Đi qua những con đèo cao nhất thế giới

Dù có những tranh cãi, nhưng theo nhiều tài liệu và cả cẩm nang gối đầu của dân du lịch Lonely Planet, ba con đèo cao nhất thế giới là Khardung La 5.602m, Tanglang La 5.328m và Chang La 5.289m, ở Bắc Ấn.

Chinh phục cả ba con đèo này quả là thách thức lớn và không phải là điều dễ dàng. Có lần đã đến cách đỉnh đèo chỉ non hai cây số nhưng phải quay về, có lần xe trượt bánh trên băng trơn, cách mép vực thẳm chỉ non mét…

Cần nói rõ đèo ở đây là những con đèo mà xe có động cơ qua lại được. Có những con đèo khác dù cao hơn nhưng chỉ dành cho người đi bộ hành hương, cưỡi ngựa… như đèo Drolma ở Kailash, Tây Tạng, 5.680m…

Hiểm nguy “Đống x.ác c.hết”

Nằm cách phố núi Manali – điểm du lịch nổi tiếng của bang Himachal Pradesh – 51km, đèo Rohtang La là điểm du lịch khá đông khách. Vùng tiểu khí hậu quanh đèo cả năm tuyết bay. Chỉ cuốc bộ hoặc cưỡi ngựa leo núi hơn một giờ từ ngôi làng nhỏ cạnh đèo là đến một triền núi cao quanh năm tuyết phủ để chạm đến tuyết, thú vị ngồi nằm tạo dáng những tấm hình đủ kiểu lắm điệu… Sức hấp dẫn này cuốn hút hằng năm hơn 2,5 triệu du khách.

Đường đi từ Manali đến đèo Rohtang La (Rohtang có nghĩa là “đống x.ác c.hết”) nguy hiểm thật. Không chỉ dốc lên dốc xuống dựng đứng, quanh co ôm những triền núi lắt léo khúc khuỷu mà còn vì con đường quá nhỏ. Có đoạn hẹp đến nỗi một làn xe phải dừng lại cho làn kia, có đoạn hai xe tránh nhau cọ sườn nghe sàn sạt, mà kế bên là vực thẳm hun hút.

Sách vở ghi lại từ những thế kỷ trước đã có hàng trăm người bỏ mạng trên con đèo này vì t.ai n.ạn, vì giá băng khi kẹt lại giữa đèo… Bây giờ tuy xe cộ đường sá hiện đại hơn, t.ai n.ạn đã giảm bớt nhưng con đường này vẫn chỉ mở cửa mỗi năm khoảng bốn tháng, từ giữa tháng 6 đến giữa tháng 10.

Nhưng bù lại, quang cảnh ở đây tuyệt vời. Từ nhìn gần với những làng mạc đồng cỏ đồi núi sông suối, đến nhìn xa là những dãy núi tuyết trắng, núi phủ thông xanh vĩnh cửu, núi lá vàng mùa thu… thiên nhiên nơi đây đẹp đến ngạt thở và khác xa với cái cảm nhận về bụi, bẩn kinh hồn của nhiều người về xứ Ấn.

Chỉ ra khỏi Manali 5km, du khách sẽ nhìn thấy con suối trong veo Nehru Kund chảy róc rách khi giữa triền đá lúc bên những cánh đồng thu vàng mênh mông. Đi thêm 11km là ngôi làng nhỏ Kothi nằm ở độ cao 2.500m, bên cạnh con sông Bea nên thơ.

Ngôi làng nhỏ nằm giữa hẻm núi này là một điểm dừng chân ưa thích của du khách để trekking xuyên hẻm núi cao vút khám phá những con suối nước nóng, lạnh phún trào hay đến thung lũng Solang Nala không xa để leo lên những cánh diều paragliding bay lượn bên triền Himalaya hùng vĩ.

Cung đường thêm thú vị nhờ những ngôi chùa Phật giáo Mật tông – Ảnh: Trần Thái Hoãn

Đồng vàng, đèo tuyết trắng, hồ xanh

Qua đèo tử thần Rohtang La, đèo cao thứ hai thế giới Tanglang La, tôi đến miền đất Leh đẹp như tranh. Điểm tô cho con đường là những cánh đồng nâu đang mùa phơi ải với những dãy tường đất phiến cao cao, là lạ của người Tạng. Không chỉ để giữ nước, rất ít ỏi giữa miền đất cằn khô này, chúng còn có tác dụng ngăn lũ gia súc quấy phá những đồng lúa, nương rau hiếm hoi, quý giá nơi đây.

Dặm thêm nét cho những cánh đồng đẹp, khép nép bên những hàng cây phong vàng hực quanh vườn, quanh nhà, lơ thơ những ngôi nhà vuông vắn mái bằng với những khung cửa màu sắc rực rỡ đặc trưng của người Tạng, làm miền quê nghèo càng nên thơ.

Nhưng có lẽ những tác phẩm đẹp nhất đến từ tay con người nơi miền đất thuần Phật giáo Mật tông này chính là những thiền viện nằm trên các sườn núi, đỉnh đồi chót vót. Những thiền viện Phật giáo với ba mảng màu mạnh đặc trưng trắng vàng đỏ, những hàng bảo tháp thanh thoát, trắng toát tinh khôi trong nắng sớm, những hàng cờ phướn, kinh Phật Tây Tạng rực sắc, phần phật bay trong gió… đẹp đến ngỡ ngàng.

Từng ngôi chùa, thiền viện chúng tôi ngang qua xứng đáng cho những chuyến viếng thăm nhiều giờ, chứ không phải là những tấm hình chụp vội đầy tiếc nuối trên xe.

Chang La – nơi dừng chân của lữ khách nơi biên giới – Ảnh: Trần Thái Hoãn

Chỉ cao thứ ba thế giới (theo nhiều tài liệu là 5.289m, dù tại đèo con số được ghi là 5.360m), Chang La được biết nhiều hơn hai con đèo anh cả, anh hai. Thấp, gần Leh hơn, dễ đi, vùng tiểu khí hậu quanh Chang La không quá khắc nghiệt, con đèo còn đông khách hơn vì ngôi chùa Phật giáo Mật tông linh thiêng lặng lẽ kế bên.

Và bồi hồi chia tay Chang La, hướng đến điểm “must-see” của mọi du khách đến Leh – hồ thiêng Pangong Tso.

Nằm ở độ cao 4.350m, chỉ một phần nhỏ ở Ladakh, gần 3/4 còn lại Pangong Tso thuộc về Tây Tạng. Cửa ngõ viếng hồ phía Tây Tạng hầu như đóng chặt nên khách mến mộ phải đi từ Leh. Là hồ thiêng của người dân cả hai bên, Pangong Tso được dân du lịch biết nhiều vì vẻ đẹp lạ của một hồ nước lợ ở vùng chót vót cao này.

Và khi đến được Pangong Tso mới thấy sự bất lực của các ngòi bút, cũng như các máy chụp hình dù hiện đại tiên tiến cỡ nào. Vì chúng không thể nào tả nổi, lưu nổi các sắc xanh lạ trên gương hồ Pangong Tso.

Phóng tầm mắt từ trên cao sẽ thấy hồ có nhiều khoảng màu khác nhau. Xuống ven hồ, nhìn xuyên qua làn nước trong vắt cũng thấy nhiều sắc lạ. Theo mực nước nông sâu, theo phần đáy hồ là sỏi hay bùn cát có các loại thủy sinh vật, phiêu sinh vật khác nhau cư trú, theo màu của núi non soi bóng, theo chiều xuôi ngược của con nắng trưa vàng hực…

Pangong Tso long lanh, lộng lẫy nhiều sắc xanh trong nắng. Rồi khi lũ gió trưa hoang đàng ùa về, hồ dậy lên những cơn sóng bạc lúc li ti lúc lấp lánh, tráng nên vẻ lung linh mới cho hồ.