Dạy trẻ tự kỷ bằng bạo lực là tối kỵ
Chuyên gia tâm lý cho rằng b.ạo h.ành trẻ tự kỷ là phản giáo dục, sau vụ bảo mẫu một trung tâm dạy trẻ tự kỷ ở TP HCM tát, b.óp c.ổ bé.
Trẻ con bình thường đôi lúc bố mẹ có thể quát mắng hay phát vào mông nếu bé bướng quá, nhưng với trẻ tự kỷ, dùng đòn roi là điều tối kỵ, chị Thanh Thủy (Hai Bà Trưng, Hà Nội) mẹ của một b.é t.rai tự kỷ 7 t.uổi cho biết. Đôi lúc cuộc sống mệt mỏi, chị Thủy cũng lỡ quát mắng con nhưng ngay lập tức chị phải xin lỗi bé. Nếu chị không xin lỗi ngay, bé giận ra mặt và dỗi hờn không dứt.
“Thật sai lầm khi nghĩ trẻ tự kỷ không biết yêu thương, không có tâm hồn, không có cảm xúc, không biết vui buồn hay đau khổ”, chị Thủy chia sẻ. Người mẹ kể bé Gia Bảo cũng biết âu yếm thú bông, biết cho bạn hàng xóm ngồi lên chiếc xe yêu thích của mình. Có hôm bố cháu giả vờ đ.ánh m.ẹ, mẹ giả vờ kêu cứu, bé lao ra đẩy bố và bảo vệ mẹ.
Chị nói: “Đừng nghĩ đ.ánh bé thì bé không biết đau. Tôi không biết đ.ánh mắng thì sẽ để lại hậu quả như thế nào cho trẻ, nhưng trẻ tự kỷ đã quá thiệt thòi, tại sao lại nỡ đối xử với các bé như thế. Cũng may con tôi được học một trường chuyên biệt, các cô giáo rất nhẹ nhàng và yêu thương các bé”.
Mỗi trẻ tự kỷ cần được dạy dỗ theo một cách riêng, không giống trẻ bình thường. Tại trường mầm non chuyên biệt Khai Trí (TP HCM), mỗi cô giáo chỉ dạy 3-4 trẻ. Ảnh: Lê Phương.
Vụ việc bảo mẫu ở trường Anh Vương (quận Tân Bình, TP HCM) tát vào mặt, b.óp c.ổ; dùng cây, móc sắt… đ.ánh vào trẻ tự kỷ khiến nhiều người bất bình. Dùng bạo lực với trẻ bình thường đã đáng lên án, thì b.ạo h.ành trẻ tự kỷ vốn thiệt thòi và không biết bày tỏ cảm xúc là hành vi phản cảm, chỉ khiến trẻ tích lũy bùng phát xung đột.
Anh Tùng Lâm (quận 7, TP HCM) có cậu con cả bị tự kỷ nhẹ, hiện đã học lớp 1 hòa nhập. Chưa bao giờ vợ chồng anh đ.ánh c.on dù cậu em không bị tự kỷ thỉnh thoảng vẫn bị bố mẹ cho ăn đòn. Anh không dùng biện pháp đòn roi với cậu con lớn một phần vì bé đã thiệt thòi so với bạn bè bình thường, một phần anh thấy đòn roi không có tác dụng gì với bé.
Anh Lâm cảm thấy nhiều khi bé không biết đau là gì, hay chính xác hơn bé không sợ đau. Con anh đặc biệt thích ngắm nhìn cái quạt quay, bé có thể ngồi cả ngày nhìn quạt quay mà không chán. Rồi bé thò que vào chặn cánh quạt đang quay, chưa thỏa, bé thò cả ngón tay vào. Bị cánh quạt c.hém hằn lên những vết đỏ, bé đau quá khóc lặng rồi nín ngay. Chỉ ít phút sau đó, lúc người lớn không để ý, bé lại cho tay vào quạt. Với trẻ bình thường cái đau có thể khiến chúng sợ, nhưng dường như với bé Minh, cái đau không có nhiều ý nghĩa.
Bác sĩ Huỳnh Tấn Mẫm, phụ huynh của hai con tự kỷ, người sáng lập trường chuyên biệt Khai Trí (TP HCM) cho biết, mỗi đ.ứa t.rẻ tự kỷ là một thế giới riêng, phải dùng lời lẽ ngọt dịu chứ không thể quát nạt. Ở trường, bác sĩ Mẫm luôn nhắc nhở phụ huynh 5 nguyên tắc là không được đ.ánh trẻ, không được dọa, không mắng c.hửi, không nói dối và không nuông chiều trẻ.
“Trẻ tự kỷ thường dễ xúc động, khi không nói được để thể hiện cảm xúc thì sẽ bùng nổ bằng hành động. Do đó càng bị c.hửi mắng, dọa nạt, não của trẻ càng bị kích thích thì sẽ gây ra nhiều chuyện không kiểm soát được”, bác sĩ Mẫm chia sẻ.
Video đang HOT
Bác sĩ Phạm Ngọc Thanh, nguyên trưởng khoa tâm lý Bệnh viện Nhi đồng 1 cho biết, trẻ bình thường bị đ.ánh đ.ập đã ảnh hưởng cả về thể chất lẫn trí não, tâm lý. Bấy lâu nay trong gia đình cha mẹ vẫn đ.ánh c.on, trong trường giáo viên cũng đ.ánh học sinh. Đó là phương pháp giáo dục tồn tại từ thế hệ này sang thế hệ khác với lý lẽ “thương cho roi cho vọt, ghét cho ngọt cho bùi”. Thực tế dùng bạo lực để răn dạy trẻ tức là cha mẹ đã vô tình dạy con trở thành người bạo lực.
Đối với trẻ tự kỷ có đặc thù là tổn thương não, rối loạn tự kỷ được coi là rối loạn phát triển thần kinh. Não của trẻ ở những vùng phát triển về khả năng xã hội, ngôn ngữ, hành vi bị ảnh hưởng, dẫn đến nhiều bất lợi trong cuộc sống. 50% người tự kỷ không thể nói được suốt đời, số còn lại biết nói nhưng cũng rất khó cho người khác hiểu ý mình, hoặc nếu biết nói thì cũng không muốn thay đổi thói quen đã hình thành mà muốn giữ suốt đời. “Do đó người nuôi trẻ tự kỷ phải hiểu trẻ, chấp nhận tâm tính của trẻ chứ không bắt trẻ thay đổi được”, bác sĩ Thanh nhấn mạnh.
Là người thường xuyên đứng lớp giảng dạy các khóa học dành cho giáo viên trường mầm non, chuyên biệt, bác sĩ Thanh phân tích, dạy trẻ tự kỷ không được áp đặt mà phải nương theo sở thích của trẻ, phải có chương trình dạy riêng từng trẻ chứ không thể dạy chung như lớp cho trẻ bình thường. Nếu dùng bạo lực để giáo dục thì sẽ càng phản tác dụng. Chẳng hạn, có nhiều trẻ chỉ thích ăn cơm với nước tương, ăn một số món nhất định và không thể thay đổi. Nếu cô giáo không hiểu, cứ ép trẻ ăn, trẻ không biết bộc lộ cảm xúc để chối từ thì rất dễ dẫn đến những xung đột.
Chuyên gia này nói: “Những thói quen rập khuôn ở người tự kỷ khi đã định hình rồi rất khó thay đổi, nên nếu dùng bạo lực là vô tình làm cho não hư thêm, thay vì bảo tồn được phần não còn nguyên vẹn, bình thường. Trẻ tự kỷ có những năng lực đặc biệt mà người dạy phải khám phá ra và giúp phát triển năng lực đó”.
Theo bác sĩ Thanh, người dạy trẻ tự kỷ phải được đào tạo chuyên khoa đặc biệt. Thực tế hiện nay là các trường rất thiếu giáo viên đặc biệt, không hiểu được trẻ để có phương pháp giáo dục đúng. Hơn nữa các cô giáo suốt ngày tiếp xúc trẻ quậy phá nên rất căng thẳng, dễ bị ảnh hưởng tâm lý và thường xả giận lên những đ.ứa t.rẻ vô tội. Do đó các cô giáo không chỉ cần được đào tạo về chuyên môn mà cần có sự nâng đỡ về tâm lý. Mỗi trường nên định kỳ mời những chuyên gia tâm lý để các cô giáo có thể chia sẻ, xả tress.
Lê Phương – Kim Anh
VnExpress
Tự kỷ: Bệnh của thời hiện đại và 6 dấu hiệu nhận biết
Mấy năm gần đây, bệnh tự kỷ đã trở thành mối quan tâm, lo ngại chung của toàn xã hội và đây không còn là chứng bệnh lạ hiếm gặp nữa.
Bởi vậy, không thể trì hoãn việc nâng cao nhận thức về chứng bệnh này.
Bệnh viện Tâm thần Hà Nội.
Bệnh của thời hiện đại
Một thống kê gần đây của Trung tâm Phòng chống và Kiểm soát bệnh dịch Hoa Kỳ cho thấy tỷ lệ trẻ bị bệnh tự kỷ đang ngày càng tăng. Cứ 88 trẻ thì có một em bị bệnh tự kỷ. Còn ở Việt Nam, theo thống kê của ngành giáo dục Hà Nội, tự kỷ là khuyết tật có tỉ lệ cao nhất ở trường học, trẻ tự kỷ chiếm 30% số trẻ mắc các khuyết tật học đường, nhưng con số đó cũng chưa nói lên hết thực trạng vì còn rất nhiều trẻ tự kỷ không thể đến trường khi đến t.uổi đi học. Điều đáng lo ngại hơn là thông đến căn bệnh này ở châu á nói chung và ở Việt Nam nói riêng còn nhiều hạn chế, vì vậy có thể ảnh hưởng đến việc điều trị cho trẻ.
Thực tế bệnh tự kỷ không phân biệt t.rẻ e.m nhà giàu hay nghèo. Tuy nhiên, các bác sĩ ghi nhận, phần lớn trẻ tự kỷ là con các gia đình giàu có, cha mẹ thành đạt, nổi tiếng hoặc luôn bận rộn với công việc, ít có thời gian dành cho con. Theo giải thích của các chuyên gia, về mặt phân tâm học, tách trẻ ra khỏi hơi ấm của cha, mẹ quá sớm sẽ khiến trẻ hụt hẫng, mất phương hướng, trẻ dần dần tự cô lập, nếu có sẵn những yếu tố tự kỷ thì bệnh sẽ mau nặng lên. Trẻ được bao bọc quá kỹ lưỡng trong điều kiện vật chất dư thừa, nhưng không được giao tiếp với thế giới bên ngoài, không được hoạt động, tương tác với trẻ khác, cũng khiến hội chứng tự kỷ thêm trầm trọng.
Có thể lý giải hiện tượng t.rẻ e.m nông thôn ít bị tự kỷ hơn là bởi trẻ nông thôn có điều kiện giao tiếp với cộng đồng thuận lợi hơn, được vận động, vui chơi với những t.rẻ e.m khác thoải mái hơn, từ đó sẽ phát triển bình thường, hoặc bị tự kỷ nhẹ thì bệnh có thể hoàn toàn tự khỏi.
Theo bác sĩ Lý Trần Tình - Giám đốc Bệnh viện Tâm thần Hà Nội, chứng tự kỷ là một rối loạn phát triển kéo dài suốt đời, ảnh hưởng nhiều đến giao tiếp xã hội, ngôn ngữ và hành vi, hiện chưa rõ nguyên nhân và chưa tìm được cách chữa trị hiệu quả. Hiện nay vẫn chưa có thuốc chữa căn bệnh tự kỷ. Trong khi đó, căn bệnh này ở t.rẻ e.m khi phát hiện muộn, việc điều trị gần như vô hiệu. Cuộc chiến với căn bệnh tự kỷ thường kéo dài và rất gian nan, việc phát hiện sớm là rất quan trọng, vì phát hiện càng sớm thì việc can thiệp, khắc phục sẽ có kết quả cao hơn, trẻ càng có nhiều cơ hội hòa nhập với cộng đồng, tự lập trong cuộc sống.
Bác sỹ Lý Trần Tình - Giám đốc Bệnh viện Tâm thần Hà Nội.
Hành động vì trẻ bị tự kỷ
Vì sự cần thiết của việc giúp t.rẻ e.m và người mắc chứng tự kỷ cải thiện cuộc sống, Liên Hợp Quốc đã chọn ngày 2/4 hàng năm là Ngày Thế giới nhận thức chứng tự kỷ.
Tuy nhiên, theo phân tích của các chuyên gia về căn bệnh này, bên cạnh những bậc phụ huynh lo lắng về tình trạng tự kỷ ở trẻ thì hầu hết phụ huynh đều không muốn tin con mình bị tự kỷ. Nhiều bậc phụ huynh mang tâm lý quá nặng nề khi con mắc bệnh tự kỷ. Trong khi đó, hội chứng tự kỷ lỗi không hoàn toàn từ cách chăm sóc của cha mẹ. Nên nhiệm vụ của các bậc phụ huynh khi có trẻ nhỏ là cần theo dõi sự phát triển của con cái, phát hiện "giai đoạn vàng" để điều trị cho trẻ kịp thời. Theo đó, giai đoạn điều trị cho trẻ tự kỷ 18-36 tháng t.uổi là tốt nhất.
Theo kinh nghiệm thực tế điều trị chứng tự kỷ t.rẻ e.m tại Bệnh viện Tâm thần Hà Nội, bác sĩ Lý Trần Tình cho biết, hiện tại, cả nguyên nhân và các phương pháp điều trị cho trẻ bị tự kỷ đều chưa đưa ra được những yếu tố chính xác. Tuy nhiên, qua thực tiễn cho thấy nếu trẻ được phát hiện và can thiệp sớm sẽ đem lại kết quả khả quan. Những trường hợp trẻ được đưa đến kịp thời sẽ được điều trị theo lộ trình test kiểm tra tình trạng bệnh nhân và mỗi người sẽ có một phác đồ điều trị riêng. Dù khá hiệu quả nhưng phác đồ này cũng chủ yếu là do các bác sĩ "đúc rút" kinh nghiệm.
Còn trăn trở nhiều với căn bệnh này, muốn khống chế tình trạng gia tăng trẻ bị tự kỷ, bác sĩ Lý Trần Tình khuyến cáo nên đưa trẻ đến cơ sở y tế sớm nhất khi phát hiện trẻ có hiện tượng. Việc điều trị bệnh tự kỷ đòi hỏi quá trình lâu dài, thêm đó rất tốn kém về mặt t.iền của thì dù đã có chủ trương nhưng các ngành liên quan như: Y tế, giáo dục, tâm lý học, xã hội học... cũng cần có động thái tích cực hơn nữa để hỗ trợ cũng như kế hoạch, hành động cụ thể để ứng phó với hội chứng tự kỷ. Một khi tạo được những cơ sở pháp lý rõ ràng sẽ góp phần nâng cao nhận thức của toàn xã hội để giúp những người không may mắn có cơ hội tái hòa nhập cộng đồng.
BS. Lý Trần Tình đã nhận được rất nhiều p.hần t.hưởng cao quý bởi những cống hiến thầm lặng của ông đối với sự nghiệp bảo vệ sức khỏe tâm thần cho người dân. Song với ông, p.hần t.hưởng lớn nhất chính là hình ảnh của các bệnh nhân tâm thần được chữa trị khỏi bệnh, đặc biệt là t.rẻ e.m, trở lại với cuộc sống tươi sáng, sống có ích cho xã hội.
Dấu hiệu nhận biết bệnh tự kỷ
- Thiếu quan hệ tiếp xúc về mặt tình cảm với người khác.
- Thể hiện, hành động rất giống nhau trong cách chọn lựa các thói quen hàng ngày.
- Không hề nói năng hoặc cách nói rất kỳ dị, nói tuỳ thích.
- Rất thích xoay chuyển các đồ vật và thao tác khéo léo hoặc có những động tác định hình.
- Có kỹ năng cao về ý thức không gian, có trí nhớ vẹt trong khi lại rất khó khăn trong việc học tập các lĩnh vực khác.
- Bề ngoài có vẻ nhanh nhẹn, thông minh, dễ thương. (Những biểu hiện như trên có thể nhận biết từ khi trẻ 12 tháng cho đến khoảng 30 tháng t.uổi).
Theo Đời Sống Pháp Luật
Trẻ tự kỷ bị 'kì thị' từ bậc mầm non Mất cả chục triệu đồng "lót tay" xin học mầm non cho con nhưng chỉ hai tháng sau bé N.N.Th đã bị trả về với lý do "trường không nhận trẻ tự kỷ". Đó là trường hợp của bé N.N.Th (4 t.uổi, ở Minh Khai - Hà Nội). Phải vất vả lắm chị Thương (mẹ bé Th) mới xin học được cho cậu...
