Điện đàm Trump – Putin: Nga tự tin nắm thế thượng phong?

Việc Nga tiếp tục kéo dài tiến trình đàm phán với Ukraine bất chấp sức ép của Mỹ và châu Âu cho thấy Moscow tin rằng họ nắm thế thượng phong.

Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Mỹ Donald Trump (Ảnh: NDTV).

Tổng thống Nga Vladimir Putin tin Moscow có lợi thế trước cuộc điện đàm vào ngày 19/5 của ông với người đồng cấp Mỹ Donald Trump. Các nhà lãnh đạo châu Âu đang tìm cách ngăn cản ông Trump vội vã thông qua một thỏa thuận liên quan đến cuộc chiến Ukraine.

Theo một nguồn thạo tin, ông Putin tự tin lực lượng Nga có thể phá vỡ tuyến phòng thủ của Ukraine vào cuối năm nay để giành quyền kiểm soát hoàn toàn 4 khu vực mà Nga đã tuyên bố sáp nhập.

Điều đó có nghĩa là nhà lãnh đạo Nga khó có thể đưa ra bất kỳ nhượng bộ có ý nghĩa nào cho ông Trump khi hai nhà lãnh đạo điện đàm. Giới chức châu Âu lo ngại Tổng thống Trump sẽ tìm cách thúc đẩy một giải pháp bất lợi cho Ukraine.

Ông Trump đang thúc đẩy việc nhanh chóng chấm dứt cuộc chiến hiện đã bước sang năm thứ tư và hy vọng sẽ đạt được thỏa thuận trong cuộc đối thoại trực tiếp với ông Putin.

Về phần mình, nhà lãnh đạo Nga không đưa ra dấu hiệu nào cho thấy Nga sẵn sàng dừng chiến đấu khi quân đội của họ đang tiếp tục tiến công trên chiến trường.

Bất chấp sức ép từ phương Tây, Nga vẫn sẵn sàng cho một cuộc chiến kéo dài nếu cần thiết để đạt được mục tiêu.

Điều đó làm dấy lên mối lo ngại ở Kiev và các đồng minh châu Âu rằng Ukraine có thể bị đẩy vào tình thế phải từ bỏ nhiều lãnh thổ hơn.

“Thật không may, khi chúng ta đang trong cuộc chiến và không thấy động lực mạnh mẽ nào có thể khiến Nga phải đồng ý ngừng bắn”, ông Michael Kofman, thành viên cấp cao tại Quỹ Carnegie, phát biểu tại một hội nghị ở Tallinn, Estonia, vào ngày 18/5.

Ông Trump đã hứa sẽ thông báo tóm tắt cho Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và một số đồng minh NATO của ông sau khi kết thúc cuộc hội đàm với người đồng cấp Nga.

Ông Sergei Markov, một cố vấn chính trị có quan hệ mật thiết với Điện Kremlin, cho biết: “Ông Trump muốn ông Putin đồng ý ngừng bắn nhưng ông ấy hoàn toàn không muốn. Ông Putin không quan tâm đến việc các cuộc đàm phán sụp đổ mà chỉ đang cố điều động các cuộc đàm phán này cùng với việc tiếp tục tấn công quân sự”.

Theo một quan chức cấp cao của châu Âu, trong cuộc gọi ngày 16/5, Thủ tướng Đức Friedrich Merz, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Anh Keir Starmer đã cố gắng làm rõ với ông Trump rằng Moscow đang tìm cách kéo dài thời gian. Họ hy vọng ông Trump sẽ nhận ra ông có nguy cơ bị coi là “thất bại” nếu ông áp đặt một thỏa thuận tồi tệ với Ukraine.

Ông Zelensky cũng tham gia cuộc gọi ngày 16/5 nhưng ông có vẻ mệt mỏi vì những diễn biến trong tuần.

Ông Zelensky và các đồng minh châu Âu tin họ đã có cam kết từ ông Trump về việc Mỹ sẽ áp đặt lệnh trừng phạt mới lên Nga nếu Moscow từ chối lệnh ngừng bắn.

Bà Bota Iliyas, một nhà phân tích cấp cao tại Prism, một công ty tình báo chiến lược tại London, nhận định: “Nga đã được khuyến khích bởi khả năng đưa ra những yêu cầu tối đa đối với Ukraine mà không gặp phải bất kỳ sự phản kháng nghiêm trọng nào từ chính quyền Tổng thống Trump. Ông Putin sẽ thúc đẩy ông Trump liên kết với tầm nhìn của Nga về lệnh ngừng bắn”.

Trong khi đó, sự tự tin của ông Putin về triển vọng của Nga trên chiến trường trái ngược với đánh giá của phương Tây. Theo các quan chức châu Âu, Nga không có đủ khả năng để thực hiện các mục tiêu sau khi chịu tổn thất lớn trong hơn 3 năm qua.

Ông Ben Barry, nghiên cứu viên cao cấp về chiến tranh trên bộ tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế, cho biết: “Khả năng Nga đạt được mục tiêu kiểm soát hoàn toàn Donetsk, Lugansk, Zaporizhia và Kherson vào cuối năm nay là rất thấp. Nếu phòng thủ của Ukraine sụp đổ thì sẽ rất dễ dàng để đạt được lợi thế như vậy, nhưng hiện tại, kịch bản đó có vẻ rất khó xảy ra”.

Một số nhà phân tích chỉ ra, nếu Nga tiếp tục đòi hỏi nhiều hơn nữa, chính quyền của ông Trump cuối cùng có thể hiện thực hóa cảnh báo siết trừng phạt Moscow.

Các quan chức Mỹ đã bí mật ra hiệu với các đối tác châu Âu rằng ông Trump đang cân nhắc cho phép thực hiện dự luật trừng phạt do Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Lindsey Graham soạn thảo nếu Nga không đạt được tiến triển đàm phán hòa bình với Ukraine.