Điều ít biết về xe tăng hạng nặng cuối cùng T-10 do Liên Xô chế tạo
Cách đây đúng 67 năm, Liên Xô bắt đầu sản xuất xe tăng T-10, và đó là phương tiện chiến đấu hạng nặng cuối cùng do quân đội Xô Viết chế tạo.
Ngày 15/12/1953, xe tăng hạng nặng T-10 được Bộ Quốc phòng Liên Xô đồng ý chế tạo. Đây là loại xe tăng hạng nặng tiên tiến nhất và cuối cùng của Liên Xô được chế tạo sau chiến tranh. T-10 sau đó đã phục vụ trong quân đội Xô Viết gần 40 năm.
Khái niệm về phương tiện chiến đấu hạng nặng này, ban đầu gọi là IS-5, được trình bày bởi nhà thiết kế Joseph Kotin vào năm 1944. Tuy nhiên, lãnh đạo Bộ Quốc phòng Liên Xô khi đó đã xem xét các mẫu đầy hứa hẹn khác là IS-6 và IS-7.
Tuy nhiên, sau một vài năm những mẫu xe đó bị loại bỏ. Quân đội Liên Xô quay trở lại phát triển dự án của Kotin. Cuối những năm 1940, dự án xe tăng hạng nặng trên bắt đầu thực hiện với tên gọi IS-8. Sau cái c.hết của nhà lãnh đạo Stalin, tên gọi cuối cùng của mẫu xe tăng đã được chấp thuận là T-10.
Xe tăng hạng nặng T-10 của Liên Xô. (Ảnh: wikipedia)
Ý tưởng ban đầu là phát triển dự án nhằm nâng cao độ tin cậy và tăng cường khả năng bảo vệ áo giáp, cũng như khả năng cơ động xuyên quốc gia. Theo đó, lớp áo giáp của xe tăng được lắp ráp theo độ dốc đặc biệt, sẽ giúp độ bền của chúng tăng lên. Phần phía trước của xe tăng được chế tạo theo sơ đồ “mũi giáo”, đồng thời các đường viền của tháp pháo được tối ưu hóa với điều kiện di chuyển của sóng xung kích trong vụ nổ hạt nhân.
Vũ khí chính của T-10 là pháo 122 mm D-25TA mới, có tốc độ b.ắn lên 3 – 4viên/phút, trong khi ở các mẫu tăng hạng nặng trước đây chỉ đạt tốc độ 2-3 viên/phút.
Ban đầu dòng xe tăng hạng nặng này được đ.ánh giá có tiềm năng hiện đại hóa cao, vì vậy một số mẫu đã được sản xuất hàng loạt từ năm 1954 -1966. Theo đó, T-10A được trang bị thêm một khẩu s.úng máy cải tiến với bộ ổn định dọc, thiết bị ngắm mới và thiết bị nhìn ban đêm. Trong khi T-10B là phiên bản cải tiến theo mẫu trước đó, có bộ ổn định hai mặt phẳng và tầm nhìn tiên tiến hơn. Còn T-10BK là mẫu xe tăng chỉ huy, được lắp đặt thêm một trạm vô tuyến và một bộ phận nạp điện.
Số lượng thay đổi lớn nhất là đối với biến thể T-10M. Xe tăng này nhận được pháo M-62-T2 mới, với đạn đạo cao và bộ ổn định hai mặt phẳng mới – 2E12 Liven. Ngoài ra, thay vì trang bị s.úng máy 12,7 mm DShK, T-10M được lắp đặt s.úng máy KPVT 14,5 mm. Giáp tháp pháo được gia cố thêm ở phía trước. Tất cả các thành viên, ngoại trừ người nạp đạn, đều nhận được thiết bị nhìn ban đêm.
Tổng cộng, hơn 1.500 xe tăng hạng nặng T-10 đã được Liên Xô sản xuất. Theo một số chuyên gia, phương tiện chiến đấu này có thể duy trì sức cạnh tranh cho đến cuối những năm 1980, với điều kiện phải lắp đặt thêm hệ thống điều khiển hỏa lực mới và hệ thống bảo vệ động lực học.
Dòng xe tăng hạng nặng T-10 cuối cùng của Liên Xô hoàn thành sứ mệnh hoạt động của mình vào năm 1993.
Azerbaijan có thể đã phá hủy 4 tỷ USD vũ khí Armenia
Giới chuyên gia ước tính Armenia mất hàng trăm xe tăng, thiết giáp, máy bay và khí tài trị giá hơn 4 tỷ USD trong giao tranh với Azerbaijan.
Viện nghiên cứu Kinh tế thuộc Đại học Kinh tế Azerbaijan tuần trước công bố báo cáo về thiệt hại khí tài mà quân đội Armenia hứng chịu trong cuộc giao tranh 44 ngày với Azerbaijan tại khu vực Nagorno-Karabakh.
Theo báo cáo, quân đội Armenia đã triển khai nhiều khí tài đắt t.iền tới tham chiến ở Nagorno-Karabakh, nhưng hứng chịu thiệt hại nặng nề trước hỏa lực của Azerbaijan, nước đã tận dụng tối đa ưu thế của các vũ khí hiện đại như tên lửa chống tăng và máy bay không người lái.
Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev cho biết quân đội nước này đã hạ 5 cường kích Su-25, 287 xe tăng, 69 xe chiến đấu bộ binh, 28 pháo tự hành 2S1 và 2S3, 315 pháo các loại, 63 s.úng cối, 7 bệ phóng S-300, 5 tổ hợp Tor, 103 tổ hợp pháo tự hành và hai tổ hợp tên lửa đạn đạo chiến thuật R-17. Quân đội Azerbaijan còn phá hủy 7 sở chỉ huy và 11 kho đạn của Armenia.
Xe tăng Armenia trúng tên lửa của Azerbaijan, ngày 27/9. Video: BQP Azerbaijan .
Ngoài số vũ khí bị phá hủy, quân đội Azerbaijan thu được 79 xe tăng, 47 xe chiến đấu bộ binh, 5 pháo tự hành 2S1 và 2S3, 37 pháo các cỡ, 62 s.úng cối, 5 pháo phòng không tự hành ZSU-23-4, hàng trăm s.úng phóng lựu và hàng nghìn vũ khí khác.
Tổng giá trị các khí tài Armenia bị phá hủy hoặc tịch thu trong giao tranh lên tới 4,008 tỷ USD, theo ước tính của các chuyên gia tại Viện nghiên cứu Kinh tế Azerbaijan. Thiệt hại này cao hơn cả ngân sách quốc gia 4 tỷ USD của Armenia, cao gấp 6 lần chi tiêu quân sự năm 2020 của nước này là 634 triệu USD.
Giao tranh giữa Armenia và Azerbaijan nổ ra ngày 27/9 khiến hàng nghìn người c.hết và khoảng 90.000 người phải di tản. Hai bên tham chiến đồng ý chấm dứt xung đột ngày 10/11 trong thỏa thuận do Nga làm trung gian. Bộ Quốc phòng Azerbaijan cho biết gần 2.800 binh sĩ nước này t.hiệt m.ạng trong đợt giao tranh.
Theo một số báo cáo, một sư đoàn S-300 trên thị trường quốc tế có giá trị khoảng 250 triệu USD, còn mỗi cường kích Su-25 có giá khoảng 12 triệu USD.
Khu vực Nagorno-Karabakh (màu đỏ). Đồ họa: Guardian .
366 xe tăng bị Azerbaijan t.iêu d.iệt hoặc thu giữ chiếm khoảng 70% trong số 529 chiếc trong biên chế quân đội Armenia.
Armenia chưa bình luận về thông tin thiệt hại mà quân đội nước này hứng chịu.
Armenia và Azerbaijan nhiều lần đụng độ kể từ khi lực lượng ly khai thân Armenia kiểm soát Nagorno-Karabakh sau cuộc chiến vào thập niên 1990, khiến 30.000-40.000 người t.hiệt m.ạng. Đợt giao tranh nổ ra hồi tháng 9 được nhận định là lần đụng độ đẫm m.áu nhất giữa Armenia và Azerbaijan sau hơn hai thập kỷ.
Máy tính bảng siêu bền điều khiển hỏa lực pháo binh Nga Tablet-A, máy tính bảng có thể điều khiển mọi tổ hợp pháo hiện đại của Nga, bền đến mức "xe tăng cán qua không hỏng". Hệ thống tự động điều khiển các đơn vị pháo binh và s.úng cối di động (KSAU-MN) là thiết bị dạng máy tính bảng với màn hình cảm ứng do Viện Nghiên cứu Khoa học toàn Nga Signal...