Cuộc đời của nhạc sĩ Phú Quang: Từng suýt chết khi còn là trẻ sơ sinh, 13 tuổi đã biết làm câu đối, cả trái tim hướng về Hà Nội

Thông tin nhạc sĩ Phú Quang qua đời khiến khán giả trong nước không khỏi bàng hoàng, xót thương.

Thông tin nhạc sĩ Phú Quang qua đời đang khiến khán giả trong nước không khỏi xót thương. Sau 2 năm chống chọi các biến chứng của bệnh tiểu đường, cố nhạc sĩ đã trút hơi thở cuối cùng tại Bệnh viện Việt Xô ở tuổi 72. Khán giả đã vĩnh viễn mất đi một người nhạc sĩ tài hoa, một tâm hồn nghệ thuật dành trọn vẹn tình yêu cho Hà Nội.

Nhạc sĩ Phú Quang sinh năm 1949 tại Phú Thọ, chia sẻ với truyền thông ông cho biết mình đã suýt chết khi còn là trẻ sơ sinh và được một cha đạo cứu sống. Sau đó, ông chuyển lên Hà Nội lúc ông 5 tuổi, có một ngôi nhà ở phố Khâm Thiên nơi gia đình đã sinh sống 7 đời. Nhạc sĩ Phú Quang kể từ năm 13 tuổi, ông đã có thể làm câu đối nhờ thừa hưởng tình yêu văn học, nghệ thuật của người mẹ.

Sáng tác đầu tay của ông là bản Ballad Niềm Tin viết cho violoncello và piano vào năm 1967. Cũng trong năm 1967, ông tốt nghiệp hệ Trung cấp kèn cor tại Nhạc viện Hà Nội và công tác tại Nhà hát Giao hưởng – Hợp xướng – Nhạc vũ kịch Việt Nam cho đến năm 1978.

Từ năm 1978 đến năm 1982, ông học tập và tốt nghiệp tại Nhạc viện Hà Nội, chuyên ngành chỉ huy dàn nhạc và sau đó làm việc tại Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam. Từ năm 1986, ông chuyển vào sinh sống tại TP.HCM và lần lượt làm việc ở Sở Văn hóa – Thông tin TP.HCM, Nhà hát Giao hưởng TP.HCM. Đến năm 2004, cố nhạc sĩ thành lập Công ty Hỗ trợ và Phát triển Nghệ thuật Phú Quang.

Em Ơi Hà Nội Phố – mãi là một trong những ca khúc hay nhất về Hà Nội

Sự nghiệp của nhạc sĩ Phú Quang gắn liền với những bài hát trữ tình viết về Hà Nội, là nguồn cảm hứng nghệ thuật bất tận trong suốt con đường sáng tác kéo dài nhiều thập niên của ông. Hà Nội Ngày Trở Về, Mơ Về Nơi Xa Lắm, Im Lặng Đêm Hà Nội, Tôi Muốn Mang Hồ Gươm Đi, Lãng Đãng Chiều Đông Hà Nội, Chiều Phủ Tây Hồ… Và chắc chắn phải kể đến Em Ơi Hà Nội Phố, đỉnh cao trong sự nghiệp sáng tác của cố nhạc sĩ Phú Quang.

Ca khúc phổ từ bài thơ Hà Nội Phố của Phan Vũ. Bài thơ Hà Nội Phố ra đời trong hoàn cảnh đặc biệt: vào tháng 12/1972, khi Hà Nội đang trải qua những ngày tháng bị bom Mỹ tàn phá nặng nề. Giữa bầu không khí đầy đau thương của Thủ đô những năm tháng chống Mỹ, những vần thơ tuyệt đẹp của Phan Vũ ra đời, vừa đượm buồn nhưng cũng ẩn chứa hi vọng.

Bẵng đi một thời gian, đến năm 1986, lúc này hòa bình đã lập lại từ lâu, nhạc sĩ Phú Quang gặp được nhà thơ Phan Vũ. Rung động trước những câu thơ trong Hà Nội Phố, cố nhạc sĩ đã viết nên tuyệt phẩm Em Ơi Hà Nội Phố. Ca khúc Em Ơi Hà Nội Phố sau này được rất nhiều thế hệ nghệ sĩ thể hiện thành công, có thể kể đến NSND Lê Dung, NSƯT Thanh Lam, diva Mỹ Linh, diva Hồng Nhung,…

Nhạc sĩ Phú Quang trình bày ca khúc Em Ơi Hà Nội Phố

Nói về tình yêu Hà Nội của mình, cố NS từng chia sẻ: ” Tôi yêu Hà Nội vì hai điều. Thứ nhất, Hà Nội là quê hương tôi. Tôi là một phần của Hà Nội, nên lẽ đương nhiên như bao người có quê khác, tôi cũng thiên vị với Hà Nội. Thứ nữa, tôi là một ‘thổ dân’ của Hà Nội chứ không phải là một lữ khách thích ồn ào thường vội vàng lướt qua rồi không ngoái đầu nhìn lại, với những nhủ thầm ‘phố nhỏ, đường nhỏ, có gì hấp dẫn đâu’.” Thậm chí, nhạc sĩ từng nói: “Tôi yêu Hà Nội, tình yêu cực đoan đến nỗi khi nhìn chiếc lá, trong phút ngông cuồng tôi đã nghĩ lá ở Hà Nội xanh hơn nơi khác”.

Suốt 4 thập niên hoạt động nghệ thuật, ngoài sáng tác ca khúc, cố nhạc sĩ Phú Quang còn viết nhạc cho hàng trăm bộ phim, vở kịch, ballet, các bản giao hưởng, hòa tấu. Nhiều trích đoạn hoà tấu của ông đã thành nhạc hiệu của Đài Tiếng nói Việt Nam. Âm nhạc của cố nhạc sĩ cũng góp phần vào sự thành công của nhiều bộ phim điện ảnh nổi tiếng của Việt Nam: Bao Giờ Cho Đến Tháng Mười (Đạo diễn: NSND Đặng Nhật Minh), Ai Xuôi Vạn Lý (Đạo diễn: Lê Hoàng),…

Nhạc sĩ Phú Quang chỉ huy dàn nhạc

Cống hiến nghệ thuật đến những năm tháng cuối đời

Anh trai kế ông là nhạc sĩ Phú Ân, con gái cả của cố NS là Giảng viên Piano Nguyễn Trinh Hương (1975) đã tốt nghiệp thạc sĩ Nhạc viện danh tiếng Tchaikovsky (Liên bang Nga). Cô đã kết hôn với nghệ sĩ violon nổi tiếng Bùi Công Duy (trưởng khoa Dây học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam).

Từ năm 2008, nhạc sĩ Phú Quang trở về Hà Nội, mảnh đất mà ông dành cho một tình yêu đến ám ảnh. Hồi tháng 3/2021, nhạc sĩ Phú Quang được chuyển sang Bệnh viện Hữu nghị Việt Xô để điều trị vì biến chứng của bệnh tiểu đường. “Thời gian qua, sức khỏe của ông yếu, phải thở bằng máy. Hiện các bác sĩ tại đây đang thử tập cai máy thở cho ông. Vì tuổi cao nên thời gian phục hồi của ông khá lâu”, gia đình nhạc sĩ Phú Quang thông báo.

Bà Trịnh Anh Thư, vợ của cố nhạc sĩ, chia sẻ với truyền thông trong thời điểm đầu năm 2021 cho biết nhạc sĩ Phú Quang cứ vài tháng lại phải vào viện điều trị 1 lần. Được biết, nhạc sĩ Phú Quang mắc bệnh tiểu đường hơn 30 năm. Vào tháng 5/2020, ông phải nhập viện điều trị ở phòng hồi sức tích cực của Bệnh viện Việt Đức (Hà Nội). Năm 2020, ông từng nhập viện dài ngày trong tình trạng nguy kịch.

Những hình ảnh của nhạc sĩ Phú Quang trong bệnh viện vào đầu năm 2020

Trước khi nhập viện, dù sức khỏe không tốt, ông vẫn miệt mài làm việc cho đến tận những năm tháng cuối đời. Nhạc sĩ đôi lúc đãng trí những việc thường nhật, nhưng nhớ như in từng câu chuyện âm nhạc. Ông vốn không thích ai hát sai lời, nhạc của mình.

Nhiều người ví von, trong số những nghệ sĩ tạo nên linh hồn và âm thanh của Hà Nội, hội họa có Bùi Xuân Phái, còn âm nhạc có Phú Quang. Ngày hôm nay, người con ưu tú và đầy nặng lòng với Hà Nội đã vĩnh viễn ra đi, để lại trong lòng người ở lại niềm tiếc thương vô hạn.