Đề thi ngoài việc kiểm tra kiến thức và đánh giá học sinh còn có tác dụng định hướng cho việc dạy và học không chỉ cho một lớp mà cho toàn bộ cấp học, ví như đề thi tuyển vào lớp 10 ở các tỉnh thành và đề thi quốc gia cho học sinh lớp 12 .
![Đề đâu chỉ để thi - Hình 1]()
Đề thi học sinh giỏi lớp 9 TP Hà Nội gây “bão”
Có khi, thông qua một bài thi, người ra đề muốn học sinh (HS) thay đổi nhận thức và tư duy, quan tâm nhiều hơn đến những vấn đề thiết thực của đời sống, góp phần giáo dục nhân cách, phẩm chất cho thế hệ trẻ.
Sáng tạo, gần gũi, thiết thực
Theo dõi đề thi môn ngữ văn quốc gia (thi tốt nghiệp và HS giỏi) và các đề thi tuyển lớp 10, thi Olympic cũng như thi học kỳ ở TP.HCM, Hà Nội và một số tỉnh thành khác, chúng tôi thấy có nhiều đề thi hay. Đặc biệt ở TP.HCM, nhiều đề thi khiến cho giáo viên bất ngờ, HS thích thú và dư luận khen ngợi.
Sáng tạo nhiều nhất của đề thi ngữ văn ở TP.HCM vẫn là phần yêu cầu làm bài văn nghị luận về hiện tượng xã hội hay đạo đức – tư tưởng. Đề vừa có nội dung mang tính thời sự, lại gần gũi, thiết thực, phù hợp tâm sinh lý lứa tuổi, vừa mới mẻ trong cách thể hiện. Đó có thể là hình ảnh một bàn tiệc gồm 10 người, cả 10 người đều cắm cúi vào chiếc điện thoại thông minh của mình, yêu cầu HS viết bài văn trả lời câu hỏi: “Theo em, những người này đang gần nhau hay xa nhau?” (đề thi Olympic lớp 11).
Đó có thể là 3 tấm hình, mỗi hình gồm 2 vòng tròn 1 lớn 1 bé hoặc lồng vào nhau hoặc giao nhau một phần hoặc tách riêng độc lập, yêu cầu HS “Từ một trong ba hình ảnh trên, em hãy viết một bài văn ngắn – khoảng 01 trang giấy thi – bàn về mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái trong xã hội hiện nay (đề thi tuyển sinh lớp 10 năm 2018)…
![Đề đâu chỉ để thi - Hình 2]()
Một đề thi được đánh giá sáng tạo , gần gũi – Ảnh tư liệu
Những đề thi bị lỗi
Trong quá trình ra đề thi hoặc kiểm tra, với mong muốn làm mới, không ít trường hợp đề thi bị HS, giáo viên chê bai, phê phán, có trường hợp “gây bão” trong dư luận, được báo chí và mạng xã hội đăng tải. Những đề “gây bão” thường là do việc chọn văn bản làm ngữ liệu.
Mới đây, đề thi học sinh giỏi lớp 9 TP Hà Nội gây ý kiến trái chiều khi chọn ngữ liệu là câu chuyện “khóc giùm”. Con gái học về muộn, mẹ hỏi nguyên nhân thì con gái bảo xe đạp của bạn bị hỏng, phải dừng lại giúp bạn. “Nhưng con đâu biết sửa xe ? – Đúng ạ! Con dừng lại để giúp bạn ấy khóc”. Có người khen câu chuyện giáo dục lòng nhân ái, sự đồng cảm, chia sẻ. Nhưng cũng có nhiều ý kiến cho rằng chỉ “giúp bạn ấy khóc” là vô nghĩa, là yếu đuối, bất lực, như vậy không phù hợp với phẩm chất mà người trẻ thời nay muốn có.
Chưa hết, câu 2 của đề thi trên còn “gây bão” nhiều hơn: “Câu 2 (14 điểm). Nếu xem tác phẩm như một lời phát biểu trước cuộc sống thì phần đề tài, chủ đề có thể xem như là “chủ ngữ”, còn phương diện chủ quan của nội dung có thể xem là “vị ngữ”.
Em hiểu như thế nào về nhận định trên? Từ “chủ ngữ” mà em yêu thích, hãy làm rõ những phương diện độc đáo, đặc sắc của “vị ngữ” trong một vài tác phẩm ở chương trình trung học cơ sở”.
Người ra đề đã chọn một câu nói về vấn đề lý luận (vốn đã mới mẻ và khó với HS đang học lớp 9), phần yêu cầu lại diễn đạt cầu kỳ, làm khó không cần thiết cho HS.
Một điều nữa đáng lo là gần đây, vì muốn làm mới đề mà nhiều trường ra đề kiểm tra, đề thi bất chấp đặc trưng thể loại. Học văn, dạy văn, chúng ta đều biết phương thức tự sự và biểu cảm (trữ tình) là khác xa nhau, vậy nhưng giờ đây, nhiều trường ra đề cho HS đóng vai nhân vật trữ tình trong các bài thơ để kể chuyện (ví dụ đề thi học kỳ I của HS lớp 9 ở một quận trung tâm TP.HCM: “Đóng vai nhân vật trữ tình (người lính) trong bài thơ Ánh trăng kể lại câu chuyện”… Trong các bài thơ trữ tình, yếu tố tự sự hầu như không có hoặc nếu có cũng rất ít, vì thế HS và cả giáo viên khó có thể kể được câu chuyện cụ thể, hấp dẫn với đúng nghĩa là một câu chuyện.
Cần được đào tạo, hướng dẫn
Để đảm bảo đề thi môn ngữ văn nói riêng và các môn nói chung đạt chuẩn và hay, thực hiện được mục đích của kỳ thi, người viết đề xuất một số ý sau.
Thứ nhất, các trường sư phạm nên có phân môn (nằm trong môn giáo học pháp) hướng dẫn sinh viên cách ra đề thi.
Thứ hai, sở và các phòng GD-ĐT nên tổ chức các buổi hội thảo, tập huấn về việc ra đề thi.
Thứ ba, cần nâng cao chất lượng các cuộc họp của tổ/nhóm chuyên môn, đi vào thực chất bàn về các vấn đề chuyên môn chứ không chỉ mang tính hình thức phổ biến như hiện nay.
Thứ tư, cần có khâu duyệt đề, phản biện đề. Cách thực hiện tùy vào điều kiện từng nơi, để đảm bảo được tính tuyệt mật mà không quá phức tạp.
Thứ năm, bản thân giáo viên ra đề cần đọc kỹ, rà soát kỹ từng dấu chấm phẩy, câu, chữ, không bao giờ được cẩu thả với việc ra đề.
Đề thi Ngữ văn tuyển sinh lớp 10 vào THPT tỉnh Ninh Bình năm 2020
Đề thi Ngữ văn tuyển sinh lớp 10: Dưới đây là đề thi vào lớp 10 của Sở GD tỉnh Ninh Bình năm học 2020 - 2021.
Đề thi Ngữ văn tuyển sinh lớp 10 vào THPT tỉnh Ninh Bình năm 2020:
![Đề thi Ngữ văn tuyển sinh lớp 10 vào THPT tỉnh Ninh Bình năm 2020 - Hình 1]()
![Đề thi Ngữ văn tuyển sinh lớp 10 vào THPT tỉnh Ninh Bình năm 2020 - Hình 2]()
Đề thi Ngữ văn tuyển sinh lớp 10 vào THPT tỉnh Ninh Bình năm 2020:. Ảnh: Tuyển sinh 247
Đề thi Ngữ văn tuyển sinh lớp 10 vào THPT tỉnh Khánh Hòa năm 2020 Đề thi Ngữ văn tuyển sinh lớp 10: Dưới đây là đề thi vào lớp 10 của Sở GD tỉnh Khánh Hòa năm học 2020 - 2021. Đề thi Ngữ văn tuyển sinh lớp 10 vào THPT tỉnh Khánh Hòa năm 2020: Đề thi Ngữ văn tuyển sinh lớp 10 vào THPT tỉnh Khánh Hòa năm 2020: Ảnh: Tuyển sinh 247
Tin mới nhất
Australia thúc đẩy các khóa học trực tuyến cho sinh viên quốc tế
13:03:32 26/02/2021
Trong khuôn khổ dự án ‘Study with Australia’ nhằm giới thiệu nền giáo dục Australia ra thế giới, chính phủ nước này đang thúc đẩy việc tổ chức các khóa học trực tuyến ngắn hạn cho sinh viên quốc tế.
Bí quyết ôn thi của thủ khoa: Đừng lơ là các môn ngoài tổ hợp
12:23:02 26/02/2021
Đa số học sinh lớp 12 đều xem nhẹ các môn ngoài tổ hợp, tuy nhiên, với Võ Lập Phúc (thủ khoa Trường ĐH Sư phạm TP.HCM năm 2020) thì không như vậy.
Chuyển đổi cách tương tác với thí sinh trong tư vấn mùa thi
12:20:58 26/02/2021
Do ảnh hưởng của dịch Covid-19, chương trình Tư vấn mùa thi 2021 (tư vấn cộng đồng) của Báo Thanh Niên phối hợp với Bộ GD-ĐT sẽ có những chuyển đổi phù hợp với tình hình mới.
Những đổi mới trong tuyển sinh của các trường đại học
12:16:13 26/02/2021
Nhiều thông tin mới về tuyển sinh năm 2021 như mở rộng đối tượng xét tuyển ở một số phương thức, thêm ngành học mới... đã được đại diện các trường ĐH thông tin đến thí sinh trong chương trình trực tuyến Chọn ngành cho tương lai.
Tuyển sinh 2021: Cùng một lúc có được đăng ký nhiều phương thức xét tuyển?
12:10:22 26/02/2021
Bạn đọc hỏi: Khi nộp hồ sơ tuyển sinh 2021 thì phải cần những giấy tờ nào và có lệ phí nộp hồ sơ không? Em có được nộp hồ sơ xét tuyển nhiều phương thức khác nhau ở cùng một trường?
Hàng chục ngàn sinh viên trường nghề sẽ trở lại trường vào 1.3
11:59:24 26/02/2021
Hàng loạt trường thuộc khối giáo dục nghề nghiệp đồng loạt phun khử khuẩn phòng chống dịch Covid-19 để đón sinh viên đi học lại vào 1.3.
Nhiều trường đại học dạy học trực tuyến hiệu quả cao
10:27:25 26/02/2021
Có kinh nghiệm dạy học trực tuyến từ đợt dịch trước, đến nay, nhiều trường đại học đã vận hành trơn tru phương thức dạy học này.
Nghệ An: Công nhận 195 sáng kiến kinh nghiệm giáo dục cấp tỉnh
10:24:18 26/02/2021
UBND tỉnh Nghệ An vừa công nhận 195 sáng kiến kinh nghiệm cấp tỉnh năm 2020 thuộc lĩnh vực giáo dục. Nhiều sáng kiến xuất phát từ thực tiễn dạy học, quay trở lại hỗ trợ nhà trường trong giáo dục, quản lý.
Đề xuất hỗ trợ học phí cho học sinh tiểu học ngoài công lập ở TP.HCM
10:20:02 26/02/2021
Sở GD&ĐT TP.HCM vừa có văn bản gửi UBND thành phố, đề xuất từ năm 2021-2022, học sinh tiểu học ở trường ngoài công lập được hỗ trợ học phí theo quy định của Luật Giáo dục 2019.
Dạy kèm con học trực tuyến cũng giống như dạy đi xe đạp
09:20:25 26/02/2021
Theo chuyên gia tâm lý học, PGS. TS. Trần Thành Nam, để trẻ học trực tuyến hiệu quả, việc truyền cảm hứng học tập mới quan trọng.
TP.HCM: Không dạy học trực tuyến cho trẻ mầm non
09:18:27 26/02/2021
Đối với trẻ 5 tuổi, giáo viên kết nối với phụ huynh qua nhóm zalo, viber... chia sẻ, hướng dẫn nhằm chuẩn bị tâm thế tốt cho trẻ sẵn sàng vào lớp một.
Dạy học trực tuyến không phải là đũa thần với mọi cấp học
09:15:21 26/02/2021
Giáo dục online không phải là cây đũa thần với mọi cấp học. Rất cần nhân rộng sự thực tế, thấu hiểu và quyết đoán như những gì ngành giáo dục Hải Phòng đã tiên phong
Hải Phòng "chốt" 3 môn thi vào lớp 10
09:09:23 26/02/2021
UBND TP Hải Phòng vừa đồng ý điều chỉnh phương án thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT công lập với 3 bài thi Toán, Ngữ văn và Ngoại ngữ.
Chuyên Sư phạm tuyển 305 chỉ tiêu vào lớp 10
09:07:31 26/02/2021
Năm học 2021-2022, Trường THPT Chuyên ĐH Sư phạm sẽ tổ chức thi vào lớp 10 trong ngày 2-3/6 với tổng chỉ tiêu tuyển sinh là 305 học sinh.
5 nhóm nhiệm vụ quan trọng tiếp tục thực hiện đổi mới chương trình, SGK
09:05:14 26/02/2021
Chiều 25/2, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ chủ trì cuộc họp Ban Chỉ đạo đổi mới chương trình, sách giáo khoa (SGK) giáo dục phổ thông.
Nhà trường hỗ trợ điện thoại cho học sinh học online
09:00:57 26/02/2021
Giáo viên sẵn sàng hỗ trợ, hướng dẫn phụ huynh tạo điều kiện cho con em mình học trực tuyến, nhiều thầy cô đã cho học sinh mượn điện thoại để học.
Khi nào học sinh Hải Phòng, Hải Dương quay lại trường học?
08:53:59 26/02/2021
Theo thông tin của Bộ GD&ĐT, đến thời điểm hiện tại đã có trên 50 tỉnh, thành phố cho học sinh đi học trở lại. Riêng 2 tỉnh Hải Phòng và Hải Dương, khi nào thì học sinh có thể quay lại trường học?
30 học bổng du học tại Ukraine năm 2021
08:51:19 26/02/2021
Cục Hợp tác Quốc tế, Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa thông báo tuyển sinh đi học tại Ukraine năm 2021 diện Hiệp định Chính phủ với 30 học bổng dài hạn đào tạo trình độ đại học, thạc sĩ, tiến sĩ.
Thái Bình yêu cầu gắt gao phòng dịch khi HS quay trở lại trường
21:20:10 25/02/2021
Bố trí phòng học rộng rãi, thoáng mát, đủ bàn ghế để học sinh ngồi giãn cách. Không sử dụng máy điều hòa nhiệt độ trong phòng học.
Từ vụ "thầy giáo tát học sinh": Giáo viên cần tinh tuyển và không ngừng học
21:17:20 25/02/2021
Nhìn nhận về một số vụ thầy giáo tát học sinh thời gian gần đây, chuyên gia giáo dục toàn cầu, CEO Innedu STEAM Tô Thụy Diễm Quyên phân tích một số căn nguyên và đưa ra giải pháp cơ bản.
Trường Quốc tế Bắc Mỹ đạt chứng nhận kiểm định uy tín từ WASC
21:12:44 25/02/2021
Trường Quốc tế Bắc Mỹ (SNA) – thành viên của Nguyễn Hoàng Group (NHG) tại TP.HCM mới đây đã đạt được chứng nhận kiểm định từ WASC (Western Association of Schools and Colleges) - Hiệp hội các trường học và đại học phía Tây của Mỹ.
Thêm bốn chương trình của ĐH Quốc gia TP Hồ Chí Minh đạt chuẩn AUN-QA
21:06:39 25/02/2021
Ngày 25-2, Trung tâm Khảo thí và Đánh giá chất lượng đào tạo Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh cho biết, Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh vừa có thêm bốn chương trình đạt chuẩn AUN-QA.
Dạy học online cho HS tiểu học: Trao quyền chủ động cho giáo viên, nhà trường
21:03:00 25/02/2021
Dạy học online được trường học đồng loạt tổ chức để dừng đến trường nhưng không ngừng học trong bối cảnh bất khả kháng.
Học sinh giỏi THPT được tuyển thẳng vào trường ĐH Nội vụ Hà Nội
20:59:35 25/02/2021
Thí sinh là học sinh giỏi ở THPT (lớp 10, lớp 11, lớp 12) và đã tốt nghiệp THPT được Trường Đại học Nội vụ Hà Nội xét tuyển thẳng đại học hệ chính quy năm 2021.
Sở GD&ĐT Vĩnh Phúc đề xuất cho học sinh đi học trở lại từ 1/3
20:50:31 25/02/2021
Căn cứ vào khung thời gian năm học 2020-2021 và diễn biến thực tế tình hình dịch bệnh Covid-19 tại địa phương, Sở GD&ĐT Vĩnh Phúc gửi văn bản đề xuất đến UBND tỉnh về việc cho học sinh đi học trở lại từ ngày 1/3.
TP.HCM: Dạy và học theo định hướng đổi mới đề thi vào lớp 10 công lập
20:48:52 25/02/2021
Gắn với việc đổi mới cách ra đề thi, cách dạy và học tại trường cũng được đổi mới theo hướng phát huy năng lực học sinh, gắn kiến thức với thực tiễn, giúp học sinh dần làm quen với dạng đề thi này.
Ba trường đại học nhận hồ sơ xét tuyển học bạ từ 1/3
20:45:14 25/02/2021
Nhiều trường ĐH nhận hồ sơ xét tuyển theo phương thức xét điểm học bạ từ ngày 1/3. Với cách thức này các trường chỉ tính điểm của 5 học kỳ (lớp 10, 11 và học kỳ I năm 12) hoặc tính điểm 3 môn của tổ hợp xét tuyển.
