Đề xuất áp giá sàn vé máy bay của Vietnam Airlines bất lợi cho hành khách
Chuyên gia kinh tế cho rằng, nếu quy định áp giá sàn vé máy bay các hãng hàng không càng có cớ chính đáng để không giảm giá vé và người chịu thiệt cuối cùng vẫn là người tiêu dùng.
GS.TS Nguyễn Thiện Tống, nguyên Chủ nhiệm bộ môn Kỹ thuật hàng không, Đại học Bách Khoa TP.HCM cho rằng, hiện nay thị trường hàng không Việt Nam đang cạnh tranh khá tốt. Khi có thêm các hãng hàng không tư nhân, thị phần hàng không trong nước có thay đổi lớn theo hướng cạnh tranh, có lợi cho hành khách đi máy bay.
Về việc Vietnam Airlines đề xuất Cục Hàng không, Bộ GTVT quy định mức giá sàn vé máy bay, ông Tống cho rằng điều này rất vô lý, gây bất lợi cho hãng hàng không giá rẻ và hành khách.
Đây không phải là lần đầu tiên Vietnam Airlines đề xuất áp giá sàn giá vé máy bay
“Nếu quy định giá sàn hành khách sẽ không mua được vé giá rẻ, thậm chí 0 đồng. Như vậy, sẽ ảnh hưởng trước tiên đến hành khách, sau đó các hãng hàng không giá rẻ cũng không thể kích thích được hành khách đi máy bay, cải thiện dòng tiền và kích cầu dịp thấp điểm”, ông Tống nói.
Về quan điểm bán vé giá rẻ là phá giá gây cạnh tranh không lành mạnh nên cần thiết phải quy định giá sàn, ông Tổng cho rằng nói như vậy là không đúng. Dịch vụ hàng không có nhiều loại giá, mua sớm giá bao giờ cũng rẻ hơn mua sát ngày, giờ bay.
Hãng hàng không đưa ra chính sách bán trước cả tháng với giá rất rẻ là để kích cầu tiêu dùng, đảm bảo kế hoạch bay, huy động dòng tiền từ hành khách. Nhưng nếu đi sát ngày giá vé vẫn rất cao, ngay vé của hãng hàng không giá rẻ bay sát ngày, giờ cũng chỉ thấp hơn giá vé của Vietnam Airlines không đáng kể.
Ông Tống cũng nói thêm, ngoài việc không quy định giá sàn, nhà nước cũng nên bỏ giá trần vé máy bay, bởi hiện nay thị trường hàng không đang cạnh tranh theo thị trường nên giá vé cũng sẽ được thị trường quyết định.
Nếu hãng hàng không bán giá cao hơn so với hãng khác mà dịch vụ tương đương thì khách hàng không bay, nhưng ngược lại có hành khách sẵn sàng mua vé giá cao để đi dịch vụ tốt hơn… Giá cao hay thấp do thị trường quyết định.
Ông Tống cho rằng, việc Vietnam Airlines đề xuất quy định giá sàn là đang muốn mượn vai trò nhà nước để can thiệp vào thị trường, tạo ra những lợi ích cho hãng và bất lợi cho hành khách.
Nếu Cục Hàng không và Bộ GTVT đồng ý với phương án quy định giá sàn thì chẳng khác nào tạo thế độc quyền cho Vietnam Airlines.
Các hãng hàng không cạnh tranh bằng giá vé, điều này có lợi cho hành khách
Video đang HOT
Chuyên gia kinh tế Bùi Trinh cho rằng, trước đây thị trường hàng không trong nước chủ yếu bị chi phối bởi 1-2 hãng bay nên nhà nước phải áp dụng chính sách giá trần để quản lý giá vé, bảo vệ quyền lợi hành khách. Nhưng khi thị trường hàng không trong nước thay đổi, có thêm các hãng hàng không mới nên bản thân các hãng ngoài việc phải nâng cao chất lượng dịch vụ còn phải cạnh tranh với nhau bằng giá vé nên hành khách mới có thể mua được với giá vé vài trăm ngàn đồng.
Ông Bùi Trinh cho rằng, nếu quy định áp giá sàn, các hãng hàng không càng có cớ chính đáng để không giảm giá và người chịu thiệt cuối cùng vẫn là người tiêu dùng.
“Hàng không cạnh tranh đưa ra giá vé có nhiều sự lựa chọn cho đối tượng người dân. Do vậy nếu áp giá sàn để cắt dòng cạnh tranh vô tình lại cắt cơ hội đi máy bay giá rẻ của người tiêu dùng…”, ông Bùi Trinh nói.
Liên quan đến đề xuất áp giá sàn và nới giá trần vé máy bay, đại diện Cục Hàng không Việt Nam cho biết, đây không phải là lần đầu Vietnam Airlines này đề xuất giá sàn. Việc đề xuất là bình thường vì tùy theo hình thức, chiến lược kinh doanh của từng hãng.
Tuy nhiên, giá sàn liên quan đến hành khách nhiều nên phải đánh giá tác động và xin ý kiến các cơ quan liên quan. Muốn ban hành giá sàn, thay đổi giá trần, Bộ GTVT phải ban hành thông tư mới thực hiện được.
'Sao phải áp giá sàn cho vé máy bay?'
Theo nhiều chuyên gia kinh tế, áp giá trần và sàn cho vé máy bay là hình thức quản lý kinh tế cứng nhắc, phi kinh tế thị trường và triệt tiêu sự cạnh tranh giữa các hãng bay.
Áp giá sàn cho vé máy bay là đề xuất đã nhận nhiều sự phản đối vào đầu năm 2017. Tại thời điểm đó, các hãng bay đã đề xuất vé máy bay phải có giá sàn là Vietnam Airlines và Pacific Airlines (khi đó là Jetstar Pacific Airlines), hai hãng bay thuộc Tổng công ty Hàng không Việt Nam.
Một lần nữa, Vietnam Airlines lại đưa ra đề xuất gây tranh cãi trên. Trong buổi làm việc đầu tháng 4 với Cục Hàng không, đúng 4 năm sau lần đầu muốn áp giá vé sàn cho dịch vụ vận tải hàng không, Vietnam Airlines lại một lần nữa muốn đề xuất của mình được nhà chức trách cân nhắc.
Để củng cố cho đề xuất của mình, Vietnam Airlines đề cập tới việc nhiều quốc gia như Trung Quốc, Đức, Indonesia, Áo, Mỹ và Ấn Đồ đã hoặc đang nghiên cứu, áp dụng các chính sách sàn giá vé máy bay. Tuy nhiên phần lớn các quốc gia này đã bãi bỏ hoặc chưa áp dụng chính sách áp sàn giá vé máy bay.
Phi kinh tế thị trường
Chia sẻ với báo chí, Vietnam Airlines khẳng định cơ sở tăng giá trần và áp giá sàn là bài toán để hãng hàng không vượt qua khó khăn trong giai đoạn Covid-19, giảm bớt cạnh tranh, giẫm đạp lên nhau để tự làm yếu mình. Không chỉ cạnh tranh nội địa, khi thị trường phục hồi, hàng không quốc tế "nhảy vào" thì nội lực của hàng không Việt Nam yếu đi.
Đề xuất áp sàn giá vé máy bay từng vấp phải nhiều phản đối vào năm 2017 vì tính phi logic, phi kinh tế thị trường và gây bất lợi cho người tiêu dùng. Ảnh: Khánh Huyền .
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng việc áp dụng giá sàn và giá trần đã là cách quản lý kinh tế lạc hậu, không tuân thủ các nguyên tắc của kinh tế thị trường.
Chia sẻ nhận định về áp giá sàn vé máy bay, TS Lương Hoài Nam - chuyên gia hàng không - cho rằng trách nhiệm của Nhà nước là đảm bảo môi trường cạnh tranh lành mạnh chứ không phải là quyết định giá bán của các doanh nghiệp. Quan điểm này đã được các nước châu Âu tiếp nhận từ thập kỷ 90 và sau đó cũng đã lan sang các nước châu Á.
"Cho đến nay, hiếm có nước nào quản lý giá vé máy bay nội địa bằng giá trần như ở Việt Nam, giá sàn thì lại càng hiếm hơn. Tôi cho rằng cách quản lý giá vé máy bay ở nước ta nên thay đổi theo hướng hội nhập quốc tế, thị trường hóa, giảm tối đa sự can thiệp của các cơ quan nhà nước", TS Nam nhấn mạnh.
Đồng quan điểm với TS Nam là chuyên gia kinh tế PGS.TS Nguyễn Đức Thành, Cố vấn trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR). TS Thành đặt câu hỏi: "Sao lại phải áp giá sàn cho vé máy bay? Điều này tức là đồng nghĩa không cho phép hành khách được đi với một mức giá rẻ nào đó?".
Ông cũng nhận định chính sách quản lý giá dịch vụ vận tải hàng không theo hình thức áp trần và sàn giá vé không phải vì lợi ích người tiêu dùng, vì logic hay vì một lợi ích chung.
Một chuyên gia khác cũng không đồng tình với đề xuất áp sàn giá vé máy bay là TS Lê Đăng Doanh, nguyên Viện trưởng Viện Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM).
TS Doanh cho rằng các hãng hàng không giá rẻ cũng như các hãng hàng không khác đã cạnh tranh một cách lành mạnh và phát triển rất nhanh. Theo đó, hãy để cho họ cạnh tranh, cơ quan quản lý chỉ nên giám sát chất lượng một cách tốt nhất.
Triệt tiêu sự cạnh tranh
"Hãy để cho các hãng hàng không cạnh tranh với nhau. Từ đó, các hãng sẽ áp dụng công nghệ và quản lý một cách hợp lý nhất, cạnh tranh thực chất trong việc cải tiến chất lượng, lúc bấy giờ người tiêu dùng sẽ được lợi so với việc áp giá sàn", TS Doanh nói.
"Trong trường hợp nếu áp giá sàn thì nhiều doanh nghiệp sẽ chây ì, lợi dụng vào đó mà không chịu đổi mới. Tôi cho rằng cần phải tôn trọng nguyên tắc cạnh tranh trong nền kinh tế thị trường", TS Doanh khẳng định.
Các chuyên gia cho rằng việc áp sàn giá vé máy bay chỉ có lợi cho một số hãng bay nhất định, trong khi gây ảnh hưởng tiêu cực đến người tiêu dùng cũng như toàn ngành hàng không, du lịch. Ảnh: Hoàng Hà.
Sau đề xuất của Vietnam Airlines tại buổi làm việc với Cục Hàng không đầu tháng 4, nhiều chuyên gia nhận định việc áp sàn giá vé máy bay sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới lợi ích của người tiêu dùng cũng như tác động tiêu cực đến quá trình kích cầu du lịch sau dịch Covid-19 khi vé giá rẻ không còn, triệt tiêu nhu cầu đi du lịch của người dân.
Theo khảo sát mà Zing thực hiện tháng 4/2017, trả lời câu hỏi "Bạn nghĩ thế nào về đề xuất áp giá sàn với vé máy bay", 83,14% độc giả tham gia khảo sát đã lựa chọn phản đối, chỉ 10,25% độc giả lựa chọn đồng ý và 6,59% độc giả lựa chọn không quan tâm.
Thời điểm đó, Bộ GTVT cũng đã bác bỏ đề xuất này của Vietnam Airlines và Pacific Airlines. Bốn năm sau, Vietnam Airlines vẫn kiên trì với đề xuất áp giá sàn vé máy bay khi đưa ra 2 phương án áp giá vé sàn để Cục Hàng không và Bộ GTVT tham khảo.
Theo phương án 1, giá vé sàn mà Vietnam Airlines đề xuất là 560.000-595.000 đồng cho các đường bay dưới 500 km, 787.500 đồng với đường bay 500 km đến dưới 850 km, 1.011.500 đồng với đường bay từ 850 km đến dưới 1.000 km, 1.190.000 đồng với đường bay từ 1.000 km đến dưới 1.280 km và 1.400.000 đồng với đường bay trên 1.280 km.
Theo phương án 2, giá vé sàn mà Vietnam Airlines đề xuất là 414.000 đồng cho các đường bay dưới 500 km, 570.000 đồng với đường bay 500 km đến dưới 850 km, 755.000 đồng với đường bay từ 850 km đến dưới 1.000 km, 804.000 đồng với đường bay từ 1.000 km đến dưới 1.280 km và 917.000 đồng với đường bay trên 1.280 km.
Lấy ví dụ với đường bay trục vàng TP.HCM - Hà Nội, giá vé khứ hồi rẻ nhất mà hành khách có thể mua theo phương án 1 là 2.380.000 đồng chưa kể thuế phí dao động theo từng hãng bay. Theo phương án 2, con số này sẽ là 1.608.000 đồng chưa kể thuế phí. Trên thực tế trong giai đoạn thấp điểm, vé khứ hồi TP.HCM - Hà Nội rẻ nhất ở mức chưa tới 1.000.000 đồng đã bao gồm thuế phí.
Vietnam Airlines khôi phục hàng loạt đường bay tới Phú Quốc Ngày 5-4, Vietnam Airlines cho biết, trước tình hình dịch Covid-19 được kiểm soát tại Việt Nam, hãng đã xây dựng kế hoạch khôi phục đường bay tới những điểm đến an toàn nhằm đáp ứng nhu cầu đi lại của hành khách, góp phần kết nối giao thông, duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh. Vietnam Airlines khôi phục hàng loạt...