Đã có 103 tàu container phải tránh kênh đào Suez vì sợ bị Houthi tấn công
103 tàu container đã phải thay đổi lộ trình và đi vòng qua miền Nam châu Phi, nhằm tránh đi qua kênh đào Suez vào Biển Đỏ rồi bị lực lượng Houthi ở Yemen tấn công.
Đây là một dấu hiệu cho thấy Houthi đã làm gián đoạn thương mại toàn cầu.
Tàu chở hàng Galaxy Leader bị lực lượng Houthi bắt giữ. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo tờ The Guardian ngày 20/12, công ty vận tải Kuehne và Nagel xác định được 103 tàu đã thay đổi lộ trình, trong đó nhiều tàu sẽ đi vòng qua Mũi Hảo Vọng của Nam Phi.
Đi theo lộ trình này sẽ khiến tàu thuyền phải đi xa hơn khoảng 6.000 hải lý khi di chuyển từ châu Á đến châu Âu, có khả năng mất thêm ba hoặc bốn tuần nữa mới giao được hàng hóa.
Lực lượng Houthi cho biết họ đã tấn công các tàu để đáp trả việc Israel bắn phá Gaza. Ngày 19/12, Mỹ thông báo thành lập liên minh hải quân 10 nước để bảo vệ hoạt động vận chuyển hàng hóa qua kênh đào Suez nối với Biển Đỏ.
Houthi cho biết nhóm này sẽ không ngừng tấn công tàu thuyền trên Biển Đỏ bất chấp liên minh mà Mỹ mới thành lập.
Trên mạng xã hội X, quan chức cấp cao của phong trào Houthi, Mohammed al-Bukhaiti, ngày 19/12 tuyên bố: “Ngay cả khi Mỹ đã thành công trong việc huy động toàn thế giới, thì các hoạt động quân sự của chúng ta sẽ không dừng lại… bất kể chúng tôi có phải hy sinh điều gì đi chăng nữa”. Ông này cũng khẳng định Houthi sẽ chỉ ngừng các cuộc tấn công nếu Israel chấm dứt tàn phá Dải Gaza và cho phép đưa thực phẩm, thuốc men, nhiên liệu tới tay những người dân Palestine đang bị bao vây ở vùng lãnh thổ này.
Khoảng 19.000 tàu qua lại kênh đào Suez mỗi năm, khiến kênh đào này trở thành một trong những tuyến đường quan trọng của thế giới, đặc biệt là đối với tàu thuyền vận chuyển nhiên liệu hóa thạch và hàng hóa di chuyển giữa châu Á và châu Âu.
Công ty Kuehne và Nagel cho biết các tàu đã chuyển hướng có khả năng chở container dài 6 mét. Các tàu chở dầu và khí đốt cũng đã chuyển hướng, trong đó BP là công ty lớn nhất thông báo đã đổi lộ trình.
Tình trạng gián đoạn trên đã góp phần làm giá dầu tăng cao. Giá dầu thô Brent trong hợp đồng tương lai đã tăng 1,2% vào ngày 20/12 lên trên 80 USD/thùng, sau khi giảm xuống dưới 74 USD/thùng một tuần trước đó. Dầu tăng giá hơn nữa cuối cùng có thể ảnh hưởng đến thuế năng lượng tiêu dùng, làm tăng thêm lạm phát.
Ông Michael Aldwell, thành viên hội đồng quản trị hậu cần đường biển của Kuehne và Nagel, cho biết: “Thời gian di chuyển kéo dài trên biển sẽ tiêu tốn 20% công suất của đội tàu toàn cầu, dẫn đến khả năng chậm trễ vì thiếu tàu vận chuyển. Hơn nữa, tình trạng chậm trễ trong việc đưa tàu thuyền trống về châu Á có thể đặt ra thách thức, ảnh hưởng hơn nữa đến độ tin cậy chung của chuỗi cung ứng”.
Các công ty trên khắp thế giới đang theo dõi tình hình để tìm hiểu xem liệu chuỗi cung ứng có bị ảnh hưởng hay không. Lần đóng cửa kênh đào Suez bất ngờ gần đây nhất xảy ra vào tháng 3/2021, khi tàu container Ever Given bị mắc kẹt trong 6 ngày.
Video đang HOT
Tình trạng gián đoạn mới nhất sẽ không ảnh hưởng đến ngành bán lẻ vào Giáng sinh này, vì hàng hóa đã được tích trữ trước hàng tuần hoặc thậm chí hàng tháng, nghĩa là sản phẩm đã có mặt tại các cửa hàng hoặc kho hàng ở các nước.
Tình trạng gián đoạn kéo dài đối với các hình thức vận chuyển đường biển cuối cùng có thể gây thiếu sản phẩm cho người tiêu dùng hoặc các linh kiện cho nhà sản xuất, mặc dù cho đến nay hầu như chưa có thông tin về bất kỳ tác động nào.
Sự cố gián đoạn này trùng với thời điểm nhiều nhà máy tạm thời đóng cửa vào dịp Giáng sinh, giúp các công ty có thêm thời gian để nhận được những nguồn cung cấp quan trọng.
Trong khi đó, ngày 19/12, Liên minh châu Âu (EU), Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và một số quốc gia, trong đó có Mỹ và Yemen, đã chỉ trích các cuộc tấn công của Houthi ở Biển Đỏ.
Tàu khu trục HMS Diamond của Anh. Ảnh: AFP/TTXVN
Tuyên bố chung nhấn mạnh các cuộc tấn công mà Houthi liên tiếp thực hiện trên Biển Đỏ gây ảnh hưởng các quyền và tự do hàng hải, ảnh hưởng đến hoạt động vận tải biển của nhiều quốc gia.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin cho rằng các cuộc tấn công chưa từng có của lực lượng Houthi nhằm vào hoạt động hàng hải quốc tế ở Biển Đỏ đang đe dọa dòng chảy thương mại toàn cầu.
Quan ngại các vụ tấn công nhằm vào tàu thuyền ở Biển Đỏ nguy cơ tác động xấu đến kinh tế và thương mại toàn cầu, nhiều nước khác như Anh, Israel… đang nỗ lực ngăn chặn các cuộc tấn công như vậy.
Trong nỗ lực ngăn chặn các vụ tấn công nhằm vào các tàu chở hàng trên Biển Đỏ, Mỹ cùng với các nước đối tác ngày 18/12 thông báo thành lập liên minh an ninh gồm 10 quốc gia để bảo vệ các tàu thương mại. Liên minh này gồm Mỹ, Anh, Bahrain, Canada, Pháp, Italy, Hà Lan, Na Uy, Seychelles và Tây Ban Nha. Chiến dịch này có nhiệm vụ bảo đảm an toàn cho hoạt động vận tải hàng hóa trên Biển Đỏ và Vịnh Aden.
Cùng ngày, tờ The Globe and Mail đưa tin Canada sẽ tham gia lực lượng do Mỹ đứng đầu để bảo vệ các tàu vận tải thương mại đi qua Biển Đỏ.
Hiện một loạt doanh nghiệp vận tải biển như Maersk, Hapag-Lloyd, MSC, CMA CGM… thông báo tạm dừng hoạt động lưu thông qua Biển Đỏ do gia tăng nguy cơ bị Houthi tấn công.
Các hãng vận tải biển đối phó với Houthi như thế nào khi đi qua Biển Đỏ?
Trong khi một số hãng vận tải biển điều chỉnh tuyến đường để tránh bị lực lượng Houthi tấn công thì một số tàu container đang neo đậu ở Biển Đỏ đã tắt hệ thống theo dõi.
Các container trên tàu Maersk Gibraltar của Maersk ở cảng Algeciras, Tây Ban Nha ngày 19/1. Ảnh: Reuters
Theo hãng tin Reuters ngày 19/12, các cuộc tấn công trong những ngày gần đây nhằm vào các tàu trên tuyến đường vận chuyển quan trọng ở Biển Đỏ đã làm dấy lên lo ngại về một đợt gián đoạn nữa đối với thương mại quốc tế sau đại dịch COVID, khiến lực lượng quốc tế do Mỹ dẫn đầu phải tuần tra các vùng biển gần Yemen.
Biển Đỏ nối với Địa Trung Hải bằng kênh đào Suez, tạo ra tuyến đường vận chuyển ngắn nhất giữa châu Âu và châu Á. Khoảng 12% lưu lượng vận tải đường biển thế giới đi qua kênh đào này.
Các hãng tàu biển lớn như Hapag Lloyd, MSC và Maersk, tập đoàn dầu BP, tập đoàn tàu chở dầu Frontline cho biết họ sẽ tránh tuyến Biển Đỏ và đi qua Mũi Hảo Vọng ở miền Nam châu Phi.
Tuy nhiên, nhiều tàu vẫn đi qua Biển Đỏ. Dữ liệu theo dõi tàu của tập đoàn LSEG cho thấy một số tàu đã có bảo vệ vũ trang.
Theo LSEG, ít nhất 11 tàu container đang neo đậu ở Biển Đỏ giữa Sudan và Saudi Arabia. Các container này đã đi qua kênh đào Suez và đang di chuyển về phía Yemen, chở theo hàng tiêu dùng và ngũ cốc đến các quốc gia Singapore, Malaysia và Các tiểu vương quốc Arab thống nhất. Bốn tàu container của MSC ở Biển Đỏ đã tắt bộ thu phát kể từ ngày 17/12, có khả năng là để tránh bị phát hiện.
Ông Ioannis Papadimitriou, nhà phân tích vận tải hàng hóa cấp cao tại Vortexa, cho biết một số tàu đang cố gắng che giấu vị trí bằng cách chuyển tín hiệu đến các địa điểm khác để đề phòng khi đi vào bờ biển Yemen.
Ngày 15/12, tập đoàn Maersk của Đan Mạch đã tạm dừng tất cả các chuyến hàng container qua Biển Đỏ sau một sự cố liên quan tàu Maersk Gibraltar một ngày trước đó. Một số tàu đang neo đậu ở Biển Đỏ là tàu của Maersk.
Ngày 19/12, Maersk cho biết các tàu từng có lộ trình qua Biển Đỏ và Vịnh Aden đã tạm dừng di chuyển và sẽ đổi sang tuyến đường quanh châu Phi.
Động thái của các hãng vận tải biển diễn ra trong bối cảnh lực lượng Houthi ở Yemen tuyên bố hỗ trợ người Palestine đang bị Israel bao vây ở Dải Gaza bằng cách tấn công các tàu thuyền trên các tuyến đường vận chuyển quan trọng, thậm chí bắn máy bay không người lái và tên lửa vào Israel.
Mới đây, ngày 18/12, lực lượng Houthi đã tấn công hai tàu vận tải thương mại ở phía Nam Biển Đỏ.
Các nguồn tin trong ngành cho biết tác động đến thương mại toàn cầu sẽ phụ thuộc vào thời gian khủng hoảng kéo dài, nhưng phí bảo hiểm và các tuyến đường dài hơn sẽ là gánh nặng mà các hãng vận tải phải chịu trước mắt.
Ông Papadimitriou nói rằng chi phí cho một chiếc tàu kích cỡ lớn nhất vận chuyển dầu thô từ Trung Đông đến châu Âu đã tăng 25% trong một tuần.
Dù vậy, theo ngân hàng Goldman Sachs, tình trạng gián đoạn dòng năng lượng ở Biển Đỏ khó có thể ảnh hưởng lớn đến giá dầu thô và khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) vì các tàu có thể được chuyển hướng. Ngân hàng đầu tư này cho biết: "Chúng tôi ước tính rằng chuyển hướng vận chuyển toàn bộ 7 triệu thùng dầu mỗi ngày sẽ làm tăng giá dầu thô giao ngay so với giá lâu dài thêm 3-4 USD/thùng".
Một người mua napta ở châu Á cho biết các tàu của họ vẫn sử dụng tuyến Biển Đỏ vì sẽ mất thêm 7 - 14 ngày nữa nếu đi qua Mũi Hảo Vọng.
Một số chủ tàu chở dầu đang đưa ra một điều khoản mới để đưa tuyến đường qua Mũi Hảo Vọng vào hợp đồng vận chuyển để phòng ngừa.
Để đối phó với Houthi trên Biển Đỏ, Mỹ cùng với các nước đối tác đã thành lập liên minh an ninh gồm 10 quốc gia để bảo vệ các tàu thương mại.
Các container trên tàu Hapag-Lloyd Chacabuco trên sông Elbe ở Hamburg, Đức ngày 31/3. Ảnh: Reuters
Hãng thông tấn AFP dẫn lời Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin phát biểu tại Bahrain ngày 19/12 cho biết, thông qua "sáng kiến an ninh đa quốc gia", các nước muốn duy trì tự do hàng hải phải cùng nhau đối phó với thách thức do Houthi đặt ra.
Bộ trưởng Austin cho biết liên minh an ninh này sẽ hoạt động với mục tiêu đảm bảo tự do hàng hải cho tất cả các quốc gia và tăng cường an ninh và thịnh vượng trong khu vực.
Liên minh 10 nước này gồm Mỹ, Anh, Bahrain, Canada, Pháp, Italy, Hà Lan, Na Uy, Seychelles và Tây Ban Nha. Một số nước sẽ tiến hành các cuộc tuần tra chung, trong khi những quốc gia khác hỗ trợ công tác tình báo ở phía Nam Biển Đỏ và Vịnh Aden.
Ngoài lập liên minh mới trên, Mỹ cũng đã kêu gọi Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc hành động chống các vụ tấn công của Houthi.
Hằng ngày, hai tàu khu trục Hải quân Mỹ là USS Carney và USS Mason đều đi vào eo biển Bab el-Mandeb để ngăn chặn các hành động gây nguy hiểm.
Quân đội Mỹ cho biết hôm 16/12, một tàu khu trục của lực lượng này tại Biển Đỏ đã bắn hạ 14 UAV được phóng từ các khu vực do Houthi kiểm soát ở Yemen. Lực lượng Hải quân Hoàng gia Anh cũng tuyên bố đã bắn hạ một UAV trong khu vực.
Cho đến nay, các lực lượng Mỹ vẫn chưa tấn công vào các mục tiêu của lực lượng Houthi ở Yemen.
Chuyên gia Torbjorn Soltvedt tại công ty phân tích Verisk Maplecroft nói với AFP rằng những vụ tấn công của Houthi đã trở thành một cuộc khủng hoảng an ninh hàng hải, gây tác động kinh tế và thương mại trong và ngoài khu vực.
Lực lượng Houthi thừa nhận tấn công 2 tàu chở hàng trên Biển Đỏ Phóng viên TTXVN tại Trung Đông dẫn các nguồn tin khu vực cho biết, ngày 15/12, lực lượng Houthi tại Yemen đã thừa nhận tiến hành các cuộc tấn công bằng tên lửa vào 2 tàu chở hàng của Israel trên Biển Đỏ. Tàu container trên Biển Đỏ bị tấn công Houthi trở thành mối đe dọa ngày càng tăng ở Biển Đỏ...