Đại sứ Mỹ tại LHQ: “Mỹ muốn đồng hành cùng VN phát triển năng lượng hạt nhân”

Đại sứ Phái bộ của Mỹ tại Liên Hợp quốc, bà Laura E. Kennedy, cho rằng Hiệp định 123 sẽ mở ra cơ hội hợp tác mới giữa hai nước trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân và Hoa Kỳ muốn đồng hành cùng VN để phát triển nguồn năng lượng này.

Bà Laura E. Kennedy đang có chuyến thăm và làm việc tại Việt Nam. Đây là lần đầu tiên bà đến Việt Nam. Ngày 21/10, bà đã dành cho Dân Trí một cuộc trao đổi riêng về mục đích chuyến thăm Việt Nam cũng như về hợp tác hạt dân dân sự giữa Việt Nam-Hoa Kỳ sau khi hiệp định hạt nhân dân sự giữa hai nước (Hiệp định 123) đã chính thức có hiệu lực.

Đại sứ Phái bộ của Mỹ tại Liên Hợp quốc, bà Laura E. Kennedy, trong cuộc trao đổi với Dân Trí (Ảnh N.Hằng)

Xin bà có thể cho biết mục đích chuyến thăm Việt Nam của bà lần này?

Đây là lần đầu tiên tôi đến thăm Việt Nam và mục đích chuyến thăm lần này của tôi là gặp các quan chức chính phủ Việt Nam, Bộ Ngoại giao Việt Nam và một số bộ ngành khác, trong đó có Viện Năng lượng Nguyên tử Việt Nam (Vinatom), Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Việt Nam cũng như thăm Bệnh viện Trung ương Quân đội 108.

Trong các cuộc tiếp xúc, bên cạnh những trao đổi về quan hệ song phương Việt Nam-Hoa Kỳ, tôi đã được nghe phía Việt Nam trình bày về những hoạt động sử dụng năng lượng hạt nhân vào mục đích dân sự ở Việt Nam, đồng thời chúng tôi cũng tập trung thảo luận về việc sử dụng năng lượng hạt nhân cho mục đích hòa bình. Đây là sáng kiến do IAEA đưa ra vào năm 2010. Hoa Kỳ là nước đi đầu trong việc cung cấp tài chính cũng như các trợ giúp kỹ thuật trong việc sử dụng năng lượng hạt nhân vào mục đích hòa bình.

Bà có nhận xét gì về ứng dụng năng lượng hạt nhân vào chẩn đoán và điều trị bệnh tại Bệnh viện 108?

Tôi rất vui khi được thấy việc sử dụng năng lượng hạt nhân để chẩn đoán và điều trị bệnh tại đây, đặc biệt là sử dụng chất đồng vị vào việc điều trị trong y học. Y học hạt nhân mới chỉ là một khía cạnh trong ứng dụng của năng lượng hạt nhân. Bản thân tôi cũng là người được hưởng lợi từ y học hạt nhân vì tôi đã được chẩn đoán và điều trị ung thư rất hiệu quả bằng y học hạt nhân.

Tôi cũng rất hài lòng khi thấy Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) đã thông qua hợp tác về kỹ thuật giúp để giúp đào tạo nhân lực và cung cấp trang thiết bị cho Bệnh viện 108. Hoa kỳ cũng là quốc gia đi đầu đầu trong nỗ lực như vậy.

Hiệp định hạt nhân dân sự Hoa Kỳ-Việt Nam (Hiệp định 123) đã chính thức có hiệu lực từ ngày 3/10 vừa qua, bà có thể cho biết ý nghĩa của hiệp định này đối với Việt Nam và Hoa Kỳ? Từ sau khi hiệp định có hiệu lực, Việt Nam và Hoa Kỳ đã có chương trình hợp tác cụ thể gì về hạt nhân dân sự chưa, thưa bà?

Đây là một hiệp định rất quan trọng, giúp mở ra lĩnh vực hợp tác mới giữa hai nước trong lĩnh vực hạt nhân. Nó cũng góp phần làm sâu sắc mối quan hệ hợp tác toàn diện giữa Việt Nam và Hoa Kỳ.

Chúng tôi đã có kế hoạch hợp tác cụ thể với Việt Nam trong việc sử dụng năng lượng hạt nhân cho mục đích hòa bình. Chúng tôi được biết, Việt Nam đang có những chương trình quy mô lớn để phát triển năng lượng hạt nhân và Hoa Kỳ rất muốn đồng hành cùng Việt Nam trong quá trình phát triển nguồn năng lượng này.

GE và Westinghouse là hai công ty rất mạnh của Hoa Kỳ về năng lượng hạt nhân. Tôi rất vui khi thấy nhiều máy móc, thiết bị y tế ở Bệnh viện 108 là những sản phẩm của GE như máy quét được sử dụng để chẩn đoán ung thư. Quan sát nhiều tấm biển trên tường của bệnh viện, bạn có thể thấy rằng Hoa Kỳ là một đối tác quan trọng tham gia vào các dự án ở đây.

Bà Laura E. Kennedy thăm Trung tâm Máy Gia tốc, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 sáng ngày 21/10 (Ảnh N.Hằng)

Có một số ý kiến cho rằng, các quốc gia phát triển như Việt Nam không nên phát triển điện hạt nhân một cách nhanh chóng khi còn tồn tại những lo ngại về năng lực quản lý, nhân lực và đặc biệt là an toàn hạt nhân. Bà có ý kiến gì về điều này?

Tôi tin rằng, bất cứ quốc gia nào đều cần có sự đa dạng hóa năng lượng, nhất là trong bối cảnh biến đổi khí hậu đang đặt ra rất nhiều thách thức đáng lo ngại. Chúng ta thấy năng lượng hạt nhân là năng lượng sạch hầu như không tạo ra CO2 và khí gây hiệu ứng nhà kính nào, góp phần bảo vệ môi trường. Bản thân tôi rất ủng hộ việc sử dụng năng lượng hạt nhân.

Tuy nhiên, tôi cũng muốn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đảm bảo về an toàn, an ninh cùng với việc đào tạo nguồn nhân lực và thực hiện công tác giám sát phù hợp trong việc phát triển điện hạt nhân. Tôi hoàn toàn tin tưởng Việt Nam sẽ làm được điều đó. Chính phủ Hoa Kỳ cũng như IAEA đang hợp tác chặt chẽ với Việt Nam để đảm bảo những quy trình này.

Theo bà, Việt Nam cần lưu ý gì khi hiện nay mới bắt đầu phát triển năng lượng hạt nhân?

Việt Nam cần tiếp tục đẩy mạnh hợp tác với các tổ chức, quốc gia hàng đầu về năng lượng hạt nhân như Hoa Kỳ và IAEA. Chúng tôi cũng ấn tượng trước sự hợp tác với Việt Nam. Bên cạnh đó, theo tôi, Việt Nam cần phải thành lập một cơ quan pháp quy độc lập về năng lượng hạt nhân.

Tôi cho rằng, việc tuyên truyền về năng lượng hạt nhân phải được tăng cường hơn nữa vì hiện nay nhiều người còn hiểu sai về việc sử dụng nguồn năng lượng này.

Nam Hằng

Theo Dantri