“Dishfire” của NSA thu thập hàng trăm triệu văn bản mỗi ngày

Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ ( NSA) thu thập khoảng 200 triệu tin nhắn văn bản SMS mỗi ngày từ khắp nơi trên thế giới, sử dụng chúng để khai thác dữ liệu bao gồm vị trí, các mạng tiếp xúc và chi tiết thẻ tín dụng. Thông tin được tiết lộ sau cuộc điều tra phối hợp giữa tờ báo Anh The Guardian và Kênh truyền hình Channel 4 News dựa theo các tài liệu mật do người tố giác Edward Snowden cung cấp.

Các tài liệu cũng tiết lộ Cơ quan Tình báo tín hiệu Anh GCHQ sử dụng cơ sở dữ liệu của NSA để tìm kiếm siêu dữ liệu về những cuộc giao tiếp của người dân trong nước. Chương trình gián điệp vi phạm pháp luật của NSA, có tên mã là “Dishfire”, thu thập “mọi thứ có thể” hơn là chỉ lưu trữ những cuộc giao tiếp của các mục tiêu giám sát đang tồn tại.

NSA tích cực sử dụng cơ sở dữ liệu chứa lượng thông điệp tin nhắn SMS khổng lồ để khai thác thông tin của mọi người bao gồm cả những cá nhân không hề nằm trong diện nghi can hoạt động phi pháp cần theo dõi.

Một tài liệu trình chiếu nội bộ năm 2011 của NSA có tựa đề: “Tin nhắn văn bản SMS: Mỏ vàng cần được khai thác” – tiết lộ chương trình “Dishfire” thu thập khoảng 194 triệu tin nhắn SMS mỗi ngày chỉ trong tháng 4/2011.

Ngoài công việc lưu trữ kho tin nhắn văn bản, một chương trình tham vọng hơn nữa gọi là “Prefer” tiến hành phân tích tự động những cuộc giao tiếp “không phải là mục tiêu theo dõi”, hay nói rõ hơn là những người dân vô tội! NSA cũng có thể khai thác dữ liệu vị trí địa lý từ hơn 76.000 tin nhắn văn bản mỗi ngày và thông tin về sự đi lại của người dân cũng được thu thập qua tin nhắn từ các công ty du lịch gửi đến khách hàng, thậm chí gồm cả thông tin về quyết định trì hoãn hay hủy bỏ kế hoạch du lịch.

Những tin nhắn từ các số điện thoại của Mỹ sẽ được xóa bỏ hay “tối thiểu hóa” trong một thời gian nào đó, nhưng các số điện thoại của các quốc gia khác (bao gồm nước Anh) luôn được giữ lại.

NSA thu thập hàng trăm triệu tin nhắn SMS mỗi ngày.

Trong một bản tuyên bố gửi đến tờ The Guardian, người phát ngôn NSA đã thẳng thừng bác bỏ bất cứ ám chỉ nào cho rằng hoạt động thu thập thông tin của cơ quan tình báo là “tùy tiện và không bị giới hạn”; đồng thời nhấn mạnh NSA chỉ chống lại “các mục tiêu nước ngoài hợp lý”.

Ngoài ra, sự việc GCHQ sử dụng dữ liệu “Dishfire” của NSA cũng đặt ra những vấn đề về sự lạm dụng quyền của Cơ quan Tình báo tín hiệu Anh.

Các nhà phân tích cảnh báo việc tìm kiếm thông tin về công dân Anh, hay những người hiện đang cư trú tại nước này, được coi là bất hợp pháp nếu không có giấy phép của tòa án. Tuy nhiên, một tài liệu vào tháng 5/2008 của GCHQ cho biết các điệp viên có thể sử dụng chương trình “Dishfire” của NSA để tìm kiếm “dữ liệu về các sự kiện” – như là, người giao tiếp là ai và cuộc trao đổi tin nhắn diễn ra khi nào – liên quan đến các số điện thoại của nước Anh.

Theo tài liệu của GCHQ, các chuyên gia phân tích sẽ phải sử dụng một công cụ khóa đặc biệt để nội dung của các tin nhắn SMS không hiển thị trước mắt họ khi tiến hành tìm kiếm thông qua “Dishfire”. GCHQ cho rằng công cụ khóa này đặc biệt hữu ích đối với các số điện thoại nước Anh thông thường, hay nói cụ thể hơn là không nằm trong phạm vi buộc phải theo dõi vì nghi ngờ dính líu đến pháp luật.

Tài liệu của NSA về chương trình “Dishfire”.

Một tài liệu khác của GCHQ cũng nêu rõ các chuyên gia phân tích chỉ được phép tìm kiếm không hơn 1.800 số điện thoại trong một lần, đồng thời cảnh báo họ phải chú ý sử dụng công cụ khóa để không vi phạm pháp luật do nội dung tin nhắn SMS hiển thị ngay trước mặt họ.

Người phát ngôn của GCHQ từ chối bình luận các vấn đề nhạy cảm song nhấn mạnh rằng các hoạt động tình báo của GCHQ luôn tuân thủ pháp luật và được thường xuyên giám sát chặt chẽ. Nhưng Vodafone Group – một trong những công ty điện thoại di động lớn nhất thế giới của Mỹ với phạm vi hoạt động phủ trùm lên 25 quốc gia trong đó có nước Anh – tuyên bố cảm thấy “choáng váng” trước những tiết lộ về chương trình “Dishfire”.

Stephen Deadman, chuyên gia về quyền riêng tư của Vodafone Group, nhận định chương trình “Dishfire” rất đáng lo ngại và cho rằng GCHQ đã khéo léo lợi dụng những lỗ hỗng trong luật pháp nước Anh.

Tuy nhiên, các tài liệu mật không cho biết có bao nhiêu tin nhắn SMS của công dân Anh bị thu thập hay lưu trữ trong hệ thống “Dishfire”, hay là dữ liệu được thu thập từ những nơi nào.

Người phát ngôn của NSA giải thích: “Dishfire là hệ thống xử lý và lưu trữ dữ liệu SMS được thu thập một cách hợp pháp. Một số dữ liệu của công dân Mỹ chỉ bị thu thập một cách tình cờ trong khi NSA thực hiện sứ mạng tình báo đối ngoại theo đúng quy định của pháp luật. Do đó, NSA luôn tích cực xóa bỏ dữ liệu SMS xa lạ thuộc về công dân Mỹ bình thường trong thời gian ngắn nhất”.

Người phát ngôn của GCHQ từ chối bình luận về sự dính líu đến chương trình “Dishfire” của NSA. Trong khi đó, Malcolm Rifkind, Chủ tịch Ủy ban An ninh và Tình báo của Quốc hội Anh, tuyên bố họ đang cố gắng điều tra vụ việc.

Theo CAND