Cuộc sống sẽ thay đổi thế nào sau đại dịch

Xu Yuting, 18 tuổi, tỉnh Chiết Giang, bắt đầu học trực tuyến từ tháng hai. Bây giờ, khi trường học mở cửa, cô vẫn học một số môn online.

Trong thời gian học trực tuyến, cô đã “cày xới” các bài học, làm bài tập, bài kiểm tra… trên ứng dụng DingTalk thay vì đến lớp. Thời điểm này rất nhạy cảm với học sinh trung học như Yuting, bởi chỉ vài tháng tới cô và các bạn sẽ bước vào kỳ thi đại học. Thay vì được chỉ bảo từ thầy cô cả về kiến thức lẫn kinh nghiệm thi, giờ đây, cô lĩnh hội điều này qua những buổi livestream.

Một giáo viên đứng lớp dạy tiếng Anh online tại Trung Quốc.

Việc vẫn để học sinh học tại nhà đặt ra áp lực lớn về một kỳ thi đại học không giống những năm trước đây. Một số khu vực của Trung Quốc, như Vân Nam và Quảng Tây, đã lên kế hoạch mở cửa trở lại vào cuối tháng 3 hoặc đầu tháng 4. Thậm chí, ở phía Tây Bắc tỉnh Thanh Hải, 144 trường trung học và trường trung cấp dạy nghề đã mở cửa trở lại.

Dù mong muốn trở lại lớp học lập tức, Yuting thừa nhận thời gian tới, khi mọi thứ trở lại bình thường, các khóa học trực tuyến sẽ vẫn là một phần trong thói quen học tập của cô. “Thật tuyệt khi có sự kết hợp giữa việc học trực tiếp và trực tuyến trong tương lai. Nếu sau này chỉ giới hạn một phương pháp thì thật nhàm chán”, Yuting chia sẻ.

Chị gái của Yuting, Xu Qing Qing, 24 tuổi, một giáo viên mẫu giáo, không làm việc nhiều khi dịch bệnh bùng phát do đặc thù học sinh của cô vẫn còn nhỏ tuổi. Tuy nhiên, cô vẫn sử dụng các công cụ trực tuyến để theo dõi sự tiến bộ của học sinh thông qua phụ huynh, cũng như làm việc từ xa với đồng nghiệp bằng các công cụ hỗ trợ tương tự.

Qing tin rằng, số hóa giáo dục sẽ cải thiện hiệu quả công việc của một giáo viên như cô. “Các công cụ đang thay đổi cách nghĩ truyền thống rằng, một cuộc họp chỉ có thể xảy ra khi mọi người tập trung ở một địa điểm thực tế”, Qing nói. “Cá nhân tôi hy vọng trường sẽ tiếp tục sử dụng những phần mềm hỗ trợ như hiện tại khi dịch bệnh kết thúc”.

XYLink, một công ty chuyên cung cấp giải pháp hội nghị truyền hình qua dữ liệu đám mây có trụ sở tại Bắc Kinh, đang trông cậy vào những người dùng như chị em nhà Xu để thúc đẩy tăng trưởng hơn nữa khi đại dịch kết thúc. Doanh nghiệp này chứng kiến sự gia tăng nhu cầu họp và làm việc trực tuyến từ cơ quan, tổ chức, trường học, ngân hàng, bệnh viện… với số lượng người dùng trên 10 triệu trong đợt dịch bùng phát.

“Một số lượng đáng kể người dùng sẽ vẫn giữ lại ứng dụng bởi nhu cầu làm việc của họ trong tương lai không mất đi, nhất là với những ai thấy ưu điểm của chúng trong công việc”, Zhou Pan, Phó chủ tịch mảng thị trường của XYLink, nhận định.

Theo App Annie, phần mềm giáo dục trực tuyến và làm việc từ xa là một trong những lĩnh vực được hưởng lợi lớn nhất trong thời gian dịch bệnh bùng phát. Hầu hết ứng dụng dạng này đều có lượng tải về trong 10 ngày đầu tháng 2 gấp đôi cả năm ngoái. Nhiều phần mềm phổ biến thậm chí có lượng tải lớn hơn, như Dingtalk của Alibaba tăng 35% trong tháng 2, WeChat Work của Tencent tăng 171%, Lark của Bytedance tăng 650%. Welink của Huawei, Tencent Meetings hay Knock của Pinduoduo cũng tăng hàng chục phần trăm.

Dù việc áp dụng công cụ trực tuyến có thể giảm dần trong thời kỳ hậu Covid-19, các chuyên gia cho rằng nó đã giúp mọi người có cái nhìn thoáng qua về cách học tập và làm việc trong tương lai. “Cách làm việc từ xa có thể duy trì. Dù giảm sút, lượng người dùng ứng dụng phục vụ nhu cầu này vẫn cao hơn nhiều so với trước khi đại dịch xảy ra”, Frank Yang, nhà phân tích cao cấp tại Analysys, dự đoán.

Trong khi đó, Zhang Xinhong, Giám đốc nghiên cứu về nền kinh tế chia sẻ tại Trung tâm Thông tin Nhà nước Trung Quốc, cho rằng sự chấp nhận rộng rãi của hình thức làm việc và học tập trực tuyến có thể đẩy nhanh quá trình số hóa doanh nghiệp, số hóa trường học cũng như hiện thực hóa tham vọng sử dụng công nghệ để xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật số mới mà chính phủ đưa ra trước đó. “Làm việc từ xa, thương mại điện tử, giáo dục trực tuyến và các dịch vụ online giờ đây sẽ trở thành lựa chọn mới cho nhiều công ty hơn trong hoàn cảnh mới”, Xinhong nhận định.

Cũng theo Xinhong, việc phát triển công nghệ cao, từ các tuyến đường sắt cao tốc mới đến hệ thống quản lý giao thông thông minh, tất cả sẽ được củng cố nhờ vào sự thúc đẩy phát triển 5G.

Tuy vậy, việc chuyển hẳn sang hình thức trực tuyến vẫn là chặng đường dài. Bởi thực tế những thử nghiệm về ứng dụng học tập và làm việc từ xa vẫn bộc lộ nhiều hạn chế.

Theo số liệu mới nhất từ Trung tâm Thông tin Mạng Internet Trung Quốc, nước này có số lượng người dùng Internet lớn nhất thế giới với 854 triệu người, nhưng 541 triệu trong đó vẫn chưa tiếp cận hình thức học tập và làm việc từ xa.

Tháng 6 năm ngoái, khi Trung Quốc bắt đầu đẩy nhanh giáo dục trực tuyến, có 232 triệu người dùng e-learning. Tuy nhiên, không ít trong số đó thừa nhận không được tiếp cận đầy đủ các tài nguyên trực tuyến. Một số học sinh ở Hồ Bắc – tâm dịch Covid-19 – cho biết đã phải leo lên núi cao hoặc nơi không bị che khuất để dò tìm sóng Internet.

Tương tự, ngay cả khi cơ sở hạ tầng công nghệ được phát triển, không phải tất cả các chủ doanh nghiệp đều chấp nhận ý tưởng cho nhân viên của họ làm việc từ xa. Thậm chí, một số công ty đang hối thúc nhân viên trở lại văn phòng do hiệu quả công việc sụt giảm khi xử lý việc tại nhà.

Theo Moe Vela, Giám đốc TransparentBusiness, một công ty có trụ sở tại Mỹ, cho biết, họ không có kinh nghiệm quản lý nhân viên từ xa, do đó ý thức nhân viên thấp hơn, khiến hiệu quả công việc thấp hơn hẳn. “Giới hạn của làm việc từ xa là quản lý hiệu quả công việc qua máy tính. Điều này không phù hợp để thúc đẩy các ngành nghề mang tính đặc thù, chẳng hạn thợ sửa điện nước hoặc những thứ liên quan đến sản xuất”, Vela giải thích.

Bảo Lâm