Đâu là điểm cốt lõi phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp?

Tăng công khai, minh bach là vấn đề cốt lõi phát triển lành mạnh thị trường trái phiếu doanh nghiệp và bảo vệ nhà đầu tư.

Phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp: Xác định điểm cốt lõi . ẢNh minh họa: TTXVN

Trong bối cảnh tín dụng ngân hàng tăng trưởng chậm lại, các ngân hàng thương mại từng bước giảm tỷ lệ huy động vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn thì việc các doanh nghiệp phát hành trái phiếu là một trong những giải pháp để bổ sung nguồn vốn, cấu trúc lại tài chính.

Tuy nhiên, hiện có một số doanh nghiệp phát hành trái phiếu với lãi suất cao gấp đôi lãi suất tiền gửi ngân hàng, làm tăng rủi ro cho chính doanh nghiệp và nhà đầu tư. Chính vì vậy, việc tăng tinh công khai, minh bach trong phát hành, niêm yết trái phiếu doanh nghiệp là vấn đề cốt lõi phát triển lành mạnh thị trường trái phiếu doanh nghiệp và bảo vệ nhà đầu tư.
Ông Nguyễn Hoàng Dương – Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính các ngân hàng và Tổ chức tài chính – Bộ Tài chính cho biết, theo thông kê cua Sơ Giao dich chưng khoan Ha Nôi (HNX), trong 6 thang đâu năm 2019, khôi lương trái phiếu doanh nghiệp phat hanh đat 89.483 ty đông, băng 134% so vơi cung ky năm 2018. Tinh đên thơi điêm 24/6/2019, dư nơ thi trương trai phiêu doanh nghiêp đạt 10,22% GDP năm 2018.
Trong những năm qua, thị trường trái phiếu doanh nghiệp đã có bước phát triển tích cực. Quy mô thi trương trai phiêu doanh nghiêp đên nay đa vươt muc tiêu đê ra đên năm 2020 tai Quyêt đinh sô 1191/QĐ – TTg ngay 14/8/2017 cua Thu tương Chinh phu phê duyêt Lô trinh phat triên thi trương trai phiêu giai đoan 2017-2020. Muc tiêu tai Quyêt đinh sô 1191 la dư nơ thi trương trai phiêu doanh nghiêp đat 7% GDP vao năm 2020.
Theo ông Nguyễn Hoàng Dương, số lương cac doanh nghiêp huy đông vôn trên thi trương trai phiêu tăng lên la tin hiêu tôt đê phat triên thi trương trai phiêu doanh nghiêp trong bối cảnh tín dụng ngân hàng tăng trưởng chậm lại, các ngân hàng thương mại từng bước giảm tỷ lệ huy động vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn.
Du vây, quy mô thi trương trai phiêu doanh nghiêp cua Viêt Nam vân thâp hơn nhiều so với các nước trong khu vực (20 – 50% GDP).

Bên cạnh đó, so vơi quy mô cua thi trương tin dung ngân hang, quy mô cua thi trương trái phiếu doanh nghiệp con nho va co sư chênh lêch, điêu nay cho thây cac doanh nghiêp vân chu yêu huy đông vôn qua kênh tin dung ngân hang.
Theo nhóm phân tích đến từ Công ty cổ phần Chứng khoán MB – MBS, ngành ngân hàng chiếm tỷ trọng lớn nhất trong phát hành trái phiếu doanh nghiệp, tiếp đến là nhóm bất động sản, xây dựng, hạ tầng.
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Tp. Hồ Chí Minh (HoREA) nhận định, việc Ngân hàng Nhà nước thực hiện lộ trình hạn chế tín dụng trong lĩnh vực bất động sản khiến kênh phát hành trái phiếu trở nên quan trọng để doanh nghiệp bất động sản bổ sung nguồn vốn, cấu trúc lại tài chính.

Tuy nhiên, điều đáng quan ngại là có những doanh nghiệp bất động sản phát hành trái phiếu với lãi suất tới 14,5%, gấp đôi lãi suất gửi tiết kiệm ngân hàng để hấp dẫn những người có dư tiền. Việc này đã làm tăng rủi ro cho chính những doanh nghiệp đó và nhà đầu tư.
Ông Châu khuyến nghị nhà đầu tư phải đặc biệt coi trọng tính khả thi các dự án của doanh nghiệp bằng cách căn cứ vào uy tín của chủ đầu tư, bản cáo bạch của doanh nghiệp định kỳ trên sàn chứng khoán.
Chủ tịch HoREA cho biết, hiện nay điều kiện phát hành trái phiếu doanh nghiệp có nhiều điểm thông thoáng hơn. Đặc biệt là quy định doanh nghiệp muốn phát hành trái phiếu không bắt buộc phải có lãi năm liền kề trước đó đã tạo động lực cho các doanh nghiệp chủ động trong việc lên kế hoạch phát hành trái phiếu. Tuy nhiên, điều này có rủi ro cho nhà đầu tư thứ cấp nếu không tìm hiểu kỹ.
Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính các ngân hàng và Tổ chức tài chính Nguyễn Hoàng Dương cho biết, đê tăng tinh công khai, minh bach trong qua trinh huy đông vôn trai phiêu, bao vê quyên lơi cua nha đâu tư, tai Nghi đinh 163/2018/NĐ – CP của Chính phủ (Nghị định 163) về phát hành trái phiếu doanh nghiệp đã quy định theo hướng tăng cường cơ chê công bô thông tin.
Trươc đây, doanh nghiêp phat hanh chi cân công bô thông tin trươc phat hanh va công bô thông tin kêt qua phat hanh cho cac nha đâu tư đăng ky mua trai phiêu.

Hiên tai, theo quy đinh tai Nghi đinh 163, doanh nghiêp phai công bô thông tin cho nha đâu tư đăng ky mua trai phiêu va công bô thông tin trên chuyên trang thông tin của HNX, gôm công bô thông tin trươc khi phat hanh, thông tin vê kêt qua phat hanh, thông tin đinh ky va thông tin bât thương. HNX la đơn vi đươc giao vân hanh chuyên trang thông tin vê trai phiêu doanh nghiêp.
Việc công bô thông tin đôi vơi phat hanh riêng le chi trong pham vi trưc tiêp cho cac nha đâu tư đăng ky mua trai phiêu theo quy đinh cua phap luât. Đôi vơi trai phiêu phat hanh ra công chung, doanh nghiệp phai công bô thông tin rông rai ra công chung thông qua ban cao bach.
Ông Dương cho rằng, quy đinh vê công bô thông tin đôi vơi phat hanh trái phiếu doanh nghiệp riêng le tai Nghi đinh 163 phu hơp thông lê quôc tê, nhăm bao vê quyên va lơi ich hơp phap cua nha đâu tư.
Vê loai hinh trai phiêu, tai Nghi đinh 163 quy đinh ro đôi vơi trai phiêu không chuyên đôi gôm co trai phiêu co bao đam hoăc không bao đam; đôi vơi trai phiêu chuyên đôi gôm trai phiêu co bao đam hoăc không co bao đam, trai phiêu kem chưng quyên. Theo đo, tuy thuôc vao yêu câu huy đông vôn va nhu câu cua nha đâu tư, doanh nghiêp phat hanh co thê lưa chon phat hanh trai phiêu co tai san bao đam hoăc không co tai san đam bao.
Trên thưc tê, môt sô doanh nghiêp đa lưa chon phat hanh trai phiêu co tai san đam bao. Đáng chú ý, du lưa chon loai hinh trai phiêu nao đê huy đông vôn, doanh nghiêp phat hanh cung phai công bô thông tin đây đu vê tinh hinh tai chinh, cac điêu kiên, điêu khoan cơ ban cua trai phiêu, quyên lơi cua chu sơ hưu trai phiêu.
Đê canh bao vê rui ro cho nha đâu tư đôi vơi trái phiếu phat hanh riêng le, tai Nghi đinh 163 đa quy đinh phân biêt giưa phat hanh trái phiếu doanh nghiệp riêng le va phat hanh trái phiếu doanh nghiệp ra công chung.
Trong thời gian tới, tai Luật Chứng khoán sưa đôi đang trinh Quôc hôi co quy đinh vê nha đâu tư chưng khoan chuyên nghiêp; đông thơi đinh hương viêc phát hành riêng lẻ trái phiếu doanh nghiệp chỉ cho các nhà đầu tư chuyên nghiệp bao gôm cac tô chưc đâu tư chuyên nghiêp va ca nhân đâu tư chuyên nghiêp (co kinh nghiêm va kiên thưc đâu tư hoăc co năng lưc vê tai chinh) như thông lê quôc tê.
Bên cạnh đó, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước hiện đang rà soát để chuẩn hóa các điều kiện và quy trình phát hành, tạo điều kiện cho doanh nghiệp và rút ngắn thời gian phê duyệt việc phát hành ra công chúng.
Luât Chưng khoan sưa đôi quy đinh doanh nghiêp phat hanh trai phiêu ra công chung phai đươc xếp hạng tín nhiệm. Quy định này sẽ thúc đẩy việc thành lập và cung cấp dịch vụ xếp hạng tín nhiệm để hỗ trợ các nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư cá nhân khi tham gia thị trường trái phiếu doanh nghiệp.
Bộ Tài chính đã phối hợp với các bộ, ngành tổ chức thẩm định và cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ xếp hạng tín nhiệm cho 1 công ty định mức tín nhiệm.

Hiên nay, Bộ Tài chính đang tiếp tục phôi hơp vơi cac bô, nganh xem xét môt sô hồ sơ đề nghị cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ này. Đồng thời, Bộ Tài chính cũng đang làm việc với các tổ chức định mức tín nhiệm có uy tín trên thế giới để khuyến khích họ tham gia vào thị trường Việt Nam.
Bộ Tài chính cũng sẽ nghiên cứu về mô hình của thị trường thứ cấp để tăng tính thanh khoản của thị trường trái phiếu doanh nghiệp; nghiên cứu sửa đổi, hoàn thiện khung khổ pháp lý để khuyến khích các Quỹ hưu trí bổ sung tự nguyện cũng như các loại hình quỹ đầu tư đầu tư khác (quỹ tương hỗ, quỹ đầu tư trái phiếu…) tham gia đầu tư trên thị trường thông qua cải tiến về quy trình và thủ tục đầu tư./.

Theo bnews.vn