Cuba: 20 năm hành trình hòa nhập Internet toàn cầu

Cuba kết nối với mạng Internet toàn cầu lần đầu tiên vào năm 1996 nhưng phải tới 20 năm sau nước này mới có Internet băng rộng.

Một người dân Cuba nói chuyện với họ hàng qua chiếc điện thoại kết nối Internet trên đường phố Havana.

Hạ tầng còn nghèo

Cuba là một trong số những nước có hạ tầng viễn thông yếu kém trên thế giới khiến cho việc triển khai Internet băng rộng gặp nhiều trở ngại. Mạng di động tại đất nước sản xuất loại xì gà hảo hạng này cũng khá bó hẹp và chỉ sử dụng công nghệ mạng thế hệ thứ 2 (2G), chủ yếu cho gọi điện và nhắn tin chứ không hỗ trợ ứng dụng Internet.

Kết nối viễn thông giữa Cuba và phần còn lại của thế giới dựa chủ yếu vào hệ thống Intersputnik và các đường dây điện thoại cũ kỹ kết nối tới Mỹ. Tổng băng thông giữa Cuba và Internet toàn cầu cách đây 5 năm chỉ đạt 209 Mb/giây (tải lên) và 379 Mb/giây (tải xuống).

Tính tới năm 2012, chỉ có khoảng 30% dân số nước này được tiếp cận Internet. Việc kết nối Internet qua vệ tinh khá tốn kém và có mức phí rất cao. Chi phí trung bình cho một tiếng vào net ở quán café là khoảng 1,5USD với mạng trong nước và 4,5USD với mạng quốc tế. Tới tận năm 2008, người dân nước này mới được phép sử dụng điện thoại di động.

Trước thực tế đó, chính phủ Cuba đã có nhiều động thái tăng cường kết nối với mạng Internet toàn cầu. Năm 2011, dự án mạng cáp quang kết nối Cuba tới Jamaica và Venezuela đã được thiết lập có khả năng tăng tốc độ download dữ liệu lên gấp 3.000 lần so với trước đây. Tuy nhiên, một năm sau đó dự án này vẫn khá im hơi lặng tiếng. Có tin nói rằng kết nối mới chỉ giới hạn từ Cuba đi Venezuela, còn truy cập Internet công cộng vẫn dựa vào đường vệ tinh cho tới tận năm 2013.

Tháng 6/2013, Cuba ký thỏa thuận với ETECSA, một công ty viễn thông của nhà nước, nhằm thiết lập đường kết nối Internet công cộng với thương hiệu “Nauta” tại 118 điểm trên khắp cả nước nhưng chi phí để người dân vào net vẫn rất cao trong bối cảnh thu nhập bình quân đầu người còn thấp.

Đầu năm vừa rồi, ETECSA đã triển khai chương trình thử nghiệm cung cấp dịch vụ Internet băng rộng tới các hộ gia đình, đánh dấu kỷ nguyên mới trong nỗ lực hòa nhập với mạng lưới Internet toàn cầu của Cuba.

Kỷ nguyên mới

Rõ ràng những biến chuyển về hạ tầng Internet gần đây của Cuba có sự tác động rất lớn từ tiến trình bình thường hóa quan hệ mới Mỹ. Lượng kiều hối từ Mỹ chuyển về Cuba mỗi năm đạt khoảng 2 tỉ USD. Những người gốc Cuba làm việc tại Mỹ có nhu cầu lớn trong việc liên lạc với người thân tại Cuba và ngược lại. Để làm được việc đó, không gì dễ dàng hơn mạng Internet.

Ngoài ra, nhu cầu truy cập Internet của khách du lịch đến Cuba cũng khá lớn, đặc biệt tăng mạnh sau khi nước này thiết lập lại quan hệ ngoại giao với Mỹ sau 54 năm cấm vận. Mỗi năm, Cuba đón 3 triệu du khách từ khắp nơi trên thế giới. Bộ Du lịch nước này ước tính lượng khách sẽ tăng thêm 1 triệu mỗi năm bắt đầu từ 2016.

Trở lại với động thái tăng cường kết nối Internet mới nhất của chính phủ Cuba, công ty ETECSA đã hợp tác với nhà mạng viễn thông Trung Quốc Huawei lần đầu tiên cung cấp dịch vụ Internet băng rộng cho các hộ gia đình tại thành phố du lịch Old Havana. Các nhà hàng, quán café, quán bar sẽ được hưởng lợi từ dịch vụ Internet tốc độ cao nay.

Động thái trên được đưa ra vài ngày sau khi chính quyền Obama bãi bỏ chính sách hạn chế các công ty viễn thông Mỹ được phép triển khai và mở rộng hạ tầng viễn thông tại Cuba. Giờ đây, Cuba đang chuẩn bị đón làn sóng đầu tư và du lịch mới từ Mỹ. Trong môi trường hội nhập toàn cầu như hiện nay, rõ ràng các doanh nghiệp đến làm ăn tại Cuba sẽ rất cần tới kết nối Internet mạnh mẽ để hoạt động hiệu quả hơn.

Năm ngoái, chính phủ Cuba cũng mở hàng chục điểm truy cập Wi-Fi công cộng nhưng giá vẫn khá đắt đỏ – lên tới 2USD/tiếng, trong khi thu nhập trung bình của người dân chỉ khoảng 25USD/tháng. Các công ty nước ngoài làm ăn tại Cuba phải trả hàng trăm USD mỗi tháng cho lãnh đạo của họ liên lạc Internet về gia đình.

Hiện chưa rõ Cuba sẽ mở rộng hạ tầng Internet của họ như thế nào, nhưng kết hợp với công ty của Trung Quốc có thể là một gợi ý. Rõ ràng việc lựa chọn Huawei để triển khai Internet băng rộng không phải là quyết định thiếu sự cân nhắc kỹ càng.

Gia Nguyễn

Theo Zing