Điểm mới của dự thảo Thông tư Hướng dẫn thuế và quản lý thuế đối với hộ và cá nhân kinh doanh
Bộ Tài chính đang lấy ý kiến góp ý đối với dự thảo Thông tư hướng dẫn thuế và quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh.
Thông tư này hướng dẫn về thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân và quản lý thuế đối với cá nhân, nhóm cá nhân, hộ kinh doanh là cá nhân cư trú có hoạt động kinh doanh; hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh tại chợ biên giới, chợ cửa khẩu, chợ trong khu kinh tế cửa khẩu trên lãnh thổ Việt Nam; cá nhân có tài sản cho thuê tại lãnh thổ Việt Nam; cá nhân chuyển nhượng tên miền internet quốc gia Việt Nam “.vn”.
Hoạt động tại Cục thuế Thành phố Hà Nội
Dự thảo cũng nêu rõ trách nhiệm của Tổng cục Thuế trong việc xây dựng bộ chỉ số tiêu chí phân tích rủi ro đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh theo từng đối tượng, địa bàn quản lý.
Ngoài ra, Tổng cục Thuế hướng dẫn chi tiết bộ chỉ số tiêu chí, quy trình xây dựng ứng dụng công nghệ thông tin và quản lý, cập nhật cơ sở dữ liệu về hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh theo quy định của Bộ Tài chính để phục vụ việc áp dụng quản lý rủi ro trong quản lý thuế.
Sau đây là một số điểm mới trong Dự thảo Thông tư:
1. Thêm trường hợp cá nhân chịu thuế từ kinh doanh
Người nộp thuế theo hướng dẫn tại Thông tư này bao gồm cá nhân, nhóm cá nhân và hộ kinh doanh có hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ thuộc tất cả các lĩnh vực, ngành nghề sản xuất, kinh doanh theo quy định của pháp luật. Lĩnh vực, ngành nghề sản xuất, kinh doanh bao gồm cả một số trường hợp sau:
- Hành nghề độc lập trong những lĩnh vực, ngành nghề được cấp giấy phép hoặc chứng chỉ hành nghề theo quy định của pháp luật.
- Làm đại lý bán đúng giá đối với đại lý xổ số, đại lý bảo hiểm, đại lý bán hàng đa cấp của cá nhân trực tiếp ký hợp đồng với doanh nghiệp xổ số, doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp bán hàng đa cấp.
- Hợp tác kinh doanh với tổ chức.
- Sản xuất, kinh doanh nông nghiệp, lâm nghiệp, làm muối, nuôi trồng, đánh bắt thuỷ sản không đáp ứng điều kiện được miễn thuế theo quy định của pháp luật về thuế GTGT, thuế TNCN.
- Cho thuê tài sản. (Bổ sung để làm rõ đối tượng chịu thuế từ kinh doanh)
- Kinh doanh thương mại điện tử của cá nhân, bao gồm cả trường hợp cá nhân có thu nhập từ sản phẩm, dịch vụ nội dung thông tin số theo quy định của pháp luật về thương mại điện tử. (Bổ sung để làm rõ đối tượng chịu thuế từ kinh doanh)
Video đang HOT
2. Thêm phương pháp tính thuế theo Luật Quản lý thuế
Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai (Nội dung này được bổ sung theo Luật Quản lý thuế 2019):
- Phương pháp kê khai áp dụng đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh quy mô lớn; và hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh tự nguyện nộp thuế theo phương pháp kê khai.
- Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai thực hiện khai thuế theo tháng. Trường hợp hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh đáp ứng các tiêu chí khai thuế theo quý theo quy định tại Điều 9 Nghị định 126/2020/NĐ-CP thì được lựa chọn khai thuế theo quý. (Áp dụng theo nguyên tắc của doanh nghiệp).
Trường hợp hộ, cá nhân mới ra kinh doanh thì khai thuế theo quý, từ năm thứ hai xác định khai thuế theo tháng hoặc quý theo quy định của pháp luật về quản lý thuế nêu trên.
- Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai không phải quyết toán thuế.
3. Bổ sung đối tượng khai thuế thay, nộp thuế thay cho cá nhân
Nội dung này hướng dẫn quy định mới tại Nghị định 126/2020/NĐ-CP.
Theo đó, tổ chức, cá nhân khai thuế thay, nộp thuế thay cho cá nhân trong các trường hợp sau đây:
- Tổ chức thuê tài sản của cá nhân mà trong hợp đồng thuê tài sản có thoả thuận bên đi thuê là người nộp thuế.
- Tổ chức hợp tác kinh doanh với cá nhân. (Bổ sung đối tượng khai thay, nộp thay theo quy định tại Nghị định 126/2020/NĐ-CP)
- Tổ chức chi trả các khoản thưởng, hỗ trợ đạt doanh số, khuyến mại, chiết khấu thương mại, chiết khấu thanh toán, chi hỗ trợ bằng tiền hoặc không bằng tiền cho hộ khoán. (Bổ sung đối tượng khai thay, nộp thay theo quy định tại Nghị định 126/2020/NĐ-CP)
- Tổ chức là đối tác tại Việt Nam của nhà cung cấp nền tảng số ở nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam mà có thỏa thuận nhà cung cấp nền tảng số ở nước ngoài thực hiện chi trả thu nhập cho cá nhân có thu nhập từ sản phẩm, dịch vụ nội dung thông tin số thông qua tổ chức đối tác tại Việt Nam. (Bổ sung đối tượng khai thay, nộp thay theo quy định tại Thông tư hướng dẫn Luật Quản lý thuế 2019)
4. Bổ sung cách xác định doanh thu tính thuế đối với hoạt động vận tải
Cụ thể, bổ sung cách xác định doanh thu tính thuế đối với hoạt động vận tải cho phù hợp với thực tế phát sinh trong thời gian qua.
Hoạt động tổ chức hợp tác kinh doanh với cá nhân trong lĩnh vực vận tải (grab) ngoài doanh thu từ cước vận chuyển hành khách, cá nhân (tài xế) còn nhận các khoản tiền thưởng khuyến khích theo doanh thu ngày, các khoản thưởng chất lượng phục vụ theo đánh giá của khách hàng (mức đánh giá sao).
Do chưa có hướng dẫn cụ thể vấn đề này nên các khoản nhận được nêu trên của cá nhân (tài xế) đang được hướng dẫn theo thu nhập từ tiền thưởng chịu mức thuế suất khác so với thuế suất của doanh thu cước vận chuyển.
Về vấn đề này Tổng cục Thuế đang tạm thời hướng dẫn tại Công văn 384/TCT-TNCN ngày 08/2/2017.
5. Bổ sung hướng dẫn về doanh thu tính thuế cho đối tượng tổ chức hợp tác kinh doanh với cá nhân
Cụ thể, bổ sung hướng dẫn về doanh thu tính thuế cho đối tượng tổ chức hợp tác kinh doanh với cá nhân theo quy định tại điểm c khoản 5 Điều 7 Nghị định 126/2020/NĐ-CP.
Doanh thu tính thuế đối với trường hợp tổ chức hợp tác kinh doanh với cá nhân bao gồm:
- Doanh thu tính thuế giá trị gia tăng đối với tổ chức là toàn bộ doanh thu của hoạt động hợp tác kinh doanh theo quy định pháp luật về thuế và quản lý thuế của tổ chức mà không phân biệt hình thức phân chia kết quả hợp tác kinh doanh.
- Doanh thu tính thuế thu nhập cá nhân đối với cá nhân là toàn bộ thu nhập từ hoạt động hợp tác kinh doanh bao gồm cả các khoản thưởng, hỗ trợ và các khoản thu nhập khác.
- Trường hợp tổ chức hợp tác với cá nhân là hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh theo quy định tại khoản 5 Điều 51 Luật quản lý thuế, mà cá nhân có ngành nghề đang hoạt động cùng với ngành nghề hợp tác kinh doanh với tổ chức thì doanh thu tính thuế của tổ chức và cá nhân tự thực hiện khai thuế là doanh thu tương ứng với kết quả thực tế hợp tác kinh doanh theo quy định.
6. Bổ sung hướng dẫn về doanh thu tính thuế đối với cá nhân kinh doanh sản phẩm nội dung số (trò chơi điện tử, video, clip, …)
Doanh thu tính thuế của cá nhân có thu nhập từ sản phẩm, dịch vụ nội dung thông tin số mà nhà cung cấp nền tảng số ở nước ngoài có thỏa thuận đối tác tại Việt Nam thực hiện chi trả thu nhập cho cá nhân thông qua tổ chức đối tác tại Việt Nam là thu nhập mà nhà cung cấp nền tảng số ở nước ngoài chi trả cho cá nhân thông qua tổ chức đối tác tại Việt Nam.
Đây là hình thức kinh doanh mới chưa có hướng dẫn cụ thể tại các văn bản pháp luật thuế hiện hành.
Đồng thời tại khoản 4 Điều 42 Luật Quản lý thuế 2019 cũng đã giao Bộ Tài chính hướng dẫn về hoạt động kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng số.
Chặn thất thoát thuế hộ kinh doanh lớn
Dự thảo thông tư mới của Bộ Tài chính cho phép ngành thuế xem xét không áp dụng thuế khoán đối với hộ kinh doanh có doanh thu lớn. Việc này nhằm bảo đảm công bằng trong nộp thuế, tránh thất thu thuế .
Bộ Tài chính vừa lấy ý kiến đóng góp dự thảo lần 1 Thông tư hướng dẫn thuế và quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh. Theo đó, tùy theo từng lĩnh vực, ngành nghề kinh doanh, nhóm đối tượng này nộp thuế GTGT theo tỉ lệ 1%-5%/doanh thu, nộp thuế thu nhập cá nhân (TNCN) với tỉ lệ 0,5%-5%/doanh thu.
Sẽ "khai tử" thuế khoán
Ông Lê Văn Đức, chủ một dãy nhà trọ cho thuê ở quận 12 (TP HCM), cho biết hiện nay người cho thuê nhà có doanh thu trên 100 triệu đồng/năm phải nộp thuế GTGT 5% và thuế TNCN 5%. Còn nếu doanh thu dưới 100 triệu đồng/năm thì được miễn thuế. Tuy nhiên, có rất nhiều chủ nhà kê khai doanh thu dưới 100 triệu đồng hoặc thấp hơn so với doanh thu thực tế để được miễn hoặc giảm số tiền thuế phải nộp. Từ đó, việc nộp thuế giữa những người cho thuê nhà thiếu công bằng.
"Tôi hoàn toàn ủng hộ dự thảo quy định người cho thuê nhà tự kê khai doanh thu rồi nộp thuế GTGT 5%/doanh thu và thuế TNCN 5%/doanh thu, không phân biệt doanh thu dưới hay trên 100 triệu đồng/năm. Câu chuyện còn lại là cơ quan thuế làm gì để xác định doanh thu thực tế khi người cho thuê nhà kê khai thiếu trung thực nhằm bảo đảm công bằng về thuế" - ông Đức nói.
Theo Bộ Tài chính, trong nhiều năm qua, công tác quản lý thuế đối với hộ kinh doanh chưa hiệu quả. Để khắc phục tình trạng này, dự thảo sẽ nâng cao trách nhiệm của cơ quan thuế trong công tác kiểm soát dữ liệu, quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh, trong đó tập trung những nhóm đối tượng có quy mô doanh thu lớn, ngành nghề đặc thù, tiềm ẩn rủi ro cao.
Cách đây 4 năm, ngành thuế từng đưa ra số liệu 100.000 hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỉ đồng/năm, trong đó có nhiều hộ sử dụng hóa đơn thường xuyên với doanh thu vài trăm tỉ đồng/năm. Ngoài ra, nhiều hộ kinh doanh quán ăn, nhà hàng, vật liệu xây dựng, thiết bị y tế, máy móc, cho thuê nhà... với quy mô lớn, nhưng vẫn đăng ký mô hình hoạt động hộ kinh doanh để được hưởng thuế khoán gắn liền số tiền thuế rất ít.
Thực tế cho thấy có những hộ kinh doanh có doanh thu hàng trăm triệu đồng/ngày nhưng mức thuế khoán phải nộp chỉ từ 6 - 30 triệu đồng/năm. Số thuế này quá chênh lệch so với việc họ kê khai doanh thu rồi nộp thuế theo một tỉ lệ nhất định.
Người dân làm thủ tục quyết toán thuế tại Cục Thuế TP HCM. Ảnh: TẤN THẠNH
Không ảnh hưởng hộ kinh doanh nhỏ
Trước đề xuất của Bộ Tài chính, bà Lê Thị Khanh, chủ hộ kinh doanh tạp hóa tại chợ Nguyễn Đình Chiểu (quận Phú Nhuận, TP HCM), tỏ ra khá lo lắng. Doanh thu của hộ bà Khanh đạt trung bình 3 tỉ đồng/năm, số thuế khoán phải nộp là 0,2%, tương đương 6 triệu đồng. Bà Khanh tính toán: "Nếu dự thảo quy định hoạt động bán buôn, bán lẻ các loại hàng hóa phải nộp thuế với tỉ lệ 1,5%/doanh thu (bao gồm thuế GTGT 1% và thuế TNCN 0,5%), số tiền thuế tôi phải nộp phải tăng gấp hơn 7 lần so với hiện nay".
Với những trường hợp như trên, một lãnh đạo của Cục Thuế TP HCM giải thích rằng đích ngắm của dự thảo mới là tăng cường quản lý thuế đối với hộ kinh doanh quy mô lớn, cá nhân kinh doanh các lĩnh vực, ngành nghề đặc thù. Còn đối với hộ kinh doanh nhỏ lẻ, ngành thuế vẫn tiếp tục áp dụng thuế khoán, đồng thời các mức thuế khoán được điều chỉnh theo doanh thu thực tế hằng năm.
Cũng theo vị lãnh đạo này, hiện nay, một số hộ kinh doanh nộp thuế khoán nhưng vẫn sử dụng hóa đơn để cung cấp cho khách hàng. Hằng năm, cán bộ thuế và chính quyền địa phương căn cứ vào các hóa đơn này và nhiều yếu tố khác để xác định doanh thu, từ đó ấn định mức thuế khoán. "Thế nhưng, các chứng từ bán hàng hóa, dịch vụ vẫn không phản ánh hết dòng tiền của hộ kinh doanh. Bởi lẽ, nhiều người mua hàng hóa không yêu cầu hộ kinh doanh cung cấp hóa đơn. Từ đó, việc xác định doanh thu không chính xác, dẫn đến các mức thuế khoán đối với hộ kinh doanh không hợp lý làm thất thu về thuế" - lãnh đạo của Cục Thuế TP HCM phân tích.
Một số chuyên gia về thuế cho rằng dự thảo thông tư sẽ cho phép ngành thuế xem xét không áp dụng thuế khoán đối với hộ, cá nhân kinh doanh quy mô lớn. Theo đó, nếu người nộp thuế kê khai doanh thu không đúng thực tế, cơ quan thuế sẽ căn cứ vào các hóa đơn bán hàng, cùng với các nguồn dữ liệu mà ngành thuế có được để ấn định doanh thu tính thuế. Tuy nhiên, đây là biện pháp hành chính nhằm giải quyết tình thế, có thể phát sinh tiêu cực hoặc ảnh hưởng đến quyền lợi của cá nhân, hộ kinh doanh một khi có sự áp đặt chủ quan từ cơ quan thuế.
Một cán bộ của Cục Thuế TP HCM đề xuất: "Để hộ kinh doanh tâm phục khẩu phục về doanh thu tính thuế, tôi nghĩ về lâu dài, nhà nước cần quy định hộ kinh doanh lớn chỉ chấp nhận thanh toán không dùng tiền mặt. Khi đó, toàn bộ số tiền bán hàng sẽ chảy vào ngân hàng. Lúc đó, cơ quan thuế phối hợp với ngân hàng để trích xuất số liệu làm cơ sở xác định doanh thu tính thuế".
Sửa tỷ lệ điều chỉnh mức thuế khoán từ 50% xuống 20% Đây là đề xuất của Bộ Tài chính tại dự thảo Thông tư hướng dẫn thuế và quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh, để đảm bảo phù hợp thực tế, đảm bảo quyền lợi của người nộp thuế, đặc biệt là trong thời gian dịch bệnh COVID-19. Ảnh minh họa Bộ Tài chính cho biết, đối với...