Đi chợ phiên nghe chuyện “Vua mèo”

Chinh phục những cung đường, khám phá vẻ đẹp thiên nhiên, con người, cuộc sống là niềm đam mê bất tận của những người yêu du lịch và khám phá. Mỗi địa danh, mỗi con đường, mỗi câu chuyện, mỗi điểm dừng chân đều đem lại những cảm xúc riêng. Ở trong vô số niềm đam mê ấy, khám phá những buổi chợ phiên vùng cao Tây Bắc luôn có sức hấp dẫn, thu hút kỳ lạ. Đến buổi chợ phiên thực sự hấp dẫn như đến với một “mối tình”.

Không giống như những phiên chợ vùng cao trên khắp rẻo biên giới phía Bắc thường họp vào thứ 7, chủ nhật, hay những phiên chợ lùi tính theo lịch 12 con giáp. Chợ phiên Đường Thượng lại chỉ họp vào những ngày thứ 6. Những ngày thứ 6 rất đỗi bình thường trong tuần, trong tháng, trong năm ở tất cả mọi nơi lại là ngày vui tấp nập của những người dân ở xã vùng cao biên giới này, ngày chợ phiên Đường Thượng.

Từ thị trấn Tam Sơn, huyện Quản Bạ, tỉnh Hà Giang đi theo quốc lộ 4C, qua dốc 9 khoanh huyền thoại với biết bao câu chuyện kể về những khúc cua tay áo đến rợn người chỉ chừng 5 cây số. Ngã ba Lùng Tám đánh dấu điểm đầu của tuyến tỉnh lộ 181 đi Thái An – Đường Thượng – Lũng Hồ – Du Già rồi vòng tiếp lên Mèo Vạc nối dài qua những thung lũng xám xanh đẹp vào bậc nhất của vùng cao nguyên đá.

Cách Quản Bạ 40km. Qua những con đèo mỏng manh như sợi chỉ vắt ngang đưa bước chân lãng khách đến với một buổi chợ phiên ngày thứ 6. Chợ phiên Đường Thượng là nơi tập trung giao thương, buôn bán lớn nhất của cả vùng. Chợ họp ở ngay khu trung tâm với hàng hóa chính là những nông thổ sản của người dân mang ra mua bán, trao đổi và gần như chưa hề có sự xuất hiện của thương nhân từ nơi khác đến đây.

Dù đã có tình lẫn trong rực rỡ sắc màu của ngày chợ phiên ở vùng cao. Sự xuất hiện họa hoằn của một vài người khách đi “du lịch ba lô” trong chợ cũng có thể trở thành tâm điểm. Những ánh mắt trẻ thơ hồn nhiên trong trẻo, những nụ cười ngượng nghịu của cô gái Mông mỗi khi bắt gặp ống kính của người khách lạ hướng đến mình. Có lẽ, ngay cả ở Tây Bắc bây giờ cũng hiếm có phiên chợ nào còn giữ được cái hồn nguyên sơ, mộc mạc như bóng núi dáng đèo ở xã vùng cao heo hút này.

Có lẽ cũng bởi địa thế quá heo hút và sự tàn phá của thời gian mà nay ít người biết rằng, ở Đường Thượng cũng từng có một vị “Vua Mèo”. Chuyện kể rằng: Sùng Chứ Đà là một phù thủy người Mông. Lúc đi làm nương, nghỉ bên một khe đá rộng, người dân túm tụm thách đố nhau: “Ai mà nhảy qua được bờ bên kia sẽ tôn người đó lên làm vua”. Chứ Đà bảo, thật không, bà con làm nông vui vẻ xác nhận. Hắn vươn mình lấy đà nhảy tót sang bờ bên kia. Dân hào hứng tung hô lên: “đây là vua của vùng này”.

Sau khi được tôn lên làm vua, hắn dở những trò phù phép, khiến dân làng càng ngày càng tin. Tiếng lành đồn xa, nên dân làng ngày càng tin ông này có tài và tôn sùng gọi là Chúa Đà. Chúa Đà hay ghen, quản lý vợ rất chặt. Một lần nghe tin vợ đi đâu không rõ, nghi vợ có bạn trai, ông ta bực lắm, vác dao chém đứt đôi người đàn ông kia. Cũng từ đó, Chúa Đà bắt dân đục đẽo cột đá treo người này để trừng phạt những đôi trai gái “hủ hóa” với nhau. Chả cần đánh, chỉ cần thò hai tay vào hai lỗ đá, không cho ăn uống cho đến chết gục rã rời thân xác. Người dân trong vùng căm giận ngút trời. Cũng bởi vậy mà sau khi chết, những di tích, nhà cửa của Chúa Đà bị người dân phá bỏ. Đến nay chỉ còn lại cột đá treo người đã được đưa về bảo tàng tỉnh Hà Giang.

Vũ Thanh

Theo ANTD