Dấu tích khu đền hàng nghìn năm tuổi
Kỹ thuật hiện đại giúp các nhà khảo cổ xác định tàn tích khu đền dưới lòng đất dù không có dấu vết nào trên bề mặt.
Các nhà khảo cổ phát hiện dấu tích khu đền thời Đồ Sắt ở Armagh. Ảnh: BBC.
Nhóm nhà khoa học từ Đại học Queen’s Belfast, Đại học Aberdeen và Viện Khảo cổ Đức phát hiện dấu tích của một khu đền lớn thời Đồ Sắt tại di chỉ Pháo đài Navan, hạt Armagh, tỉnh Ulster, Ireland, BBC hôm 16/7 đưa tin.
Pháo đài Navan được coi là kinh đô cổ xưa của Ulster. “Trong cuộc khai quật những năm 1960, các nhà khoa học phát hiện một trong những cụm công trình ấn tượng nhất của châu Âu thời tiền sử, trong đó có loạt cấu trúc hình số 8 từ giai đoạn đầu của thời Đồ Sắt và một cấu trúc gỗ xây dựng khoảng năm 95 trước Công nguyên”, tiến sĩ Patrick Gleeson, giảng viên khảo cổ tại Đại học Queen’s Belfast, cho biết.
Nghiên cứu mới bổ sung dữ liệu quan trọng, cho thấy những công trình phát hiện trong thập niên 1960 không phải nơi ở của các vị vua, mà là một khu đền quy mô. Đây là một trong những nơi tổ chức nghi lễ lớn và phức tạp nhất ở Bắc Âu thời tiền La Mã và tiền sử, Gleeson nhận xét.
Video đang HOT
Nhóm chuyên gia sử dụng kỹ thuật đo gradient từ trường và thăm dò điện trở để tìm kiếm những cấu trúc cổ xưa tại khu vực khảo cổ. “Hai kỹ thuật giúp chúng tôi xác định tàn tích dưới lòng đất trong khi không có dấu vết nào trên bề mặt, đồng thời nắm được trạng thái nguyên thủy và mối tương quan giữa các công trình. Các kỹ thuật này cung cấp dữ liệu hữu ích về nền móng và quy mô của cấu trúc cổ xưa”, Gleeson giải thích.
“Nghiên cứu mang đến những thông tin mới, đồng thời cung cấp dữ liệu cho các nghiên cứu khác trong tương lai nhằm khám phá ý nghĩa, mục đích sử dụng của Pháo đài Navan đối với người xưa”, tiến sĩ John O’Keeffe tại Cơ quan Cộng đồng Bắc Ireland, nhận xét.
Tìm về dấu tích người xưa
Tiến sĩ Nguyễn Việt đưa chúng tôi lên thăm hang Xóm Trại (xã Tân Lạc, huyện Lạc Sơn), một di chỉ tiêu biểu của Văn hóa Hòa Bình.
Đây là Di tích cấp quốc gia, nơi mà TS Nguyễn Việt cùng các đồng nghiệp ở Trung tâm tiền sử Đông Nam Á và Viện Khảo cổ Việt Nam đã dành nhiều công sức hàng chục năm qua để khai quật, bảo tồn và nghiên cứu.
Hang Xóm Trại, xã Tân Lạc, huyện Lạc Sơn là một di chỉ tiêu biểu của Văn hóa Hòa Bình.
Hang nằm trên núi đá vôi thuộc Xóm Trại, có độ cao khoảng 15 mét so với thung lũng, cửa hang hướng Đông ăn sâu vào lòng núi, cây cối che khuất. Vách hang còn rất nhiều vỏ ốc hàng ngàn năm bám vào. Trên lối vào và trong lòng đất, khi đào sâu xuống, còn rất nhiều hóa thạch giúp cho các nhà nghiên cứu tìm hiểu về một thời kỳ xa xưa của cuộc sống con người ở đây.
Theo TS Nguyễn Việt, hang Xóm Trại được phát hiện từ năm 1975 và được khai quật 5 lần từ các năm 1981 đến năm 2008. Lúc đầu, do phát hiện được nhiều dụng cụ mài lưỡi, các nhà nghiên cứu dựa vào đặc trưng phân kỳ cũ, cho rằng các hóa thạch ở đây thuộc giai đoạn muộn của Văn hóa Hòa Bình, tức là chỉ 9-10 ngàn năm. Sau cuộc khai quật năm 1981, hai mẫu ốc đầu tiên được gửi sang Berlin (Đức) tính tuổi theo phương pháp định vị carbon cho kết quả là 18 ngàn năm.
Năm 1982, TS Nguyễn Việt tổ chức khai quật và sàng theo kiểu Mỹ, đã thu được các mẫu vật than hạt quả ở các độ sâu, đều được các phòng thí nghiệm nước ngoài khẳng định trên dưới 18 ngàn năm tuổi. Năm 1984, ông trực tiếp sang làm việc tại phòng xét nghiệm C14 Berlin và cùng các chuyên gia Đức tiến hành khai quật hang Xóm Trại vào các năm 1986/87 và thực hiện thêm 20 phân tích niên đại C14 mới, tiếp tục khẳng định hang Xóm Trại là một di chỉ tiêu biểu cho nền văn hóa Hòa Bình, với niên đại trên dưới 20 ngàn năm.
TS Nguyễn Việt đưa chúng tôi vào thăm hang và giới thiệu những chi tiết trên vách đá, lối mòn mà chỉ có những nhà chuyên môn mới hiểu hết ý nghĩa.
Ông nói: Các hạt quả và đá có lớp khoáng bên ngoài phát hiện ở hang Xóm Trại được nhiều nhà khoa học ở Nhật, Úc, Đức, Ba Lan, Philippin... đặc biệt quan tâm cùng giám định giống loài và thành phần hóa học.
Một mô hình bếp lửa được dựng để mô phỏng cuộc sống người nguyên thủy thời ấy.
Tại đây cũng đã phát hiện một mộ táng cổ, hai hệ thống vết mòn của đường ra vào hang và đặc biệt nhất là hệ thống biểu tượng mỹ thuật sớm thông qua các nhóm vạch tạo hình răng sói, dích dắc, đối xứng... Những kết quả này rất có ý nghĩa và được giới khảo cổ quốc tế rất quan tâm!
Ông chỉ cho chúng tôi hai vết đường mòn ra vào hang, một phát hiện rất đặc biệt trong đợt khai quật năm 2008. Có thể nói đây là những con đường cổ xưa hiếm hoi với 21 ngàn năm tuổi của con người trên mặt đất. Liền bên đấy là một mô hình bếp lửa được dựng để mô phỏng cuộc sống người nguyên thủy thời ấy.
Chúng tôi được biết, TS Nguyễn Việt và các đồng nghiệp trong các nghiên cứu của mình đang tiếp tục làm rõ mối quan hệ giao lưu giữa những người săn bắt, hái lượm trong văn hóa Hòa Bình ở Xóm Trại với những người trồng lúa vùng đồng bằng ven biển Ninh Bình, Thanh Hóa thông qua hệ thống gốm và đá có vết cưa ở cửa hang và lớp trên hang Xóm Trại. Các nghiên cứu tiếp tục cũng sẽ giúp khẳng định ưu thế công cụ mảnh tước, công cụ xương, công cụ mài lưỡi sớm và hy vọng phát hiện lớp cư trú sớm hơn 20 ngàn năm trước.
Những công trình nghiên cứu của TS Nguyễn Việt và Trung tâm Tiền sử Đông Nam Á về di tích hang Xóm Trại góp phần cùng giới khảo cổ Việt Nam làm rõ hơn những giá trị của Văn hóa Hòa Bình trong nền văn minh nhân loại, giúp nhận thức sâu sắc hơn về quá trình hình thành và phát triển của tổ tiên người Việt từ những năm tháng xa xôi của lịch sử thêm rõ ràng. Điều ấy càng có ý nghĩa vì được thực hiện bởi một trung tâm nghiên cứu phi chính phủ như Trung tâm Tiền sử Đông Nam Á, khi mà nguồn ngân sách từ nhà nước cho các nghiên cứu như vậy còn rất eo hẹp.
Pokemon đời thật và 6 điều kỳ lạ được tìm thấy dưới biển sâu Dưới đại dương rộng lớn và bí ẩn, con người đã khám phá và tìm thấy một số điều kỳ lạ như dòng sông đáy biển, những bức tượng cổ xưa, các hiện vật chiến tranh... Bảo tàng không phải là nơi duy nhất bạn có thể tìm thấy các di tích lịch sử. Nếu may mắn, thợ lặn biển sâu sẽ bắt...
![Bé trai khóc thét khi rơi thẳng từ mái nhà xuống đất: Đoạn camera khiến gia chủ run rẩy](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/be-trai-khoc-thet-khi-roi-thang-tu-mai-nha-xuong-dat-doan-camera-khien-gia-chu-run-ray-600x432-0f3-7373137-250x180.webp)
![Sự thật ngỡ ngàng người đàn ông chui qua cửa kính taxi kêu cứu trên cao tốc](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/nguoi-chui-qua-cua-taxi-tren-cao-toc-tphcm-trung-luong-co-tam-ly-bat-on-600x432-245-7372360-250x180.webp)
![Ca sĩ Lynda Trang Đài bị bắt ở Mỹ vì tội trộm cắp](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/ca-si-lynda-trang-dai-bi-bat-o-my-vi-toi-trom-cap-600x432-460-7372027-250x180.webp)
![Netizen tiết lộ Uông Tiểu Phi khóc thảm thiết trên máy bay sau khi vợ cũ Từ Hy Viên qua đời](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/netizen-tiet-lo-uong-tieu-phi-khoc-tham-thiet-tren-may-bay-sau-khi-vo-cu-tu-hy-vien-qua-doi-600x432-543-7371507-250x180.webp)
![Bất lực nhìn bóng mẹ rời xa, tiếng khóc xé lòng trong đêm cùng câu nói của bé gái khiến ai cũng nhói lòng](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/bat-luc-nhin-bong-me-roi-xa-tieng-khoc-xe-long-trong-dem-cung-cau-noi-cua-be-gai-khien-ai-cung-nhoi-long-600x432-9a0-7372058-250x180.webp)
![Đoạn video vỏn vẹn 20 giây từ camera của một gia đình lúc 4 giờ sáng khiến ai cũng phải bật khóc: Nhân vật chính lại là người không hề xuất hiện](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/doan-video-von-ven-20-giay-tu-camera-cua-mot-gia-dinh-luc-4-gio-sang-khien-ai-cung-phai-bat-khoc-nhan-vat-chinh-lai-la-nguoi-kho-600x432-8f2-7372178-250x180.webp)
![1 nhân vật nổi tiếng đang livestream thì người yêu nhờ lấy khăn tắm, sợ lộ bí mật nên ra tín hiệu ngay: 12s ngượng ngùng thấy rõ](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/1-nhan-vat-noi-tieng-dang-livestream-thi-nguoi-yeu-nho-lay-khan-tam-so-lo-bi-mat-nen-ra-tin-hieu-ngay-12s-nguong-ngung-thay-ro-600x432-22f-7372306-250x180.webp)
![Tình trạng đáng lo của Quỳnh Lương khi đang bầu 3 tháng](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/tinh-trang-dang-lo-cua-quynh-luong-khi-dang-bau-3-thang-600x432-b41-7372559-250x180.webp)
![Tro cốt Từ Hy Viên về đến Đài Loan, gia đình không tổ chức lễ viếng](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/tro-cot-tu-hy-vien-ve-den-dai-loan-gia-dinh-khong-to-chuc-le-vieng-600x432-14b-7372417-250x180.webp)
![Ý tưởng gây sốc của Tổng thống Trump về Dải Gaza](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/y-tuong-gay-soc-cua-tong-thong-trump-ve-dai-gaza-600x432-f7b-7372962-250x180.webp)
![Người mẹ run rẩy, gào thét khi thấy con sốt cao, co giật vì cúm A: Lời cảnh báo sức khỏe trước tình hình dịch cúm](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/3/nguoi-me-run-ray-gao-thet-khi-thay-con-sot-cao-co-giat-vi-cum-a-loi-canh-bao-suc-khoe-truoc-tinh-hinh-dich-cum-600x432-834-7373643-250x180.webp)
Tiêu điểm
Tin đang nóng
Tin mới nhất
![Chuyện ít biết về người canh giữ 2 con voi vàng nguyên khối vua Hàm Nghi ban](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/chuyen-it-biet-ve-nguoi-canh-giu-2-con-voi-vang-nguyen-khoi-vua-ham-nghi-ban-600x432-18b-7371941-250x180.webp)
Chuyện ít biết về người canh giữ 2 con voi vàng nguyên khối vua Hàm Nghi ban
![Nữ nhân viên bị sa thải vì không đủ năng lực làm việc: Tòa án tuyên bố công ty phải bồi thường hơn 127 triệu đồng](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/nu-nhan-vien-bi-sa-thai-vi-khong-du-nang-luc-lam-viec-toa-an-tuyen-bo-cong-ty-phai-boi-thuong-hon-127-trieu-dong-600x432-d8e-7371714-250x180.webp)
Nữ nhân viên bị sa thải vì không đủ năng lực làm việc: Tòa án tuyên bố công ty phải bồi thường hơn 127 triệu đồng
![Cô gái nhai gãy đôi chiếc nhẫn cầu hôn mà bạn trai giấu trong bánh kem](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/co-gai-nhai-gay-doi-chiec-nhan-cau-hon-ma-ban-trai-giau-trong-banh-kem-600x432-df5-7371710-250x180.webp)
Cô gái nhai gãy đôi chiếc nhẫn cầu hôn mà bạn trai giấu trong bánh kem
![Đám cưới "ông cháu" gây sốc: Cụ ông 75 tuổi linh đình rước cô dâu mới tròn 15 về dinh, phản ứng của hai bên gia đình càng bất ngờ](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/dam-cuoi-ong-chau-gay-soc-cu-ong-75-tuoi-linh-dinh-ruoc-co-dau-moi-tron-15-ve-dinh-phan-ung-cua-hai-ben-gia-dinh-cang-bat-ngo-600x432-c60-7371706-250x180.webp)
Đám cưới "ông cháu" gây sốc: Cụ ông 75 tuổi linh đình rước cô dâu mới tròn 15 về dinh, phản ứng của hai bên gia đình càng bất ngờ
![Phát hiện mã di truyền tuyệt chủng có trước ADN?](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/phat-hien-ma-di-truyen-tuyet-chung-co-truoc-adn-600x432-da6-7371787-250x180.webp)
Phát hiện mã di truyền tuyệt chủng có trước ADN?
![Cảnh kinh dị giữa lòng thành phố lớn nhất thế giới: Thủ phạm gần gũi đến không ngờ](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/canh-kinh-di-giua-long-thanh-pho-lon-nhat-the-gioi-thu-pham-gan-gui-den-khong-ngo-600x432-169-7371439-250x180.webp)
Cảnh kinh dị giữa lòng thành phố lớn nhất thế giới: Thủ phạm gần gũi đến không ngờ
![Cả làng bảo vệ 'hòn đá vía', xem như báu vật ở xứ Thanh](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/1/ca-lang-bao-ve-hon-da-via-xem-nhu-bau-vat-o-xu-thanh-600x432-080-7371062-250x180.webp)
Cả làng bảo vệ 'hòn đá vía', xem như báu vật ở xứ Thanh
![Tên trộm khét tiếng sa lưới vì 'sự cố' hiếm gặp](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/2/ten-trom-khet-tieng-sa-luoi-vi-su-co-hiem-gap-600x432-431-7371064-250x180.webp)
Tên trộm khét tiếng sa lưới vì 'sự cố' hiếm gặp
![Mua hàng trên sàn TMĐT Trung Quốc, người dùng tá hỏa khi nhận được... bức ảnh của món hàng đó](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/1/mua-hang-tren-san-tmdt-trung-quoc-nguoi-dung-ta-hoa-khi-nhan-duoc-buc-anh-cua-mon-hang-do-600x432-37d-7371066-250x180.webp)
Mua hàng trên sàn TMĐT Trung Quốc, người dùng tá hỏa khi nhận được... bức ảnh của món hàng đó
![Dò kim loại, 2 người đào được 'kho báu' quý giá](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/1/soc-nguoi-tien-su-thiet-ke-ban-do-3d-tu-13000-nam-truoc-600x432-bef-7371032-250x180.webp)
Dò kim loại, 2 người đào được 'kho báu' quý giá
![Vườn thú cho phép người hóa trang thành chó, phí lên đến 7,8 triệu đồng](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/1/kho-bau-76000-tuoi-tiet-lo-ve-bo-toc-sieu-nhan-600x432-586-7370884-250x180.webp)
Vườn thú cho phép người hóa trang thành chó, phí lên đến 7,8 triệu đồng
![Chó cưng hướng đống lá sủa liên tục, người phụ nữ tò mò tới xem thì hốt hoảng phát hiện sinh vật bí ẩn](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/1/cho-cung-huong-dong-la-sua-lien-tuc-nguoi-phu-nu-to-mo-toi-xem-thi-hot-hoang-phat-hien-sinh-vat-bi-an-600x432-7b5-7370882-250x180.webp)
Chó cưng hướng đống lá sủa liên tục, người phụ nữ tò mò tới xem thì hốt hoảng phát hiện sinh vật bí ẩn
Có thể bạn quan tâm
![Lý do căn nhà cháy thiệt hại 50 triệu, chủ trình báo 400 triệu đồng](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/3/ly-do-can-nha-chay-thiet-hai-50-trieu-chu-trinh-bao-400-trieu-dong-600x432-b45-7373667-250x180.webp)
Lý do căn nhà cháy thiệt hại 50 triệu, chủ trình báo 400 triệu đồng
Tin nổi bật
18:46:27 07/02/2025![Nhật Bản tái khẳng định nỗ lực giải quyết tranh chấp lãnh thổ với Nga](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/3/nhat-ban-tai-khang-dinh-no-luc-giai-quyet-tranh-chap-lanh-tho-voi-nga-600x432-09a-7373663-250x180.webp)
Nhật Bản tái khẳng định nỗ lực giải quyết tranh chấp lãnh thổ với Nga
Thế giới
18:43:31 07/02/2025![Điều tra vụ nổ súng tại huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/3/dieu-tra-vu-no-sung-tai-huyen-chau-thanh-tinh-ben-tre-600x432-269-7373664-250x180.webp)
Điều tra vụ nổ súng tại huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre
Pháp luật
18:43:05 07/02/2025![Bức ảnh làm lộ chuyện 2 con Từ Hy Viên bị bỏ bê nghiêm trọng sau khi đột ngột mất mẹ](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/3/buc-anh-lam-lo-chuyen-2-con-tu-hy-vien-bi-bo-be-nghiem-trong-sau-khi-dot-ngot-mat-me-600x432-026-7373661-250x180.webp)
Bức ảnh làm lộ chuyện 2 con Từ Hy Viên bị bỏ bê nghiêm trọng sau khi đột ngột mất mẹ
Sao châu á
18:37:38 07/02/2025![Nợ chồng chất nhưng vợ cứ lướt tiktok là đặt hàng online](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/3/no-chong-chat-nhung-vo-cu-luot-tiktok-la-dat-hang-online-600x432-49d-7373649-250x180.webp)
Nợ chồng chất nhưng vợ cứ lướt tiktok là đặt hàng online
Góc tâm tình
17:59:48 07/02/2025![Showbiz chẳng ai như mỹ nhân này: Lúc được khen đẹp như công chúa, lúc lại bị chê quê mùa kém sắc](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/3/showbiz-chang-ai-nhu-my-nhan-nay-luc-duoc-khen-dep-nhu-cong-chua-luc-lai-bi-che-que-mua-kem-sac-600x432-bec-7373646-250x180.webp)
Showbiz chẳng ai như mỹ nhân này: Lúc được khen đẹp như công chúa, lúc lại bị chê quê mùa kém sắc
Hậu trường phim
17:56:41 07/02/2025![Người mẹ run rẩy, gào thét khi thấy con sốt cao, co giật vì cúm A: Lời cảnh báo sức khỏe trước tình hình dịch cúm](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/3/nguoi-me-run-ray-gao-thet-khi-thay-con-sot-cao-co-giat-vi-cum-a-loi-canh-bao-suc-khoe-truoc-tinh-hinh-dich-cum-600x432-834-7373643-250x180.webp)
Người mẹ run rẩy, gào thét khi thấy con sốt cao, co giật vì cúm A: Lời cảnh báo sức khỏe trước tình hình dịch cúm
Netizen
17:51:11 07/02/2025![Em gái quyết không ứng xử như Trấn Thành - Hari Won khi bị đẩy vào tình huống nhạy cảm](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/3/em-gai-quyet-khong-ung-xu-nhu-tran-thanh-hari-won-khi-bi-day-vao-tinh-huong-nhay-cam-600x432-e36-7373639-250x180.webp)
Em gái quyết không ứng xử như Trấn Thành - Hari Won khi bị đẩy vào tình huống nhạy cảm
Sao việt
17:48:19 07/02/2025![Năm mới đừng quên cắm ngay loại hoa tượng trưng cho sự vương giả, thành công và hạnh phúc tròn đầy này trong nhà](https://t.vietgiaitri.com/2025/2/3/nam-moi-dung-quen-cam-ngay-loai-hoa-tuong-trung-cho-su-vuong-gia-thanh-cong-va-hanh-phuc-tron-day-nay-trong-nha-600x432-0df-7373565-250x180.webp)