Cuộc chiến với khủng hoảng oxy Ấn Độ

Điện thoại của Mohit Arora liên tục đổ chuông suốt hai tuần nay, có ngày hơn 1.000 cuộc, tất cả đều tuyệt vọng nhờ anh cung cấp oxy.

Làn sóng Covid-19 thứ hai đang tàn phá Ấn Độ. Tại thủ đô New Delhi, số ca nhiễm tăng vọt, nguồn cung oxy cạn kiệt, bệnh viện quá tải, khiến bác sĩ phải chỉ định bệnh nhân tự tìm oxy, đẩy nhu cầu tăng lên mức chưa từng có.

Một số nhà cung cấp oxy ở chợ đen đã đẩy giá một bình oxy từ 80 USD lên 970 USD. Tuy nhiên, một đội quân tình nguyện đã vào cuộc, cung cấp bình và nạp oxy miễn phí cho người bệnh.

Người nhà bệnh nhân Covid-19 mang theo bình rỗng, xếp hàng chờ nạp oxy tại một trung tâm ở Delhi hôm 27/4. Ảnh: Anadolu Agency

Arora làm việc cho Sewa Satkar Trust, tổ chức phân phối bình và oxy miễn phí tại New Delhi. Nhưng năng lực của họ không đủ đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng.

“Ngày nào cũng tôi cũng nhận được 1.000 cuộc gọi, nhưng chỉ có thể cung cấp 10-25 bình mỗi ngày”, Arora nói. “Thật đau lòng. Người ta gọi điện tới, cầu xin trong nước mắt cả đêm”.

“Tình hình ở Delhi cực kỳ khủng khiếp, người chết trên đường phố, ngoài cổng bệnh viện, vì không có oxy để thở. Chúng tôi đã làm hết sức mình nhưng thật đau lòng khi phải từ chối, bởi không thể cung cấp đủ nhu cầu. Đôi khi chúng tôi phải tắt điện thoại để nghỉ ngơi, dù chỉ trong nửa tiếng”.

Gần đây, ngay cả những bệnh viện tư nhân lớn nhất Delhi như Vedanta cũng gọi điện, thông báo đang thiếu oxy và “đề nghị chúng tôi cung cấp bình đựng khẩn cấp”, Arora cho hay.

“Rõ ràng cả chính quyền trung ương và chính quyền bang đều thất bại. Do đó, các tổ chức phi chính phủ nhỏ và dân sự phải cố gắng tham gia, làm hết sức có thể. Nhưng vẫn chưa đủ, không thể đủ lấp đầy khoảng trống”, anh nói.

Sewa Satkar Trust nằm trong số các tổ chức tình nguyện cho hay ngày càng khó khăn để tìm mua oxy từ các nhà máy. Quy định mới do chính phủ ban hành quy định các nhà máy phải bán oxy trực tiếp cho bệnh viện, thay vì nạp đầy bình chứa cho cá nhân. Nhưng đa số bệnh nhân cần oxy lại không thể nhập viện.

Số ca nhiễm vẫn tăng ở thủ đô, nơi ghi nhận tỷ lệ dương tính hơn 35% và báo cáo hơn 20.000 ca nhiễm mới mỗi ngày, trong lúc Ấn Độ tiếp tục báo cáo hơn 300.000 ca nhiễm mới hôm 27/4, ngày mà không còn một giường chăm sóc đặc biệt nào còn trống ở Delhi.

Cuộc khủng hoảng oxy tại Ấn Độ nghiêm trọng tới mức cộng đồng quốc tế bắt đầu gửi hỗ trợ. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đang gửi 4.000 máy tạo oxy, loại chiết tách oxy từ không khí, còn các quốc gia như Đức, Singapore, Mỹ, Anh và thậm chí cả những nước láng giềng nhỏ như Bhutan, đều cam kết cung cấp oxy và máy tạo oxy.

Faisal Khaliq, tình nguyện viên của Madrasa Amania Trust, cũng tham gia vào đội ngũ phân phát bình oxy miễn phí khắp Delhi. Làm việc với một tổ chức phi chính phủ khác là Asma Esa Foundation (AEF), tổ chức này bắt đầu mua bình đựng oxy từ tháng 2 và đang phân phối 200 bình đựng mỗi ngày miễn phí khắp Delhi.

Nhưng Khaliq cho hay “không thể” đáp ứng mọi nhu cầu. Cần ít nhất 5.000 bình mới đáp ứng đủ nhu cầu hiện tại.

“Tôi từng khóc rất nhiều lần khi nghe người ta cầu xin oxy để cứu người thân”, Khaliq nói. “Sau khi ngắt điện thoại, có lúc tôi khóc đến 10 phút. Tôi không thể chịu nổi khi nghe họ kêu khóc, van xin, sẵn sàng trả bất kỳ thứ gì, làm bất kỳ điều gì, để đổi lấy một bình oxy nặng 10 kg”.

Mohammad Nauman, tình nguyện viên của AEF, cho hay các tình nguyện viên, những người bỏ tiền túi mua bình và nạp oxy đã không ngủ bởi liên tục nhận được điện thoại đề nghị hỗ trợ suốt 24 giờ.

“Tìm oxy ngày càng khó, yêu cầu và nhu cầu rất cao. Chúng tôi lo rằng sẽ không thể đủ số lượng cần thiết bởi nguồn cung đang cạn dần”, Nauman nói. “Chúng tôi cảm thấy bất lực. Chúng tôi muốn cung cấp oxy cho mọi người gọi đến, nhưng chẳng còn cách nào khác, chúng tôi không đủ”.

Bệnh nhân Covid-19 thở oxy miễn phí do một đền thờ của người Sikh cung cấp ở Ghaziabad, ngoại ô New Delhi, hôm 28/4. Ảnh: AFP

Không chỉ Delhi đang vật lộn tìm nguồn cung oxy. Tại Uttar Pradesh, một trong những bang đông dân nhất Ấn Độ, thành phố Agra, nơi đặt lăng mộ Taj Mahal nổi tiếng thế giới, cũng đang thiếu oxy trầm trọng.

Yogi Adityanath, thủ hiến bang, nhấn mạnh bang “không thiếu oxy” và đe dọa thực hiện hành động pháp lý với những bệnh viện đang kêu là cạn kiệt oxy, nhưng người dân Agra đều nói rằng thành phố đang “thiếu oxy nghiêm trọng”.

Nhà hoạt động Narendra Kumar Paras, người đang giúp phân phối oxy khắp thành phố, cho hay nhận được 900 cuộc gọi mỗi ngày nhưng chỉ trả lời được 500 cuộc.

“Hàng nghìn người xếp hàng mỗi ngày tại trung tâm oxy để chờ lấy oxy cho người thân, mà không hề thực hiện giãn cách xã hội”, Paras nói. Một cuộc hỗn chiến xảy ra hôm 27/4, khi một người đàn ông hét lên “có thể bắn tôi nhưng đừng ngăn tôi lấy oxy”.

“Tôi đã tiếp xúc với rất nhiều người không lấy được oxy trong những ngày qua”, Paras nói. “Thật đau đớn. Ai cũng khóc. Có lúc tôi nhận được điện thoại của trẻ con, vừa khóc vừa nói bác ơi bố cháu không thở được, bác mang oxy đến cứu bố cháu”.

Paras cho biết một số bệnh viện tại Agra đã gọi cho ông, không phải vì thiếu oxy mà “giới chức bệnh viện cũng bực tức. Họ đã xin chính quyền cung cấp oxy và bất lực tới mức gọi điện cho tôi nhờ cung cấp oxy cho bệnh nhân của họ”.

Tại Jhansi, một thành phố bị ảnh hưởng nặng nề khác tại bang Uttar Pradesh, sinh viên Akash Parashar đã giúp cung cấp oxy cho hơn 1.500 người.

“Người dân đang cầu xin oxy, nhưng người ta phải nói lời vĩnh biệt với thân nhân vì không có đủ oxy cần thiết”, anh nói.