Đề xuất giải pháp thúc đẩy thị trường trái phiếu

baodautu.vn10:07 04/10/2020

Một cơ quan xếp hạng tín nhiệm được tổ chức tốt và có uy tín là một trong những mảnh ghép còn thiếu trong thị trường trái phiếu doanh nghiệp đang gia tăng nhanh chóng ở Việt Nam.

Thị trường trái phiếu của Việt Nam đã khởi sắc và có tiềm năng tăng trưởng thêm.

Mảnh ghép còn thiếu

Sau nhiều năm tăng trưởng chậm, thị trường trái phiếu doanh nghiệp của Việt Nam đã khởi sắc. Từ năm 2012 tới 2019, lượng phát hành trái phiếu doanh nghiệp đạt tỷ lệ tăng trưởng kép hằng năm là 40% và lượng trái phiếu đang lưu hành còn tồn đọng lên tới khoảng 11,5% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Việt Nam – cao thứ tư trong ASEAN.

Phát hành trái phiếu doanh nghiệp có thể tăng thêm. Ngân hàng Phát triển châu Á dự báo, Việt Nam sẽ đạt mức tăng trưởng 1,8% trong năm 2020 và 6,3% trong năm 2021. Mặc dù thấp hơn so với những năm gần đây, nhưng triển vọng này là đáng ghi nhận trong thời điểm rất nhiều quốc gia đang sa lầy trong suy thoái do Covid-19 gây ra.

Các quy định ngân hàng cũng hỗ trợ cho điều này. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã áp đặt các mức trần tăng trưởng vốn vay của ngân hàng từ năm 2014. Năm ngoái, 18 ngân hàng lớn nhất của Việt Nam đã thực hiện chuẩn mực Basel II, theo đó giảm vốn khả dụng để cho vay. Các biện pháp này, cùng với hạn chế việc sử dụng vốn vay ngắn hạn để cho vay dài hạn, khiến trái phiếu ngày càng trở nên hấp dẫn.

Nhưng sự tăng trưởng trái phiếu doanh nghiệp cũng mang lại các rủi ro, nhất là khi chỉ một số ít đơn vị phát hành có xếp hạng tín nhiệm công khai. Mặc dù các nhà đầu tư không bao giờ nên đưa ra quyết định của mình chỉ dựa trên xếp hạng tín nhiệm, song đây là một tham chiếu quan trọng, có thể thúc đẩy kỷ luật thị trường bằng cách không khuyến khích các nhà đầu tư “chạy theo lợi nhuận”, cũng như không khuyến khích các bên phát hành đưa ra các cổ phiếu “ràng buộc lỏng”.

Hơn nữa, xếp hạng tín nhiệm có thể giúp các đơn vị phát hành bảo đảm những điều khoản có lợi hơn, bao gồm thời hạn dài hơn và chênh lệch tín dụng thấp hơn. Điều này sẽ làm giảm chi phí vốn của bên vay và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Việc xếp hạng còn ít do Việt Nam thiếu một tổ chức xếp hạng tín nhiệm trong nước nổi trội. Hai cơ quan đã được cấp phép, nhưng đều mới được thành lập. Trong khi đó, Cơ quan Xếp hạng Philippines (Phil Ratings) được thành lập năm 1985, Cơ quan Xếp hạng Malaysia (Rating Agency Malaysia) được thành lập năm 1990, còn Pefindo ở Indonesia và Cơ quan Dịch vụ thông tin và Xếp hạng Thái Lan được thành lập năm 1993.

Trên khắp châu Á, các đơn vị xếp hạng tín nhiệm đã thiết lập quan hệ đối tác với các cơ quan xếp hạng tín nhiệm toàn cầu để có được uy tín. Việt Nam cần đi theo mô hình đó.

Các cơ quan xếp hạng tín nhiệm toàn cầu nhiều khả năng ưu tiên 3 yếu tố.

Thứ nhất là tính độc lập trong phân tích, điều mà Việt Nam cam kết. Các bên liên quan trong thị trường hiểu rõ mức độ quan trọng của sự độc lập này đối với uy tín của một tổ chức xếp hạng tín nhiệm.

Video đang HOT

Thứ hai là sự hỗ trợ của các bên liên quan. Tại Việt Nam, Chính phủ đã ban hành Nghị định 88/2014/NĐ-CP, tạo cơ sở pháp lý để cấp phép cho các tổ chức xếp hạng tín nhiệm. Chính phủ còn hỗ trợ rất nhiều sự kiện để tuyên truyền, phổ biến cho thị trường về giá trị của việc xếp hạng. Hiệp hội Thị trường trái phiếu Việt Nam – hiệp hội ngành nghề hàng đầu – cũng được hỗ trợ.

Thứ ba là nhu cầu. Đây là một thách thức. Một tài liệu nghiên cứu của Ngân hàng Phát triển châu Á được công bố gần đây, do Bộ Ngoại giao và Thương mại Australia tài trợ, đã ước tính rằng, cần phải xếp hạng khoảng 1/3 số trái phiếu phát hành mới tạo ra doanh thu đủ để duy trì một cơ quan xếp hạng trong nước. Nhu cầu xếp hạng này ít có khả năng sẽ tự động nảy sinh.

Năm sáng kiến phối hợp

Việt Nam nên cân nhắc 5 sáng kiến phối hợp sau đây để thúc đẩy sự tăng trưởng của thị trường trái phiếu doanh nghiệp:

Phổ biến kiến thức cho thị trường. Việt Nam sẽ chấm dứt việc phát hành không được xếp hạng, nếu các đơn vị phát hành hiểu rõ hơn các lợi ích mà xếp hạng có thể mang lại xét tới số lượng phát hành lớn hơn, giá thấp hơn, thời hạn dài hơn và nếu các nhà đầu tư nắm bắt được lợi ích của việc xếp hạng từ tính minh bạch cao hơn, chuẩn đối sánh, giao dịch thị trường thứ cấp.

Các doanh nghiệp nhà nước. Để thay đổi được văn hóa tín nhiệm, thị trường cần có ví dụ về các công ty được hưởng lợi từ việc có xếp hạng tín nhiệm. Các doanh nghiệp nhà nước cần phải tiên phong. Điều này sẽ phù hợp với các sáng kiến của chính phủ nhằm khiến các doanh nghiệp nhà nước huy động vốn vay nhiều hơn dựa trên bảng cân đối tài chính của mình, đa dạng hóa nguồn vốn của doanh nghiệp nhà nước ngoài vốn vay ngân hàng và tạo thuận lợi cho việc phát hành đối chuẩn, từ đó giúp xây dựng đường cong tín nhiệm và văn hóa tín nhiệm.

Bảo hiểm Xã hội Việt Nam. Ở nhiều nước, các quỹ hưu trí là những bên mua trái phiếu doanh nghiệp lớn nhất. Tuy nhiên, Bảo hiểm Xã hội Việt Nam, quỹ hưu trí được Nhà nước bảo trợ, chỉ có thể mua trái phiếu doanh nghiệp phát hành bởi các ngân hàng. Bảo hiểm Xã hội Việt Nam cần phải đa dạng hóa với các trái phiếu doanh nghiệp ngoài lĩnh vực ngân hàng để gia tăng lợi nhuận tài chính và đa dạng hóa danh mục đầu tư. Nếu Bảo hiểm Xã hội Việt Nam yêu cầu trái phiếu doanh nghiệp phải được xếp hạng, điều này sẽ không chỉ thúc đẩy nhu cầu xếp hạng, mà còn giúp Bảo hiểm Xã hội Việt Nam quản lý rủi ro đối với các tài sản này.

Bắt buộc xếp hạng. Việt Nam đã thông qua Luật Chứng khoán mới vào năm 2019, yêu cầu việc xếp hạng đối với một số loại trái phiếu phát hành ra công chúng. Nhưng Dự thảo Nghị định được đưa ra lấy ý kiến rộng rãi trong tháng 6/2020 đề xuất rằng, bất kỳ loại trái phiếu nào cũng có thể được miễn xếp hạng.

Việt Nam cần quy định việc xếp hạng là bắt buộc hoặc tất cả trái phiếu phát hành ra công chúng cần phải xếp hạng, theo gương của các quốc gia trong khu vực. Xếp hạng chỉ chiếm một phần nhỏ trong tổng chi phí của việc phát hành trái phiếu và trong nhiều trường hợp, chi phí này đã được bù đắp thông qua các điều khoản tốt hơn. Xếp hạng không chỉ giúp xây dựng văn hóa tín nhiệm, mà còn là các công cụ điều tiết quan trọng để giám sát sự lành mạnh của thị trường.

Phát hành ra công chúng. Trong năm 2018 và 2019, phát hành ra công chúng chiếm 94% lượng trái phiếu phát hành. Để tránh gia tăng tình trạng bất thường này, bất kỳ bước đi nào hướng tới việc xếp hạng bắt buộc trái phiếu phát hành ra công chúng cũng cần phải được kết hợp với nỗ lực hợp lý hóa hoạt động chào bán ra công chúng và thắt chặt các quy định về phát hành ra công chúng.

Một cơ quan xếp hạng tín nhiệm được tổ chức tốt và có uy tín là một trong những mảnh ghép còn thiếu trong thị trường trái phiếu doanh nghiệp đang gia tăng nhanh chóng ở Việt Nam. Các quan hệ đối tác với các tổ chức xếp hạng toàn cầu sẽ mở ra tiềm năng của thị trường, nhưng các tổ chức xếp hạng toàn cầu muốn bảo đảm chắc chắn rằng nhu cầu xếp hạng là có thật.

Chính phủ có thể đặt nền móng thông qua các cải cách thúc đẩy nhu cầu xếp hạng tín nhiệm và thúc đẩy sự phát triển thận trọng của thị trường trái phiếu doanh nghiệp.

Vì sao doanh nghiệp 'quay lưng' với phát hành trái phiếu ra công chúng?

Giới đầu tư cho rằng nên có cơ chế khuyến khích hình thức phát hành ra công chúng, vốn minh bạch và an toàn hơn cho nhà đầu tư.

Hình thức phát hành ra công chúng, vốn minh bạch và an toàn cho nhà đầu tư hơn, lại không được phần lớn doanh nghiệp lựa chọn

Hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) trở nên sôi động trong khoảng 2, 3 năm trở lại đây. Đặc biệt, hoạt động phát hành trái phiếu theo hình thức riêng lẻ vẫn luôn là lựa chọn hàng đầu của doanh nghiệp, dù về mặt lý thuyết, phát hành ra công chúng sẽ có lợi thế hơn về khả năng huy động được một nguồn vốn vốn.

Thống kê từ HNX và các doanh nghiệp trong năm 2019 cho thấy, có 211 doanh nghiệp chào bán tổng cộng 300.588 tỷ đồng trái phiếu, chia làm 807 đợt phát hành. Tổng số trái phiếu phát hành thành công cả năm là 280.141 tỷ đồng và hầu hết phát hành dưới hình thức riêng lẻ, chỉ có khoảng 6% phát hành ra công chúng bởi các ngân hàng thương mại.

Đáng chú ý, trong 211 doanh nghiệp chào bán trái phiếu, có 129 doanh nghiệp chưa niêm yết, chất lượng thông tin và trách nhiệm công bố thông tin vì vậy còn tương đối hạn chế.

Hiện tượng này vẫn tiếp diễn trong nửa đầu năm 2020. Lũy kế 6 tháng đầu năm, tổng giá trị trái phiếu phát hành đạt 168.328 tỷ đồng, trong đó giá trị trái phiếu phát hành riêng lẻ đạt trên 156.300 tỷ đồng, tăng 88,1% so với mức 89.480 tỷ đồng năm 2019, chiếm tới 92% tổng lượng phát hành.

Nói về sự chênh lệch này, TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia Tài chính cho biết, nếu là một doanh nghiệp, ông cũng sẽ chọn hình thức phát hành trái phiếu riêng lẻ. "Phát hành ra công chúng thì bị giới hạn bởi rất nhiều các luật định, phải trình qua Uỷ ban Chứng khoán nhà nước, rồi doanh nghiệp phải đáp ứng các điều kiện nhất định mới phát hành ra công chúng được. Trong khi đó phát hành riêng lẻ thì khác, anh chỉ cần chọn một tổ chức tư vấn phát hành, họ sẽ biết ai cần mua, và rồi "tiền trao cháo múc" chẳng có ai kiểm soát công ty phát hành trong ngành nghề nào, sử dụng vốn để làm gì", ông Hiếu nói.

Theo Thông tư 75/2004 của Bộ Tài chính hướng dẫn phát hành trái phiếu ra công chúng, yêu cầu tổ chức đăng ký phát hành trái phiếu ra công chúng cần phải đáp ứng các điều kiện cụ thể: Vốn điều lệ đã góp tại thời điểm đăng ký phát hành tối thiểu là 10 tỷ đồng, tính theo giá trị sổ sách; Có lợi nhuận sau thuế trong năm liền trước, không lỗ luỹ kế đến năm đăng ký phát hành; Phương án khả thi về việc sử dụng và trả nợ vốn thu được từ đợt phát hành trái phiếu là phương án đã được HĐQT thông qua; Phải có tổ chức bảo lãnh phát hành; Hồ sơ đăng ký phát hành trái phiếu ra công chúng được gửi đến Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước; công bố bản cáo bạch trước khi phát hành....Thời gian chờ cấp Giấy chứng nhận đăng ký phát hành trái phiếu ra công chúng từ Uỷ ban Chứng khoán là 30 ngày.

Trong khi đó doanh nghiệp chào bán trái phiếu riêng lẻ, các quy định cũ liên quan đến điều kiện phát hành, trình tự thủ tục phát hành cũng như vấn đề công bố thông tin khá lỏng. Doanh nghiệp chỉ cần có trên 1 năm hoạt động, có báo cáo tài chính kiểm toán năm gần nhất có lãi, có nghị quyết đại hội đồng cổ đông thông qua phương án phát hành và mục đích sử dụng vốn. Trước phát hành 10 ngày chỉ cần gửi thông báo tới sở giao dịch chứng khoán, không phải thực hiện và nộp hồ sơ chào bán lên Ủy ban Chứng khoán chờ xét duyệt.

Tuy nhiên, việc phát hành trái phiếu riêng lẻ sẽ sớm suy giảm trước các quy định khó khăn và rõ ràng hơn từ Nghị định 81/2020/NĐ-CP và Luật Chứng khoán 2019.

Cụ thể, Nghị định 81 quy định: Trái phiếu doanh nghiệp phát hành tại thị trường trong nước bị hạn chế giao dịch trong phạm vi dưới 100 nhà đầu tư không kể nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, trong vòng một năm kể từ ngày hoàn thành đợt phát hành.

Khối lượng trái phiếu được phát hành phải đảm bảo dư nợ trái phiếu phát hành riêng lẻ tại thời điểm phát hành không vượt qua 3 lần vốn chủ sở hữu theo báo cáo tài chính quý gần nhất. Đồng thời, dư nợ trái phiếu (tính thêm cả khối lượng dự kiến phát hành) và yêu cầu dư nợ trái phiếu phát hành riêng lẻ không vượt quá 5 lần vốn chủ sở hữu (riêng các tổ chức tín dụng không áp dụng quy định này).

Để hạn chế tình trạng doanh nghiệp chia nhỏ đợt phát hành riêng lẻ theo nhóm, đợt khác nhau để tăng huy động từ các nhà đầu tư cá nhân, NĐ 81 quy định giảm số lần phát hành trái phiếu bằng việc yêu cầu các đợt phát hành phải cách nhau tối thiểu 6 tháng. Dù doanh nghiệp có thể tách nhiều lần phát hành trong mỗi đợt, nhưng quy định mới cũng yêu cầu mỗi đợt phát hành phải hoàn thành trong thời hạn 90 ngày kể từ ngày công bố thông tin.

Nghị định 81 cũng yêu cầu các doanh nghiệp phát hành trái phiếu riêng lẻ phải xác định rõ mục đích sử dụng vốn trong hồ sơ phát hành. Đối với tổ chức tín dụng (TCTD) cần nêu cụ thể mục đích phát hành để tăng vốn cấp 2 và/hoặc sử dụng để cho vay, đầu tư hoặc sử dụng cho mục đích khác. Thời gian công bố thông tin trước đợt phát hành được rút ngắn từ tối thiểu 10 ngày làm việc xuống tối thiểu 3 ngày làm việc.

Nghị định 81 tăng cường tính chuyên nghiệp và khả năng giám sát đối với phát hành trái phiếu riêng lẻ của doanh nghiệp bằng quy định bắt buộc tổ chức phát hành ký hợp đồng tư vấn với tổ chức tư vấn về hồ sơ phát hành trái phiếu, trừ trường hợp doanh nghiệp phát hành là tổ chức được phép cung cấp dịch vụ tư vấn hồ sơ phát hành trái phiếu.

Có thể dự báo trước rằng Nghị định 81 sẽ tạo ra nhiều thay đổi cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp những tháng cuối năm 2020, tạo bước đệm cho việc tiếp tục siết hoạt động phát hành trái phiếu riêng lẻ theo quy định của Luật Chứng khoán 2019 chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2021.

Tại sao phải siết lại hoạt động phát hành riêng lẻ

Trước khi những quy định trong Luật Chứng khoán 2019 chính thức có hiệu lực, bạn - một nhà đầu tư cá nhân, với một lượng vốn vừa phải có nhu cầu đầu tư vào một kênh có lãi suất cao hơn lãi suất tiền gửi ngân hàng, sẵn sàng chấp nhận rủi ro ở một mức nhất định, tự đặt câu hỏi: Việc đầu tư TPDN liệu có còn dễ dàng và đơn giản như trước? Tại sao phải siết lại TPDN phát hành riêng lẻ?

Việc quy định cấm nhà đầu tư cá nhân đầu tư trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ từng gây nhiều tranh cãi trên thị trường khi quy định này có thể làm chậm lại sự phát triển của thị trường trái phiếu, tước đi một kênh đầu tư của nhà đầu tư cá nhân, một kênh huy động vốn của doanh nghiệp. Tuy nhiên, cũng có nhiều nhận định cho rằng, siết lại hình thức phát hành trái phiếu riêng lẻ sẽ tạo cơ hội cho hình thức chào bán ra công chúng, chỉ là việc mở rộng thị trường sẽ chậm lại nhưng sẽ an toàn hơn cho cả nhà đầu tư cá nhân và cả nền kinh tế.

Với kinh nghiệm nhiều năm trên thị trường tài chính Việt Nam, TS. Nguyễn Trí Hiếu cho rằng: Nhà đầu tư Việt Nam rất mạo hiểm và cả tin. Họ sẵn sàng nhảy vảo những kênh đầu tư mà họ có rất ít thông tin và chỉ được bảo chứng bằng những lời hứa của một ai đó. Vì thế trái phiếu phát hành riêng lẻ được mở rộng trong thời gian qua không chỉ vì nhu cầu vốn của doanh nghiệp mà còn là nhu cầu từ phía nhà đầu tư khi có lãi suất hấp dẫn, phương thức mua bán đơn giản. Tuy nhiên, điều này lại vô cùng rủi ro cho các nhà đầu tư và cả nền kinh tế.

Đây có lẽ cũng là lý do tại sao, đa số các chuyên gia tài chính đều đồng tình với Bộ Tài chính là phải siết lại hoạt động phát hành trái phiếu riêng lẻ với nhà đầu tư cá nhân và phát hành trái phiếu riêng lẻ nói chung.

Về kênh phát hành trái phiếu ra công chúng, TS. Nguyễn Trí Hiếu cho rằng hiện nay các quy định của Việt Nam khá phù hợp với quốc tế, thậm chí còn dễ dàng hơn. Tuy nhiên, nếu áp dụng đúng quy định thì các doanh nghiệp đã phát hành riêng lẻ thành công thời gian qua, đáng chú ý là các doanh nghiệp bất động sản sẽ có khoảng 80% là không thể "chui lọt lỗ kim" của Uỷ ban Chứng khoán.

Tuy nhiên, ông Hiếu cho rằng siết lại kênh phát hành riêng lẻ, buộc các doanh nghiệp phải phát hành rộng rãi ra công chúng là điều cần thiết. Nhà đầu tư, đặc biệt nhà đầu tư cá nhân phải tìm kênh đại chúng để đầu tư sẽ giảm được rủi ro cho bản thân và hệ thống tài chính.

Về phần doanh nghiệp, ông Hiếu cho rằng, bản thân doanh nghiệp cũng phải phát triển theo hướng ngày càng bài bản hơn. Cùng với đó là sự phát triển của các công ty xếp hạng tín nhiệm, các tổ chức tư vấn tài chính độc lập, chuyên nghiệp để hướng tới một thị trường tài chính bền vững.

Để Luật Chứng khoán 2019 chính thức được áp dụng và đi vào thực tiễn, trong thời gian tới sẽ có những Nghị định mới sửa đổi quy định về hoạt động phát hành TPDN được ban hành để hướng dẫn cho phù hợp với Luật đã được Quốc hội thông qua. Muốn phát triển thị trường trái phiếu, thiết nghĩ cần có thêm những quy định theo hướng khuyến khích phát triển các công ty xếp hạng tín nhiệm, các tổ chức tư vấn tài chính độc lập, chuyên nghiệp, đủ sức nâng đỡ sự phát triển của thị trường. Thêm vào đó là các công cụ tuyên truyền của Nhà nước về hoạt động trái phiếu doanh nghiệp để các nhà đầu tư cá nhân hiểu và lựa chọn.

Khung pháp lý cho các ngân hàng mua bán trái phiếu, tín phiếu của nhau Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đang lấy ý kiến về dự thảo Thông tư quy định việc tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài mua, bán hẳn kỳ phiếu, tín phiếu, chứng chỉ tiền gửi, trái phiếu do tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài khác phát hành. Hiện tại, Luật Các tổ chức tín...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Cảnh sát đột kích "sào huyệt" tổ chức quốc tế lừa đảo hàng trăm tỷ đồng02:24

Công an xác minh clip người đàn ông khuyết tật bị hai thanh niên đi xe máy không mũ bảo hiểm tát vào đầu01:20

Đòn giáng của ông Trump vào Ukraine trước ngưỡng cửa đàm phán với Nga09:07

Khởi tố kẻ 'bắt cá hai tay', đánh gục bạn gái ở quán cà phê khi bị phát hiện21:01

Thực hư clip xe cứu thương chế còi "cố lên, sắp tới rồi" chạy ở TPHCM00:28

Ông Trump bất ngờ nặng lời về ông Zelensky, nhiều bên bị sốc08:41

Ô tô đâm sập cửa nhà dân ở Thái Nguyên, cuốn người đàn ông vào gầm08:05

Xác minh clip 2 tài xế ô tô cầm kiếm dọa chém nhau giữa đường ở TPHCM00:52

500 ngày xung đột khốc liệt cày nát Dải Gaza01:49

Phát biểu của ông Trump về 'người cứu đất nước' gây xôn xao09:24

Mỹ quyết không để Iran trở thành 'quốc gia hạt nhân'09:43

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Bắt khẩn cấp Giám đốc và Phó Giám đốc Trung tâm đăng kiểm xe cơ giới 29-07D

17:03:21 25/02/2023

Ngày 25/2, Công an TP Hà Nội cho biết, Cơ quan CSĐT Công an huyện Đông Anh đã tiến hành bắt khẩn cấp 5 đối tượng và ra lệnh khám xét khẩn cấp Trung tâm đăng kiểm xe cơ giới 29-07D, có địa chỉ tại xã Mai Lâm, Đông Anh, Hà Nội...

Sau khi thay Chủ tịch HĐQT, NCB tiếp tục bổ nhiệm mới một loạt nhân sự cấp cao

18:51:58 04/08/2021

NCB có Quyền Tổng giám đốc mới và 2 Phó Tổng giám đốc, cả 3 đều là nữ.

Tăng trưởng tín dụng tới 21/12 đạt 10,14%

10:40:01 24/12/2020

Sáng 24/12, thông tin tại họp báo triển khai nhiệm vụ ngành ngân hàng năm 2021, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết tính đến ngày 21/12/2020, tín dụng tăng 10,14% so với cuối năm 2019 và tăng 11,62% so với cùng kỳ năm trước.