‘Đào’ vàng từ núi rác thải điện tử

Trung bình trong bo mạch của 10 triệu chiếc điện thoại bỏ đi có 120 kg vàng.

Báo cáo Giám sát chất thải điện tử toàn cầu năm 2019 của Liên hợp quốc cho thấy có 54 triệu tấn rác thải điện tử được tạo ra khắp thế giới. Khối đồ điện tử hư hỏng đó chứa lượng vàng, bạch kim và các kim loại quý trị giá ít nhất 10 tỷ USD.

Công nhân tại một xưởng tái chế rác thải điện tử lấy vàng ở Trung Quốc.

Theo Nikkei, rác thải điện tử của Nhật Bản được cho là chứa nhiều vàng hơn cả các mỏ khoáng sản ở Nam Phi. Các doanh nghiệp nước này đang tìm cách khai thác để sản xuất huy chương Thế vận hội Tokyo và nhiều mục đích thương mại. Riêng dự án sản xuất huy chương bằng rác thải điện tử đã giúp Nhật Bản tinh chế khoảng 78.985 tấn đồ gia dụng nhỏ và 6,21 triệu điện thoại di động cũ. Thông qua quá trình tinh luyện, các đơn vị tái chế đã “đào” được hàng chục kg vàng nguyên chất, khoảng 3.500 kg bạc và 2.200 kg đồng.

Ở Trung Quốc, tái chế kim loại quý từ rác thải điện tử trở thành nghề hái ra tiền. Nhiều công ty tư nhân chuyên thu mua điện thoại di động hỏng về để tách vàng từ bảng mạch theo một quy trình kỳ công: Điện phân, tinh chế lấy vàng, đồng. Cứ 10 triệu chiếc di động tái chế, có thể thu được 120 kg vàng, 84 tấn đồng với giá trị hàng triệu USD.

Theo Sina, trung bình, khoảng 50% người Trung Quốc đổi điện thoại trong vòng 15 tháng, 20% người dùng lên đời điện thoại sau một năm. Mỗi năm có đến 400 triệu thiết bị di động được thải ra thị trường. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 2% số tác thải điện tử này được tái chế.

Ngoài điện thoại di động, những thiết bị điện tử, như CPU, bo mạch chủ, chip nhớ, thẻ nhớ và các thiết bị gia dụng khác trong máy tính cũng chứa vàng. Tuy nhiên, việc thu gom, tái chế rác thải ở nhiều quốc gia vẫn là hoạt động tự phát, không theo quy chuẩn về an toàn lao động. Những tạp chất, nguyên liệu không mang lại nhiều giá trị như thuỷ ngân, chì, cadmium vẫn bị thải trực tiếp ra môi trường mà không qua xử lý.

The Guadian dẫn lời Mijke Hertoghs tại Liên minh Viễn thông Quốc tế của Liên Hợp Quốc: “Nếu việc thu gom và tái chế được tổ chức tốt hơn, quy mô kinh tế sẽ tăng lên. Đây cũng là cơ hội để tạo ra một nền kinh tế với lượng việc làm mới. Sẽ có một khoản thu nhập khổng lồ cho nhiều người “.

Tuy nhiên, bà Maria Neira tại WHO, lưu ý: “Tái chế chất thải điện tử không đúng cách đang là mối nguy ngày một lớn, âm thầm ảnh hưởng đến sức khoẻ của công nhân cũng như thế hệ tương lai”.