‘Điểm mù’ của EU ở châu Phi
Châu Phi đối mặt với nhiều năm bất ổn có có nguy cơ làm chệch hướng các nỗ lực của EU và cộng đồng quốc tế rộng lớn hơn nhằm giải quyết vấn đề bạo lực thánh chiến.
Việc các cuộc đảo chính dễ xảy ra và thành công ở châu Phi nhưng vẫn khiến châu Âu bất ngờ là một dấu hiệu cho thấy sự hạn chế của EU trong đ.ánh giá tình hình. Ảnh: EPA
Theo bình luận của mạng tin châu Âu Euractiv.com ngày 30/8, các cuộc đảo chính mới nhất ở châu Phi đã phơi bày một số sự thật khó chịu: Châu lục này đang ngày càng bất ổn và EU không những không thể hoặc không sẵn sàng giúp đỡ – mà thậm chí có lẽ còn không đ.ánh giá đầy đủ về tình hình thực tế.
Châu Phi hiện đã chứng kiến 33 cuộc đảo chính quân sự trong 33 năm. Và ít nhất 45 trong số 54 quốc gia trên khắp lục địa châu Phi đã trải qua ít nhất một cuộc đảo chính kể từ năm 1950, như dữ liệu phân tích chỉ ra.
Một số cuộc đảo chính được cho là đã có dấu hiệu rõ ràng trước khi xảy ra. Tuy nhiên, phương Tây dường như luôn bị bất ngờ trước một lục địa mà các quan chức EU gọi là châu lục “đối tác” hay “anh em”.
Sự kiện mới nhất là ở Gabon, nơi một nhóm sĩ quan quân đội cấp cao xuất hiện trên truyền hình quốc gia ngày 30/8 và cho biết họ đã nắm quyền sau khi cơ quan bầu cử bang thông báo rằng Tổng thống Ali Bongo đã giành được nhiệm kỳ thứ 3.
Đáng lẽ điều này không phải là một bất ngờ lớn. Gia đình ông Bongo đã giữ chức tổng thống trong hơn 55 năm và cuộc bầu cử vào cuối tuần trước, giống như những cuộc bầu cử vào năm 2019, đã diễn ra rất nhanh chóng, mặc dù bị nhiều người cho là gian lận. Một âm mưu đảo chính vào đầu năm 2019 cũng đã bị thất bại.
Một yếu tố khác có thể là những cuộc đảo chính gần đây ở Niger và Burkina Faso đã khuyến khích quân đội Gabon nghĩ rằng họ có thể thành công.
Video đang HOT
Hiện vẫn còn phải xem liệu “ hiệu ứng domino” có tiếp tục và có khiến Cộng đồng kinh tế các quốc gia Tây Phi ( ECOWAS) lo ngại và từ bỏ khả năng can thiệp vào Niger hay không.
Cameroon và Congo, những quốc gia láng giềng mà phương Tây coi là có các tổng thống nắm quyền lâu năm, với những dấu hiệu gian lận bầu cử trong nhiều thập kỷ và vấn đề tham nhũng nổi lên có nguy cơ là “những quân domino” tiếp theo.
Dù bất kỳ kịch bản nào, châu Phi rõ ràng phải đối mặt với nhiều năm bất ổn trên toàn khu vực và điều đó có nguy cơ làm chệch hướng các nỗ lực của EU và cộng đồng quốc tế rộng lớn hơn nhằm giải quyết vấn đề bạo lực thánh chiến.
Điều đó thậm chí còn có tác động lớn hơn đối với chiến lược kiểm soát di cư của EU ở Bắc và châu Phi cận Sahara.
Việc các cuộc đảo chính dễ xảy ra và thành công cũng là một dấu hiệu cho thấy sự hạn chế của châu Âu. 20 năm trước, Pháp đã có khả năng can dự. Tuy nhiên, giờ đây, tình cảm chống Pháp quá mạnh ở Sahel và Tây Phi đến nỗi Paris bất lực.
Điều này và sự hỗn loạn trong khu vực tạo cơ hội cho tập đoàn quân sự tư nhân Wagner (Nga) xâm nhập.
Các nhóm cực đoan có liên hệ với tổ chức Nhà nước Hồi giáo và al-Qaida đã lan rộng ở khu vực Sahel, đặc biệt là ở Mali, Niger và Burkina Faso trong những năm gần đây, khiến khu vực này ngày càng bất ổn.
Phát biểu với báo giới ở ở Toledo, Tây Ban Nha, đại diện cấp cao về chính sách đối ngoại và an ninh của EU Josep Borrell nói: “Toàn bộ khu vực – bắt đầu từ CH Trung Phi, sau đó là Mali, rồi Burkina Faso, bây giờ là Niger, có thể là Gabon – đang ở trong tình thế rất phức tạp”.
Đối với châu Âu, đó là một vấn đề lớn, ông Borrel lưu ý.
Trong khi các bộ trưởng ngoại giao và quốc phòng EU đang nỗ lực đ.ánh giá tình hình và tìm ra giải pháp nhằm ngăn chặn tình trạng bất ổn ngày càng gia tăng ở Tây Phi và khu vực Sahel rộng lớn hơn, thì có một câu hỏi lớn hiện ra: Tại sao EU có quá ít đ.ánh giá về tình hình ở đây (và cả ở các khu vực khác)?
“La bàn Chiến lược” của EU, chiến lược quân sự đầu tiên của khối, nhằm khắc phục điều này bằng cách đưa ra “đ.ánh giá mối đe dọa chung và cam kết hành động chung”, với các xu hướng an ninh ở các khu vực khác nhau trên thế giới.
Năm ngoái, ông Borrell đã gây tranh cãi khi công khai chỉ trích các đại sứ của EU không phát triển được các mối liên kết chính trị và mạng lưới tình báo.
Cơ quan Đối ngoại của EU (EEAS) là một tổ chức non trẻ vốn vẫn đang tìm được chỗ đứng ở nhiều nước. Nhưng sự thật là EU chắc chắn sẽ phải dựa vào thông tin tình báo của các quốc gia thành viên nếu không có cơ quan tình báo của riêng mình.
Thật không may, khó tránh khỏi kết luận rằng, về mặt ngoại giao và tình báo, “người mù đang dẫn dắt người mù” trong trường hợp này.
4 thành viên NATO cảnh báo phong tỏa biên giới với Belarus
Theo hãng tin AP, Bộ trưởng Nội vụ của bốn thành viên NATO là Ba Lan và ba quốc gia vùng Baltic ngày 28/8 cảnh báo sẽ phong tỏa biên giới với Belarus trong trường hợp xảy ra sự cố quân sự nào hoặc xảy ra trường hợp di cư ồ ạt.
Bộ trưởng Nội vụ các nước Ba Lan và vùng Baltic tại cuộc họp báo chung ở Warsaw, Ba Lan ngày 28/8. Ảnh: AP
Các bộ trưởng nội vụ của những nước trên cho biết họ đang chứng kiến căng thẳng ngày càng tăng ở biên giới của NATO và Liên minh châu Âu (EU) với Belarus. Belarus đang bị cáo buộc là đẩy người di cư từ Trung Đông và châu Phi vào châu Âu.
Các quan chức cảnh báo sẽ có phản ứng nhanh chóng và phối hợp trong trường hợp xảy ra sự cố quân sự hoặc sự xuất hiện số lượng lớn người di cư.
Những cảnh báo trên được các Bộ trưởng Nội vụ Ba Lan, Litva, Latvia và Estonia đưa ra khi phát biểu trước giới truyền thông sau cuộc hội đàm. Tại cuộc hội đàm ở Warsaw (Ba Lan), các bộ trưởng này thảo luận về các cách ứng phó chung trước tình hình ngày càng diễn biến phức tạp ở biên giới giáp Belarus và Nga.
Trong một tuyên bố chung, họ kêu gọi trục xuất những người di cư khỏi khu vực biên giới Belarus và đưa họ trở về quê hương.
Bộ trưởng Nội vụ Ba Lan Mariusz Kaminski nêu rõ bất kỳ sự cố nghiêm trọng nào liên quan đến quân sự hoặc dòng người di cư đến Ba Lan và các quốc gia vùng Baltic từ Belarus sẽ bị phản ứng ngay lập tức và đóng cửa tất cả các cửa khẩu biên giới đối với người và hàng hóa.
Litva gần đây đã tạm thời đóng cửa 2 trong số 6 cửa khẩu biên giới giáp Belarus. Bốn quốc gia trên, cũng là thành viên của EU, ủng hộ Kiev trong cuộc xung đột Nga - Ukraine và cũng ủng hộ phe đối lập ở Belarus.
Ba Lan và Litva giáp Belarus và vùng Kaliningrad của Nga, Latvia giáp Belarus và Nga, còn Estonia giáp Nga. Bộ trưởng Nội vụ Latvia, Lauri Laanemets, cho biết nước này ủng hộ các quyết định của nhóm và quyết định này cũng có thể áp dụng cho biên giới của Latvia với Nga.
Tổng thống Nga chia buồn với gia đình các nạn nhân trong vụ rơi máy bay Embraer Theo hãng tin TASS, ngày 24/8, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã gửi lời chia buồn đến gia đình các nạn nhân t.hiệt m.ạng trong vụ rơi máy bay Embraer tại vùng Tver, phía Bắc thủ đô Moskva. Hình ảnh chụp từ Telegram cho thấy xác máy bay chở người đứng đầu Tập đoàn quân sự tư nhân Wagner, ông Yevgeny Prigozhin, bốc...
