Điểm đặc biệt giúp UAV Nga miễn nhiễm với “sát thủ vô hình” Ukraine

Nga đang sử dụng công nghệ thấp, không còn mới trên UAV để đối phó với thiết bị tác chiến điện tử công nghệ cao của Ukraine.

Một chiếc UAV gắn cáp quang (Ảnh: Telegraph).

Khi chiếc UAV Nga bay vút lên bầu trời, một thứ gì đó bất thường bám theo nó: một sợi cáp quang mỏng đến mức khó có thể nhìn thấy bằng mắt thường.

Đầu kia của sợi cáp được nối với một phi công đang điều khiển thiết bị từ xa, hướng chiếc máy bay không người lái góc nhìn thứ nhất (FPV) về phía mục tiêu của nó: Một xe bọc thép của Ukraine bên lề đường.

Những chiếc UAV sử dụng cáp quang này là ví dụ mới nhất về việc Nga đang sử dụng các giải pháp công nghệ thấp để đối phó với biện pháp tác chiến điện tử (EW) công nghệ cao trên chiến trường.

Dọc theo hàng nghìn km tiền tuyến ở Ukraine, Nga và Ukraine triển khai các tổ hợp EW phát ra xung điện vô hình có khả năng hạ gục các UAV. Chúng được gọi là “sát thủ vô hình” vì khả năng đánh chặn mục tiêu đối thủ mà không cần thuốc súng.

Năm ngoái, Tướng Pierre Schill, Tham mưu trưởng Quân đội Pháp, cho biết 75% UAV của Nga và Ukraine đã bị vô hiệu hóa bởi các thiết bị gây nhiễu.

Đây là lý do tại sao các nhà sản xuất UAV ở cả hai phía đã quay lại một chiến thuật khá thô sơ. Họ gắn các cuộn cáp quang vào khung dưới của các drone mà họ mô tả là “không thể bị gây nhiễu” giúp binh lính duy trì khả năng tấn công bằng UAV vốn rất quan trọng trên chiến trường.

Cả Nga và Ukraine đều kỳ vọng sẽ tìm ra giải pháp giúp UAV không thể bị đánh chặn bằng trí tuệ nhân tạo (AI). Tuy nhiên, với thời gian có hạn, 2 bên phải chấp nhận

Kyiv từng hy vọng đạt được điều này thông qua trí tuệ nhân tạo, có thể thay thế phi công để tấn công mục tiêu. Nhưng với thời gian hạn hẹp, cả hai bên trong cuộc xung đột đã phải chấp nhận một bước đi đơn giản hơn để giữ drone hoạt động hiệu quả.

Nga đang nhanh chân hơn trong cuộc đua thích nghi này.

Justin Crump, Giám đốc điều hành công ty tình báo chiến lược Sibylline, cho biết: “UAV cáp quang được Nga phát triển để đối phó với tác chiến điện tử”.

“Mọi người nghĩ rằng một UAV với dây cáp kéo theo một cuộn dây lớn, nhưng thực tế sợi cáp này rất nhẹ, UAV có thể mang nó và thả xuống phía sau, nghĩa là không bị mắc kẹt hay gây cản trở khi di chuyển”, ông cho biết.

Sự hiện diện của sợi cáp giữa UAV và người điều khiển đồng nghĩa với việc các thiết bị gây nhiễu điện tử không thể can thiệp vào tần số radio thông thường để đánh chặn nó.

Ihor Yu, một người điều khiển UAV người Ukraine, nói: “Mặc dù công nghệ này không mới, nhưng nó rất hiệu quả trong tác chiến hiện đại, đặc biệt chống lại các biện pháp tác chiến điện tử của đối thủ”.

Nhiều UAV cáp quang trông giống như các UAV khác, gồm 4 cánh quạt với chất nổ gắn giữa các cánh. Điểm khác biệt duy nhất là một cuộn cáp hình trụ nằm dưới bụng UAV để mang và thả cáp quang.

“Các lực lượng Nga ngày càng sử dụng nhiều UAV gắn cáp quang ở Ukraine”, Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) có trụ sở tại Mỹ, cho biết.

Các nhà phân tích nhận định rằng Nga đang chiếm ưu thế trong việc sản xuất và sử dụng những chiếc UAV này vì họ đã thử nghiệm chúng từ lâu trên chiến trường.

Tuy nhiên, các nhà sản xuất Ukraine cũng đang hành động, bắt đầu chế tạo và thử nghiệm các mẫu UAV của riêng mình để vượt qua lợi thế của Moscow trong EW, bao gồm các kỹ thuật gây nhiễu và tấn công mạng.

Yevhenii Tkachenko, người đứng đầu bộ phận công nghệ drone của Cục đổi mới quốc phòng Ukraine, cho biết: “Nga tiếp tục cải thiện khả năng sử dụng công nghệ drone điều khiển bằng cáp quang, vì vậy điều quan trọng là phải vô hiệu hóa lợi thế của họ trong lĩnh vực này”.

Nhưng việc này không đơn giản vì khi hoạt động, dây cáp trên UAV có nguy cơ bị vướng khi tiến đến mục tiêu. Dây cáp là một thách thức lớn đối với các nhà sản xuất.

Mặc dù được coi là bền chắc, dây cáp vẫn dễ bị cuốn vào cánh quạt của drone.

Thách thức thứ hai là tầm hoạt động. Dây càng dài, drone càng nặng, vì vậy trọng lượng của chất nổ phải được giảm bớt để bù lại.

Người điều khiển UAV cũng sẽ phải học một loạt kỹ năng hoàn toàn mới so với những gì họ đã rút ra trong suốt cuộc chiến.