Đã tìm thấy ‘chìa khóa’ để thận luôn khỏe mạnh

Theo Viện Tiểu đường, Tiêu hóa và Bệnh thận Quốc gia của Mỹ, Glucagon, một loại hormone được biết đến nhiều nhất với vai trò thúc đẩy sản xuất lượng đường trong máu ở gan, dường như cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe của thận.

Khi các nhà nghiên cứu của Trung tâm Y tế Tây Nam UT loại bỏ các thụ thể của hormone này khỏi thận chuột, chuột đã phát triển các triệu chứng giống như bệnh thận mãn tính (CKD).

Bệnh thận mạn tính là một căn bệnh ảnh hưởng đến hàng trăm triệu người trên toàn cầu và việc làm sáng tỏ các chức năng sinh lý của glucagon là cứu cánh cho căn bệnh này.

Trưởng nhóm nghiên cứu Philipp Scherer, Tiến sĩ, Giáo sư Nội khoa và Sinh học Tế bào, đồng thời là Giám đốc Trung tâm Touchstone của UTSW, Mỹ, cho biết: “Nghiên cứu của chúng tôi xác định tác dụng bảo vệ quan trọng của glucagon đối với sức khỏe thận và sức khỏe trao đổi chất toàn thân bình thường của toàn bộ cơ thể”.

Trong thế kỷ qua, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng, các tế bào trong tuyến tụy sản xuất glucagon khi lượng đường trong máu hoặc glucose giảm xuống dưới một ngưỡng nhất định. Hormon này di chuyển qua máu đến các thụ thể trên bề mặt tế bào gan, thúc đẩy gan sản xuất glucose cung cấp năng lượng cho các tế bào khắp cơ thể.

Tiến sĩ Scherer giải thích, nhiều nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng thận cũng có các thụ thể glucagon, nhưng bên cạnh việc kích thích sản xuất một lượng nhỏ glucose, vai trò của chúng vẫn chưa rõ ràng.

Hình ảnh bên trái cho thấy một quả thận bình thường; hình ảnh bên phải cho thấy một quả thận thiếu thụ thể glucagon và có mức độ sẹo cao. Sẹo được hiển thị bằng kháng thể collagen III được hiển thị ở độ phóng đại 20 lần. (Nguồn: Trung tâm Y tế Tây Nam UT)

Glucagon ở thận

Để hiểu rõ hơn về chức năng của các thụ thể glucagon ở thận này, Tiến sĩ Scherer và các đồng nghiệp đã sử dụng kỹ thuật di truyền để loại bỏ các thụ thể ở chuột và so sánh chúng với những con chuột không có thao tác di truyền và những con khác có thụ thể glucagon bị loại bỏ trong gan.

Không giống như hai nhóm còn lại, những con chuột bị loại bỏ thụ thể glucagon ở thận có một loạt bệnh lý tấn công như: Tình trạng viêm, sẹo và tích tụ lipid dư thừa tương tự như những gì thường thấy ở bệnh gan nhiễm mỡ, cũng như huyết áp cao và các tổn thương liên quan đến thận, sự thay đổi trong hoạt động của các gien sản xuất năng lượng và các dấu hiệu của stress oxy hóa cao.

Những con chuột không có thụ thể glucagon ở thận cũng có một loạt khiếm khuyết xuất phát từ rối loạn chức năng thận ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể chúng, chẳng hạn như rối loạn điều hòa nitơ, các vấn đề về duy trì cân bằng nước và điện giải cũng như các vấn đề về tim.

Tiến sĩ May-Yun Wang, Trợ lý Giáo sư Nội khoa và là tác giả đầu tiên của nghiên cứu này, cho biết những vấn đề này phần lớn bắt chước những vấn đề ở bệnh nhân mắc bệnh thận mạn tính. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, những người mắc bệnh CKD có ít thụ thể glucagon ở thận hơn, mặc dù vẫn chưa rõ điều gì xảy ra trước (bệnh lý thận làm giảm số lượng thụ thể hoặc bệnh lý phát sinh do không đủ số lượng thụ thể). Tiến sĩ Wang cho biết câu hỏi này sẽ là chủ đề cho nghiên cứu trong tương lai.

Trong khi đó, các loại thuốc mới hơn trong các thử nghiệm lâm sàng giai đoạn cuối để điều trị béo phì và tiểu đường đang kết hợp glucagon, một chiến lược được phát hiện là hỗ trợ giảm cân và cũng có thể mang lại lợi ích bất ngờ cho bệnh nhân mắc bệnh CKD.

Tiến sĩ Scherer cho biết: “Những loại thuốc này đã cho thấy sự cải thiện về sức khỏe thận trong các thử nghiệm lâm sàng và những phát hiện của chúng tôi đưa ra lời giải thích tại sao”.