Dọn dẹp doanh nghiệp trá hình: Thị trường P2P chờ bứt phá
Các doanh nghiệp cho vay ngang hàng ( P2P) kỳ vọng, hành lang pháp lý thử nghiệm với P2P sẽ loại bỏ những doanh nghiệp trá hình và thị trường sẽ tăng trưởng bứt phá.
Thị trường P2P ở Việt Nam rất tiềm năng bởi tỷ lệ người dân chưa tiếp cận được kênh tín dụng chính thức còn khá lớn.
Chờ sandbox dẹp loạn thị trường
Hàng lang pháp lý về cơ chế thử nghiệm P2P mà Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đang xây dựng được cộng đồng doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này hết sức mong chờ. Trao đổi với phóng viên Báo Đầu tư, ông Trần Thế Vĩnh, Tổng giám đốc, kiêm thành viên HĐQT Tima cho rằng, việc ban hành hành lang pháp lý thử nghiệm (sandbox) đối với P2P nói riêng cũng như lĩnh vực fintech nói chung thời điểm này là vô cùng cần thiết.
Cụ thể, sandbox sẽ mở ra cơ hội để các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực P2P bứt phá, phát huy hết tiềm lực, phát triển tương xứng với quy mô của thị trường và tận dụng lợi thế của công nghệ 4.0. Bên cạnh đó, hành lang pháp lý thử nghiệm sẽ giúp các công ty P2P đẩy mạnh hỗ trợ nhóm khách hàng yếu thế không tiếp cận được kênh tín dụng chính thức, thúc đẩy tài chính toàn diện, đẩy lùi tín dụng đen…
Việc ban hành hành lang pháp lý thử nghiệm P2P cũng giúp thanh lọc thị trường, loại bỏ những doanh nghiệp yếu kém, đơn vị hoạt động trá hình đang gây nhiễu loạn thị trường, làm mất niềm tin của người tiêu dùng, giảm uy tín của lĩnh vực P2P tại Việt Nam. “Chúng tôi tin rằng, sandbox sẽ có những quy định rõ ràng về điều kiện và tiêu chuẩn hoạt động P2P, làm cơ sở cho cơ quan nhà nước thanh lọc thị trường, loại bỏ những đơn vị trá hình vận hành app cho vay theo kiểu tín dụng đen đang gây hệ lụy tiêu cực cho thị trường”, ông Vĩnh tin tưởng.
Đồng tình ý kiến này, TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia kinh tế cho rằng, thiếu hành lang pháp lý đang khiến thị trường P2P trong tình trạng bát nháo. Nhiều ứng dụng cho vay online mạo danh P2P hoạt động biến tướng, gây hệ lụy xấu cho xã hội, gây mất uy tín cho hình thức cho vay này.
“Việc đưa ra cơ chế thử nghiệm cho mô hình P2P là rất cần thiết. Tuy nhiên, theo tôi, chỉ nên thử nghiệm 1 năm, thay vì kéo dài đến 2 năm như dự thảo hiện hành của NHNN. Bởi càng sớm cấp phép cho các doanh nghiệp P2P nghiêm túc hoạt động, thì càng thu hẹp đất sống cho các công ty trá hình, lừa đảo”, TS. Hiếu đề xuất.
Theo nhiều chuyên gia, việc ban hành sandbox sẽ giúp thanh lọc thị trường P2P, giúp cơ quan chức năng có cơ sở để xử lý hàng chục app cho vay tín dụng đen trá hình, mạo danh P2P có nguồn gốc từ Trung Quốc. Ngay cả các công ty P2P hoạt động đúng nghĩa, việc phải “thanh lọc” một lần nữa cũng là cần thiết.
Video đang HOT
Ông Nguyễn Việt Hưng, Chủ tịch HĐQT, kiêm Tổng giám đốc Công ty cổ phần Lendbiz cho hay, thị trường P2P Trung Quốc lúc cao điểm có gần 5.000 công ty, sau đó đóng cửa hơn 4.000 công ty, chỉ còn khoảng 200 công ty và vẫn tiếp tục cấu trúc lại ngành. Với thị trường P2P Việt Nam, số lượng 40 doanh nghiệp chính thức chưa phải là nhiều, sẽ phát triển thêm, song cũng cần sắp xếp lại để loại bỏ doanh nghiệp yếu kém.
Thị trường P2P sẽ bứt phá
TS. Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, thị trường P2P ở Việt Nam rất tiềm năng bởi tỷ lệ người dân chưa tiếp cận được kênh tín dụng chính thức còn khá lớn. Với ưu điểm giải ngân nhanh chóng, không yêu cầu thế chấp tài sản…, P2P là kênh tiếp cận vốn hữu hiệu cho người dân có thu nhập thấp.
Lợi ích của mô hình P2P trong việc thúc đẩy tài chính toàn diện là rất rõ ràng. Tuy nhiên, do hành lang pháp lý cho hoạt động này chưa được quy định, nên cũng rất dễ bị các đối tượng xấu lợi dụng kẽ hở để vận hành cho vay online thiếu chuẩn mực. Đây là vấn đề cần được các cấp quản lý sớm vào cuộc để giải quyết triệt để, trong đó có việc ban hành cơ chế sandbox cho hoạt động này.
Ông Trần Thế Vĩnh, Tổng giám đốc kiêm thành viên HĐQT Tima
Một lợi thế khác của các công ty P2P là cho vay qua nền tảng công nghệ, không bị hạn chế bởi rào cản địa lý. Chính vì vậy, các công ty này hoàn toàn có thể mở rộng hoạt động đến tận khách hàng vùng sâu, vùng xa. Các tiến bộ của công nghệ cũng ngày càng trở thành công cụ đắc lực cho các công ty P2P vận dụng để thu thập, phân tích dữ liệu khách hàng, chấm điểm tín dụng, giải ngân…
Nhiều doanh nghiệp cho hay, rào cản lớn nhất của thị trường P2P là chưa có hành lang pháp lý chính thức khiến “trắng đen lẫn lộn”, người dân không phân biệt được công ty P2P đúng nghĩa và công ty P2P trá hình, có cái nhìn thiếu thiện cảm về mô hình này. Tuy nhiên, một khi NHNN đưa ra cơ chế thử nghiệm và công bố danh sách các doanh nghiệp được thử nghiệm, thị trường sẽ sàng lọc được các doanh nghiệp P2P trá hình, đồng thời mở ra cơ hội phát triển rất lớn cho các doanh nghiệp P2P đúng nghĩa.
“Hiện thị trường P2P của Việt Nam khá cạnh tranh. Thời gian tới, khi hàng lang pháp lý thử nghiệm ra đời, lợi thế sẽ nghiêng về các công ty hoạt động theo đúng mô hình chuẩn chỉnh, áp dụng tối đa được công nghệ tiên tiến”, ông Vĩnh nhận định.
Dù được cấp phép hoạt động thử nghiệm khá muộn, song P2P ở Việt Nam còn rất nhiều dư địa phát triển, là mảnh ghép rất cần thiết để bổ khuyến cho tín dụng ngân hàng, công ty tài chính. Sắp tới, hệ thống ngân hàng sẽ được nối dài cánh tay xuống tận vùng sâu, vùng xa nhờ mạng lưới ngân hàng đại lý. Tuy nhiên, hệ thống đại lý này chỉ được thực hiện một số nghiệp vụ hạn chế, không thể thay ngân hàng để phát triển tín dụng. Nói cách khác, ở thị trường gần 100 triệu dân Việt Nam, “miếng bánh” P2P vẫn rất hấp dẫn.
Cơ hội tái cấu trúc doanh nghiệp sau dịch
Xu hướng M&A được dự báo sẽ có nhiều thay đổi trong thời gian sắp tới.
Doanh nghiệp hy vọng vào M&A
Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tính đến 20/5/2020, tổng vốn đăng ký cấp mới, điều chỉnh và góp vốn mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài đạt 13,89 tỷ USD, bằng 83% so với cùng kỳ năm 2019. Vốn thực hiện của dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài ước đạt 6,7 tỷ USD, bằng 91,8% so với cùng kỳ năm 2019. Tuy có dấu hiệu chững lại so với năm 2019, nhưng các chuyên gia dự báo, hoạt động M&A trong thời gian tới đây sẽ phát triển mạnh mẽ và tăng dần lên.
Theo chuyên gia kinh tế, TS. Đinh Trọng Thịnh, hoạt động M&A sẽ tạo ra những động thái mới, giúp doanh nghiệp tái cấu trúc hoạt động từ đó vượt qua được khủng hoảng, khó khăn trong giai đoạn hiện tại và phát triển tốt hơn trong tương lai. Trong thời gian vừa qua, dịch Covid-19 đã tác động lớn đến toàn bộ nền kinh tế, đặc biệt là với những doanh nghiệp có liên quan đến hoạt động xuất nhập khẩu. Rất nhiều doanh nghiệp đang gặp khó khăn trong sản xuất, đang phải cầm chừng. Vì vậy, M&A sẽ là một giải pháp tốt để đổi mới kinh doanh, có thêm nguồn lực, gia tăng khả năng chống chọi với bất trắc.
Ông Phạm Xuân Anh, Giám đốc khối ngân hàng đầu tư Công ty CP Chứng khoán MB chia sẻ, M&A là một công cụ hiệu quả để tái cơ cấu doanh nghiệp, một cách thức để doanh nghiệp có thể mở rộng hoặc thu hẹp hoạt động kinh doanh của mình trong nỗ lực tạo ra các giá trị lớn hơn cho cổ đông, quản trị và giảm thiểu rủi ro.
Trong quá trình hình thành và phát triển của doanh nghiệp, đều có những cơ hội và thời cơ để doanh nghiệp có thể lớn mạnh hơn, mà M&A là một ví dụ rất tốt. Đơn cử như việc Masan mua lại VinMart, VinMart đã cho thấy đó là một chiến lược khôn ngoan, khi hệ thống VinMart đã có mạng lưới phủ rộng khắp toàn quốc, thương vụ này mang lại tỷ suất lợi nhuận rất lớn cho nhà đầu tư.
Bên cạnh đó, doanh nghiệp Việt nên M&A để tập trung vào một lĩnh vực trọng điểm, không nhất thiết phải đa ngành nghề. Điển hình như các doanh nghiệp châu Âu đã có tên tuổi vài trăm năm nhưng chỉ trung thành với một loại sản phẩm, trong khi đó doanh nghiệp Việt có xu hướng đầu tư dàn trải qua nhiều ngành nghề, dẫn đến không có nền tảng để phát triển, ông Phạm Xuân Anh cho biết thêm.
TS. Nguyễn Đức Thuận, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Long Biên cho biết, thực tế cũng đã chứng minh, doanh nghiệp chỉ nên đầu tư vào mảng lợi thế tốt nhất của mình.
Chỉ M&A khi đã sẵn sàng
Ông Phạm Xuân Anh cũng cho rằng, lợi ích mà các thương vụ M&A mang tới là không thể phủ nhận, thế nhưng vẫn luôn có những rủi ro nhất định trong hoạt động này. Bản thân doanh nghiệp chỉ nên M&A khi đã thực sự sẵn sàng. Nếu vẫn thấy nguy cơ, không tự tin thì sẽ rất khó thành công.
Có nhiều yếu tố để đối tác quyết định có nên đầu tư vào doanh nghiệp hay không. Điểm đầu tiên chính là chất lượng tài sản. Chất lượng tài sản của doanh nghiệp tốt là điểm đầu tiên hấp dẫn nhà đầu tư nước ngoài và là căn cứ để doanh nghiệp có thể dùng để đàm phán giá với nhà đầu tư. Ngoài ra, còn một loại tài sản vô hình quan trọng đó là văn hóa của doanh nghiệp. Chính nó góp phần rất lớn tạo nên giá trị doanh nghiệp mà các đối tác nước ngoài, doanh nghiệp mua lại đánh giá rất cao.
Bên cạnh đó, là công tác quản trị doanh nghiệp. Đặc biệt, với bộ phận doanh nghiệp vừa và nhỏ, kỹ năng quản trị doanh nghiệp yếu kém nên dễ tạo ra lỗ hổng quản trị rất lớn cho doanh nghiệp.
Các chuyên gia cho rằng, trong thời gian tới, sẽ có nhiều điểm sáng mới cho các doanh nghiệp muốn M&A. Cụ thể, Việt Nam đang kiểm soát tình hình dịch bệnh tốt và có một hình ảnh đẹp trong mắt bạn bè quốc tế. Đặc biệt, việc phê chuẩn EVFTA là cơ hội lớn cho doanh nghiệp, nhất là các DN liên quan đến công nghệ 4.0, Fintech.
Tuy nhiên, TS. Đinh Trọng Thịnh cũng đưa ra cảnh báo tình trạng doanh nghiệp Việt sẽ bị nhà đầu tư nước ngoài thâu tóm với giá rẻ, không những vậy, còn gây mất an toàn với một số lĩnh vực kinh doanh trọng yếu.
Tới đây, cần xem xét một số lĩnh vực khác, là những ngành dễ bị nước ngoài thâu tóm, có tác động xấu đến nền kinh tế để quản lý thật chặt. Nếu không nỗ lực của chúng ta trong việc tạo ra một môi trường kinh doanh thuận lợi, ký kết các hiệp định... sẽ không đạt được kết quả như kỳ vọng, ông Thịnh nhấn mạnh.
Các chuyên gia cho rằng, trong thời gian tới, sẽ có nhiều điểm sáng mới cho các doanh nghiệp muốn M&A. Cụ thể, Việt Nam đang kiểm soát tình hình dịch bệnh tốt và có một hình ảnh đẹp trong mắt bạn bè quốc tế. Đặc biệt, việc phê chuẩn EVEFTA là cơ hội lớn cho doanh nghiệp, nhất là các DN liên quan đến công nghệ 4.0, Fintech.
Tuy nhiên, TS. Đinh Trọng Thịnh cũng đưa ra cảnh báo tình trạng doanh nghiệp Việt sẽ bị nhà đầu tư nước ngoài thâu tóm với giá rẻ, không những vậy, còn gây mất an toàn với một số lĩnh vực kinh doanh trọng yếu.
Đề xuất thử nghiệm công nghệ tài chính (Fintech) trong hoạt động ngân hàng Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đang đề nghị xây dựng Nghị định về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát hoạt động công nghệ tài chính (Fintech) trong hoạt động ngân hàng. Ảnh minh họa Theo NHNN, sự xuất hiện và phát triển với tốc độ nhanh chóng của Fintech đã khiến các cơ quan quản lí của các quốc gia...