Cuộc chạy đua ‘lật mặt’ biến thể Omicron ở Nam Phi

Trong những ngày đầu tháng 11, các kỹ thuật viên Phòng thí nghiệm Lancet ở Pretoria, Nam Phi, phát hiện những điểm bất thường trong các mẫu xét nghiệm SARS-CoV-2, theo Đài CNN hôm 2.12

Lấy mẫu xét nghiệm PCR ở phòng thí nghiệm Lancet, Johannesburg hôm 30.11. Ảnh AFP

Về cơ bản, họ ngạc nhiên khi không tìm thấy một gien lẽ ra phải nằm trong bộ gien di truyền bình thường của virus gây bệnh Covid-19. Các xét nghiệm PCR không phát hiện được một trường hợp lẽ ra phải thể hiện kết quả dương tính. Đây là tín hiệu cho thấy dường như virus đã thay đổi.

Vài ngày sau, hiện tượng tương tự được ghi nhận tại Khoa Bệnh lý Phân tử của Phòng thí nghiệm Lancet ở Johannesburg.

Tiến sĩ Allison Glass, nhà nghiên cứu bệnh học của Lancet, cho hay phát hiện trên trùng với sự gia tăng số ca nhiễm mới tại các khu vực vùng miền ở Nam Phi.

Tại tỉnh Gauteng, bao gồm Johannesburg, chưa đến 1% số người xét nghiệm dương tính với Covid-19 vào đầu tháng 11, nhưng con số này tăng lên 6% chỉ sau một đêm và đến ngày 1.12 là 16%.

Đợt bùng dịch ở Gauteng lập tức thu hút sự chú ý của Mạng lưới Giám sát Gien di truyền ở Nam Phi (NGS-SA). Ông Tulio de Oliveira, Giám đốc NGS-SA, triệu tập cuộc họp hôm 23.11.

Viện Sáng chế và Ứng phó Dịch bệnh Nam Phi (CERI) nhanh chóng tăng mạnh nỗ lực xét nghiệm ở Gauteng và phát hiện biến thể mới xuất hiện với tần suất vô cùng thường xuyên. Sau đó, ông Tulio ghi nhận được, biến thể Omicron mất chưa đầy 2 tuần để trở thành biến thể chủ đạo, đứng sau các ca nhiễm mới tại Nam Phi.

Ba tuần sau, các nhà khoa học Nam Phi báo động thế giới về sự xuất hiện của biến thể Omicron.

Nguồn gốc vẫn là bí ẩn

Đến nay vẫn chưa thể xác định địa điểm và thời gian biến thể Omicron lần đầu xuất hiện. Chưa có trường hợp nào có thể liệt vào danh sách ứng viên “bệnh nhân zero”, tức người đầu tiên mắc bệnh.

Ông John Nkengasong, Giám đốc Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh châu Phi, thừa nhận: “Chúng tôi chưa tìm ra nguồn gốc của biến thể mới”, theo Đài CNN.

Chuyên gia Trevor Bedford của Đại học Washington (Mỹ) nhận định rằng, dựa trên kết quả phân tích di truyền ở Botswana và Nam Phi, biến thể Omicron nhiều khả năng xuất hiện lâu trước đó, có lẽ là đầu tháng 10.

Tạm thời, các chuyên gia Nam Phi cho rằng biến thể Omicron nâng nguy cơ tái nhiễm cao gấp 3 lần so với những biến thể trước, trong lúc giới chức y tế và các nhà khoa học thế giới tiếp tục theo dõi sát diễn tiến tại nước này.

Kháng thể đơn dòng của GSK có hiệu quả chống lại Omicron