Cuộc chiến siêu máy tính giữa Mỹ và Trung Quốc đang ‘nóng’ hơn bao giờ hết

Tạ Lê Trúc Quỳnh20:06 04/07/2019

Cuộc chiến tranh lạnh công nghệ Trung – Mỹ vẫn chưa có dấu hiệu ‘hạ nhiệt’ bởi nhiều công ty siêu máy tính Trung Quốc hiện đang bị Mỹ cho vào danh sách đen thương mại.

Và hai cường quốc đang ganh đua từng chút một để ‘giành giật’ vị trí quán quân cho quốc gia có siêu máy tính nhanh nhất thế giới.

Các nhà khoa học trên toàn thế giới đang đẩy mạnh việc phát triển siêu máy tính “exascale” có khả năng tính được 1 tỷ tỷ phép tính mỗi giây.

Ngoài lĩnh vực viễn thông và điện thoại di động, Tổng thống Donald Trump còn mở rộng lệnh cấm xuất khẩu công nghệ trong mảng sản xuất các siêu máy tính đối với các công ty công nghệ Trung Quốc.

Chỉ vài ngày trước khi cuộc gặp giữa Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình diễn ra tại Hội nghị G20, Washington đã áp đặt các hạn chế đối với 4 công ty siêu máy tính và một viện nghiên cứu công nghệ của Trung Quốc. Động thái này là một trong những nỗ lực nhằm cản trở việc phát triển khả năng xây dựng các siêu máy tính của Trung Quốc, lĩnh vực được cho là sẽ đem lại những lợi ích to lớn cho quân đội, trí tuệ nhân tạo, y học, năng lượng,…

Cả Mỹ và Trung Quốc đều đang tăng tốc trong cuộc đua xây dựng máy tính có khả năng tính toán vượt trội. Vào tháng 3, Bộ Năng lượng Hoa Kỳ cho biết Aurora, siêu máy tính có khả năng “exascale” [tiêu chuẩn tính toán được 1 tỷ tỷ phép tính trong một giây của các siêu máy tính] sẽ được đi vào hoạt động vào năm 2021 tại Phòng thí nghiệm Quốc gia Argonne gần Chicago.

Trung Quốc, quốc gia có nhiều siêu máy tính nhất trên thế giới đã đặt mục tiêu đưa máy tính “exascale” của họ đi vào hoạt động vào năm 2020, trong khi Nhật Bản dự định sẽ cho ra mắt siêu máy tính đạt tiêu chuẩn “exascale” vào năm 2021, giống Hoa Kỳ.

Một siêu máy tính đạt tiêu chuẩn “exascale” có khả năng thực hiện được 1 tỷ tỷ phép tính mỗi giây. Điều đó tương đương với việc tất cả mọi người trên thế giới phải thực hiện đồng thời 150 triệu phép tính trong vòng một giây, theo tính toán của Argonne.

Hiện tại, Mỹ vẫn duy trì vị trí dẫn đầu về công nghệ theo đánh giá mới nhất của bảng xếp hạng Top 500 siêu máy tính nhanh nhất. Theo bảng xếp hạng của Top 500 mới công bố vào tháng 6 này, trong số 10 siêu máy tính nhanh nhất thế giới, Mỹ có 5 chiếc, Trung Quốc có 2 chiếc.

Ảnh: Nikkei Asian Review

Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia đánh giá, Trung Quốc vẫn là một thế lực sản xuất siêu máy tính “đáng gờm”, có khả năng cao họ sẽ vượt qua Mỹ một lần nữa trong cuộc đua này. Việc phát triển các máy tính hiệu năng cao là một phần của kế hoạch “Made in China 2025″ của Bắc Kinh.

Đương nhiên, tác động của việc Mỹ đưa các công ty Trung Quốc vào danh sách đen hạn chế xuất khẩu công nghệ đối với các chương trình siêu máy tính của Trung Quốc không phải là không có. Liệu có thêm công ty Trung Quốc nào bị cho vào danh sách đen này nữa hay không, chúng ta vẫn chưa thể chắc chắn được.

Siêu máy tính Aurora và Cray sẽ sử dụng chip do tập đoàn Intel cung cấp, hai siêu máy tính này đều do Mỹ sản xuất. Argonne, phòng thí nghiệm cũng là “ngôi nhà mới” dành cho Aurora gần Chicago đang được xây dựng với diện tích rộng tới 6km2.

Michael Papka, một nhà khoa học cao cấp tại Phòng thí nghiệm quốc gia Argonne.

Michael Papka, một nhà khoa học cao cấp đồng thời là người đứng đầu Phòng thí nghiệm Quốc gia Argonne cho biết cần đầu tư hơn nữa để nâng cấp hiệu suất máy tính. Những năm gần đây, nhu cầu về sức mạnh xử lý tăng vọt trong các lĩnh vực quan trọng như trí tuệ nhân tạo, phân tích dữ liệu và kỹ thuật ứng dụng. Theo ông Papka, các máy móc hiện tại khó có thể đáp ứng được nhu cầu.

Video đang HOT

Mỹ bắt đầu phát triển các siêu máy tính thế hệ mới từ năm 2015, khi Tổng thống Barack Obama ban hành Sáng kiến Chiến lược điện toán Quốc gia. Mục tiêu của sáng kiến này là mở rộng tầm ảnh hưởng của Hoa Kỳ trong lĩnh vực điện toán hiệu năng cao. Sau khi Tổng thống Donald Trump nhậm chức, mục tiêu này vẫn không ngừng được đẩy mạnh và tăng cường với sự tham gia của ba trụ cột: Bộ Năng lượng, Bộ Quốc phòng và Quỹ Khoa học Quốc gia.

Jack Dongarra, một giáo sư đang làm việc tại Đại học Tennessee đồng thời là thành viên sáng lập của Top 500 [là bảng xếp hạng siêu máy tính nhanh nhất thế giới] cho biết ngoài Aurora của Argonne, Bộ Năng lượng còn lên kế hoạch xây dựng thêm hai siêu máy tính “khủng” hơn. Phòng thí nghiệm quốc gia Oak Ridge dự kiến sẽ có siêu máy tính Frontier hoạt động vào năm 2021, trong khi Phòng thí nghiệm quốc gia Lawrence Livermore dự kiến xây dựng El Capitan vào năm 2022.

Top 500 công bố danh sách các siêu máy tính nhanh nhất thế giới hai lần một năm được diễn ra vào tháng 6 và tháng 11. Mỹ đã giữ vị trí dẫn đầu từ năm 1993, tuy nhiên nước này đã bị Trung Quốc “soán ngôi” từ năm 2010 với siêu máy tính Tianhe-1. Mỹ đã lấy lại được vị trí dẫn đầu nhưng chỉ trong thời gian rất ngắn. Tianhe-2 và Sunway TaihuLight của Trung Quốc đã giữ vị trí dẫn đầu kể từ năm 2013 đến 2017. Vào năm 2016, Trung Quốc đã vượt Hoa Kỳ về tổng số các siêu máy tính trên thế giới.

Siêu máy tính nhanh nhất của Mỹ đã tụt xuống vị trí thứ ba vào năm 2016 và xếp thứ năm vào tháng 11/2017. Đến tháng 6/2018, Mỹ mới giành lại được vị trí dẫn đầu. Tính đến tháng 11/2018, trong số 10 siêu máy tính nhanh nhất thế giới thì Mỹ có tới 5. Năm nay, số lượng siêu máy tính của Trung Quốc đang có sự suy giảm về số lượng, đạt 219 trong số 500 siêu máy tính mạnh nhất thế giới giảm 8 chiếc so với 227 siêu máy tính lọt Top 500 vào tháng 11/2018. Trong khi đó, Hoa Kỳ đã tăng số lượng từ 116 đến 109 siêu máy tính.

Ngày 21/6, Bộ Thương mại Hoa Kỳ cho biết đã bổ sung một số công ty siêu máy tính của Trung Quốc vào danh sách đen thương mại hạn chế xuất khẩu của mình vì lo ngại vấn đề an ninh quốc gia. Giống như Huawei, các công ty này cũng sẽ bị cấm mua các thiết bị của Mỹ trừ khi được sự cho phép từ phía chính phủ Hoa Kỳ.

Bốn công ty công nghệ trong lĩnh vực siêu máy tính mới bị Mỹ cho vào danh sách đen là công ty Sugon, Higon, công ty Mạch tích hợp Haiguang Thành Đô, công ty Công nghệ vi điện tử Thành Đô Haiguang và Viện Công nghệ Điện toán Vô Tích Giang Nam.

Các siêu máy tính thế hệ mới có khả năng tạo ra những đột phá khoa học, góp phần nghiên cứu về vũ trụ học, di truyền học, bộ não con người, vật liệu mới và năng lượng. Chúng có ý nghĩa quan trọng đối với cả ngành công nghiệp và an ninh quốc gia.

Trung Quốc hiện đang chế tạo ba siêu máy tính “tiền exascale” và dự kiến sẽ có một siêu máy tính “exascale” hoạt động vào năm 2020, trước cả Mỹ. Ông Dongarra tin rằng Trung Quốc sẽ chiếm ưu thế hơn Mỹ về lâu dài trong cuộc đua siêu máy tính này.

Theo VietTimes

Siêu máy tính quan trọng đến mức nào? Vì sao chúng được chọn làm mục tiêu mới trong cuộc chiến công nghệ Mỹ - Trung?

Sau đất hiếm, siêu máy tính là tâm điểm đáng chú ý mới của căng thẳng Mỹ - Trung.

Theo Wall Street Journal đưa tin, Bộ Thương mại Hoa Kỳ đưa ra lệnh cấm xuất khẩu đồ điện tử mới, ngăn 5 đơn vị sản xuất siêu máy tính tại Trung Quốc sử dụng linh kiện có xuất xứ từ Mỹ. Lệnh cấm cũng sẽ ảnh hưởng nặng nề tới những nhà sản xuất chip như Intel, AMD và NVIDIA.

Tại sao siêu máy tính lại bị nhắc tên trong cuộc chiến thương mại đang ngày một leo thang? Một lẽ đơn giản: siêu máy tính là đứa con ngoan đang bị giằng xé trong vụ ly dị giữa nhị vị phụ huynh. Nhưng siêu máy tính ngoan tới đâu, và có ý nghĩa gì trong cuộc chiến thương mại Trung - Mỹ?

Trước hết, như mọi khi, ta hãy đi từ điểm khởi đầu

Trong mắt cỗ máy tính bạn vẫn dùng để làm việc và chơi game, siêu máy tính cũng giống như Superman với người thường chúng ta vậy. Định nghĩa siêu máy tính hơi chút mập mờ: đó sẽ là một trong những máy tính mạnh nhất ở bất kỳ thời điểm nào trong lịch sử, vì thế sẽ có nhiều hơn một Superman trong thế giới máy tính. Khi công nghệ tiếp tục phát triển, siêu máy tính cùng sẽ càng thông minh hơn.

Từ đó suy ra, ai có trong tay Superman của giới máy tính, người đó sẽ là kẻ mạnh. Vậy những cỗ máy vô tri siêu ở đâu, và "mạnh nhất" có nghĩa là gì? Tại sao chúng lại là vũ khí chiến lược của một quốc gia?

Máy tính điện lập trình được đầu tiên trong lịch sử là Colossus, chính thức vận hành vào ngày 1 tháng Mười hai năm 1943. Vì được sử dụng trong chiến tranh, cụ thể là góp phần hóa giải mật mã quân đội Đức sử dụng trong liên lạc, bí mật về Colossus đã được giữ kín suốt 32 năm.

Colossus mark 2.

Colossus 10.

Công nghệ tiếp tục phát triển, máy tính ngày một xử lý được nhiều tác vụ một lúc hơn. Đến năm 1960, một cột mốc mới xuất hiện, đặc biệt vô cùng khi có tới 3 siêu máy tính cùng được nghiên cứu phát triển: Máy tính Nghiên cứu Nguyên tử Livermore (LARC), IBM 7030 Stretch và máy tính Atlas của Đại học Manchester.

Có ít yếu tố để một chiếc máy tính tới được mốc "siêu đẳng". Thông thường, số lượng bộ xử lý trung tâm CPU sẽ quyết định sức mạnh của một siêu máy tính, khi nó cho phép cỗ máy xử lý được nhiều tác vụ một lúc hơn.

Bảng mạch của IBM 7030.

Siêu máy tính Atlas.

Cần siêu máy tính mạnh thế để làm gì?

Thuở ban đầu, siêu máy tính được dùng vào mục đích bẻ khóa mật mã đối phương hoặc tìm ra được kết quả của một loạt các phép tính toán phức tạp, có sau khi nghiên cứu một khía cạnh nào đó. Khả năng xử lý được nhiều phép tính một lúc là một bước ngoặt mới, khi mà trước đây, ta sử dụng nhân lực để tính toán và nghiên cứu một vấn đề bất kỳ.

Máy tính, siêu máy tính đều khởi đầu trong ngành quân sự, khi tính toán được thiệt hại của bom hạt nhân, góp phần tìm ra được những bước đi hiệu quả nhất khi những căng thẳng quốc gia đang tới phần gay gắt. Cũng giống như nhiều công nghệ có gốc gác quân sự khác, khả năng của chúng có thể vươn nhánh nhiều nữa khi áp dụng vào khoa học hay đời sống hàng ngày.

Có một ví dụ trực quan là dự báo thời tiết xuất hiện trên màn hình smartphone của bạn. Có thể phân tích nó thành: một cỗ máy tính bỏ túi nhận dữ liệu đã phân tích xong từ một siêu máy tính. Đúng vậy, nhờ mô hình giả lập thời tiết và phân tích các dữ liệu như hoạt động thời tiết trên biển và các luồng gió trong khí quyển, siêu máy tính dự đoán được thời tiết trong khoảng thời gian sắp tới.

Nhưng sức mạnh của siêu máy tính không chỉ dừng lại ở "dự báo thời tiết".

Trong từng giai đoạn, siêu máy tính lại có thêm những mục đích mới:

Thập niên 70, siêu máy tính được dùng trong dự báo thời tiết và nghiên cứu khí động lực học, giúp chế tạo ô tô, máy bay và tên lửa vũ trụ (và có cả tên lửa chiến đấu nữa).

Thập niên 80, người ta dùng siêu máy tính để tìm xác suất, để làm mô hình giả lập chống phóng xạ. Đây là thời điểm nóng trong lịch sử, khi vừa diễn ra Chiến tranh Lạnh với nguy cơ nổ ra chiến tranh hạt nhân, vừa là thời điểm xảy ra thảm họa hạt nhân Chernobyl.

Thập niên 90, siêu máy tính là cỗ máy phá mật mã bằng hình thức brute force, tức là liên tục thử và loại để tìm ra đáp án đúng.

Những năm 2000, ta sử dụng siêu máy tính để lập nên mô hình 3D giả lập của một vụ thử nghiệm bom hạt nhân, từ đó có căn cứ lập nên được Hiệp ước Cấm vũ khí Hạt nhân.

Mười năm sau mốc thời gian trên, ta đang dùng siêu máy tính để làm mô hình giả lập môi trường lượng tử, quan sát Vũ trụ, tìm ra những phương thuốc chữa trị bệnh mới (một quá trình vất vả có thể kéo dài tới hàng chục năm nếu không có siêu máy tính). Ta đang ứng dụng sức mạnh của siêu máy tính vào khoa học một cách triệt để.

Siêu máy tính Summit.

Trong thời buổi hiện tại, nó có thể giải được những bài toán kinh tế khó, khi có quá nhiều con số và biến số xuất hiện, khi mối quan hệ giữa nhiều thành phần tham gia quá rắc rối. Một quốc gia sở hữu siêu máy tính cực mạnh sẽ nắm lợi thế trong bất cứ xung đột nào giữa họ và thế lực đối lập.

Và một khía cạnh khác của công nghệ, trí tuệ nhân tạo, đang dần lớn nhờ sức mạnh tính toán, phân tích dữ liệu vô song của siêu máy tính.

Rồi ta có bài toán thực tế: hai thế lực hiện có là Mỹ và Trung Quốc đang tranh giành phần hơn trong cuộc chiến thương mại đang ngày một gay gắt. Hai bên sẽ sử dụng hết những quân cờ trong tay để gây khó dễ cho đối phương, nhằm giành thế thượng phong. Đất hiếm đã bước lên bàn cân, và giờ là siêu máy tính.

Một chiến trường mới xuất hiện

Trong 4 siêu máy tính mạnh nhất thời điểm hiện tại, Mỹ là người nắm phần hơn: hai vị trí đầu thuộc về hai siêu máy tính của IBM là Summit và Sierra, xếp ngay sau là Thái Hồ Quang và Thiên Hà-2 đều của Trung Quốc.

Siêu máy tính Thái Hồ Quang.

Trong một cuộc đua, ai cũng muốn đạt vị trí đầu đàn và hông ai muốn dừng lại ở sức mạnh siêu máy tính hiện tại. Cả Mỹ và Trung Quốc đều đang nhắm tới sản xuất siêu máy tính "exascale", tính được một tỷ tỷ phép tính mỗi giây (Summit mới "chỉ" được 200 triệu tỷ phép tính/giây).

Để bạn dễ tưởng tượng: siêu máy tính cỡ exascale tính toán trong một giây sẽ tương đương với mỗi người trên Trái Đất phải tính toán mỗi một phép tính trong một giây, suốt cả ngày và liên tục trong 4 năm.

Lệnh cấm xuất khẩu linh kiện sẽ ảnh hưởng ít nhiều tới tiến trình phát triển siêu máy tính của Trung Quốc: hãng sản xuất siêu máy tính Sugon cùng 3 công ty anh em khác sẽ bị ảnh hưởng, Viện Công nghệ Tính toán Giang Nam là nạn nhân thứ năm.

Thế nhưng lệnh cấm có thể phản tác dụng theo cách Mỹ không ngờ tới: họ có thể thắng trong chặng đường ngắn hạn, nhưng sẽ tương đương với việc tăng tốc độ phát triển chip "cây nhà lá vườn" của Trung Quốc. Khi họ tự làm được chip, khó có thể tưởng tượng sức mạnh siêu máy tính sẽ được tùy biến ra sao.

Đây sẽ là bài toán khó cho cả hai bên, nhưng chắc một siêu máy tính đủ mạnh sẽ giải được nhỉ?

Theo GenK

Tiếp tục mạnh tay với Trung Quốc, Mỹ liệt thêm 5 tổ chức công nghệ vào danh sách đen cùng Huawei Giống như Huawei, 5 tổ chức công nghệ của Trung Quốc bị Mỹ liệt vào danh sách đen cũng vì lý do an ninh. Ấn phẩm Bloomberg, trích dẫn thông báo của Bộ Thương mại Mỹ, cho biết Mỹ mới đây đã đưa thêm 4 công ty công nghệ và 1 viện công nghệ máy tính của Trung Quốc vào danh sách cấm...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Hòa Minzy trả lời về con số 8 tỷ đồng làm MV Bắc Bling, cát-xê của Xuân Hinh gây xôn xao04:19

Lễ nhập quan của diễn viên Quý Bình: Vợ và người thân buồn bã, tăng cường thắt chặt an ninh00:31

Vụ lộ hình ảnh thi hài nghệ sĩ Quý Bình: Nữ nghệ sĩ Việt lên tiếng xin lỗi01:32

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Nâng cao và biến đổi hình ảnh của bạn bằng trình chỉnh sửa video trực tuyến CapCut

15:45:56 16/01/2024

Đã đến lúc bỏ lại các công cụ chỉnh sửa cũ và chấp nhận giải pháp thay đổi cuộc chơi. Gặp gỡ Trình chỉnh sửa video trực tuyến CapCut - giải pháp sẽ nâng cao, nâng cao và cách mạng hóa thế giới sáng tạo nội dung trực quan của bạn

Cách đăng Facebook để có nhiều lượt thích và chia sẻ

22:01:27 21/12/2022

Chắc hẳn là ai trong chúng ta cũng luôn muốn các bài đăng trên Facebook có được nhiều lượt thích và chia sẻ. Tuy nhiên, làm thế nào để tối ưu bài đăng thì không phải ai cũng biết

Thêm nhiều bang của Mỹ cấm TikTok

21:03:46 21/12/2022

Louisiana và Tây Virginia là hai bang mới nhất cấm công chức sử dụng TikTok trên thiết bị công do lo ngại Trung Quốc có thể theo dõi người Mỹ và kiểm duyệt nội dung

Microsoft cấm khai thác tiền điện tử trên các dịch vụ đám mây để bảo vệ khách hàng

20:03:41 21/12/2022

Microsoft đã cập nhật thỏa thuận cấm khai thác tiền điện tử trên các dịch vụ trực tuyến của mình. Việc khai thác tiền điện tử trên dịch vụ của Microsoft cần có sự cho phép bằng văn bản của công ty, nhưng cũng chỉ nhằm mục đích thử nghiệ...

Facebook trấn áp hàng loạt công ty phần mềm gián điệp

20:01:24 21/12/2022

Meta (công ty mẹ của Facebook) cho biết họ đã ngăn chặn không dưới 200 hoạt động bí mật, trấn áp hàng loạt công ty phần mềm gián điệp kể từ năm 2017 tại khoảng 70 quốc gia

Meta đối mặt cáo buộc vi phạm các quy tắc chống độc quyền với mức phạt 11,8 tỷ đô

19:01:39 21/12/2022

Ủy ban Châu Âu - cơ quan điều hành của EU cho biết, đã phát hiện Meta vi phạm các quy tắc chống độc quyền của EU bằng cách bóp méo sự cạnh tranh trên thị trường quảng cáo trực tuyến. Meta có thể phải đối mặt với khoản tiền phạt lên tới ...

Không cần thăm dò, Musk nên sớm từ chức CEO Twitter

15:01:33 21/12/2022

Người dùng Twitter, các nhà đầu tư Tesla và chuyên gia phân tích trong ngành đều cho rằng Elon Musk nên sớm từ chức CEO Twitter

Đại lý Việt nhập iPhone 14 kiểu 'bia kèm lạc'

14:01:42 21/12/2022

Muốn nhập được các mẫu bán chạy như iPhone 14 Pro/Pro Max, các chuỗi đại lý bán lẻ ủy quyền của Apple bắt buộc phải nhập thêm hàng loạt phụ kiện đi kèm

Khai trương hệ thống vé điện tử và dịch vụ trải nghiệm thực tế ảo XR tại Quần thể Di tích Cố đô Huế

09:38:18 21/12/2022

Sáng 20/12, tại Ngọ Môn, Đại Nội Huế, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế đã tổ chức Lễ Khai trương Hệ thống vé điện tử và dịch vụ trải nghiệm thực tế ảo XR

'Dở khóc dở cười' với tính năng trợ giúp người bị tai nạn ôtô của Apple

09:37:54 21/12/2022

Tính năng phát hiện tai nạn ôtô mới ra mắt trên Apple iPhone và Apple Watch sẽ tự động tìm kiếm sự trợ giúp từ bộ phận cấp cứu khi có nguy cơ xảy ra tai nạn