Doanh nghiệp vẫn khó vay vốn
Chính sách hỗ trợ DN vượt qua đại dịch Covid-19 đã được Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương triển khai. Tuy nhiên, theo nhiều DN, hiện mức độ hỗ trợ vẫn còn thấp, những DN muốn tiếp cận nguồn vốn ưu đãi còn gặp rất nhiều khó khăn.
Vì vậy, mong mỏi của DN là Chính phủ có những giải pháp đồng bộ, cụ thể hơn để họ dễ tiếp cận từ đó phục hồi sản xuất, kinh doanh hướng đến vực dậy nền kinh tế.
Quá khó để vay vốn
Trong bối cảnh hoạt động kinh doanh, sản xuất chịu nhiều tác động do dịch Covid-19, một số DN cho biết hiện nay tuy Chính phủ đã có chủ trương ban hành gói hỗ trợ tài khóa nhưng thực tế vẫn chưa đi vào hiện thực. Nhiều DN cho rằng, việc thụ hưởng các nguồn vốn hỗ trợ không thuận lợi.
Chủ tịch Hiệp hội DN tỉnh Hưng Yên – Giám đốc Công ty may Hưng Yên Nguyễn Xuân Dương đánh giá: Do ảnh hưởng của dịch bệnh, nhiều DN rất muốn phục hồi sản xuất nhưng gặp rất nhiều cái khó như: Chi phí nhân công cao hơn, chi phí thuế, điện, nước, ngân hàng cũng tăng, tiền thuê đất được thông báo tăng 20%. Các gói hỗ trợ DN vay 0% nhưng chưa có DN nào vay được vì quy định, thủ tục vay rất khó.
Một xưởng may trên địa bàn huyện Đông Anh. Ảnh: Chiến Công
“Sẽ cạnh tranh như thế nào khi dự báo cuối năm nhiều DN không trụ vững và một trong các phương án được tính đến là cho người lao động nghỉ bớt. Chúng tôi không có cách nào cân đối giữa khối lượng công việc và số lượng lượng lao động, khả năng có việc đến đâu thì giữ lao động đến đó, phải chọn lựa lại lao động, chỉ giữ lại người giỏi, lành nghề” – vị này chỉ ra.
Đơn cử đối với ngành dệt may, năm nay sẽ phải chi 30.000 tỷ đồng cho công tác đào tạo bởi DN dệt may phụ thuộc rất lớn vào tay nghề của lực lượng lao động. “Nếu người lao động tốt có thể tạo ra 900 USD/tháng. Thay vì hỗ trợ người lao động 3,6 triệu đồng thì chúng tôi dành 3 triệu đồng cho đào tạo” – ông Dương nói.
Đối với vấn đề đầu tư thiết bị, theo ông Dương, các nước khác giảm lãi suất cho DN về 0% để đầu tư cho DN nhưng ở Việt Nam vốn vay lãi suất tới 10% thì DN không thể đủ chi phí. Một vấn đề bất cập khác liên quan đến đầu tư thiết bị, theo ông Dương đó là, muốn đầu tư thiết bị phải có tiền nhưng tiền lãi vay quá lớn thì không thể có lãi để phát triển DN.
Thẳng thắn nêu quan điểm, Phó Chủ tịch Hiệp hội DN ngành công nghiệp hỗ trợ TP Hà Nội Nguyễn Vân chia sẻ, khi dịch Covid-19 được khống chế, điều chúng tôi mong mỏi đầu tiên là phải giữ được DN “sống”.
“Chúng tôi cần phải sống song gần như rất ít DN được hỗ trợ. Thủ tục vay và hỗ trợ tương đối khó khăn nên rất khó tiếp cận” – ông Vân nhấn mạnh. Trong khi đó, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn Chế biến thực phẩm Nam Hà Nội (SHF) Võ Việt Dũng cho biết: DN đã gặp ngân hàng để xin được giãn nợ, chứ chưa nói hưởng ưu đãi nhưng đều nhận được câu trả lời là: “Nếu giãn nợ sẽ bị giảm mức xếp hạng tín dụng và đưa vào danh sách nợ xấu. Mà nếu đưa vào danh sách nợ xấu thì chẳng khác gì không có chính sách hỗ trợ”.
Video đang HOT
Đồng quan điểm, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Hikari Việt Nam Nguyễn Đức Cường cho biết, dịch bệnh qua đi, nhưng ảnh hưởng của nó để lại cho các DN, sản xuất là rất lớn. Tuy nhiên, nếu được sự hỗ trợ từ nguồn vốn ưu đãi, các DN có thể đầu tư kinh doanh vực dậy kinh tế cho bản thân, đóng góp vào GDP.
Những gợi mở thực tế
Để DN thụ hưởng được các gói hỗ trợ, Chủ tịch Hội Hóa chất nông nghiệp TP Hà Nội – Tổng Giám đốc Công ty Agricare Việt Nam Đàm Quang Thắng đã đưa ra một số giải pháp. Thứ nhất, bản thân DN cũng phải tự tìm cách tồn tại. Thứ hai, để tồn tại, chúng tôi phải tự tìm nguồn sống bằng cách cắt giảm chi phí xuống mức thấp nhất có thể, đồng thời cắt giảm các hoạt động trên thị trường. Thứ ba, tìm kiếm mở rộng thị trường.
Trong khi đó, TS Cấn Văn Lực đã đưa ra gợi ý chính sách đối với Chính phủ, nhất là chính sách tiền tệ và tài khóa với đề xuất 6 điểm cần lưu ý. Một là, chính sách tiền tệ: “Chủ động, linh hoạt và thận trọng”; Chính sách tài khóa “chặt chẽ, kỷ luật và kỷ cương”; phối hợp chặt chẽ giữa chính sách tiền tệ với chính sách tài khóa và chính sách kinh tế vĩ mô khác (chính sách giá, thương mại…) nhằm kiểm soát lạm phát CPI dưới 4%. Hai là, đẩy mạnh xử lý các tổ chức tín dụng yếu kém gắn với xử lý nợ xấu theo NQ 42/2017/QH14 của Quốc hội; tăng năng lực tài chính, quản lý rủi ro (chuẩn Basel 2) của các tổ chức tín dụng…
Ba là, tín dụng tăng khoảng 8 – 10%; tiếp tục định hướng ưu tiên và kiểm soát chất lượng tín dụng; tiếp tục giảm nhẹ mặt bằng lãi suất; điều hành tỷ giá linh hoạt; có kịch bản nợ xấu tăng nhanh. Bốn là, đẩy mạnh thực hiện Thông tư 01/2020/TT-NHNN, cùng với đó cho vay mới (không hạ chuẩn tín dụng) đối với các đối tượng bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19. Năm là, triển khai QĐ 242/QĐ-TTg ngày 28/2/2019 về cơ cấu lại TTCK và thị trường bảo hiểm đến 2020 và định hướng đến 2025; hướng dẫn Luật Chứng khoán sửa đổi; nới room tỷ trọng cho vay chứng khoán. Sáu là, thúc đẩy hội nhập; phát triển tài chính số, NH số (thanh toán không dùng tiền mặt, Mobile money, Fintech…) trong bối cảnh hậu dịch Covid-19.
“Chính phủ đã đưa ra những chủ trương, những giải pháp và đặc biệt là những gói hỗ trợ, tuy nhiên thực tế cho thấy phần lớn các DN chưa tiếp cận được các gói hỗ trợ.
Để chính sách nhanh chóng đi vào cuộc sống thì rất cần các bộ, ban, ngành, các chính quyền địa phương vào cuộc để kịp thời tháo gỡ những vướng mắc và hướng dẫn DN thực hiện chính sách cho đúng. Tránh để thiệt thòi cho DN và cũng tránh để sau này phải đi tháo gỡ do “không đúng đối tượng” hoặc “lợi dụng chính sách”… – Chủ tịch VCCI-TS Vũ Tiến Lộc
Thống đốc NHNN Việt Nam vừa có văn bản gửi NHNN Chi nhánh các tỉnh, TP về việc thiết lập đường dây nóng để xử lý khó khăn, vướng mắc liên quan đến Thông tư số 01/2020/TT-NHNN. Thống đốc cũng yêu cầu Giám đốc NHNN Chi nhánh các tỉnh, thành thường xuyên kiểm tra, chỉ đạo các TCTD, chi nhánh TCTD trên địa bàn triển khai quyết liệt Thông tư số 01/2020/TT-NHNN và hướng dẫn của Hội sở chính; xử lý nghiêm, kịp thời các trường hợp thiếu trách nhiệm, gây khó khăn, phiền hà cho DN, người dân dẫn đến các thắc mắc, khiếu kiện.
Lãi suất giảm, doanh nghiệp vẫn ngại vay: Cầu tín dụng giảm mạnh
Theo báo cáo của NHNN, những tháng qua, hệ thống tổ chức tín dụng (TCTD) đã tích cực triển khai các chương trình tín dụng hỗ trợ người dân, doanh nghiệp (DN) bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, với lãi suất cho vay giảm mạnh 0,5-2,5%, thậm chí giảm 3-4%/năm. Dù vậy, đến ngày 29-5 tín dụng chỉ tăng 1,96% so với cuối năm 2019, mức thấp nhất trong khoảng 15 năm gần đây.
Ảnh minh họa: VIẾT CHUNG
Trao đổi với ĐTTC, TS. NGUYỄN TRÍ HIẾU, chuyên gia tài chính NH, phân tích: Đây là điều hiển nhiên, đến thời điểm này rất nhiều DN giảm doanh thu do ảnh hưởng dịch Covid-19, nên nhu cầu vốn của họ không cao như năm ngoái. Khi doanh thu giảm, hoạt động sản xuất giảm, nhu cầu vay vốn của các DN cũng giảm.
Bây giờ có giảm mạnh lãi suất DN cũng không dám vay, vì nếu vay mà không thể sử dụng vốn hiệu quả, DN sẽ chịu thiệt hại. Điều đáng nói, DN có thể vay được nhưng không muốn vay, trong khi rất nhiều DN muốn vay nhưng lại không đủ khả năng vay, tập trung ở nhóm DNNVV - những thành phần dễ bị tổn thương khi gặp khủng hoảng.
Hiện NHNN yêu cầu các NH tạo thuận lợi cho khách hàng vay vốn, nhưng cũng yêu cầu không nới lỏng, hạ thấp điều kiện tín dụng để đảm bảo chất lượng tín dụng, duy trì tính lành mạnh, an toàn của hoạt động NH trong những năm tới.
Diễn biến này dẫn đến các NH cũng không cho vay ra nhiều, đẩy mức tăng trưởng tín dụng xuống rất thấp.
Phóng viên: - Với tình hình như vậy, ông dự báo như thế nào về tăng trưởng tín dụng năm nay?
TS. Nguyễn Trí Hiếu: - Mục tiêu tăng trưởng tín dụng năm nay là 14% và đến lúc này đã thấy rõ không thể đạt được. Tôi cho rằng năm nay nếu đạt được mức tăng trưởng tín dụng 10% là tốt, còn trong kịch bản xấu hơn tín dụng có thể tăng dưới 10%.
Trong 5 tháng đầu năm, tín dụng chỉ tăng gần 2%, trong nửa năm còn lại có lẽ chỉ tăng 2-3%. Tuy nhiên, diễn biến tốt hay xấu còn tùy thuộc vào tình hình 2 quý sau của năm 2020. Song điều này tùy thuộc vào việc kiểm soát dịch bệnh trong nước và tình hình kinh tế thế giới.
Về vấn đề kiểm soát dịch bệnh, dự báo Việt Nam tiếp tục kiểm soát dịch bệnh tốt như 2 quý đầu, không để xảy ra trường hợp bùng phát như nửa đầu năm 2020. Thế nhưng tình hình kinh tế thế giới rất ảm đạm, số người lây nhiễm bệnh càng ngày càng tăng.
Ngay cả ở Trung Quốc đã xuất hiện tình trạng bùng phát dịch bệnh trở lại ở Bắc Kinh. Trong tình hình thế giới khó khăn như thế, nền kinh tế Việt Nam tiếp tục sẽ bị ảnh hưởng. Dù ta kiểm soát dịch bệnh tốt nhưng nền kinh tế dựa rất nhiều vào xuất nhập khẩu. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu 2 chiều lên đến hơn 500 tỷ USD, trong khi GDP chỉ 267 tỷ USD (tính theo cách cũ), có nghĩa kim ngạch xuất nhập khẩu gấp đôi GDP.
Từ thực trạng này, nếu chuỗi cung ứng xuất nhập khẩu bị hạn chế, gãy khúc, thị trường xuất khẩu bị ảnh hưởng bởi các quốc gia bị ảnh hưởng dịch bệnh, nhu cầu tiêu thụ hàng hóa của Việt Nam thấp xuống, nền kinh tế Việt Nam sẽ bị ảnh hưởng rất nặng nề.
Vì vậy, trong trường hợp tốt, tín dụng cũng không thể tăng trưởng quá 10%, còn trong trường hợp xấu mức độ tăng trưởng sẽ thấp hơn, có nghĩa tùy theo diễn biến tình hình dịch bệnh trên thế giới.
- Vậy tại sao trong bối cảnh tín dụng tăng chậm, nhưng một số NH vẫn huy động lãi suất cao, thưa ông?
Do ảnh hưởng dịch Covid-19, doanh thu hoạt động sản xuất và nhu cầu vay vốn của DN giảm, dù lãi suất giảm DN cũng không dám vay, kéo theo cầu tín dụng giảm mạnh.
- Duy trì lãi suất huy động cao hiện nay chủ yếu những NH nhỏ luôn thiệt thòi trong cuộc chơi huy động. Họ luôn luôn khát vốn, đặc biệt với Thông tư 41/2016 quy định tỷ lệ an toàn vốn, họ càng đứng trước áp lực huy động vốn dài hạn để tăng cường vốn cấp 2, phải đẩy lãi suất dài hạn lên.
Còn lại nhìn chung, hệ thống NH dư thừa thanh khoản, tiền gửi rất nhiều nhưng không dùng hết, lãi suất huy động của nhiều NH cũng khá thấp. Dù vậy, năm nay các NH có thể giảm lợi nhuận vì tăng trưởng tín dụng không đạt chỉ tiêu, trong khi chi phí vốn vẫn còn cao vì nhiều khoản tiền gửi đã xác định lãi suất từ trước.
Thực tế, thời gian vừa qua NHNN dùng lãi suất điều hành để giảm mặt bằng lãi suất, nhưng các NH chỉ có thể giảm lãi suất huy động khi khách hàng gia hạn, tái tục tiền gửi hoặc gửi mới. Với các khoản tiền gửi cũ, đặc biệt tiền gửi có kỳ hạn 1 năm hoặc dài hơn, phải chờ đến khi hết hạn mới có thể điều chỉnh được lãi suất.
Do đó, việc giảm lãi suất của NHNN cũng chỉ tác dụng một phần. Chi phí vốn của các NH nhìn chung rất cao trong khi tăng trưởng tín dụng rất thấp, tình hình lợi nhuận của NH năm nay không khả quan như năm ngoái.
- Hiện nhiều DNNVV vẫn có nhu cầu vay vốn, theo ông cần hỗ trợ cho nhóm này như thế nào để giúp họ phục hồi?
- Theo tôi, giải pháp duy nhất để hỗ trợ các DNNVV là sử dụng quỹ bảo lãnh tín dụng (BLTD), tức phải thay đổi một số điều của Nghị định 34 của Chính phủ năm 2018 quy định về hoạt động của các quỹ BLTD. Thứ nhất, hiện nay ở các tỉnh đều có các quỹ BLTD do địa phương lập ra, ngân sách bỏ vào quỹ là của địa phương. Các tỉnh lại ít tiền nên đóng góp rất ít cho việc xây dựng quỹ BLTD địa phương.
Thứ hai, theo Nghị định 34, vốn điều lệ của quỹ BLTD tối thiểu 100 tỷ đồng và số dư bảo lãnh không thể vượt quá 3 lần vốn điều lệ, tức không thể bảo lãnh vay vốn hơn 300 tỷ đồng. Trong khi đó, mức bảo lãnh 300 tỷ đồng đối với 1 địa phương chẳng thấm vào đâu so với nhu cầu được bảo lãnh vay vốn của DN.
Chính vì thế, số dư bảo lãnh trên tổng dư nợ của các DNNVV hiện tại chỉ khoảng 1-2%. Với tỷ lệ bảo lãnh khiêm tốn như vậy, các quỹ BLTD hiện tại hoạt động rất èo uột, không có hiệu quả. Tôi đã đề nghị nhiều lần là nên xây dựng quỹ BLTD quốc gia và vốn điều lệ lên đến 10.000 tỷ đồng.
Đồng thời, quỹ BLTD quốc gia phải được bảo lãnh gấp 5 lần vốn điều lệ của mình, để mức bảo lãnh cho DNNVV có thể đạt đến 50.000 tỷ đồng. Mặc dù 50.000 tỷ đồng để bảo lãnh cho các DNNVV không phải là nhiều, khi tổng dư nợ tín dụng của nền kinh tế khoảng 8,5 triệu tỷ đồng, trong đó dư nợ DNNVV chiếm 20%, ước 1,7-1,8 triệu tỷ đồng cho DNNVV, nhưng mức bảo lãnh đó vẫn tốt hơn so với hiện nay.
- Xin cảm ơn ông.
ĐHĐCĐ HNG: Đầu tư thêm vào dứa, khai thác cao su nhiều có thể lỗ Ước tính quý 2 năm nay, doanh thu của HNG đạt 530 tỷ đồng và 27 tỷ lợi nhuận. Lợi nhuận cả năm sẽ rơi chủ yếu cao trong quý 3 và quý 4, Công ty hy vọng hoàn thành được mục tiêu đề ra. Đại hội đồng cổ đông thường niên 2020 của CTCP Nông nghiệp Quốc tế Hoàng Anh Gia Lai...