡng quy mô lớn, chất lượng và phấn đấu đến năm 2030 sẽ nâng số lượng khách sạn 5 sao, 4 sao trên địa bàn để đáp ứng nhu cầu đa dạng của du khách.
Song song với đó, thị xã cũng đang quan tâm phát triển các cơ sở lưu trú tại gia như homestay nhằm phân phối lượng khách đến các điểm du lịch cộng đồng, tạo cơ hội việc làm và thu nhập bền vững cho người dân địa phương, đáp ứng nhu cầu của thị trường khách quốc tế và những người ưa khám phá và trải nghiệm văn hóa.
Về hạ tầng giao thông đô thị, bên cạnh nguồn vốn của nhà nước đầu tư nâng cấp cải tạo giao thông và cảnh quan, Sa Pa tiếp tục được đầu tư bằng các nguồn lực từ các tập đoàn, doanh nghiệp. Hiện bộ mặt khu vực trung tâm Sa Pa đã đổi khác với thảm bê tông nhựa và được đầu tư chỉnh trang đô thị, mang lại vẻ đẹp mới.
Về nguồn nhân lực, thông qua chính sách giảm nghèo và các chương trình mục tiêu quốc gia, Sa Pa cũng tập trung để tào tạo nguồn nhân lực và tập trung cho nguồn nhân lực ngành du lịch dịch vụ theo hướng chuyên nghiệp-thân thiện.
Vốn được biết đến là vùng đất đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc, thị xã Sa Pa đang là nơi sinh sống của các dân tộc như Giáy, Tày, Mông, Dao và Xa Phó... Hiện Sa Pa đang nỗ lực thực hiện các chương trình dự án, đề án để bảo tồn và khai thác hiệu quả giá trị văn hóa của các dân tộc phục vụ du lịch theo phương châm "Biến di sản thành tài sản."
Cụ thể, thị xã sẽ đầu tư 5 điểm du lịch đạt chuẩn Du lịch Cộng đồng ASEAN gắn với bản sắc văn hóa của 5 dân tộc thiểu số tại Sa Pa như Tả Van - gắn với văn hóa dân tộc Giáy, Tả Phìn gắn với văn hóa dân tộc Dao, Mường Hoa gắn với văn hóa dân tộc Mông, Bản Hồ gắn với văn hóa dân tộc Tày, Liên Minh gắn với văn hóa dân tộc Xa Phó.
Thị xã cũng đang hỗ trợ hình thành các chuỗi giá trị thổ cẩm các dân tộc thành sản phẩm hàng hóa và quà tặng lưu niệm phục vụ du lịch; khai thác các lễ hội nghệ thuật biểu diễn dân gian và ẩm thực thành sản phẩm phục vụ nhu cầu trải nghiệm của du khách.
Theo quy hoạch phát triển tầm nhìn đến năm 2040, Khu Du lịch Quốc gia Sa Pa đặt mục tiêu đón 8 triệu lượt khách vào năm 2030.
Trong thời gian từ nay đến năm 2030, Sa Pa sẽ có các dự án lớn như T&G đầu tư 4 dự án du lịch nghỉ dưỡng ở phía Đông Nam của Sa Pa; Bitexco đầu tư khu đô thị Đông Bắc; Ô Quy Hồ sẽ có dự án lớn về đô thị; Thung lũng Mường Hoa sẽ có dự án của ECOPARK, Sun Group, AnphaNam với 5 khách sạn tiêu chuẩn 5 sao...
Với tổng số 50 dự án hiện nay đã và đang nghiên cứu đầu tư và một số dự án đang thực hiện, hy vọng khi các dự án hoàn thiện sẽ đáp ứng nhu cầu đón 8-10 triệu lượt khách vào năm 2030./.
Khách du lịch Sa Pa tăng cao, đường sắt chạy hàng ngày tàu hỏa đi Lào Cai Đường sắt tổ chức chạy hàng ngày tàu khách đi Lào Cai và ngược lại, phục vụ nhu cầu khách đi du lịch Sapa. Công ty CP Vận tải đường sắt Hà Nội cho biết sẽ tổ chức chạy hàng ngày đôi tàu khách SP3/SP4 tuyến Hà Nội - Lào Cai, đáp ứng nhu cầu khách du lịch Sapa tăng cao. Đường sắt...