Dấu mốc mở đường cho chuyến bay của thiết bị gắn động cơ đầu tiên trên Sao Hỏa
Thiết bị trực thăng không người lái Ingenuity mà tàu thám hiểm Perseverance của Mỹ mang theo lên Sao Hỏa vẫn hoạt động tốt sau khi trải qua đêm đầu tiên với mức nhiệt độ lạnh cóng -90 độ C trên bề mặt hành tinh này.
Tàu thăm dò Perseverance được phóng lên Sao Hỏa từ Cape Canaveral thuộc bang Florida của Mỹ, ngày 30/7/2020. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN
Trong thông báo ngày 5/4, Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Mỹ (NASA) cho biết thiết bị trực thăng Ingenuity siêu nhẹ, với trọng lượng 1,8 kg, đã đáp xuống bề mặt Sao Hỏa vào ngày 3/4 sau khi tách khỏi thân tàu Perseverance đã hạ cánh xuống Hành tinh Đỏ vào tháng 2 vừa qua. Do ngắt kết nối điện với Perseverance, Ingenuity đã phải sử dụng pin năng lượng Mặt Trời được trang bị để chạy bộ sưởi giúp bảo vệ các bộ phận điện không có tấm che khỏi nguy cơ bị đóng băng và nứt vỡ khi nhiệt độ ban đêm ở Sao Hỏa xuống rất thấp.
NASA đánh giá việc trực thăng Ingenuity “sống sót” qua đêm lạnh giá trên Sao Hỏa là một dấu mốc quan trọng, mở đường cho chuyến bay đầu tiên trên hành tinh này.
Dự kiến, trong vài ngày tới, Ingenuity sẽ trải qua một số bài kiểm tra chức năng cánh quạt và động cơ. Phòng thí nghiệm Sức đẩy phản lực của NASA cho biết, nếu mọi việc diễn ra suôn sẻ, trực thăng này sẽ thực hiện chuyến bay đầu tiên trên Sao Hỏa muộn nhất là vào tối 11/4. Nếu thành công, Ingenuity sẽ là thiết bị trực thăng đầu tiên thực hiện chuyến bay có kiểm soát sử dụng động cơ trên một hành tinh khác.
Để kỷ niệm thành tựu tương tự trên Trái Đất, Ingenuity mang theo một mảnh vải từng được sử dụng để phủ lên cánh của chiếc máy bay đồng hành cùng anh em nhà Wright thực hiện chuyến bay gắn động cơ đầu tiên trên Trái Đất vào năm 1903. Ingenuity sẽ bay trong bầu khí quyển Sao Hỏa có độ đặc chỉ bằng 1% khí quyển Trái Đất. Lớp khí quyển siêu loãng của Sao Hỏa khiến trực thăng khó sản sinh lực nâng và bay lên cao hơn.
Trong thử nghiệm bay đầu tiên, Ingenuity sẽ bay lên cao 3 m, lơ lửng tại chỗ trong 30 giây và sau đó hạ cánh trở lại bề mặt Sao Hỏa. Khi bay qua Miệng hố Jezero, lòng hồ cổ đại trên Sao Hỏa, trực thăng Ingenuity sẽ chụp ảnh độ phân giải cao bề mặt của hành tinh này. Nhiều chuyến bay đã được lên kế hoạch trong sứ mệnh kéo dài 31 ngày này
Video đang HOT
Trước đó, tàu thám hiểm Perseverance được phóng lên quỹ đạo vào ngày 30/7/2020 và đáp xuống bề mặt Sao Hỏa vào ngày 18/2 vừa qua, trong sứ mệnh tìm kiếm dấu hiệu của sự sống từng tồn tại trên Hành tinh Đỏ. Trong những năm tới, tàu Perseverance đặt mục tiêu thu thập 30 mẫu đất và đá để gửi trở lại Trái Đất (ước tính vào khoảng những năm 2030) để tiến hành công tác phân tích.
NASA sắp thử nghiệm thiết bị tạo ô-xy đặc biệt trên Sao Hỏa
Sau vài tuần nữa, tàu thăm dò Perseverance của NASA sẽ hỗ trợ dọn đường cho con người du hành trên Sao Hỏa trong tương lai với thiết bị tạo ô-xy đặc biệt.
Kỹ thuật viên từ từ hạ MOXIE vào bụng tàu thăm dò Perseverance. Ảnh: NASA
Theo trang livescience.com, thiết bị nhỏ này có tên Thí nghiệm Sử dụng Nguồn lực Bảo tồn nội vi Ô-xy trên Sao Hỏa (MOXIE).
MOXIE là một chiếc hộp màu vàng, to bằng hộp đựng bánh mỳ, có thể "rút" ô-xy quý giá từ bầu khí quyển độc hại trên Sao Hỏa. Hộp này được gắn bên trong khung gầm của tàu thăm dò Perseverance.
Chiếc hộp sẽ thực hiện thí nghiệm đầu tiên trên hành tinh ngoài Trái Đất về sử dụng nguồn lực bảo tồn nội vi, tức là dùng những gì sẵn có cho sứ mệnh thăm dò thay vì mang mọi thứ cần thiết từ Trái Đất lên.
Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) từ lâu đã quan tâm tới thiết bị này và kêu gọi thực hiện thí nghiệm sản xuất ô-xy từ khi tàu Perseverance mới chỉ là ý tưởng.
Mặc dù các phi hành gia cần ô-xy để thở nhưng ô-xy còn cần thiết hơn với chất nổ đẩy rocket. Khi kết hợp với hydro, ô-xy đốt cháy trong một vụ nổ lớn để đưa rocket rời bệ phóng.
Ngoài chất nổ đẩy để giúp rocket rời Trái Đất lên Sao Hỏa, tàu vũ trụ mang theo con người tới hành tinh đỏ này sẽ cần từ 30.000 tới 45.000kg ô-xy để trở về. Các nhà khoa học có thể tìm cách gửi số ô-xy này từ Trái Đất lên Sao Hỏa nhưng nếu có thể tạo ô xy ngay trên Sao Hỏa thì sẽ rất tiết kiệm.
Ô xy được công nghệ MOXIE tạo ra có thể được đưa vào hệ thống hỗ trợ sự sống dành cho phi hành gia trên Sao Hỏa.
Sau khi tàu thăm dò hạ cánh trên Sao Hỏa vài ngày, nhóm phụ trách MOXIE đã thử nghiệm thiết bị này để xem nó có hoạt động hay không.
Mặc dù chưa có kế hoạch cụ thể để MOXIE tạo ô-xy trên Sao Hỏa, nhưng dự kiến thiết bị này sẽ hoạt động trong những tháng đầu tiên tàu thăm dò ở trên hành tinh đỏ.
Thiết bị MOXIE sử dụng công nghệ điện phân ô-xy rắn. Quá trình này gồm lấy một mẫu nhỏ không khí hầu như toàn CO2 trên Sao Hỏa. Sau đó, MOXIE sẽ làm nóng không khí lên 800 độ C và cho điện áp chạy qua. Nhờ đó, CO2 bị tách ra thành CO và O.
MOXIE sẽ không giữ lại ô-xy mà nó sản xuất. Thiết bị này chỉ đơn giản chứng thực rằng có thể tạo thành công ô-xy và sau đó sẽ nhả khí này trở lại khí quyển. MOXIE chỉ là nguyên mẫu nhỏ bằng 1/200 so với cỗ máy sẽ được sử dụng cho các sứ mệnh của con người trong tương lai.
MOXIE sẽ thực hiện nhiều lần thí nghiệm này trong một năm của Sao Hỏa để đảm bảo có thể hoạt động dưới nhiều điều kiện thời tiết, dù là ngày hè nóng bức, đêm đông lạnh giá hay trong những cơn bão bụi.
Hình ảnh minh họa tàu Perseverance trên Sao Hỏa. Ảnh: NASA
Phiên bản to gấp 200 lần của MOXIE sẽ là thiết bị quan trọng trong sứ mệnh đưa con người trên Sao Hỏa. Mặc dù công nghệ của MOXIE hoạt động trên Trái Đất nhưng do đây sẽ là thứ mà phi hành gia cần để tồn tại, nên thử nghiệm công nghệ trên Sao Hỏa là điều rất quan trọng.
Các nhà khoa học NASA tin rằng MOXIE sẽ đóng vai trò lớn giúp con người thám hiểm Sao Hỏa. Ông Eric Daniel Hinterman, thành viên nhóm MOXIE, nói: "Tôi sẽ dành cả sự nghiệp để đưa con người lên Sao Hỏa. Nếu chúng tôi không đưa được con người lên Sao Hỏa trong đời này, tôi sẽ rất thất vọng".
Trong khi đó, thăm dò Perseverance đã có tháng đầu tiên bận rộn trên bề mặt Sao Hỏa. Từ miệng núi lửa Jezero, điểm hạ cánh ngày 18/2, tàu Perseverance đang làm các công việc liên quan địa chất, chụp ảnh khu vực xung quanh và phân tích mẫu đá gần đó.
Theo kế hoạch, phải vài tháng nữa tàu thăm dò mới thực hiện các thí nghiệm khoa học chính. Hiện tại, các kỹ sư tiếp tục thử các thiết bị khoa học và chuẩn bị cho chuyến bay đầu tiên trên Sao Hỏa của trực thăng mà tàu mang theo. Sau đó, tàu sẽ triển khai một loạt công cụ gồm đầu khoan, camera chụp gần và nhiều cảm biến hóa học để tìm dấu hiệu sự sống cổ xưa trong đá Sao Hỏa.
Tàu thăm dò của NASA lăn bánh lần đầu tiên trên Sao Hỏa Tàu thăm dò Perseverance của NASA đã thực hiện chuyến đi đầu tiên trên Sao Hỏa, di chuyển khoảng 6m và đi một đoạn trong miệng núi lửa Jezero. Hình ảnh được chụp lại trong lần đầu tiên tàu Perseverance di chuyển ngày 4/3. Ảnh: NASA Theo kênh CNN, trong lần đầu tiên đó, tàu Perseverance lăn bánh trong 33 phút ngày 5/3....